Mi fyddai'n eli i galon unrhyw ddarpar unben.' 'Ond 'dydi o ddim yn stwff i'w ganfasio.

I wella chwydd yn y traed berwid gwraidd yr ysgawen, ei gymysgu gyda hen saim i wneud eli a'i roi ar y traed a'r coesau.

Ar y daith adref ar ôl chwarae ym Manceinion roedd yn draddodiad rhoi triniaeth arbennig i hogiau newydd y flwyddyn gyntaf Mae eli o'r enw 'Sloane's Liniment' i'w gael ar gyfer poenau yn y cyhyrau sy'n creu gwres mawr ar ba ran bynnag o'r corff y'i rhoddir.

Aelod o'r teulu oedd y Parchg Thomas Ellis, Tyddyn Eli, hen, hen daid David Ellis, a phrif arloeswr Annibyniaeth yr ardal.

Ond, yn unol â neges Timothy Edwards, Cefn-mein, gwraig weddw a ddychwelodd i Blas Nanhoron y noson honno a'i gwedd-dod annisgwyl hi wedi cyffwrdd eigion calonnau holl weithwyr y Plas ond bod gan bob un ohonynt ei eli'i hun i'w roi ar y briw.

Rhaid defnyddio eli haul ffactor uchel, gwisgo het a dillad cotwm llac.

Daw Mona a'r newydd yng nghanol yr olygfa heintus hon fod Eli wedi ei daro'n wael - ond addawa'r creadur wneud ei orau glas i ddal 'mlaen cyhyd ag y gall, er mwyn Tref!

Ar ol y ffilm caiff Mona'r usherette a Trefor y projectionist wybod gan Eli y rheolwr sydd ar fin ymddeol fod y lle i'w gau - penderfyniad ciang o ddynion di-Gymraeg na fu erioed ar gyfyl y lle.

Dyma ni 'ta þ yr eli ar y dolur o orfod cyfaddef nad ydi chwerthin yn fêl i gyd er y gall, ar adegau, fod yn ffisig da.

A da hynny, canys dengys pwnc a phwynt ambell un iddynt gad eu llunio gyda rhyw nod amlwg mewn golwg: ateb problcm leol ymb~ith y Methodistiaid, neu roi eli ar eu briwiau.

'Hwliganiaid' medda Eli.

Yn y bennod gyntaf cyflwynir ni i'w deulu: llinach Ellisiaid Hendre Ddu, Y Bala, a Thyddyn Eli, Llangwm.

Gwnaeth y teulu hefyd gymwynas fawr â dynoliaeth trwy gymysgu eli o lysiau at wella'r eryr - Eli Dremddu sydd wedi bod yn fodd i wella pobol ar draws y byd o'r dolur eryrod.

Mae'r cymeriadau hwythau'n llawn ac yn annwyl: Eli'r hen gocyn bach ffwdanus; Mona'r rasberry ripple a'i thraed yn solat ar y ddaear; Tref llipa, llwfr a diddychymyg.

Deuai canu merched y troellau i'w chlustiau ddydd ar ôl dydd, y cyfan yn llithriad i gyfaredd caeau plentyndod, yn eli i'w hysbryd.

Ynddynt ceir athroniaeth addysg gynradd ac eli i friwiau addysg Lloegr yn ogystal â Chymru.

Ac mi ellwch fentro bod esmwythdra'r eli a roddodd y gwragedd ar fy mriw wedi aros.

Ffisig annwyd, eli babi, clapiau sebon, persawr, past dannedd, tabledi sipian at ddolur gwddw.

Metha Lenz dderbyn hyn ac o ganlyniad mae'n mynd i deimlo'n fwyfwy ynysig ac yn y pen draw mae'n gadael Berlin am Yr Eidal, taith gyfarwydd i gymeriadau llenyddol yr Almaen pan mae gofyn am eli i'r galon.

Dim ond i Eli ddal ar dir y byw am dri mis caiff angladd a charreg wrth ei fodd.

Roedd y driniaeth yn cynnwys arllwys yr eli ar ran go deimladwy o'r corff, a losgai am oriau wedyn!

Y sgwrio a'r sgleinio, a mynd dros bob dodrefnyn yn nhŷ anti efo cŵyr ac eli penelin!

Daw Eli ato a'r newydd fod y darpar brynwyr ar fin ymweld a'r sinema a daw Mona draw i'r helpu i lanhau'r hen adeilad yn y gobaith y bydd gwaith ar gael iddi.