Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

elwir

elwir

Yn y Gaiman yr oedd yr ymarfer hwnnw a elwir yn u turn neu dro pedol gennym ni yn un hynod boblogaidd - ac annisgwyl - gyda gyrwyr eraill yn dibynnu mwy ar delepathi na goleuadau fflachio i wybod beth mae gyrrwr o'i flaen yn mynd i'w wneud nesaf.

Fel rheol ar ôl i dwll fel hyn gael ei saethu mae angen llnau wyneb y graig, gan fod cerrig wedi symud ond ddim wedi dod i lawr, felly rhaid i'r ddau ddyn fynd i lawr ar y rhaff eto hefo darn o haearn crwn rhyw bedair troedfedd o hyd wedi ei finio yn un pen, yr hwn a elwir yn drosol.

Dioddefant o'r hyn a elwir yn post-herpetic neuralgia, ac mae'n anodd ei leddfu â chyffuriau.

Ac ar yr eiliad nesaf, fel edrych i mewn i ddwy ogof a'r haul yn eu pen draw yn mynd rownd y ddaear yn ôl astonomeg y Dyrchafael a'r peth hwnnw a elwir mor chwerthinllyd o anghywir yn Gredo'r Apostolion.

A minnau drwy'r ystryw seicolegol a elwir yn ddisodliad a dirprwyaeth yn bachu ar ei drwyn ac yn hoelio fy nghasineb at y Parch.

Ym mhob atom mae'r hyn a elwir (yn niffyg gwell gair) yn ronynnau egni.

Yn aml fe elwir Cymru yn 'Wlad y Cestyll' ac mae'n llawn haeddu'r enw gan ei bod yn gartref I rai o enghreifftiau mwyaf arbennig a phwysicaf Ewrop o adeiladwaith canoloesol.

Ond wedi i Awstin ddod i'r gorllewin, i'r rhanbarth a elwir yn Gymru heddiw, canfu bobl a oedd yn parhau i ymarfer y ffydd Gristnogol er ei bod yn gwahaniaethu llawer mewn dull a ffurf oddi wrth yr hen ffurf Ladinaidd.

Rwyf wedi arfer a'r hyn a elwir yn "amser Celtaidd" - h.y. popeth yn hwyr.

O safbwynt cyfnewidiad cymdeithasol yr oedd Rheolau a Dybenion y Cymdeithasau Neillduol yn mhlith y Bobl a elwir y Methodistiaid yn Nghymru yn dra arwyddocaol.

Wrth nesa/ u at Llangefni, llifa'r nant drwy lyn a elwir yn Llyn Pwmp.

cyflwynir dewis yr awdur o fframwaith cyffredinol ar gyfer disgrifio'r Gymraeg, ond cyn mynd at hwnnw, sonnir ychydig am rai o ieithyddion America ac yn eu plith, Noam Chomsky, awdur y system ramadegol a elwir Gramadeg Trawsffurfiol Cenhedol.

Pryd bynnag y byddwch yn ystyried benthyciad, gofynnwch am y llog blynyddol, sef yr hyn a elwir yn APR (Annual Percentage Rate).

Hysbysebodd yn y papur lleol am griwyr a thalu deg doler yr un i gant ohonyn nhw am wylio'r math o ffilm a elwir yn 'tear jerker' þ prociwr dagrau, os mynnwcy chi.

Mae'n annog pob pennaeth heddlu i sefydlu polisi%au cynhwysfawr a'u gweithredu, fel y bydd eu holl swyddogion yn sicrach o'u safle pan elwir hwy i sefyllfa o drais yn y cartref.

Mewn gwirionedd nid yw'r belen yn flêr, mae'r siap a'r ffurf wedi eu trefnu'n ofalus ac yn cael eu dal at ei gilydd gan gysylltiadau neu fondiau cemegol a elwir yn fondiau hydrogen.

Clywais ef yn dweud iddo eistedd oriau wrtho'i hunan ar y bryn a elwir 'The Hill of Tara' - hen gartref Uchel Frenhinoedd Tara - yn myfyrio am hen orffennol y genedl Wyddelig, a bron, meddai ef, na allai weld yr hen ogoniant yn rhithio o flaen ei Iygaid wrth eistedd yno.

Yr oeddynt yn trafod y bymthegfed bennod o'r hyn a elwir yn llythyr cyntaf Paul at y Corinthiaid o bob dim - pennod yr atgyfodiad.

Y mae'r diagram yn dangos y gall dyodiad naill ai fod yn ddŵr arwyneb a fydd yn rhedeg i ffwrdd ac yn llifo'n uniongyrchol i lawr yr afon, neu gall suddo i mewn i'r tir drwy broses a elwir yn ymdreiddiad.

Mae'n bosibl iawn mai'r Groegiaid oedd dyfeiswyr y math hwn o chwedl - a hynny pan oedd y Groegiaid yn byw ar y tir a elwir yn Twrci heddiw.

Cylchgrawn Cymdeithas yr Iaith Gymraeg ar y We Fyd-Eang Y Mudiad Da a Elwir Yn Cymdeithas yr Iaith Gymraeg Yn Cyflwyno Er Eich Mawr Ddivyrrwch; ANTERLIWT.

Ceisia pob lloches gynnig gofod, offer, a gweithgareddau ar gyfer y plant, ond dengys ein profiad na elwir yn llawn ar y rheini heb weithwraig plant wedi ei chyflogi i ganolbwyntio'n neilltuol ar anghenion y plant, ochr yn ochr â rhai'r mamau.

Yng nghanol y plât hwn mae asgwrn bychan yn syth i fyny; un a elwir yn Lladin yn crista gallii sef crib y ceiliog.

Ceisiwyd hefyd greu cronfa ariannol newydd a elwir y GEF (Global Environmental Facility) mewn ymgais i ffynonellu arian i'r Trydydd Byd gan fod cymaint o'n hadnoddau bywydegol yn y gwledydd tlawd.

Mae ein galaeth ni (ac Andromeda) yn yn perthyn i grwp a elwir y Grwp Lleol.

Ceir llawer o'r peth hwnnw a elwir yn fwndelu (bundling).

Mae anfon adroddiad adref o feysydd tramor heb yr hyn a elwir yn ddarn i gamera yn uchel ar restr pechodau marwol yr adran newyddion.

Oni ddylai daro mwy a mwy ohonom fel ffieiddbeth fod pobl a'u henwau'n Forgan a Megan sy'n byw mewn tai a elwir yn Nant y Grisial neu'r Gelli yn siarad Saesneg ac yn cael eu cyflyru i feddwl fel Saeson?

Mae'r llun nesaf yn dangos grwp o alaethau a elwir yn gasgliad Ffronacs.

Wedyn mae yna beth wmbredd o hanes digwyddiadau pwysig, yn rhyfeloedd a digwygiadau a mudiadau o bob math trwy holl orllewin Ewrop a llawer o'r hyn a elwir yn fyd gwareiddiedig lle mae'r bobl sydd wedi dysgu lladd ei gilydd yn byw o'u cymharu a'r darnau lle mae'r bobol sy'n bwyta'i gilydd yn byw.

Dyna felly lwyddo o'r diwedd y polisi a osodwyd yn nod i Lywodraeth Loegr yng Nghymru yn y mesur a elwir yn Ddeddf Uno Cymru a Lloegr yn y flwyddyn 1536.

Mae'n rhaid defnyddio'r hyn a elwir yn olwg berifferol ; mae dau fath o gell yn retina'r llygad - y 'rodenni' a'r 'conau'.

Y mae'r afon wedi treulio neu erydu'r tir a chludo darnau o graig, a elwir gwaddod, i lawr tua'r môr.

A dwi yn poeni bod y nod hwnnw yn diflannu o'r gôl hollbwysig honno a elwir yn ddatganoli grym.

Yn is i lawr ar y mynydd mae lle a elwir yn Cwm Llefrith.

Wedi hynny y cawn y dystiolaeth gyntaf fod haearn yn disodli pres, a bod y cyfnod a elwir Oes yr Haearn wedi dechrau.

Mae Zola yn dangos hyn yn yr ail enghraifft, a elwir yn 'Gwneud dewis'.

Yn yr ysbyty a elwir yn 'Welsh Mission Hospital' mae 'no blac ar y wal yn cyhoeddi taw 'Gwely Marion Pritchard' yw'r gwely oddi tano.

Defnyddir y cyllidebau hyn mewn proses a elwir yn rheolaeth gyllidebol, h.y.

Canlyniad hyn fu cyfodi o blith y gwŷr rhyddion Cymreig, nad oedd ganddynt at ei gilydd ond ychydig aceri ar eu helw er gwaethaf eu hachau urddasol, ddosbarth o ysgwieriaid llawer mwy cefnog, a elwir yn aml yn uchelwyr.

Ond, yn lle arbrofi gyda gwahanol fodelau o gydweithio yn ôl amgylchiadau lleol mae'r Awdurdod wedi penderfynu ymlaen llaw fabwysiadu un model yn unig a elwir yn 'ffederasiynau' h.y. cysylltiad ffurfiol rhwng cylch o ysgolion o dan un pennaeth sy'n ymdebygu i un ysgol aml-safle.

Fedra i ddim cymryd fy llygaid oddi ar Asha, merch naw oed sy'n dioddef o'r hyn a elwir kwashiorkor.

Uniaith Almaeneg - iaith y visitors - oedd y rhybudd llefrith-ar-werth yn ymyl hafoty Funtauna, ond y bwlch ydyw'r ffin rhwng tai pren Davos a thai carreg yr Engadin, rhwng Almaeneg unigryw y Walseriaid a'r ffurf ar Reto-romaneg a elwir mor briodol yn Lladin.

Y mae ychydig o rai mathau o greigiau (megis calchfaen) yn toddi mewn dŵr, ac y mae afonydd yn toddi tir hefyd drwy broses a elwir yn gerydu.

Cyd-ddibynnol yw cenhedloedd y ddynoliaeth, a syniad diffrwyth yw annibyniaeth, a elwir weithiau yn sofraniaeth absoliwt neu ddiamod.

Bu drwy 'gyfnewidiad morol', proses o fraenu nad yw'n gadael dim ar ôl o'r llongddrylliad ond pentwr sefydlog a elwir yn 'ffurfiad llongddrylliad'.

Ryw noson, a Rondol ar waelod y grisiau cefn heb yr un ddima i godi'r glicied, fe gredai yn y cyflwr hwnnw mai yn ei wylltineb y creodd y Creawdwr gors Bodwrog, ond ei fod wedi dod ato'i hun pan greodd feysydd haidd yr ardal, a esgorodd ar y wyrth o fedru gwneud cwrw; ac fe gydsyniodd a fo'i hun nad oedd yn iawn fod yr hyn a elwir yn ddim yn medru sefyll rhyngddo fo a'i beint.

Cynhyrcha'r blodyn gemegau a elwir yn fferomonau sy'n debyg i'r rhai a gynhyrchir gan y gwenyn benyw i ddenu'r gwryw.

Yr oedd dyn a elwir yn filiwnydd, a chanddo swyddfa mewn tŵr uchel, a phan esgynnai i'w swyddfa, arferai ddefnyddio lifft, ond pan ddelai o'i swyddfa, efe a gerddai i lawr ar hyd y grisiau.

Drwy archwilio'r ffyrdd y bydd dŵr yn cyrraedd sianel yr afon, gall gwyddonwyr (a elwir yn hydrolegwyr) ei gwenud hi'n haws i bobl fyw mewn cytgord ag afon.

Y gyntaf ydi pobl fach gas a elwir y Coraniaid.

Yr adeg yma yr oedd y gangen o fathemateg a elwir yn calcwlws yn datblygu.

Yma fe geir boncyffion enfawr o fwynau hyfryd a elwir yn iasbis ac agat.

Ym mhob prif swyddfa heddlu ceir swyddog a elwir yn 'Swyddog Cadwraeth' ac mae'n rhaid iddo fod yn rhingyll, fan leiaf.

Y lle gwlypa' yn y byd yw Cherrapunjee, ac fe elwir y lle yn 'Drigle'r Cymylau'; y gwir yw ei fod e'n debyg iawn i Abercrâf ar ddiwrnod glawog.

Rhan gyntaf y broses yw'r hyn a elwir yn 'côd fenthyg', sef benthyca geiriau, termau ac ystrydebau o'r iaith ddominyddol i'r iaith frodorol (sef arfer sydd wedi cael ei gondemnio'n chwyrn gan 'buryddion iaith' yng Nghymru'n ddiweddar, gyda chyflwynwyr ifainc ar y radio a'r teledu yn arbennig yn dod o dan y lach!).

Y nod yw efelychu llwyddiant Denmarc, Valencia yn Sbaen, Emilia-Romagna yn yr Eidal, Baden- Wuerttemberg, ein chwaer-ranbarth yn yr Almaen a rhai o daleithiau America fel Pennsylvania wrth greu yr hyn a elwir yn 'rhwydweithiau cydweithredu' rhwng cwmni%au bach a mawr a rhwng y sector breifat a'r sector gyhoeddus.

Y mae hefyd yn troelli o un ochr i'r llall ar draws y gorlifdir, yn symudiadau mawr troellog a elwir yn ystumiau.