O ran cythreuldeb (cewch weld mewn eiliad paham y dywedaf 'o ran cythreuldeb') âi Jane, fy ngwraig, i ateb y ffôn; yn ddi-ffael dywedai Dr Kate, 'Dydw i ddim yn eich clywed chi.

Cydymdeimlwn a hi, a gadawn iddi hi gael y gair olaf:- "Dywedai bob amser ei fod yn un da i lenwi bwlch.

Gofalai Francis felly bod y ffrynt yn tyfu rhyw gymaint bob dydd, ond prin y codai'r cefn o gwbl oherwydd bob bore bron dywedai Francis wrth ei gynorthwywyr, 'Mi ro'wn ni 'frontal attack' arno fo heddiw, John,--waeth befo'r cefn'.

Eisiau siarad â dyn yr oedd hi, dyn cymharol ifanc ddeng mlynedd yn ôl, a dywedai wrthyf, 'Mae hi'n unig yma, ac yr ydw i'n fed-up - yn union fel petai hi'n ferch ifanc heb oed, heb boints ar nos Sadwrn, yn defnyddio iaith a oedd yn gymhwysach i'r Chweched Dosbarth nag i Frenhines Llên y Cymry.

Teimlai hwnnw'n ofnus oherwydd gwyddai mai neges annerbyniol iawn oedd ganddo i'w rhoi, ond dywedai wrtho'i hun mai nid ei fai e oedd fod llawer o'r ceffylau yn y fintai naill ai wedi, neu ar fin colli eu pedolau.

Yn ystod y dyddia' hynny 'roedd hi'n beryg' bywyd, onid oeddech wedi cael swydd yn rhywle, i chi gael eich galw i wasanaethu'ch 'gwlad a'ch cyntri', ys dywedai Jac Llainsibols ac erbyn i mi gyrraedd adre' yr oedd llythyr oddi wrth y Frenhines yn fy aros yn estyn croeso cynnes i mi ymddangos o'u blaena' nhw yn Wrecsam 'na!

A minnau'n minnau'n mynd i lawr stryd wedi ei phlastro â phosteri Llafur, dywedai, "Dyna ni.

'Roeddan ni'n ffrindia' wyddost," dywedai drwy ei dagrau.

Ym marn Lingen, o gofio'r awyrgylch a'r amgylchiadau y treuliai merched ifanc Cymru eu mebyd ynddynt, yn lle rhyfeddu at yr hyn y dywedai pobl amdanynt, dylasent sylweddoli y buasai'n syndod petaent heb fod felly.

Yn rhyfedd, dywedai iddo deimlo'n agos at ei famgu ar hyd ei oes ar y môr.

Williams Parry, dywedai,

Owain Goch!" Er ei bod yn teimlo y carai gael rhyw lwyfan mawr i sefyll arno tua Phumlumon, 'i fedru gweiddi yn erbyn pob anghyfiawnder', dywedai ei greddf wrthi nad llwyfan i weiddi ohono oedd y stori fer.

A chyn dechre pregethu yn yr eglwys gyntaf dvma fe'n hongian y cadach coch ar fraced y lamp wrth ben y pulpud, a phob tro yr oedd am bwysleisio rhyw wirionedd yn ei bregeth, dywedai, gan bwyntlo at y cadach coch bob tro, 'And that's as true, brothers and slsters, as my lunch is in that handkerchief!' Yr oedd rhai o stori%au difyrraf Waldo yn ymwneud â'i deithiau yn b Iwerddon.

Dywedai gofio yn iawn i Mrs Williams roi gwiniadur ar ei bys a rhwbio gyms y ferch fach.

Dywedai cofiannydd Henry Jessey, y gwr a ddaeth i lawr o Lundain i helpu Wroth a Chradoc sylfaenu'r eglwys, ei bod yn "dra enwog am ei swyddogion, ei haelodau, ei threfn, a'i doniau% ac, fel y cawn grybwyll, yr oedd ei haelodau'n ei chael yn hawdd i ymarfer eu doniau ar led.

Roedd Cymru'r Plant a'r Trysorfa Fach yn cael eu darllen drwodd a dywedai dad y dylasem i gyd ddarllen llyfrau Daniel Owen.

Er enghraifft, cawn ganddo gwele am gwelai a doede am dywedai.

Dywedai Ifan yr âi yntau petai'n ieuengach.

Gallai fy nhad, Joseph Davies, siarad Cymraeg - 'Rhondda Welsh', fel y dywedai (heb falchder, gwaetha'r modd) - ond ni siaradai Gymraeg ar yr aelwyd gan mai di-Gymraeg oedd fy mam.