Er mai yn y blynyddoedd 1909 ­ 1915 y cyrhaeddodd y Mudiad Rhamantaidd ei anterth, gyda 'Gwlad y Bryniau', 'Yr Haf' ac 'Eryri', yr oedd y llanw wedi troi yn erbyn Rhamantiaeth erbyn hynny, gan fod darllenwyr wedi syrffedu ar yr awdlau a'r pryddestau hyn a oedd wedi eu lleoli mewn rhyw orffennol chwedlonol, ac wedi syrffedu hefyd ar eirfa'r Rhamantwyr.

'Roedd y wawr yn rhyw ddechrau torri dros gribau mynyddoedd Eryri pan syrthiodd yr Ymennydd Mawr i gysgu o'r diwedd.

Cwmni gwyliau beicio yng Nghaernarfon yn cynnig gwyliau yn Eryri a Mon yn bennaf yn ogystal a gwyliau beicio hyd Lon Las Cymru - llwybr seiclo cenedlaethol Cymru rhwng Caerdydd a Chaergybi.

Prif nod Cymdeithas Tai Eryri yw darparu tai i gyfarfod ag angen.

Yn y ganrif honno y gosodwyd Orpheus Gweneth Lilly, ac aeth Rhiannon Davies Jones a ni i ardal y gororau yn y nawfed ganrif yn Eryr Pengwern, ac yna i gyfnod Gruffudd a Dafydd ap Llywelyn yn Cribau Eryri.

Mae'n holl bwysig fod cyswllt rhwng yr ochrau hyn gan mai nhw sy'n pwysleisio fod Datblygu a Rheolaeth yn rhan annatod o Tai Eryri.

Yma yng Nghymru, rydym wedi gweld sawl cenhedlaeth o sloganau - o "Eryr Gwyn Eryri% a "Cofia Dryweryn" i "Meibon Glyndwr" a "Deddf Iaith yn Awr" ein dyddiau ni.

Er bod dau o feirdd Arfon, sef Dafydd Ddu Eryri a Hywel o Eryri, wedi'u gwahodd i'r orsedd gyntaf, ni ddaethant ar ei chyfyl am eu bod yn amau honiadau Iolo Morganwg ynglŷn â hynafiaeth y mudiad.

Yn yr un flwyddyn, fe gafodd ardaloedd Capel Curig a Beddgelert eu trawsblannu i China dros dro wrth i Ingrid Bergman, seren Casablanca, ddod draw i Eryri i bortreadu'r genhadwraig Gladys Aylward yn The Inn of the Sixth Happiness.

Ceir cysylltiad tebyg yn Afon Gafr a Chwm Gafr sydd i'r dwyrain o Nant Peris yn Eryri.

Ac meddir ar glawr Cribau Eryri Rhiannon Davies Jones - sydd hithau'n ymdrin a'r drydedd ganrif ar ddeg : Mynegir ofn ac ansicrwydd gwreng a bonedd yn wyneb creulondeb yr amseroedd a mynych droeon Ffawd....Efallai y gwelir yma arwyddocad cyfoes yng nghymedroldeb meibion y Distain, yng ngweledigaeth y Mab Ystrwyth ac yn bennaf yn nelfrydiaeth yr Ymennydd Mawr.

Yng ngoleuni sylwadau'r aelodau, cynnwys y polisiau a gynhwysir yn y Papur Trafod yn Nrafft Ymgynghori Cynllun Lleol Eryri.

Cyn i'r ddwy sobri rhuthrwyd hwy i Ddinas Ffaraon, fel y gelwid y bryn yn Eryri, eu sodro mewn twll digon gwlyb a'u claddu o'r golwg.

Enwi Eryri yn Barc Cenedlaethol cyntaf Cymru.

Ceisio canfod ateb i'r cwestiwn hwn yr oedd Reffaris (Eryri a Tonfedd/S4C) nos Sadwrn.

'Cartrefi ar gyfer angen lleol' yw carreg sylfaen Tai Eryri fel cymdeithas sy wedi ei leoli'n gadarn yn y Gymru Gymraeg.

Er bod Cymdeithas Tai Eryri bellach wedi tyfu i fod sawl gwaith maint Tai Gwynedd mewn telerau adnoddau a rhaglen ddatblygu, cedwir perthynas glos a buddiol rhyngddynt.

Oes gen ti le o'r fath?" "Oes mae yna fryn yng nghanol mynyddoedd Eryri, sydd ymhell o bob man.

Mae'r lechen yn cynrychioli'r tô ac felly yn arwydd o'r cartrefi yr ydym yn eu darparu, tra bod yr eryr (sy'n amlwg yn siap y lythyren 'E' am Eryri) yn aderyn a hed yn uchel ac mae hyn eto'n arwydd o safon uchel gwaith y Gymdeithas.

Ffurfiwyd Cymdeithas Rheilffordd Eryri i gefnogi ac i gymryd rhan flaenllaw yn y broses o atgyweirio a chynnal y Rheilffordd ac mae'n cefnogi Rheilffordd Ffestiniog yn y gwaith o ailadeiladu'r lein.

Ac o'r eiliad y trowch i fyny'r dreif garegog i'w chartref unig rhwng mynyddoedd Eryri a'r môr, mae'n amlwg fod wynebu her yn rhan anatod o'i chymeriad.

Oedwch yn y tangnefedd tawel ar brynhawn o aeaf fel y gwnaethom ni, i weld yr haul yn suddo'n belen eirias dros benrhyn Llyn, mynyddoedd yr Eifl yn borffor dywyll, a'r eira'n eisin pinc ar gopaon Eryri.

Ysgol y Garth: Bu cryn sylw yn y wasg yn ddiweddar, i'r cynlluniau sydd gan gymdeithas Tai Eryri i adnewyddu hen Ysgol y Garth.

Y mae rhestrau aros yr awdurdodau lleol a Cymdeithas Tai Eryri yn dangos yn eglur yr angen honno, er efallai nad yw'n ddarlun llawn nac yn un y gellid ei gymharu rhwng dosbarth a dosbarth.

Mae'r rhai uchaf a garwaf yn y gogledd orllewin, yn Eryri, tra bo ucheldiroedd y de yn is ac yn lwyfandirol.

Yn adlewyrchu gwaith y Gymdeithas mae logo Tai Eryri.

Map 1:25,000 o ardal yn Eryri; rhwymiad gwrth-ddðr.

A cherrig moel ydy waliau'r tþ, oddi mew ac oddi allan, llechi glas Eryri sydd ar lawr y stafell fyw, a lle tân anferthol, gyda'r trawst llwyd-ddu gwreiddiol yn dangos olion canrifoedd o'i lyfu gan fflamau, yn ganolbwynt i'r tþ cyfan.

Yn nyddiau bore'r byd pan oedd aroglau da ar wair yn cynaeafu, a thail yn gynnyrch porthiant o'r das, yr oedd ambell i ddiwrnod yn rhoi lle o anrhydedd i'r ferfa yng nghynllun gweinyddol economi ffarmio tyddynnod Eryri.

CYFLWYNWYD adroddiad llafar y Prif Weithredwr ar ddau gynllun arall, sef Oblygiadau Gofal yn y Gymuned (Tai Eryri) ac Arolwg Hyfforddiant Staff (Prifysgol Lerpwl).

Yn ddaearyddol, nid yw lleoliad Parc Cenedlaethol Eryri yn un da i fanteisio ar Dwnel y Sianel ac ar y Farchnad Ewropeaidd Unigol.

Astudiaeth o effaith dyn ar dirwedd Eryri yn ystod y 6000 o flynyddoedd diwethaf.

Ac y mae Gwylfa a Menai ac Eryri yn awr i'w halogi i borthi trydan Lancashire.

Mae Tai Eryri wedi tyfu o'r gymuned gyda'i gwreiddiau yn ddwfn yn yr ardal ac mae'n sensitif i nodweddion a hinsawdd yr ardal ac yn gallu ymateb i'w hangen.

Gartref, yng Nghymru, bum yn gwylio'r haul yn machlud o ben clogwyn yn Eryri y tro hwn.

Roedd John Moriarty Owen o Stryd y Ffynnon, Gerlan, a Iolo Jones o Stryd Brynteg yn bwriadu rhedeg i fyny ac i lawr pedwar copa ar ddeg o fynyddoedd Eryri er mwyn codi arian i brynu offer arbenigol i Steffan Wyn, mab bychan Kevin a Meinir Thomas, Stryd John, Bethesda.

Adeiladodd Clough Williams-Ellis bentref Portmeirion o 1925 i 1975 ar ei benrhyn preifat ar arfordir Eryri.

Dro arall, fel yn 'Eryri o Fangor', mae'r cymylau caws llyffant anferth yn gwneud i'r mynyddoedd edrych yn fychan.

Mae Cymdeithas Tai Eryri wedi mynegi diddordeb mewn troi'r adeilad yn ganolfan ieuenctid ac yn lloches ar gyfer pobl ifanc.

(c) Bod y Prif Weithredwr yn ceisio sicrhau fod hawliau'r Cyngor i enwebu tenantiaid i dai Cymdeithas Tai Eryri yn parhau ac ar yr un pryd yn ceisio sicrhau bod yr aelodau lleol yn cael rhan mewn dewis tenantiaid o fewn eu hetholaethau.

Ymgyrchu dros fywyd gwyllt Cymru MAE perygl i lafant y môr prin, lili Eryri a phlanhigion ac anifeiliaid eraill ddiflannu am byth o Gymru os na fydd ymdrechion newydd i amddiffyn ein harfordir a'n cefn gwlad.