Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

dylanwadau

dylanwadau

Ystyriaeth arall sy'n gwneud y dasg hon yn un anodd yw y gellid dadansoddi'r dylanwadau mewn gwahanol ffyrdd.

Y mae eglwysi sy'n ymwybod o'r newydd â dylanwadau'r Ysbryd Glân.

Yn anffodus, er na fedrir gwadu na allai Dafydd ap Gwilym fod yn ddyledus i gorff o farddoniaeth werinaidd, nid yw'r fath gorff wedi ei gadw, tra cedwir corff o ganu cyfandirol yn ieithoedd Profens, Gogledd Ffrainc, yr Almaen, etc., sy'n cyfeirio at un ffynhonnell bosibl i'r dylanwadau a fu'n gweithio ar y bardd Cymraeg.

Yn unol â hyn cawn yr Athro W J Gruffydd yn maentumio fod tri chyfnod yn hanes barddoniaeth pob gwlad, sef, i ddechrau, gyfnod barddoniaeth lwythol, yn ail, cyfnod ymledu pryd y derbynnir dylanwadau allanol, ac yn drydydd, cyfnod ymdeimlad cenedlaethol dwys, megis cyfnod Shakespeare yn Lloegr a chyfnod Goethe yn yr Almaen.

Hawdd canfod, fellym y gallai'r blynyddoedd hyn fel ffoadur mewn gwlad bell fod wedi cryfhau'n rymus y dylanwadau blaenorol hynny a droes Richard Davies yn Ddiwygiwr eiddgar.

Ar y naill ochr a'r llall y mae hen hanes yn dylanwadu ar ymddygiad pobl ac y mae'n bwysig os ydym byth am ddeall ein gilydd ein bod yn sensitif i'r dylanwadau hyn.

O fewn y berthynas yma mae nifer o ffactorau eraill, megis dylanwadau gwleidyddol ac economaidd hefyd yn chwarae rhan bwysig ac yn cymhlethu'r dehongliad ymhellach.

Cymerer wedyn ran olaf Soned XXXI: Cusana'r lloer y lli, mae'r ffrydiau'n dwyn I'r wendon serch-sibrydion llyn a llwyn, Ac awgrym ddaw i ddyn drwy gyfrin ddor Y cread o ryw undeb dwyfol hardd A dreiddia drwy'r cyfanfyd; tithau'r Nos, Delweddu wnei y dylanwadau cudd; O'r llwydwyll byw-ymrithia i wyddfod bardd Ei ddelfryd hoff, a genir odlig dlos Neu awdl gain neu farwnad felys-brudd.

Ond efallai mai un o'r dylanwadau pwysicaf ar y tirwedd yw'r bobl - ffermwyr, adeiladwyr a choedwigwyr.

Aeth Frank Hennessy, ffefryn arall ar y radio, Down Under i edrych ar y dylanwadau cerddorol yn Awstralia a chafwyd trydedd gyfres o Roy Noble on Common Ground gyda'r cymeriad bywiog hwnnw, Roy Noble, sydd â gwobr RTS i'w enw.

Dylanwadau ar amaethyddiaeth

Cyn y gallwn iawn brisio'r dylanwadau hyn, ac yn arbennig dylanwad trwm yr academi neu'r coleg Cymreig, rhaid edrych yn fanylach ar eu safonau, eu hansawdd a'u cyrsiau.

Beth a geir yn y gyfrol newydd yw cyfres o astudiaeth cydberthynol ynghylch daliadau Llwyd a'r dylanwadau a fu arno.

Gellid meddwl mai tua'r un adeg y bu William Salesbury yn Rhydychen am gyfnod ac ymglywed â'r un dylanwadau hyn.

Mae unrhyw genedl sy'n trin y gwan a'r diamddiffyn yn y modd y triniwyd yr Ogoni gan Nigeria yn colli'r hawl i annibyniaeth a rhyddid rhag dylanwadau o'r tu allan.

Pa wedd bynnag am hynny, yr oedd rahid i bawb deallus gydnabod nad oedd Dafydd ap Gwilym yn sui generis yn llenyddiaeth Ewrop, hyd yn oed os oedd yn ymddangos fellyn yn llenyddiaeth Cymru, ond fel yr oeddid yn dod yn fwy hysbys yn llenyddiaeth y cyfnod a flaenorodd ei gyfnod ef, deuai'n fwyfwy tebygol fod rhai o wreiddiau barddoniaeth serch a barddoniaeth natur Dafydd ym marddoniaeth ei flaenorwyr, sef ym marddoniaeth y Gogynfeirdd neu Feirdd y Tywysogion, ac y gallai fod y dylanwadau cyfandirol y mae'n bosibl dadlau eu bod i'w gweld yng ngwaith Dafydd, mwen gwirionedd, yn rhai a effeithiodd ar farddoniaeth ei flaenorwyr.

Roedd hi'n amhosib ynysu'r wasg Gymreig, ac erbyn y cyfnod ar ôl y Rhyfel Mawr roedd dylanwadau torfol eraill yn ennill troedle.

Bu rhai dylanwadau gwleidyddol ac etholiadol yn abl i rannu'r etholwyr yn eglwyswyr a chapelwyr ar dir hollol wahanol i enwadaeth.

Ar un ystyr yr oedd y ffasiwn llenyddol a llenyddol-ysgolheigaidd yn Lloegr yn tueddu i gadarnahu barn llenorion a beirniad Cymru fod i Ddafydd ap Gwilym safle unigryw yn y traddodiad llenyddol Cymraeg, ond ar yr un pryd yr oedd yn tueddu i gadarnhau'r argraff o chwilio'n ddigon manwl, ddod o hyd i effeithiau dylanwadau cyfandirol arno.

Mae aelodaur grwp - Marc Flanagan, Sion Evans, Meic Parry a Richard Chitty yn hanu o ardal Caernarfon ac ymhlith un ou dylanwadau penna mae'r Big Leaves.

Yn dilyn llwyddiant American Money, parhaodd Owen Money, y diddanwr parod ei wên, â'i grwydr drwy America gyda A Few Dollars More. Aeth Frank Hennessy, ffefryn arall ar y radio, Down Under i edrych ar y dylanwadau cerddorol yn Awstralia a chafwyd trydedd gyfres o Roy Noble on Common Ground gyda'r cymeriad bywiog hwnnw, Roy Noble, sydd â gwobr RTS i'w enw.

Dylanwadau

Wrth geisio rhoi braslun o brif nodweddion amaethyddiaeth, hinsawdd, tirwedd a phriddoedd yng Nghymru 'rydym eisioes wedi crybwyll rhai o'r dylanwadau a chysylltiadau rhyngddynt.

Mae'r bumed bennod, sy'n olrhain twf y dylanwadau newydd, yn un hunllefus ar sawl ystyr - canoli perchnogaeth yn fwyfwy a'r mynegiant Cymreig yn mynd yn fwyfwy ymylol.

Ymhlith y Bedyddwyr gwelwyd adwaith yn erbyn y dylanwadau Efengylaidd.

Neu, a chofio rhybudd T Gwynn Jones ynglŷn â pherygl olrhain dylanwadau, a ydyw'n bosibl fod yr un amgylchiadau ag a roes fod i ganu'r Trwbadwriaid ym Mhrofens, wedi rhoi bod i ganu tebyg neu led-debyg yng Nghymru?

O ran techneg dylwadodd yr Impresionistiaid a'r O^l-impresionistiaid gryn dipyn arno, ond gofalai bob amser fod y dylanwadau hynny'n gwasanaethu ei amcan arbennig ef o gyfleu ei ymateb personol i olygfa.

Wrth ddadansoddi'r dylanwadau yma yn fanylach feu dosbarthir yn ôl dylanwadau uniongyrchol ac anuniongyrchol ar amaethyddiaeth.

Ac wrth ymwneud â hwnnw y mae hefyd yn etifeddu dylanwadau a thraddodiadau ei hil, ei lwyth, ei genedl a'i deulu.

Hyn, i raddau, sy'n esbonio'r ymchwil brysur am ffynonellau dylanwadau posibl yn chwarter cyntaf y ganrif hon.