Cyn iddi ei chyrraedd chwalwyd un o'r cwareli'n siwrwd man a landiodd homar o garreg ar draed y gwely a bownsio wedyn i'r llawr.

Ryden ni wedi cyfarfod i dy drafod, ac ryden ni wedi penderfynu y cei di fod yn aelod o'r giang.' Hanner cododd Dei ar ei draed gyda gwên fawr ar ei wyneb.

Fel yr oedd e'n llusgo ei draed i lawr y stryd teimlodd fel petai e'n cerdded ar y cymylau.

Dyma eiriau Harry Roberts, "Roedd ffrancon yn medru chwarae'r organ yn well hefo'i draed na 'Mr X' hefo'i ddwylo!!"

Nhad wedyn yn trio codi'r blancedi efo'r llaw oedd yn dal y 'long johns', ia dyna'n union ddigwyddodd, fe ddisgynnodd y 'long johns' am ei draed, a nhad yn sefyll yng nghanol y 'stafell yn union fel daeth i'r byd.

I ddechrau, roedd ei dad ar ei draed.

'Unwaith eto, mae'n dipyn o draed moch.

Dyna fe, ddarllenydd - yn llafn main, tal, teneu, gwledig, - mewn gwisg ddiaddurn a digon cyffredin yn dyfod trwy ddrws y capel - am dano y mae coat winlliw o frethyn gwlad wedi ei wau yn lled fras, a hono wedi gweled ei dyddiau goreu; ac oblegid ei fod wedi tyfu ar ol ei chael, edrychai yn fer a chwta - gwasgod o stwff ac un rhes o fotymau yn cau i fynu yn y glos am ddolen ei gadach India oedd yn dorch am ei wddf - llodrau o ffustian rhesog; a phar o esgidiau mawrion cryfion, gyda dwbl wadnau am ei draed, wedi eu pedoli yn ol ac yn mlaen; a'u llenwi â hoelion, ac ymylau hoelion y rhesau allanol yn amgylchu ymyl y gwadnau, fel y gallesid tybio y buasai eu cario yn ddigon o faich i unrhyw ddyn, heb sôn am gerdded ynddynt.

O gasineb tuag at ei wraig ac o ddiffyg cwsg wrth ei hochr collodd Ynot Benn bwysau, gwelwodd ac ymgrebachodd, a heliai ei draed bob dydd i westyau a chlybiau lle cai gwmni a chydymdeimlad.

Sicrach - er nad cwbl sicr - ydyw fod bachgen arall addawol o dref Llanrwst ei hun, sef Edmwnd Prys, wedi bod yn ddisgybl gydag ef wrth draed caplan Gwedir y dyddiau hynny: yr oedd Prys ryw flwyddyn yn hyn na Morgan.

Newydd gael pum munud o flaen amyn nhw mae o, wedi cael ei draed yn rhydd am y tro cyntaf ers cantoedd, plîs wneith hi agor y drws!

Beth bynnag mae'r nofelydd yn perthyn yn nes i fywyd nag i gelfyddyd, a'i draed yn nes at y ddaear nag yw ei ben at yr awyr.

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasu'r materion.

Cyn i Idris rasio i'w dilyn, serch hynny, dyma'r crwydryn ar ei draed ac yn rhedeg ar ei ôl.

Cyn i'r milwr arall gael cyfle i gael ei draed dano mae yntau hefyd yn cael ei daro'n anymwybodol.

Eisteddai mewn cadair fel hen gadair deintydd a chlampiau cryf am ei draed a'i freichiau.

Y clown 'nes i fwynhau fwya - mi oedd o'n baglu dros ei draed a phetha felly, ac mi ddaru o bwyntio ataf fi, a gofyn i mi be' o'dd fy enw fi.

Daeth y sw^n eto, clec uchel fel pren yn torri o dan draed rhywbeth trwm.

Cododd ar ei draed, a saethu'r dwsin yn y fan a'r lle.

Yn gyntaf, y maen'n ymddangos i Forgan fanteisio hyd yr eithaf ar y cyfle a oedd ar gael yn y Coleg a'r Brifysgol i feistroli Hebraeg wrth draed tiwtoriaid dawnus fel y Ffrancwyr Antoine Chevallier a Philip Bignon a'r Sais John Knewstub (efallai mai'r Ffrancwyr a ddysgodd Ffrangeg iddo'n ogystal); yr oedd hyn, wrth gwrs, yn ychwanegol at yr addysg yr oedd yn ei derbyn neu wedi'i derbyn yn y celfyddydau a'r gwyddorau, athroniaeth, Groeg a diwinyddiaeth.

"Mi weles i e'n mynd drwy'r clos pan o'wn i'n dod allan o'r tylcie moch, a sgidie tŷ am ei draed e a'i got ar agor yn hedfan

Soniodd amdano'i hun un dydd yn troi oddi ar y llwybr mewn coedwig yn y wlad hon ac am ei draed yn taro ar draws beth feddyliai ef oedd yn golofn anferth wedi'i chuddio yn y dail a'r coed.

"Gobeithio bod y pier 'ma'n saff," meddai wrth Sandra, gan graffu ar y coed dan ei draed.

Fe fu am flynyddoedd dan draed yn y shanti yma'n hel tri CSE...

Pan safai ar ei draed ceisiai ymsythu a cherdded yn union, ond ni allai.

Ymgyrch y swffragetiaid yn dwysáu; Sylvia Pankhurst yn ymprydio, Emmeline Pankhurst yn cael ei chyhuddo o ymosod â bom ar gartref Lloyd George ac Emily Wilding Davison yn cael ei lladd wedi iddi ei thaflu ei hun dan draed ceffyl y Brenin yn y Derby.

Ond efo hanner can cwpanaid o siocled yn ffrydio drwy'i berfedda fo mi fyddai Gruff druan fwy ar i draed nos nag ydio'n barod mae gen i ofn.

Am ei draed oedd pâr o sandalau cryf gyda chreiau trwchus wedi'u plethu grisgroes at ei bengliniau.

Cododd ei draed i ben y pentan, taniodd sigâr fach, ac aeth ati i anwylo'r llun.

I'n cyndadau, fodd bynnag, roedd gosod esgid ar fwrdd yn anlwcus oherwydd fod y weithred yn eu hatgoffa o esgidiau am draed y truan oedd yn aros i'w grogi.

Fflachiodd hi ar y llwybr dan ei draed.

Peidiwch â phoeni," gwenai arnaf, 'Fydd hi ddim yn draed moch fel heno.

Ac wedi iddo gyrraedd y gwaelod, efe a gyfododd ar ei draed ac a ystyriodd ynddo'i hun pa un a ddylai efe ymweld â swyddfa perchen yr adeilad i erfyn arno ddiswyddo'r wraig dlawd.

Dros y Dolig, roeddwn i wedi mynd â rhyw hen wraig i edrych am berthynas i gartra'r hen bobol, a thro oedd y ddwy yn rhoi'r byd yn ei le, dyma fi'n mynd i stafall y telifision o dan draed.

Os wyt ti isio g-gneud rhwbath g-gwerth chweil, helpa fi i g-godi'r Albert druan 'ma'n ôl ar ei draed.'

Oherwydd hynny, pan fyddai'n fater o frys, a gorchwyl arbennig i'w gwblhau ar unwaith, byddai'r stiward yn gosod y gwaith 'ar gontract' i Francis gan wybod y byddai'r adeilad ar ei draed mewn chwinciad .

Rwyt ar dy draed mewn amrantiad ac yn agosa/ u atynt yn dawel.

Yn waeth fyth, pan ddaeth yr ymladd i ben, llusgodd yr UNHCR ei draed unwaith eto.

Gŵr hynaws dros ben, ac yn gresynu nad oeddwn i wedi gofyn am gar i'm cludo yno (roeddwn i wedi cyrraedd mewn rickshaw-peiriannol, ac rwy'n dechrau arfer gweu i mewn ac allan dan draed loriau a bysiau).

Estynnodd ei dorts o'r cwpwrdd-cadw-popeth a chamu tua'r drws ar flaenau'i draed.

Ond prin y gallai Caradog gadw ar ei draed ar fin y dŵr.

Tosturi yn tynnu wrth ymyl côt edmygedd a phryder yn baglu'i draed.

Efallai na fyddai'r creadur wedi rhoi ei draed ynddi fel yna pe byddai'r llyfr Sut i... Drefnu Priodas ar gael yr adeg honno.

Gan feddwl mai lleidr oedd yno, o o wedi codi bat criced o'r porch ac wedi mynd ar flaenau'i draed at ddrws y gegin, troi nobyn y drws a chanfod ei fod o wedi'i gloi o'r tu mewn.

Ac y mae edrych tros droednodiadau gwerthfawr ei lyfr yn codi cwestiwn reit ogleisiol mewn perthynas â'i bryder y gall y traddodiad Cristionogol yng Nghymru fod yn tynnu ei draed ato.

Byddai'n eu marchogaeth ar hyd y caeau yn gwbl ddi-gyfrwy, a hynny'n amlach na pheidoio tra'n sefyll ar ei draed ar gefn y ferlen yn union fel dyn syrcas gan chwyrlio lasso ar yr un pryd.

Ond fe gododd Richard Owen Waun ar ei draed, ac fe ddywedodd, 'Canwch "Gwaed y Groes sy'n codi i fyny%.' Ac fe'i canwyd â rhyw arddeliad rhyfedd, a dyblu a threblu 'Gad i'm deimlo/ Awel o Galfaria fryn'.

Credai'r prifathro i'r fellten ddigyn i'r ddaear yn ymyl yr ysgol ac i dipyn o'i grym fynd i waith metel y rheiddiaduron gan beri iddo neidio ar ei draed yn bur sydyn mewn sioc.

Ymhen hir a hwyr fe gododd y capten ar ei draed: bu'n gweddio'n galed ac roedd ei lygaid yn goch.

'Ond Dil...' 'Dos di - rwyt ti'n cysgu wrth ben dy draed.

Neidiai ar ei draed a cheisiai wthio'r muriau yn eu hôl i'w lle, ond nis gallai.

Wedi cyfarchiad neu ddau, safodd wrth ben y bwrdd, ei ddwylo'n ddwfn ym mhocedi'i gôt fawr, ei draed ar led a'i gorff yn siglo o'r naill ochr i'r llall.

Ymddangosai fel pe byddain mynd allan o'i ffordd yr wythnosau cyn y gêm i danseilio hyder Arwel Thomas gan dynnun llwyr y tir oddi tan ei draed trwy gychwyn y gêm hebddo ddydd Sul.

Clywem sŵn ei draed yn ffwdanu i fyny'r grisiau a thuag atom i'r llofft.

"Wyt ti eisiau help llaw i godi ar dy draed?

Safodd Alun ar ei draed a'i wyneb yn welw a doethineb llawer hŷn na'i oed yn ei eiriau.

Neidiodd y llew ar ei draed wrth glywed y floedd, a brasgamodd tuag ato.

Bwrdd i ddau oedd y bwrdd, ond nid eisteddai neb ar ei gyfer a theimlai yntau'n falch o hynny, iddo gael amser i gael ei draed tano.

Bu bron i'r meindars gael eu sathru dan draed wrth i bawb ohonom ruthro o'r bws a rhedeg fel cathod i gythraul tuag at Iraq.

Cododd Meurig Puw gwr y Wenallt ar ei draed i ddweud wrthynt am gofio'r hanes a chymryd sylw o'r rhybudd, gan fod pethau od iawn yn digwydd yn ein hoes ninnau hefyd.

Dychmygai weld ffurf sinistr, tywyll y dewin yn sefyll wrth bob llidiart a choeden, ond yr oedd pobman yn dawel a dim ond sŵn ei draed yn atsain ar y ffordd oedd i'w glywed.

Daliodd ar y cyfle i godi ar ei draed a phoeri'n bwysig cyn swagro'n ffug-fuddugoliaethus i gyfeiriad y sied lle cadwem ein beiciau.

Mae Wendy'n teimlo trueni dros Peter druan, ac yn gwnio'i gysgod yn ol ar ei draed.

Dyna un esboniad pam y ces i fy hun yn eistedd ym mhabell y Cyrnol Gadaffi wrth draed y dyn ei hun - a chael gradd gan Academi Filwrol Merched Libya .

Yr oedd ei wedd fel calch a methai'n lân â rhoi ei draed heibio ei gilydd.

Mae hyn yn arbennig o bwysig am fod y Gymdeithas wedi clywed o ffynhonnell ddibynnadwy fod y trefniadau cyfieithu ar gyfer y Cynulliad yn dipyn o draed moch ar hyn o bryd.

Neidiodd y truan ar ei draed a llefodd.

Gyda'r Cynulliad Cenedlaethol ar ei draed, sefydlodd BBC Radio Wales ddau slot newydd i gwmpasur materion.

A phan gyhoeddwyd hynny, ac yntau'n eistedd rhwng dau swyddog carchar, neidiodd Silyn ar ei draed mewn gorfoledd a brysio ar draws at Rhian i'w chofleidio'n dynn.

Neu ai mynd ymaith ar flaenau'i draed a dychwelyd yn nes ymlaen?

Yr awgrym amlwg yw, wrth gwrs, na fyddai Mr Hague yn dal ar ei draed pe byddai wedi yfed pedwar peint ar ddeg o gwrw Albanaidd.

Yr hanner dydd hwnnw pwy oedd yno yn ei lordio hi a'i draed ar y ffender ond Joe Erskine.

Y funud y gwelodd Idris, dyma'r cawr ar ei draed, yn rhuo fel tarw, yn chwifio'r ordd uwch ei ben, a'i lygaid yn melltennu.

Pan nad oedd El Presidente'n agor ei geg, fe symudai ei draed yn aflonydd neu edrychai ar ei wats.

Cyfraniad pwysig oedd hwn o gofio mai golygydd oedd i bapur yr henoed a chylchgrawn yr Undodiaid, dau ddosbarth o bobl a dueddai 'gael eu damsgen dan draed', chwedl ef.

cerdded hyd ymyl glas y lan ar flaenau ei draed, ni wyddai pam, gan glustfeinio a syllu i bob cyfeiriad cyfeiriad help !

Cododd ar ei draed, ymesgusododd, a symudodd i gyfeiriad y drws.

Galw Eseciel Wedi imi weld, syrthiais ar fy wyneb, a chlywais lais yn siarad, ac yn dweud wrthyf, Fab dyn, saf ar dy draed, ac fe siaradaf â thi.

Mi fyddai Tom, yr hogyn hyna, wrth roi'i gap ar yr hoel, er yn ddyn tal, yn codi ar flaenau'i draed heb fod yn rhaid iddo.

Doedd o fawr gwaeth, ond welodd neb yn Cranwell un yn cyrraedd yn llaid o'i ben i'w draed o'r blaen!

Plygodd ei breichiau a gofyn: "Got anywhere to stay?" Roedd hi'n hen bryd iddo hel ei draed o grafangau rhyw garidym 'run fath a hon.

'Roedd y Cripil wrth ei draed yng ngafaelion cwsg.

Ymgyrch y swffragetiaid yn dwysáu; Sylvia Pankhurst yn ymprydio, Emmeline Pankhurst yn cael ei chyhuddo o ymosod â bom ar gartref Lloyd George ac Emily Wilding Davison yn cael ei lladd wedi iddi ei thaflu ei hun dan draed ceffyl y Brenin yn y Derby.

'...A'r polîs yn dweud ei fod yn beryglus dros ben,' ebe Tudur gan godi ar ei draed yn frysiog a dechrau llenwi gweddill y twll â'r pridd a'r tyweirch.

NI elli weld yn iawn i ble rwyt yn mynd ac yn sydyn mae'r ddaear yn rhoi o dan dy draed.

Wrth wylio un afalans llydan yn llithro ymaith yn union wrth draed dau ffigwr bach ym mhen arall y grib ac ofni'r gwaethaf am funud hir, daeth geiriau o 'Princess' Tennyson o'r newydd i'm cof: to walk With Death and Morning on the Silver Horns.

Tyrd i mewn,' meddai yntau a neidio ar ei draed a dod i ysgwyd llaw â'r Hindw.

Treuliodd y gwed- dill o'i oes efo dim ond darnau o draed.

Gosododd ei dwylo yn y cilfachau, wedyn ei draed.

A phan amcanai gerdded, nid symud yn drefnus o'r naill gam i'r llall a wnâi, ond rhyw fynd hwnt ac yma ar hanner tuth, a hynny gan amlaf ar flaenau'i draed.

O'i bas ef rhedodd Scott Gibbs nerth ei draed i'r gornel gan ddangos ei gryfder wrth chwalu'r ddau gais i'w daclo.

Rwyt yn rhedeg nerth dy draed drwy'r goedwig â changhennau'r coed yn chwipio ac yn crafu dy wyneb.

'C'ofn i chi frifo.' Wedi teimlo'i draed oddi tano unwaith yn rhagor, a sefyll am foment i atgyfeirio, edrychodd i fyw llygaid yr hwsmon a'i gyfarch yn siriol ddigon.

Gwell i ni fynd tra bod cyfle gyda ni.' Rhoes Michael bwli ar y wifren dynn a chan wthio'i hun i ffwrdd o sil y ffenestr gyda'i draed llithrodd i lawr.

Neidiodd ar ei draed a dechrau cyfarth mor uchel ag y medrai.

Ceisiwyd gwneud John mor gyffyrddus ag y gellid ar lawr wrth y tân a phan gyffyrddai ei draed â rhywbeth gwaeddai dros y tŷ Yr oedd y plant mewn sobrwydd yn methu â deall beth oedd ar John heb ddim byd i'w ddweud wrthynt ond galw geiriau mawr a griddfan.

Gwr nobl oedd y Parchedig John Jones, yn fugail gofalus i'w bobl ers pymtheng mlynedd, ond ar derfyn pnawn heulog o Orffennaf fel hyn, ac yntau wedi galw yn rhai o ffermydd y fro ar ei daith i'r Plas, roedd o fymryn yn ansad ar ei draed ac, o bosibl, beth yn orhyderus yn ei siarad.

Ar un adeg meddyliwyd y buasai'n rhaid torri ei draed i ffwrdd oherwydd yr ewinrhew ond o drugaredd fe'u harbedwyd rhag gwneud hynny.

Sonia ef ei hun am fod wrth draed y Dr William Morgan a dywedir iddo fod yn Ysgol Rhuthun am ryw hyd pan oedd yr Esgob Parry yno'n athro.

Cerddodd Ifor ar flaena ei draed at ddrws y beudy a sbecian ar y fuwch.