Hawlio fod pob papur etholiad a phob ffurflen swyddogol yn ymwneud ag etholiadau lleol neu seneddol yn Gymraeg.

Gallaf awgrymu ffordd newydd ddiddorol a chyffrous i Blairs a Wigleys y byd yma ennill etholiadau.

Yr wyf innau'n cytuno fod yn iawn i'r blaid gynnig ymgeiswyr mewn etholiadau seneddol; ond ar amodau.

Rhyw ddyrnaid o'r ffrindiau pennaf a wyddai mai ef hefyd oedd perchennog yr unig gwmni Polion Galwp yn y wlad, a'r wythnosau twrnament oedd ei dymor gorau ar wahan i amser etholiadau.

Gorffennodd y Blaid trwy ddod yn ail i Lafur trwy Gymru, yn union fel y daeth yn ail trwy Gymru yn yr etholiadau lleol.

Y gwahaniaeth pwysicaf rhwng y Gymdeithas a phlaid wleidyddol oedd y dulliau a ddefnyddid i sicrhau newid, sef lobïo a thorcyfraith yn hytrach nag ymladd etholiadau.

Ni all y Blaid ddibynnu ar frwdfrydedd torfeydd canfaswyr if anc fel yn y chwedegau i ennill etholiadau'r nawdegau.

Yn ei anerchiad ar ddydd Gwyl Ddewi, saith mil o filltiroedd o Gymru, dyma oedd neges Ben Gregory, Ysgrifennydd NSC Cymru: 'Byddwn yn gwylio canlyniadau etholiadau Nicaragua yr hydref hwn gyda diddoedeb mawr.

Anfonwyd at y canghennau i'w hannog i sefyll mewn etholiadau lleol: nid anogaeth wreiddiol iawn, ond mae'r anogaeth yn llai pwysig na'r neges o'i blaen, sef bod y Tri yn y carchar am na wnaethai aelodau'r Blaid eu dyletswydd o ennill seddau ar y cynghorau lleol.

Wrth ymladd etholiadau yr ydych yn creu gelynion, gelynion grymus, ond wrth gwrs dyna beth y mae'n rhaid i'r grŵp ymwthiol ei osgoi ar bob cyfrif.

Pe byddech chi wedi gwrando'n astud ar Dafydd Wigley yn lansio ymgyrch ei blaid at yr etholiadau Ewropeaidd yr wythnos dwethaf, fe fyddech chi wedi clywed gwylanod yn y cefndir.

Addysgu a hyfforddi aelodau'r Blaid yn ei pholisi a'i dulliau o weithredu oedd yn bwysig yn awr Mabwysiadodd y Blaid ddulliau cyfansoddiadol a di-drais o weithredu, ac addysgodd ei haelodau i ddefnyddio'r dulliau hyn i gyflwyno ei pholisi a'i neges i'r etholwyr mewn etholiadau lleol a seneddol.

Ond, mae peryg i Lafur ddibynu'n ormodol arno, ac fel y dangosodd etholiadau'r Cynulliad, Senedd yr Alban a sawl gornest leol ar gynghorau Lloegr, all Mr Blair ddim perswadio pawb.

Wel, fe ddaeth yn gyfnod etholiadau eto.

Y mae rhai yn gweld gobaith yn llwyddiannau Plaid Cymru mewn etholiadau seneddol megis eleni ym Merthyr Tudful.

Cyn gynted ag yr oedd y Blaid yn dechrau ymladd etholiadau ar raddfa eang, ac ar adegau yn ennill cyfran sylweddol o'r bleidlais, yr oedd ei swyddogaeth fel grŵp ymwthiol yn dirwyn i ben.

Yr oedd nifer o'r rhain o'r farn fod gormod o ymdrech yn mynd i ymladd etholiadau a'r iaith ar drai trwy Gymru.

Y Blaid Lafur yn ennill pum sedd Gymreig yn etholiadau Ewrop.

Go brin y bydd Tony Blair yn poenin ormodol am ganlyniadau etholiadau dydd Iau diwethaf.

Yn etholiadau cyntaf y cynulliad y Blaid Lafur ydi'r blaid fwyaf ond heb fwyafrif dros yr holl bleidiau eraill.

Byddai'r dirwyon yn y llysoedd yn drwm, ac o wrthod eu talu byddai'r canlyniadau'n gostus, er nad yn fwy costus nag ymladd etholiadau seneddol diamcan.

Efallai bod rhai gwleidyddion, gohebwyr, gwylwyr a gwrandawyr wedi diflasu ar etholiadau'n gyffredinnol eleni, ond roedd ansawdd yr apêl agoriadol yn yr ornest Ewropeaidd yn druenus.

Yr etholiad hwnnw, mewn gwirionedd, oedd dechrau ei gyrfa fel plaid wleidyddol yn anelu at gyrraedd ei nod trwy gyfrwng etholiadau.

Dim llawer o ddiddordeb yn etholiadau Ewropeaidd cyntaf Prydain: 34% yn pleidleisio yng Ngymru ac ethol tri o'r Blaid Lafur ac un Tori.

Mae hyn yn rhywbeth y dylai Mr Kinnock wybod yn iawn amdano ac yntau a chymaint o brofiad o fethu mewn etholiadau.

"Mae hyn," medd Wigley, "yn rhoi inni'r hawl i ymladd yr Etholiadau nesaf yng Nghymru fel yr Wrthblaid swyddogol i Lafur." Ond a fydd BBC Cymru, HTV, y Daily Post a'r Western Mail yn derbyn hynny?

Mae 1999 yn flwyddyn holl bwysig yn hanes Cymru gyda'r etholiadau ar gyfer y Cynulliad Cenedlaethol yn cael eu cynnal ym mis Mai.

Ac wele'r Quango Iaith yn gwneud gwaith brwnt y Torïaid yng Nghymru (sef holl bwynt sefydlu Quangos os na allwch ennill grym trwy etholiadau), yn lledu twyll a rhagrith fel wna'r WDA, Tai Cymru, yr Ymddiriedolaethau Iechyd, yr Ysgolion sydd wedi eithrio a'r Swyddfa Gymreig ei hun, yr Arch Quango.

Yn ystod y flwyddyn ddiwethaf, dechreuodd BBC Radio Wales baratoi ei hamserlenni ar gyfer her y flwyddyn i ddod: etholiadau cyntaf y Cynulliad Cenedlaethol newydd, agoriad y sefydliad newydd, Cwpan Rygbi'r Byd ac ar ddiwedd y flwyddyn, dathliad y Mileniwm.

Ychydig o brofiad o etholiadau a oedd gan y Blaid ar ddechrau'r rhyfel.