Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

economaidd

economaidd

Mae'r drafodaeth hyd yma wedi ei chanoli ar yr is- ffurfiant, a symudir yn awr at drafodaeth o'r newidiadau a ddigwyddodd yn yr uwch-ffurfiant yn sg^il y datblygiadau economaidd.

Hwn oedd y llawlyfr a oedd wrth law aelodau'r Blaid am flynyddoedd pan ddadleuent y byddai hunanlywodraeth yn fuddiol yn economaidd.

Mae'r Panel yn cydnabod fod lles economaidd a chymdeithasol cymuned y Parc yn bwysig er mwyn cadwraeth effeithiol a mwynhad o'r Parciau, ac na ddylid edrych ar ymwneud Awdurdodau'r Parciau yn y maes hwn fel prif swyddogaeth ond fel swyddogaeth gefnogol i asiantaethau eraill.

Ond er mai apel gyfyngedig sydd i'r nofel mewn cymhariaethau, mae iddi role ddiwylliannol o bwys, ac mae'n bwysig nad yw'n cael ei gwasgu i farwolaeth am resymau economaidd yn unig.

Bron yn anorfod ar ôl rheolaeth haearnaidd y Sofietiaid, roedd rhyddid cenedlathol a rhyddid economaidd yn cael eu gweld yn un.

Caiff y symudiad yma mewn poblogaeth effaith amlwg ar economi'r ardal gan fod y mwyafrif o'r mewnfudwyr a grym economaidd sylweddol uwch na'r brodorion.

oedd un o'r rhesymau pam y gwelwyd symud i'r chwith ar gychwyn y 1980au (fel digwyddodd gyda gweddill y mudiad cenedlaethol yr adeg honno) a dechreuwyd canolbwyntio ar amgylchiadau cymdeithasol ac economaidd sy'n ffurfio cyd-destun iaith, gyda sylw cynyddol ar faterion fel tai a thwristiaeth.

Nid endyd ynysig yw S4C ond corff sydd yn ganolog i'r gwaith o gyflawni amcanion economaidd.

Y gred gyffredinol bellach ydyw na chafodd ymyriadau'r llywodraeth yn y cyfnod hwn agos cymaint o effaith ar lefel y gweithgarwch economaidd ag yr oedd pobl ar y pryd yn dueddol i gredu.

Mae BBC Cymru yn bwriadu gwneud cyfraniad sylweddol tuag at helpu i gyflawni amcanion Strategaeth Economaidd Genedlaethol Cymru.

I ymgyrraedd at hyn, dadleuai, dylai fod gan bawb ran ym mywyd y genedl - y bywyd ysbrydol, deallusol ac economaidd.

Mewn man arall yn y Deg Pwynt Polisi, dywedir fod cyfalafiaeth ddiwydiannol a chystadleuaeth economaidd rydd oddi wrth reolaeth llywodraeth gwlad (h.y.

Yn yr ail gyfnod hwn yr oedd rhaid mynegi'r egwyddorion haniaethol hyn yn bolisi economaidd y Blaid.

Maent yn edrych ar: a) sut y mae rhaniadau rhwng grwpiau iaith yn cysylltu efo rhaniad dosbarth, ac efo cysylltiadau economaidd a gwleidyddol o fewn y fframwaith wladwriaethol b) y prosesau o rym sy'n bodoli o fewn y gymuned, a sut y mae cysylltiadau grym yn cael eu hadgynhyrchu c) natur y gwrthdaro sy'n digwydd o fewn cymunedau o ganlyniad i'r cysylltiadau grym sy'n bodoli.

Wrth gwrs bu'r ardal hon yn dioddef yn enbyd yn economaidd ac y mae cyfraddau diweithdra ymysg y gwaethaf yng Nghymru.

Gweithred ddidrugaredd a oedd yn ganlyniad system economaidd a chymdeithasol ofnadwy o anghyfiawn.

Dyma sefydliad addysgol sy'n angenrheidiol i ddyfodol addysgiadol ac economaidd yr ardal.

Yr Unol Daleithiau yn datgan siom ac yn creu gwasgfa economaidd gan orfodi Prydain i dynnu eu milwyr yn ôl.

Disgwyliwn i'r Cynulliad sefydlu Fforwm Economaidd Democrataidd i ddatblygu ystod eang o bolisïau economaidd er mwyn cryfhau economi ein cymunedau gwledig a threfol a hynny ar sail yr egwyddor o gynaladwyedd economaidd, cymdeithasol a diwylliannol.

Yn academaidd, roedd hi'n ddadl rhwng Safon Byw a Chadernid Economaidd, ond yn y bon dadl ydoedd rhwng wynwyn a'r geiniog felen.

Yn drydydd, ceir cynghorau ehangach eu maes, y Cynghorau Ardal, yn gyfrifol am bethau fel ysbytyau, priffyrdd, cynllunio economaidd ac addysgol a thelegyfathrebu.

Wrth annerch cynhadledd ar Entrepreneuriaeth a Busnesau Bychan yn y Cyfryngau, yn Neuadd Pantycelyn, Aberystwyth ar ddydd Gwener 8 Hydref bydd HUW JONES, Prif Weithredwr S4C, yn dadlau fod yn rhaid derbyn bod impact economaidd ac effaith bendant S4C ar fusnes a bywoliaethau yn bell gyrhaeddol.

Mae Saddam yn gweithredu blockade economaidd yn erbyn y Cwrdiaid hefyd - mae'n anodd cael olew, a rhai bwydydd.

Gan mwyaf, gellir priodoli'r gostyngiad i nifer o ffactorau sosio-economaidd cymhleth: arwydd fod cryfder yr iaith mewn rhai ardaloedd ynghlwm wrth ddatblygu cynaladwy o fewn y gymuned ac yn ddibynnol arno.

Anghywirdeb Rhagolygiaeth Economaidd

Cenhadaeth Coleg Ceredigion yw gwneud cyfraniad tuag at ddatblygiad addysgol, cymdeithasol ac economaidd y gymuned trwy ddarparu amrywiaeth eang o gyfleoedd ym myd addysg a hyfforddiant.

Nid oedd yr amgylchiadau cymdeithasol ac economaidd oedd ohoni yng Ngogledd Cymru yn gyfryw i feithrin na chynnal arlunydd o ddifri.

Ar y cyfan, felly, gellir maentumio nad yr athrawiaeth economaidd oedd yn gyfrifol am hinsawdd economaidd Prydain wedi'r Rhyfel.

Yn fynych iawn fe gai Cymreictod y Cymry ei wasgu ohonynt gan amgylchiadau economaidd a chan y drefn addysgol.

Teimlid bod Mulroney yn gyfrifol am nifer o fethiannau yn ystod y cyfnod: rhai economaidd yn bennaf ond hefyd cyfres o fethiannau cyfansoddiadol a oedd i fod i sicrhau cytundeb ynglŷn â statws Que/ bec o fewn Canada.

Serch hynny, y mae hwn yn faes y bydd yn rhaid ei ddatblygu a byddwn yn ystod y cyfnod dan sylw yn ceisio defnyddio pob cyfle i ddwyn mwy o ddylanwad ar y sawl sy'n ffurfio a gweithredu polisïau economaidd a chymdeithasol.

Gweithwyr Allanol Gwerth y Gymraeg yn economaidd/cymdeithasol o safbwynt cyflogwyr a'r sgiliau perthnasol y dylid eu hyrwyddo; i swydd mor allweddol a hon heb iddo fedru ein hiaith.

Cynigiwyd polisi%au economaidd i wella'r sefyllfa.

Hynny a eglurai i raddau pell boblogrwydd y Tuduriaid er cymaint fu anawsterau economaidd y cyfnod.

Lluniodd draethawd eithriadol braff yn dwyn y pennawd '...' , ynghyd â chyfres o ysgrifau gwybodus a threiddgar ar fframwaith cymdeithasol ac economaidd yr oes yn y Morning Advertiser.

Yn anad dim, credai'r gwrthwynebwyr mai amcanion strategol pellgyrhaeddgar a'r angen am gynllun economaidd i ddiogelu marchnadoedd cyfoethog Gorllewin Ewrop ar draul gwledydd tlotaf y byd oedd yn ysbrydoli gwladweinwyr y Gymuned.

Wedi fy arswydo gan dlodi difenwol fy mhobl sy'n byw mewn gwlad gyfoethog; wedi fy nhrallodi gan y modd y cawsant eu hymylu yn wleidyddol a'u mygu yn economaidd; wedi fy nghynddeiriogi oherwydd y difrod wnaed i'w tir, eu hetifeddiaeth gain; yn pryderu tros eu hawl i fyw ac i fywyd gweddus, ac yn benderfynol o weld cyflwyno trefn deg a democrataidd drwy'r wlad yn gyfan, un fydd yn amddiffyn pawb a phob grwp ethnig gan roi i bob un ohonom hawl ddilys i fywyd gwâr, cysegrais fy adnoddau deallusol a materol, fy mywyd, i achos yr wyf yn credu'n angerddol ynddo, ac ni fynnaf gael fy nychryn na'm blacmêlio rhag cadw at yr argyhoeddiad hwn.

Mae'r ddwy bennod gyntaf yn egluro'r newidiadau economaidd, cymdeithasol a thechnegol - lawn bwysiced â dyfodiad teledu lloeren oedd yn gwneud gwasg Gymreig yn bosib, a bywoliaeth fel newyddiadurwr yn barchus os nad llewyrchus (efallai mai fel arall yn union mae hi heddiw).

ffordd orau o wneud hynny yw yng nghyswllt polisi cynhwysfawr a chydlynol ar gyfer delio â phroblemau cymdeithasol ac economaidd ardaloedd arbennig trwy amryw ddulliau sydd yn briodol i ansawdd amgylcheddol y Parciau.

Bydd Addysg BBC Cymru yn cynnig: cyfleoedd dysgu am oes i bawb yn ogystal â thargedu cynulleidfaoedd allweddol ac anghenion arbennig.rhaglenni ysgolion yng Nghymru - yn ogystal â'r chwe awr ar BBC 2, ar hyn o bryd BBC Cymru yw'r unig ddarparwr rhaglenni addysg Cymraeg ar S4C, gan gynnig tua 30 awr y flwyddyn ynghyd â thua 70 awr y flwyddyn yn y Gymraeg a Saesneg ar Radio Cymru.rhaglenni dychmygus ac ysgogol ynghyd ag adnoddau o'r safon uchaf.ehangu'r ddarpariaeth i gynulleidfaoedd craidd yn yr ysgol gynradd a'r ysgol uwchradd i gynnwys pob oedran.wynebu'r her gymdeithasol a'r her economaidd yng Nhgymru'r dyfodol.ystod estynedig o wasanaethau i gynulleidfa ehangach trwy'r Coleg Digidol gan ffurfio partneriaeth â S4C, cyrff addysgol a hyfforddi ynghyd â diwydiant.

Y mae'r mwyafrif o economwyr bellach yn derbyn bod yr oediadau sydd ynghlwm wrth ymyriant llywodraethol, ynghyd â'r anghywirdeb sy'n nodweddu rhagolygiaeth economaidd, yn gwneud rheolaeth fanwl o'r economi yn hynod o anodd- onid, yn wir, yn amhosibl.

Mae llawer yn y byd busnes yng Nghymru yn falch mod i yn y swydd fel Ysgrifennydd Datblygu Economaidd gan fy mod i'n rhoi blaenoriaeth i'r hyn y maen nhw eisiau.

Hyd yn oed o fewn sector sydd a chynrychiolaeth mor uchel nid yw'r rhagolygon am sefydlogrwydd economaidd yn rhai addawol iawn, gan fod llawer o'r ardal wedi'i dynodi yn Ardal Amaethyddol Llai Ffafriol.

Y mae hi hefyd yn teimlo ac yn ewyllysio; mae ganddi brofiadau esthetig a moesol; gwyr fod haenau economaidd a gwleidyddol i'w bodolaeth.

Mae Mike German, Gweinidog Datblygu Economaidd y Cynulliad, wedi croesawu'r datblygiad.

O fewn y berthynas yma mae nifer o ffactorau eraill, megis dylanwadau gwleidyddol ac economaidd hefyd yn chwarae rhan bwysig ac yn cymhlethu'r dehongliad ymhellach.

Beth bynnag am y gwrthdaro cyhoeddus rhwng aelodau'r gwrthbleidiau a gweinidiogion, mae'n rhan hanfodol o'r berthynas hefyd eu bod yn gallu trafod materion etholaeth yn effeithiol ac yn gallu cydweithredu ar bynciau fel datblygu economaidd.

Ond nid oedd y symudiad yma i ffwrdd oddi wrth y sectorau traddodiadol yn cael ei adlewyrchu mewn ymlediad o'r sylfaen economaidd er mwyn darparu marchnad gyflogaeth fwy amrywiol.

Yr oedd y Rhyfel Degwm yn frwydr economaidd yn y bon, wrth gwrs, oherwydd y sbarc a gynheuodd y tan oedd y dirwasgiad amaethyddol ar ddechrau wythdegau'r ganrif ddiwethaf.

Nid digon manylu ar eu cyflwr economaidd a chymdeithasol.

Ceir ystadau mawrion o dai cyngor ac ardaloedd sy'n sefyll yn uchel ar restrau amddifadedd economaidd.

Ar yr un pryd cofiwn mai o ranbarthau China y gwelir y twf economaidd cyflymaf ac i'r un wlad y perthyn y stôr mwyaf o lo yn y byd.

Yn y ganrif hon, y wedd gymdeithasol ar ieithyddiaeth sydd wedi tynnu sylw llawer o ieithyddion h.y., cydberythynas amrywiadau mewn iaith a nodweddion eraill, megis safle cymdeithasegol neu economaidd y siaradwyr, ffurfioldeb, etc.

Gyda diboblogi a'r argyfwng economaidd yng nghefn gwlad, prinhau mae'r adeiladau yma.

Caiff polisi addysg BBC Cymru ei lunio gan effaith datganoli, gan anghenion y Gymraeg, a chan strategaethau economaidd ac addysgol cenedlaethol.

Gyda methiant y canol i greu consensws o fewn gwlad sy'n prysur ymffurfio'n rhanbarthau economaidd a diwylliannol, nid yw'n destun syndod y bydd y pleidiau rhanbarthol yn chwarae rhan allweddol yn y senedd newydd.

Mae ymgyrchwyr amgylcheddol, cenedlaetholwyr Cwrdaidd a'u cefnogwyr yn ymgyrchu yn erbyn y llywodraeth Llafur Llundain a'i bwriad i roi cymorth economaidd i wladwriaeth Twrci adeiladu argae a fydd yn golygu boddi ugeiniau o bentrefi Cwrdaidd.

Dyma awdl arall sydd yn dangos y newidiadau cymdeithasol ac economaidd a gafwyd o fewn hanner can mlynedd.

Ys dywedodd Marti, 'Dyw annibyniaeth wleidyddol ddim yn bosibl heb annibyniaeth economaidd' - yr union beth sy'n amhosibl mewn gwlad fechan heb fawr o adnoddau naturiol cyfoethog.

Yn sydyn, roedd ganddyn nhw wlad ar eu dwylo a chyfrifoldeb i'w chynnal, yn economaidd a gwleidyddol.

Mae i hyn oblygiadau ar ddatblygu economaidd, a cheir dadl gref dros fuddsoddi mewnol sy'n gyfeillgar i'r amgylchedd, am ei fod yn dileu rhwystrau ffisegol pellter a all atal buddsoddi.

Mae polisiau tai a datblygiadau economaidd wedi ei gwneud yn anos i bentrefi barhau i gynhyrchu cenedlaethau newydd o ddisgyblion ysgol.

Efallai y buasai'r llys wedi derbyn cynllun Ynot Benn ar dir economaidd.

Yn fuan wedi ei ethol, aeth Menem ati i weithredu polisi%au economaidd y byddai Thatcher wedi bod yn falch ohonynt.

Yn anffodus, fodd bynnag, er bod dulliau rhagolygu tymor byr wedi gwella gryn dipyn yn ystod y blynyddoedd diwethaf, y mae elfen o ansicrwydd yn perthyn i unrhyw ragolwg economaidd.

Y bwriad yw datblygu potensial y diwydiannau hyn î'r eithaf, yn ddiwylliannol ac economaidd, a hybu talentau Cymru trwy'r byd.

Ffactorau economaidd sy'n bennaf gyfrifol am y newid hwn.

Pa esboniad sydd am y cyfnod euraidd yma yn ein hanes economaidd?

I ddynion tebyg iddo ef, yn enwedig pan fyddai dadl economaidd iwtilitaraidd gref drosti, a'r cof am derfysgoedd diweddar yn rhoi min ac awch arni, roedd addysg yn anad dim yn fodd i gael dylanwad ar y dosbarth gweithiol.

wynebu'r her gymdeithasol a'r her economaidd yng Nhgymru'r dyfodol.

Nid yn unig y mae rhagdybiau ffydd ar waith ond hefyd rhagdybiau cymdeithasol, economaidd a seicolegol.

Os oedd brwdfrydedd y dysgwyr yn dod â hyder newydd i Gymru, 'roedd y cyni economaidd ar ddechrau'r wythdegau yn gweithio'n groes i'r hyder hwnnw.

Yr oedd ar raglen y Gynhadledd gynnig oddi wrth un o ganghennau'r Gogledd, yn galw am ymwrthod â pholisi economaidd tybiedig y Blaid, a mabwysiadu polisi pendant sosialaidd; yr oedd y cynnig yn faith iawn, gan ei fod yn manylu'n llawn am yr hyn a olygid.

Yn hynny o beth, edrychwn tuag at y Cynulliad i ddatblygu gwleidyddiaeth radical yng Nghymru wedi ei seilio ar egwyddorion Sosialaeth Gymunedol. Gwleidyddiaeth fydd yn ei hanfod yn ymateb i anghenion Cymru ac sy'n gweithredu dros sicrhau cyfiawnder i'r Gymraeg a chyfiawnder cymdeithasol ac economaidd i bobl a chymunedau Cymru.

I ddechrau, dywed rhai fod cyfnod o ddatblygiad economaidd chwim yn anhepgor ar ôl dinistr rhyfel; a bod hyn, yn enwedig yn Ewrop a Japan, wedi bod yn sbardun canolog i dwf economaidd.

(i) dim llywodraeth, neu o leiaf ddim gweithgarwch economaidd gan y llywodraeth;

Yn yr Alban problem economaidd a gwleidyddol ydoedd; yng Nghymru deuai ffactorau ysbrydol i'r cyfrif.

O dan 'cynnwys' sonia am y llinynnau sy'n clymu dynion - (a) iaith gyffredin, (b) tir cyffredin, (c) diwylliant cyffredin, a (ch) bywyd economaidd cyffredin.

Ymhellach, credwn fod gan Gymru bersbectif gwerthfawr ar faterion o gyfiawnder cymdeithasol, diwylliannol ac economaidd rhyngwladol a dylai'r Cynulliad ymgyrchu trwy sefydliadau fel Canolfan Cymru ar Faterion Rhyngwladol er mwyn hybu datblygiad cymdeithas byd-eang fwy teg lle rhennir adnoddau'n deg ac nid ecsploitir yr amgylchedd na phobloedd na gwledydd 'tlawd' y byd er cynnal cyfoeth gwledydd 'cyfoethog' y byd.

Mae'r strategaeth felly yn symbol o'r consensws newydd sy'n bodoli ym myd busnes a datblygu economaidd yng Nghymru ac yn Ewrop ac sy'n anwybyddu'r hen wrthgyferbyniad rhwng y 'Wladwriaeth' a'r 'Farchnad' a lywiodd gymaint o'r trafod yn yr wythdegau, a hynny trwy osod nod strategol sy'n ymgais i gyfuno buddiannau pawb yn y gymdeithas ar lefel ranbarthol.

Yr oedd mathau arbennig o weithgareddau yn y cylch diwylliannol wedi eu gosod cryn bellter oddi wrth y gweithgareddau economaidd cychwynol.

Dim ond unwaith ers i Mr Morgan gael ei benodi yn Ysgrifennydd Datblygu Economaidd y mae o wedi cyfarfod efo bwrdd rheoli'r Awdurdod.

Ond os yw rhai yn brin o ffydd economaidd, nid ydynt yn ddall i rai o agweddau sylfaenol yr economi Prydeinig yn ystod y blynyddoedd er y rhyfel, ac yn enwedig yn y saithdegau.

Yn ychwanegol at bynciau, mae gofyn i arolygwyr ystyried dwy agwedd arall ar y ddarpariaeth gwricwlaidd: (i) y Dimensiwn Cymreig a (ii) y themâu trawsgwricwlaidd (addysg yrfaoedd, dealltwriaeth gymunedol [gan gynnwys dinasyddiaeth], dealltwriaeth economaidd a diwydiannol, addysg iechyd ac addysg yr amgylchedd).

Ond doedd MasCanosa ddim yn gweld bod angen bellach am ymosodiadau arfog, gan y byddai Cuba'n cael ei thagu yn economaidd ymhen fawr o dro.

Gan nad oes modd ymddiried yn llwyr mewn rhagolygiaeth economaidd, y mae temtasiwn naturiol i unrhyw lywodraeth ymateb i ddigwyddiadau cyfoes, fel cynnydd yn y gyfradd diweithdra.

Mae'n wir fod yr elw economaidd i Gorfforaeth Lerpwl yn enfawr.

Digwyddai hyn fel arfer pan geid cyfuniad o dair ffactor: cyni economaidd siom y dosbarth swyddogol yn eu disgwyliad am ffafrau o law eu harglwyddi, a rhyw ddrysu neu lacio ar y cwlwm gwrogaeth rhwng yr arglwydd a'i wŷr.

Lunio dogfen gyda galwadau ar i'r Awdurdodau Unedol newydd dderbyn yr egwyddor uchod a gweithredu polisïau cynllunio economaidd sy'n rhoi llai a gobaith i gymunedau ynghylch eu dyfodol.

Lladd cenedlaetholdeb yw pregethu i etholwyr Cymru mai mantais economaidd iddynt hwy fyddai fod gan Gymru annibyniaeth neu mai felly'n unig y cânt hwy lywodraeth sosialaidd.

Un o'r prif agweddau y dylid ei hystyried yn ddwys yw sut y gellid dylanwadu ar y sefyllfa sosio-economaidd leol drwy weithdrefnau cynllunio.

O ran y Gymraeg fel iaith gymunedol, ni all y Bwrdd osod targed ar hyn o bryd gan nad yw ef na'i bartneriaid wedi bod mewn sefyllfa i ddylanwadu'n fawr hyd yma ar y ffactorau sosio-economaidd y cyfeiriwyd atynt eisoes.

Cymysg hefyd yn sicr fu eu profiadau yn y meysydd cymdeithasol ac economaidd.

Sut bynnag, oherwydd yr oediadau sydd ynghlwm wrth bolisi%au economaidd, y mae perygl i fesurau gwrthgylchol y llywodraeth gynyddu yn hytrach na lleihau osgled y toniannau, ac, fel canlyniad, ansefydlogi yn hytrach na sefydlogi'r economi.

Er gwaethaf hyn i gyd, mae lle i gredu fod ein cymdeithas orllewinol yn wynebu gwir sialens parthed ei pherthynas ag adnoddau'r blaned a'r syniad o dwf economaidd diderfyn ar draul adnoddau diddiwedd.

Ychydig iawn o lwyddiant economaidd a gafodd; roedd hynny'n gwbl amlwg wrth i mi weld dinas Havana am y tro cyntaf.

Ac i gymylu pethau ymhellach, mae'r radd gynilo yn Yr Unol Daleithiau wedi disgyn yn ystod y blynyddoedd diwethaf, ac wedi dymchwel rhai o ragfynegion yr awdurdodau economaidd yno.

Yr egwyddor sy'n sail i waith y Grwp Cynllunio Economaidd yw bod yn rhaid ymyrryd â'r farchnad rydd er mwyn cynllunio amodau economaidd sy'n rhoi sefydlogrwydd a gobaith i'r dyfodol i gymunedau Cymru.

Drwy anghyfarwyddo'r berthynas gonfensiynol rhwng datblygiad rhesymegol a datblygiad amserol naratif mae Robin Llywelyn yn awgrymu un ffordd i danseilio'r metanaritifau gwleidyddol, economaidd a diwylliannol a greodd dynged yr iaith Gymraeg.

Sylweddoliad pwysicaf Cymdeithas yr Iaith oedd gweld na ellid ysgaru'r iaith o'i chyd-destun economaidd a chymdeithasol.