Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

elfennau

elfennau

A oes yna elfennau dosbarth ynghlwm yn y drefn bresennol, yn enwedig ymhlith rhieni plant yr ysgol Gymraeg mewn ardal di-Gymraeg?

Yma byddwn yn gofyn os ydi'r elfennau yma yn rhy hen ffasiwn.

Nid wyf yn cofio'n iawn beth a ddywedwyd, ond rwy'n meddwl inni gytuno mai ymgais yw'r naill a'r llall i roi trefn ar amrywiaeth mawr o elfennau gwasgarog, a'i bod yn werth inni ddyfalbarhau.

"Allwch chi ddim dweud 'fuck ' yn Gymraeg, ond mae ' n dderbyniol yn Saesneg," meddai, gan roi'i fys ar un o'r elfennau mwya' rhyfeddol yn sgandal Cwmglo hefyd.

bywyd ysgol, eisteddfota." Y nod oedd plethu elfennau o'r 'pasiant' traddodiadol gyda themâu personol am fywydau'r disgyblion.

Pedair cân i gyd: Alison, Jim Never Fixed It For Me, Ceffyl Pren a Sêr ac maen rhaid dweud fod yna elfennau eitha doniol i eiriaur caneuon.

Adeiladu rhesymegol Gellid symud oddi wrth unrhyw un o'r elfennau hyn yn ei thro i ddatblygu unrhyw frawddeg newydd.

Mae elfennau crefyddol a gwleidyddol yn ei gwaith ond annheg fuasai gosod unrhyw label felly arni.

Yn Tro Ar Fyd datgelwyd aml elfennau bywyd y dyn hynod hwn.

Ceir elfennau dylanwadol yn arbennig yn Lloegr a Ffrainc sy'n wrthwynebol i ddyrchafu'r dalaith ar draul y genedl-wladwriaeth.

Lle bo ansawdd yr addysgu'n dda, bydd cynllunio'r cwricwlwm yn adlewyrchu rhaglenni astudio'r Cwricwlwm Cenedlaethol, yn rhoi ystyriaeth i ryngberthynas gwaith llafar, darllen ac ysgrifennu ac yn cynnwys elfennau megis gwybodaeth am iaith, drama, addysg y cyfryngau a thechnoleg gwybodaeth.

Amlwg iawn yw'r elfennau sylfaenol hynny yng nghyfansoddiad y teulu sy'n adlewyrchu delfryd bonheddig yr oes yn Lloegr ac ar y Cyfandir.

Mae ystyried dilyniant, parhad a chydlynedd yn y cwricwlwm yn elfennau holl-bwysig yn y broses o gynllunio ysgol-gyfan, er mwyn creu continuum addysgol i'r plant.

Fe berthynai'r saint, yn fras, i'r oes Arthuraidd, a rhan o'r darlun hanesyddol o Arthur yw'r portread ohono a geir yn y Bucheddau, er ei fod yn sicr yn cynnwys elfennau chwedlonol.

Un o'r elfennau a gollir yw gallu'r math hwn o gynhyrchiad i ddangos yn gwbl glir yr adeiladu er bod y chwalfa yn drawiadol.

Chwaraewr "dawnus ond milain" gydag elfennau "chwerw a budr weithiau" yn ei chwarae.

Cyfuniad yw o elfennau diriaethol a haniaethol ac y mae'n gyfrwng i fynegi ymwybyddiaeth gymhleth.

'Roedd elfennau dyhuddol a phuredigol yn yr aberth hwn, gyda Christ yn ei uniaethu ei hun â dyn er mwyn wynebu'r digofaint dwyfol yn ogystal â symud pechodau dynol (Gal.

Gwelwyd hefyd ddylanwad llenyddiaeth Lloegr a Ffrainc yn treiddio i'r traddodiad Cymraeg, nes bod llenorion yn benthyca naill ai destunau cyfan i'w cyfieithu a'u haddasu ar gyfer cynulleidfa newydd, neu'n codi enwau ac elfennau naratif unigol o'r ffynonellau estron, i'w hymgorffori mewn testunau cyfansawdd.

Os oes, sut y mae'r elfennau hynny yn gweithio er lles neu er drwg i'r iaith?

Fe wnes i chwerthin, cydymdeimlo a chasa/ u, a gweld elfennau o'r hunan ac eraill yn y ddrama.

O leiaf fe fynnai, gyda'r proffwyd a'r meddyliwr praff hwnnw, fod yr iaith Gymraeg a'r patrymau diwylliannol sydd ynghlwm wrthi yn elfennau sylfaenol ym modolaeth cenedl y Cymry.

Elfennau o'r Chwedegau sydd yma ond dyma'r union elfennau a wireddwyd yn llwyr yn yr Wythdegau mewn dull llawer mwy ciaidd.

bod i elfennau addysgol fel iaith a diwylliant werth parhaol i fywyd dinesig ar ôl gadael ysgol; Cydbwysedd - drwy amcanu i ymestyn y dysgu ymhellach na'r gofynion arholiadol ee.

Mae'r elfennau eraill o fewn y broses cyhoeddi yn cael eu cyflawni naill ai gan y cwmni masnachol sydd wedi atgynhyrchu'r adnawdd neu'r ganolfan adnoddau sydd wedi comisiynu'r atygynhyrchu.

Gwedda arddull teledu'r cyfnod - arddull fwy theatraidd a mwy cyfyng i'r elfennau hynny o'r ddrama sydd yn chwarae gemau theatrig di-gynulleidfa mewn twll bychan ynysig.

Ychwanegodd mai'r gamp yw cyfuno'r elfennau hynny o lun, llais, gair a stori.

Mae priddoedd podsolig yn ffurfio pan fo dwr glaw yn cludo elfennau o'r haenau uchaf i'r haenau is gan greu proffil lle mae'r haenau uchaf wedi eu cannu ac yn asidig.

Hyd yma, mae trefnu cyfieithu ar y pryd i'r Gymraeg wedi cael ei weld fel faux pas gan y bobl sy'n gwybod, ond rhaid derbyn bod rhai elfennau yn niwylliant dwyieithog y Cynulliad yn mynd i fod yn newydd i ni hefyd.

Un o beryglon gosod labeli ar destunau llenyddol yw fod yr ymgais i chwilio am nodweddion diffiniadol cyffredinol yn tueddu i guddio elfennau sydd yn arbennig i waith unigol.

Mae'r holl elfennau yr oedd Y Gohebydd yn sôn amdanyn nhw i'w gweld yn y casgliad yma o ysgrifau gan newyddiadurwyr a ffotograffwyr ond, fel crwbanod yn cario'u cartrefi ar eu cefnau, mae llawer o'r drafodaeth ynghylch Cymreictod, neu ddiffyg Cymreictod, y gwaith.

Yn ei waith diweddarach mae'n symleiddio ffurf i'w elfennau mwyaf sylfaenol, ac eto mae'r ymdeimlad o olygfa ar adeg arbennig - ar ddiwrnod gwlyb, gwyntog, niwlog, er enghraifft - yn arbennig o gryf.

Pan yw'n gwneud gosodiadau cyffredinol am lenyddiaeth, ei duedd yw pwysleisio elfennau fel crefft a deall, ond wrth drafod llenorion unigol, y maent yn aml yn ei gario ar donnau angerdd nes ei fod yn traethu ar ddwyster eu gweledigaeth o fywyd.

Amlyga elfennau athronyddol i'r stori gyda'r naratif yn y person cyntaf, a'r person hwnnw (yr awdur, o bosib, ond nid o reidrwydd) yn rhoi ei hun yn sefyllfa Duw gan ddweud mai fel hyn y mae Duw yn edrych ar bawb o ddydd i ddydd ac fel hyn y gall brofi ein camweddau inni ar Ddydd y Farn.

Nid hawlio y mae nad oes elfennau eraill sy'n cyfrannu tuag at yr ymdeimlad cenedlaethol ymhlith y Cymry, eithr yn hytrach mynn y diflannai yr ymdeimlad a'r ymwybod hwnnw gyda diflaniad yr iaith.

Ond dw-i'n cymryd yr elfennau yn gwbl lythrennol.

Yn naturiol y mae dehongliad y Testament Newydd ar waith Crist yn adleisio'r elfennau offeiriadol a phroffwydol yn niwinyddiaeth yr Hen Destament.

O fewn Newsnight, ceir elfennau anfoddhaol, a barn y Cyngor yw bod angen ailystyried newyddion hwyrnos, fel y gellir bodlonir gynulleidfa amlwg ar gyfer y gwasanaeth yn ddigonol.

A hyd yn oed pe bai'r testun yn hŷn nag y gallwn ar hyn o bryd ei brofi, mae'r ffaith nad oedd copi%wyr diweddarach wedi moderneiddio nac addasu'r hanes, drwy gydblethu'r cnewyllyn brodorol ag elfennau o draddodiad arall, yn awgrymu'n gryf yr ystyrid y chwedl Gymraeg am Drystan ac Esyllt fel stori wahanol, mewn rhyw fodd, i hanesion eraill a berthynai i'r un un byd Arthuraidd, a bod y chwedl wedi ci thrin yn wahanol o'r herwydd.

Gwaith y tri chyntaf fydd cydweithio â'r unigolion hynny o fewn y grwpiau ymgyrchu sy'n gyfrifol am elfennau polisi, cyfathrebu a gweithredu o'r ymgyrchoedd.

O fewn Newsnight, ceir elfennau anfoddhaol, a barn y Cyngor yw bod angen ailystyried newyddion hwyrnos, fel y gellir bodloni'r gynulleidfa amlwg ar gyfer y gwasanaeth yn ddigonol.

Mae prinder yr elfennau cyffredin yn amlwg os cymherir perthynas y testunau â'r berthynas sydd rhwng Geraint fab Erbin, dyweder, ac Erec et Enide Chre/ tien de Troyes.

ADRODDIADAU ERAILL ADRODDIAD YR IS-BWYLLGOR CYMRAEG Cyfarfu'r pwyllgor bum gwaith yn ystod y flwyddyn yn ogystal a threfnu dau gyfarfod arbennig gyda swyddogion CCC Cafwyd trafodaeth gyda George Owen, Swyddog Drama C.Dd.C a'r Eisteddfod Genedlaethol, a theimlwyd fod gwelliant cyffredinol yn y trefniadau ar faes yr Eisteddfod ond fod gofyn trafodaeth bellach am rai elfennau.

Yr elfennau hynny sydd ar goll gan nifer o'r timau undeb ar hyn o bryd.

Ond mae'n bryd i'r Eisteddfod ddeffro a wynebu'r ffaith mai dyma'r realiti ac nid yr iaith flodeuog yna sydd ar y llwyfan, ac rwy'n credu y bydd y gynulleidfa yn ei dderbyn e." Roedd y sgript wedi ei anfon at yr Archdderwydd, neb llai, er mwyn cael sêl bendith swyddogol ac, wrth i'r cast ddechrau gweithio arno, fe gafodd rhai elfennau eu newid, gyda'r disgyblion yn datblygu llawer o'u syniadau eu hunain.

Mae gwreiddioldeb fel hyn mor bwysig heddiw yn ein llenyddiaeth am fod cymaint o dechnegau ac elfennau wedi eu defnyddio'n barod.

Un o elfennau mwyaf chwerthinllyd y mesur oedd y modd yr ymgorfforid y cyfansoddiad yn y prifathro ac aelodau unigol o'r awdurdodau addysg.

Mae byd y laser cyflwr solid yn llawn o elfennau anghyfarwydd iawn - megis neodymiwm, yttriwm, gadoliniwm ac erbiwm.

Erbyn iddo gyfansoddi Meini Gwagedd, ac yntau yn ei weithiau diweddarach wedi pwysleisio gallu'r ewyllys ddynol, roedd wedi dechrau gweld mai hanfod bywyd yw'r ffordd y mae'r elfennau gwahanol wedi'u cyd-wau ynddo.

Teimlid bod y cyfeiriadau cyson at yr 'hynaf penteulu' a'r 'hylwydd iawn gynheiliad' ynghyd â'r 'ymherawdr' a'r 'emprwr', y sofran a wyliai fuddiannau ei ddeiliaid, yn elfennau teuluol yn eu hystyr ehangaf ac yn cyfannu'r gymdeithas ac aelodau o'r 'cenhedlog waedogaeth' ynghlwm wrth uned sylfaenol y teulu cenhedlig na allai ffynnu mewn cyflwr o anarchaeth neu ddiffyg trefn.

Dysgid elfennau ffurfiol ohoni yn ôl graddfa o anhawster.

Un o'r elfennau mwayf trawiadol yng nghynhyrchiad George P.

Ond cynnwys y mudiad newydd elfennau go ddieithr i feddwl Cymru heddiw, - cred mewn pendefigaeth gymdeithasol, ac ewyllys da (a dywedyd y lleiaf) tuag at Eglwys Rufain.

Yn y Rhagarweiniad trafodir yn fyr y dosbarthau gwahanol mewn Ieithyddiath : (i) Ieithyddiaeth Gyffredinol neu Ddamcaniaethol, yn gofyn cwestiynau cyffredinol, megis, beth yw iaith?; sut y mae iaith yn gweithio?; pa elfennau sy'n gyffredin i bob iaith?

Y mae un o elfennau hanfodol "gwybodaeth" ar goll - sef y deunydd crai y mae'r meddwl yn eu moldio a throi'r synwyriadau'n wybodaeth.

Maent yn ddefnyddiol iawn i gynyddu'r gyfran organig mewn pridd (organic matter) cystal a mawn bob tipyn ac efallai'n well gan y gall dþr berwedig ychwanegwyd yny tebot fod wedi rhyddhau elfennau o gynhaliaeth planhigion o'r dail tê sych.

Cynrychiolai yr ieithoedd eraill elfennau estron a oedd yn dinistrio undod ysbrydol y genedl.

Wel, mae cryn waith mysgu ar elfennau'r cenedlaetholdeb hwn hefyd.

I'r pwrpas hwn byddir yn crynhoi elfennau o'r ymchwil gwreiddiol, ei berthnasu i'r sefyllfa ddosbarth trwy gyfrwng y tasgau a awgrymir, a'i gyflwyno'n dameidiau man haws eu treulio, gydag awgrymiadau am drafodaethau a thasgau ymchwiliol yn y dosbarth yn dod rhyngddynt.

Dau lolyn i brancio o amgylch - y naill yn cynrychioli'r elfennau a'r llall y Fam Ddaear.

iii) Theatr mewn addysg sydd yn cwmpasu sawl un o'r elfennau creadigol a ystyrir yn hanfodol i ddatblygiad addysg plentyn.

Wrth estyn y gwahoddiad, amlinellodd brif elfennau ei swyddogaeth: bod yn fforwm a fyddai'n gallu cynghori llywodraeth ganol a lleol ar bolisi iaith; gwella cydlynu ymhlith asiantaethau sy'n cyfrannu at addysg yn yr iaith Gymraeg; dynodi anghenion datblygiad, a blaenoriaethau oddi mewn i'r anghenion hynny, ac i fod yn gyfrwng i'w hateb; dosbarthu gwybodaeth; dynodi anghenion ymchwil.

Dylai eich gwaith ymdrin ag elfennau trawsgwricwlaidd yn y Cwricwlwm Cenedlaethol.

Cyflwyna gymeriad newydd, Robin y Glep, sydd yn cynrychioli elfennau yn y gymdeithas sydd yn gwrthwynebu priodas Margaret a Bob.

'Roedd na elfennau calonogol, roedd yr amddiffyn yn dda ac am yr awr gynta ni oedd y tîm gore.

Asesir gwaith y myfyrwyr ar y cwrs ar ôl cwblhau'r holl elfennau canlynol:

Y dasg gyntaf, felly, oedd mynd ati i ddisgrifio anghenion y dysgwr ei hun, cyn dethol yr elfennau ieithyddol y byddai eu hangen i'w diwallu.

Ac fel hanesydd y'i gwelai Llwyd ei hun; ni, o'n perspectif a'n gwybodaeth ni, sy'n gweld elfennau o'r proffwyd a'r pregethwr yn ei waith.

Byddai hyn yn peryglu nifer o elfennau anhepgor y gwasanaeth addysg bresennol yn y cyfnod statudol:

Gwna hynny ar sail yr elfennau a roes fod iddi, ac yn wyneb rhwystrau sy'n tarddu o'r cefndir hwnnw ac yn arfaeth yn ei bridd.

Fe ddigwydd yr elfen cemais mewn cyfuniad ag elfennau eraill mewn enwau lleoedd weithiau.

Olyniad o arwyddion ieithyddol oedd brawddeg i Saussure, yn meddu ar ddau fath o berthynas: (i) perthynas syntagmatig, sef trefn arbennig elfennau'r frawddeg, a (ii) perthynas baradigmatig, sef perthynas rhwng yr elfen - yr arwydd - sy'n bresennol a'r rhai nad ydynt yn bresennol, megis y berthynas rhwng ffurfiau berfol fel mae, oedd, bydd, etc, a allai weithredu yn yr un lle mewn brawddeg.

Os oedd Ystorya Trystan, neu'n arbennig y darnau rhyddiaith, wedi cyrraedd ei ffurf bresennol yn gymharol ddiweddar, pan oedd y traddodiadau Ffrangeg wedi cael digon o gyfle i ymledu, gallwn dybio fod elfennau estron wedi eu gwrthod yn fwriadol.

Mae natur yr hanes yn wahanol, gan fod Duw yn defnyddio'r llygoden i gynorthwyo Cadog, ond fe welir y sant yn dal llygoden yn ei law ac yn ei rhwymo ê llinyn, elfennau nas ceir yn yr hanesion eraill.

Cawsant eu disgrifio fel "morwyr di-ail cyn belled ag yr oedd elfennau morwrio a hwylio llongau bychain yn y cwestiwn".

Mae elfennau eraill o'r hinsawdd, megis tymheredd a heulwen, sy'n berthnasol i amaethyddiaeth, hefyd yn amrywio o ardal i ardal.

Yr un elfennau, fel y dengys y sbectrosgop, sydd yn y ser a'r planedau ag sydd ym mhopeth, bywyd a di-fywyd, ar y ddaear.

Adnabyddiaeth ac ymdeimlad o'r elfennau cyffredin hyn sy'n cynorthwyo dyn i ffurfio barn.

Llyfr sydd yn dangos yr elfennau sylfaenol gyda thros 35 o luniau.

Mae'n wir, fel y dywedodd Dafydd Glyn Jones eto, fod holl 'elfennau confensiynol rhamant yng ngolygfa'r dianc i briodi, ond nid yw hynny, wrth gwrs, yn gyfystyr a dweud mai dehongliad arferol y cyfnod rhamantaidd o'r nwyd ei hun sydd yma.

Ger Edern ar arfordir gogleddol Llŷn saif fferm o'r enw Cwmistir, ond dengys hen ffurfiau o'r enw mai Cemeistir oedd y ffurf wreiddiol - cyfuniad o'r elfennau cemais a tir.

Ar ben y rhestr daw dwy genedl gymharol fawr, y Pwyliaid, a gollasai eu hannibyniaeth yn ddiweddar iawn, a'r Magyariaid, a gadwai elfennau o statws awtonomaidd o hyd o dan Fien.

Nid yr elfennau hyn sy'n amlwg, ond yn hytrach barhad, ar newydd wedd a chydag angerdd newydd, o'r ysbryd Rhamantaidd hwnnw a oedd eisoes wedi chwythu'i blwc mewn gwledydd eraill.

Mae'n defnyddio natur ac effaith yr elfennau arnon ni i'w hysbrydoli i gyfansoddi.

Roedd hon yn record o sgôr i Gymru yng Nghwpan y Byd, dechrau perffaith a'r 5,000 ddioddefodd yr elfennau yn cael gwerth eu harian.

Mae'n wir dweud fod yna nifer o wahanol elfennau wedi'u hymgorffori yn eu cerddoriaeth - acid house, hip hop, reggae, dub, rap a chryn ymdriniaeth ar rhythmau Affricanaidd.

Gwelir yr elfennau sy'n tarddu o hanes, a'r rhai onomastig, ond y mae'r rhan fwyaf yn nodi problemau ynglŷn â'r gwaith am fod yr arwr tybiedig, Culhwch, yn cadw ar gyrion y stori, gan adael cyflwyno'r tasgau arwrol i Arthur, a bod hwnnw yn ei dro 'dan law' y cawr ynfyd Ysbaddaden Bencawr.

Rhifaf yr elfennau yn awr yn ôl egwyddor dibyniaeth gydberthynol, nid yn ôl trefn linynnu olynol allanol yn rhediad cystrawen, a hynny er mwyn esbonio fy mhwynt.

Er y bydd yna elfennau o ddysgu am hanes ardal, mae hefyd yn stori gyfoes sy'n wynebu rhai o bwyntiau allweddol bywyd yn y Cymoedd heddiw.

Ceisir ymdrin â phob un o'r elfennau hyn yn eu tro, gan ddisgrifio'r sefyllfa gyfredol yn y canolfannau, a chynnig ychydig argymhellion ym mhob achos er mwyn cael symud ymlaen yn ystod y flwyddyn ariannol nesaf neu, lle bo'n ymarferol, yn ystod y flwyddyn ariannol hon.

Er mwyn gweld cynnyrch yn ymddangos o fewn cyfnod penodol dylid symud at system ariannu a fydd yn cydnabod yr holl elfennau o bob project yn llawn a hefyd yn cynnig atebolrwydd ariannol effeithiol.

Edrychwch ymhellach ar y themâu sydd yn esbonio peth ar apêl y stori hon - elfennau o'r stori ydynt sydd yn cadarnhau rhai credoau cyffredin yn ein cymdeithas, ac felly yn taro tant â'r gwrandawr a'r storiwr (i) Y gþr yn dial ar y wraig anffyddlon - drwy ryw hawl foesol.

Yn debyg i'r rhain, aeth awdur Cwm Glo i deimlo fod i'r bywyd dynol ac i gymeriad dyn a dynes elfennau o gymhlethdod sydd y tu hwnt i afael yr awduron naturiolaidd.

Dangosodd y ddau awdur cyfoes yr elfennau o losgach sydd yn chwedl Branwen, a bu Saunders Lewis yn ymdrin â Blodeuwedd hefyd, wrth gwrs, ac yn y cyfan fe welir y gwenwyn sydd ym mherthynas pawb â'i gilydd, a'r clwyf marwol sydd mewn serch i rai fel Trystan ac Esyllt.

Hanes byr sydd i ddefnyddio elfennau ymbelydrol mewn meysydd meddygol.

Yr oedd hi'n holl bresennol, ac yn rheoli bywyd meddyliol y cyfnod, er ei bod yn sicr fod elfennau o'r hen baganiaeth yn dal yn fyw iawn ymhlith y bobl gyffredin.

Yr oedd natur gyfan wedi ei harfaethu i gynhyrchu, a chronnai cydymdeimlad a chydfwriad gwahanol elfennau natur ynghyd i'r diben hwnnw.

Yn ystod y flwyddyn cynhyrchodd Cerddorfa Genedlaethol Gymreig y BBC raglen gyffrous yn ymgorffori elfennau ffres a dyfeisgar iawn.

Er mor wahanol eu moddau yw dramâu Groeg, Dante, Shakespeare, y Gododdin, y Mabinogi, Rhys Lewis, Dafydd ap Gwilym, Rilke, Dostoevsky, y rhyfeddod mawr yw y gellir dadlau eu bod i gyd yn arwyddocaol am yr un rhesymau, fod yn gyffredin iddynt i gyd yr elfennau a'r nodweddion sy'n cyffroi dyn yn deimladol ac ymenyddiol.

Fel hyn yn unig yr argyhoeddir fod bardd yn adnabod y byd yn ei gymhlethdod cordeddog, ac y geill greu rhywbeth sy'n feicrocosm o'r byd, yn cynnwys ei elfennau gwrthgyferbyniol, ei gariad a'i gas, ei hyfrydwch a'i aflendid, ei fwynder a'i dristwch, ei eni a'i farw.