Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

enetig

enetig

Dyma sut y dychmygodd Stephen Spielberg yn ei ffilm Jurassic Park y gallai dinosoriaid gael eu hail-greu heddiw - drwy ddarganfod beth oedd y wybodaeth enetig yn eu DNA, ac yna trosglwyddo'r wybodaeth enetig yma i wy anifail arall.

Y canlyniad yw dau 'unigolyn' newydd, y ddau wedi etifeddu gwybodaeth enetig wahanol o 'DNA' eu 'rhieni'.

Oddi mewn i bob cell fyw mae DNA - y llinyn o wybodaeth enetig sy'n cael ei drosglwyddo o un genhedlaeth i'r nesaf.

Gellir gweld atyniad yr algorithm genetig - nid oes angen rhaglennu'r camau datrys yn uniongyrchol, sy'n broses faith a llafurus, dim ond diffinio 'DNA' yr 'unigolion' yn ôl y broblem, a chael rhyw ffordd o fesur pa mor dda yw cyfuniad arbennig o'r wybodaeth 'enetig' yn y 'DNA'.

Ym myd natur, atgenhedlu rhywiol yw'r dull pennaf o gael cyfuniadau newydd o'r wybodaeth enetig i'r genhedlaeth nesaf - fe etifeddir rhai unedau genetig o'r tad a rhai o'r fam.

Yn ogystal ag atgenhedlu rhywiol, fe geir mwtaniad mewn natur, lle caiff gwybodaeth enetig yn y DNA ei newid yn ddamweiniol - er enghraifft, wrth i ymbelydredd naturiol effeithio ar sail rhai o'r adweithiau cemegol yn niwclews y gell.

Mae'r llinyn o chwe phentref yn medru cynnwys gwybodaeth unrhyw daith i ddosbarthu Delta - gellir ei alw'n 'DNA' sy'n cynnwys gwybodaeth enetig taith arbennig.

Bydd siawns fod rhai o'r cyfuniadau newydd yma'n cynhyrchu creadur sy'n medru goroesi'n well nag eraill, wrth ehangu ar y wybodaeth enetig a etifeddwyd - gwybodaeth oedd yn llwyddiannus wrth fedru atgenhedlu yn y lle cyntaf.