Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

esgobaethau

esgobaethau

un fil pum cant chwe deg a chwech, Ac o'r dydd hwnnw ymlaen, bod y cwbl o'r Gwasanaeth Dwyfol i'w arfer a'i ddweud gan y Curadiaid a'r Gweinidogion trwy'r holl Esgobaethau a nodwyd, lle mae'r Gymraeg ar arfer yn gyffredin, yn yr iaith Frytaneg neu Gymraeg grybwylledig .

Fe'i penodwyd yn un o'r ymwelwyr brenhinol i fwrw golwg tros yr Eglwys a sicrhau fod yr esgobaethau a'r plwyfi'n dilyn cyfarwyddiadau'r llywodraeth ac yn newid yr hen drefn babyddol.

Yn gyntaf,yr oedd esgobaethau Cymru wedi dygymod ers cenedlaethau ag esgobion absennol.

Fel yr awgryma'r Athro Glanmor Williams, roedd yr esgob wrth wneud hyn yn rhannu'r esgobaeth yn is-esgobaethau.

Erbyn y bedwaredd ganrif ar ddeg yr oedd yr hen glasau Cymreig - mam-eglwysi'n gweinidogaethu i ardaloedd eang ond amhenodol - wedi eu disodli gan yr esgobaethau tiriogaethol a'u ffiniau wedi eu pennu.

Rhennid yr esgobaethau wedyn yn archddiaconiaethau, yn ddeoniaethau gwlad ac yn blwyfi.

Yn rhinwedd y swydd hon bu ar daith trwy esgobaethau Llandaf a Thyddewi.