Ac fe ddaeth y dydd pan godwyd baneri ar ben pob glofa, uwch y ddrifft hon, a'r pwll acw, ac fe dynnwyd lluniau'r glowyr buddugoliaethus, gwynder eu gwenau yn hollti'r du%wch a orchuddiai'u hwynebau, yn dathlu'r dydd pan ddaeth y cyfan oll yn eiddo i blant yr addewid.

Ac eto, tra bo pobl gwledydd y Baltig yn ystwyrian a phleidleisio tros ryddid, y mae mwyafrif pobl Cymru'n dotio cael eu sarhau a'u sathru.

Ac yr oeddwn yn clywed sŵn eu hadenydd wrth iddynt symud, ac yr oedd fel sŵn llawer o ddyfroedd, fel sŵn yr Hollalluog, fel sŵn storm, fel sŵn byddin; pan oeddent yn aros, yr oeddent yn gostwng eu hadenydd.

Ar y llaw arall, yr oedd y bobl hyn yn ddigon parod i gyhuddo Ferrar o'r un trachwant am diroedd a chyfoeth ag oedd mor nodweddiadol ohonynt hwy eu hunain.

Ac eto, rydych yn barod i roi arweiniad clir ar bynciau addysgol yr ydych yn credu eu bod o bwys e.e. llythrenedd a rhifedd.

Ar adeg arall roedd o'n gweithio hefo un ar ddeg o ddynion eraill mewn chwarel, hwn eto mewn lle pur wyllt, a phawb yn byw mewn cytiau a gofalu am eu bwyd eu hunain.

Anaml iawn y byddai gwragedd yn ysgrifennu amdanynt eu hunain.

Ac y mae gan waith yr Arglwydd ei drwm a'i ysgafn, ac os oes llwyfannau y mae cyfle i bobl orffwyso wrth y gwaith arnynt, wele maent hwy wedi eu meddiannu eisoes gan rai o gyffelyb fryd.

amcanion y gweithgarwch, a nodi at blant o ba oedran a gallu y cyfeirir ef nodiadau ar y drefn a ddefnyddiwyd a sylwadau ar anawsterau tebygol wrth ymdrin â'r plant a'u deallusrwydd trefniant a dosbarthiad y cyfarpar sampl o ganlyniadau a gafwyd wedi eu trin yn fathemategol briodol cyflwyniad o luniau, graffiau, sylwadau, etc.

A'r syndod yw fod y teimlad hwn yn dal yn gryf ac wedi ysbrydoli rhai cyflogwyr yn ddiweddar i wahardd eu gweithwyr rhag siarad Cymraeg yng ngwydd y di- Gymraeg.

A chyn inni gyrraedd Pencader gwelsom eu Hallegro lliw'r cwstard yn tynnu i mewn i'r clais yn ymyl y bont sy'n croesi'r heol sy'n arwain i Landysul.

Ar y diwrnod llawn olaf yn Galway, mynnodd Merêd eu bod yn mynd ar y llong i Ynysoedd Arainn.

A'r llall yw diwedd oes, diwedd oes y planhigion byr eu hoedl a'r dail llydan, a diwedd oes llawer o'r pryfed ac anifeiliaid bach fel y llyg.

Ar y llaw arall mae'n cynnwys llawer na ddylent fyth gael eu rhyddhau.

Aneffeithiol iawn oeddynt yn cyflawni eu dyletswyddau.

Ac eto, er holl ddatblygiadau cymdeithasegol a thechnolegol ein hoes ni, ac er y cynnydd ymddangosiadol yn ein haddysg, rhoddir pwys o hyd ar lawer iawn o hen goelion gwerin ein hynafiaid a chaiff eraill eu haddasu a'u creu o'r newydd.

Ar ddiwedd y cofnodion, ceir sylwadau fel a ganlyn: 'Godidog yn ei swyddogion, llafurus yn eu casgliadau, a gradd o lewyrch, er nad cymaint a fu.

`Mae'n rhaid eu bod nhw'n mynd i ddianc yn y car yna,' meddyliodd.

Ar y naill law nid oedd tristwch ymhell gan fod bechgyn yn cael eu gwysio i'r lluoedd arfog ac yn diflannu o'n mysg - rhai ohonynt am byth.

Ar ol gweithio'n galed i fagu'r giang, ni chafodd Tomos Huws a'i wraig ddim am eu llafur ar wahan i'r hawl i lywodraethu'r ty.

Ar lan y môr, mae pobl yn penderfynu eu bod nhw'n mynd i ddringo'r clogwyni, yna hanner ffordd lan maen nhw'n darganfod na fedran nhw ddim mynd i fyny nag i lawr.

Addawai freintiau i'r deuddeg, breintiau'r Ysbryd, gan eu bod yn cyfranogi o'i waith yn y palingenesia (Mathew xix.

Ac ar yr eiliad nesaf, fel edrych i mewn i ddwy ogof a'r haul yn eu pen draw yn mynd rownd y ddaear yn ôl astonomeg y Dyrchafael a'r peth hwnnw a elwir mor chwerthinllyd o anghywir yn Gredo'r Apostolion.

a ydych am ddweud wrthynt eu bod i fynnu cael gan y gelyn y mesur iawn o gyfiawnder i'w gwlad, a bod cael mymryn yn rhagor na hynny yn eu gwneud, o fod yn weinidogion cyfiawnder, yn weithredwyr gormes a chamwri ?...

"Pam y gwnaethoch chi ddianc ar ôl y noson gyntaf a chithau wedi addo cynnal ail noson?" "Gwyddwn yn iawn y buasen ni'n eu trechu nhw'n hawdd, meddai Bholu, "ac felly ni fuasai neb eisiau dod i weld y cwshti ar yr ail noson." Rhoddodd ei law yn ngheg y sach a chydiodd mewn dyrnaid o bapurau gan eu rhoi i mi.

Ac y mae Gwasg Carreg Gwalch nid yn unig yn haeddu ei chanmol am ymgymryd a'r dasg enfawr hon ond hefyd am sicrhau fod y gwahanol gyfrolau yn cael eu cyhoeddi o fewn amser rhesymol i'w gilydd.

a) Mae'n rhaid i bob cyfarpar trydanol a gedwir mewn mannau cyffredin gan gynnwys gwifrau a cheblau eraill gael eu harchwilio yn rheolaidd i sicrhau eu bod yn ddiogel i'w defnyddio.

a) bod angen cyfle i athrawon feddwl am eu gwaith ac adfyfyrio.

A go brin y bydd y dosbarth canol Cymraeg yn rhuthro i gynghori eu merched i fod yn forwyn.

(c) Ceisiadau a gweithrediadau amrywiol a ddirprwywyd i'r Prif Swyddog Cynllunio CYFLWYNWYD er gwybodaeth adroddiad y Prif Swyddog Cynllunio iddo:- (i) Ganiatau'r ceisiadau canlynol dan yr amodau a nodir ar eu cyfer yn y Gofrestr Ceisiadau:- (iii)Anfon y sylwadau canlynol at Awdurdod y Parc ar ôl ymgynghori â'r aelod lleol:-

Ar y llaw arall y mae'r ymfudwyr yn fynych iawn wedi eu magu yn y gred mai rhan o Loegr yw Cymru ac mai bod yn amrwd ac anghwrtais y mae'r Cymry Cymraeg wrth fynnu siarad yr iaith.

A ddylen nhw fod yn barod i roi'r iaith o'r neilltu dros eu cred ynte a ddylen nhw fod yn mynnu cael addoli yn eu hiaith eu hunain?

Ar y cyfan teulu digon swil ydi teulu'r Pincod, fel pe baent ofn arddangos eu holl ysblander.

Ar ôl bowlio Awstralia allan yn eu hail fatiad am 264, roedd angen 155 ar India i ennill.

Anfonir Edern i Gaerllion yn enw Geraint i wneud iawn am sarhad y corrach i forwyn Gwenhwyfar, ac yna yn eu tro fe gyrraidd Geraint ac Enid hwythau.

Am ganrif gyfan bu mil oedd o weithwyr dan yr hen drefn yn trethu eu nerth a cholli llawer o chwys, a daethai'r cyfnod hwnnw i ben.

Ac i'r glowyr, oedd wedi brwydro mor hir ac mor ddygn yn erbyn eu meistri, yr oeddynt ar drothwy'r fuddugoliaeth fawr.

* Trafodwch gyda chyd-weithwyr sut y gallai lleoliadau gyfoethogi eu gweithgareddau proffesiynol nhw

Abertawe a Wrecsam fydd yn cystadlu am y Cwpan Cenedlaethol y tymor hwn, ar ôl i'r ddau ennill eu gemau rownd gyn-derfynol yn eitha cyffyrddus neithiwr.

A fydd eu plant yn gwneud eu gwaith cartref mewn llythrennau Rhufeinig ynteu mewn sgript Gyrilaidd, ynteu mewn Arabeg?

A beth am Occitaniaid Ffrainc neu Sardiaid a Friuliaid yr Eidal, a siaradai dafodieithoedd (i'w cyfoeswyr) sydd bellach yn cael eu cydnabod yn ieithoedd annibynnol?

Ar ôl rhyw ddeng munud o'r distawrwydd yma, daeth llais dros yr uchelseinydd i gyhoeddi y byddai 'cwshti' yno'r noson ganlynol yn ogystal, ac y byddai'r "hogiau lleol yn siwr o orchfygu% eu gelynion y tro nesaf.

Ac eto, fel y mae llyfr Job yn dweud, nid yw nerthoedd natur heb eu mawredd a'u prydferthwch.

A'r planhigfeydd llydain oddi yma i lawr hyd at yr Atlantic a Chulfor Mexico, ac i'r gorllewin hyd yr Afon Fawr - y Mississippi - ac ymlaen wedi hyny hyd at dueddau Ymerodraeth Mexico - maent y dyddiau hyn yn cael eu torri i fyny a'u rhannu - eu rhannu rhwng y niggers a'r Yankees, ac unrhyw genedl o unrhyw wlad a ddelo ymlaen i'w cymryd, am lai na hanner eu gwerth.

'A beth bynnag, mae 'na lawer o bethau dwyt ti ddim yn eu gwybod; deffra wnei di!' 'Da 'te,' meddai Robat John.

Ar sail y cyfoeth sy'n deillio o ddwy iaith hynafol, rhydd addysg Gymraeg gyfle iddynt ehangu eu gorwelion a dyfnhau eu profiadau.

Am flynyddoedd gwrthododd y Brifysgol roi eu tîm cyntaf allan yn ein herbyn gan ddweud nad oeddem yn deilwng o'r fath anrhydedd, ond un flwyddyn fe gawsom gêm yn erbyn eu tîm cyntaf, ac er iddi fod yn gêm galed, cafodd y Brifysgol gweir.

Aeth tatw yn brin a chododd eu pris i'r entrychion ond, er cyn lleied y cnwd, honno oedd y flwyddyn fwyaf broffidiol i'r ffermwyr tyfu tatw.

(v) Mewn ymgynghoriad â Chadeirydd yr Is-bwyllgor, i adnewyddu trwyddedau gyrwyr cerbydau hacni mewn achosion lle mae troseddau modurol, ar wahân i'r achosion lle y teimlir y dylid eu cyflwyno i'r Is-bwyllgor.

Anfonodd Duw ei Fab Iesu i'r byd yn gyflawn o'r bywyd perffaith i'n dysgu amdano ac i'n gwahodd bawb, gwerinoedd yr holl ddaear ,i mewn i'w Deyrnas ei Hun." Oblegid ei fod yn gweld "Gormes gyfalafol-imperialaidd yn caethiwo plant y Tad yng Nghymru ac yn eu difreinio%, meddai Gerallt Jones, "Y mae'n genedlaetholwr Cymraeg o Gristion".

Amlygir hynny yn y cyfeiriad a wna Siôn Mawddwy at yr uchelwr a'i wraig yn cyd-dynnu am eu bod yn hanu o'r iawn ryw ('Chwi a'ch bun, iawn yw'ch bonedd').

A phan fydd un ohonynt yn holi lle mae'r 'bobl bach', yr ateb a roddaf yw na ellwch eu gweld - mae'n ddiwrnod rhy niwlog.

A dyma gatrawd o filwyr - dim ond iti eu taro â'r wialen hud 'ma, fe ymladdan nhw fel milwyr byw.'

(c) Ceisiadau a gweithrediadau amrywiol a ddirprwywyd i'r Prif Swyddog Cynllunio CYFLWYNWYD er gwybodaeth adroddiad y Prif Swyddog Cynllunio iddo:- (i) Ganiatau'r ceisiadau canlynol dan yr amodau a nodir ar eu cyfer yn y Gofrestr Ceisiadau:- Cais llawn - adeiladu modurdy/ gweithdy preifat Cais llawn - estyniad ochr unllawr to brig i dŷ Cais llawn - estyniad cefn deulawr to brig i dŷ Cais llawn - estyniad unllawr i fwthyn a lleoli tanc nwy Cais llawn (diwygiedig) - estyniad unllawr i dŷ yn cynnwys modurdy Cais llawn - estyniad cefn unllawr i ffermdy Cais llawn - estyniad llawr cyntaf i dŷ i greu darpariaeth ar gyfer person anabl a modurdy newydd.

Ar gwahaniaeth cymeriad hwn yw sail y gred yn Westring, a rhai trefi eraill sy'n rhyddfrydol eu barn, ei bod hi'n wahanol i'r chwiorydd eraill sy'n denu Samsoniaid cefnog i'w parlyrau o flwyddyn i flwyddyn.

Adeg honno roedd yna fudiad o'r enw yr Eingl Gymry, roedd cylchgrawn o'r enw 'Wales' ac roedd pobl yn dechrau sylweddoli eu bod nhw wedi colli rhywbeth, ac roedd yna rhyw duedd ynom ni er ein bod ni yn sgwennu yn Saesneg, i ni geisio dangos nad Saeson mohonom ni.

Ac yn waeth na'r cwbl, roedd y bobl o'r farn eu bod yn ysbrydion drwg!

Ac felly, wrth gwrs, y bu, er dadrithiad i'r casglwyr enwau ac er siomedigaeth i ffermwyr Llŷn oedd wedi meddwl am gael gwneud eu ffortiwn wrth werthu tatws i'r Gwersyll.

A phan welsant fi yn dyfod atynt, ac yn gwybod fy mod yn ddirwestwr, daeth un ohonynt o'r tu ôl i mi ac ymaflodd am fy nghanol a gwasgodd fy mreichiau, a chymerodd un araU hanner peint o gwrw, gan feddwl ei dywaUt i fy ngenau, er fy ngwaethaf, gwasgais innau fy nannedd mor dynn ag y medrwn, nes y methasant yn eu hamcan."

o'u darllen: amrediad, cywirdeb a rhwyddineb eu darllen; eu gallu i ddarllen, deall ac ymateb i amrywiaeth o destunau mewn amrywiol ffyrdd;o'u hysgrifennu: swm ac amrediad eu hysgrifennu; eu gallu i ysgrifennu'n gywir ac yn briodol at wahanol ddibenion.

A dyma nhw - gweddillion un o'r byddinoedd ag yr ydym wedi bod am y pedair blynedd ddiweddaf yn siarad yn eu cylch - yn dilyn eu camrau o fan i fan, brwydr ar ôl brwydr - dyma hi!

Ac nid oedd llawer o ball ar eu hawch am dir.

Ac yr oedd addysg yn foddion pwerus iawn i ddyfnhau ymdeimlad y Cymry fod eu hiaith a'u diwylliant hwy'n bethau israddol.

Ac maen nhw'n codin sydyn ar eu traed a gwneud datganiadau nad yw neb arall yn gweld unrhyw ystyr na phwrpas iddyn nhw.

"Rwy'n gobeithio codi a dyfnhau eu hymwybyddiaeth o genedligrwydd," meddai.

(d) Ceisiadau heb eu dyfarnu o fewn cyfnod o wyth wythnos:- CYFLWYNWYD er gwybodaeth adroddiad y Prif Swyddog Cynllunio ar geisiadau a oedd heb eu dyfarnu o fewn cyfnod o wyth wythnos:- Byrfodd - DD - dyddiad derbyn y cais

Anodd oedd eu cael ynghyd.

Anllythrennog hollol, fel y buasid yn tybio, yn eu mamiaith ac yn Lladin, oedd mwyafrif llethol lleygwyr y cyfnod.

Ar faterion egwyddorol o bwys, dewisodd newyddiadurwyr fynd i garchar yn hytrach na datgelu ffynhonnell eu gwybodaeth.

Allan o'u cyd-destun nid ydynt yn fawr: yn eu cyd destun maent yn wefreiddiol berthnasol.

Ac o safbwynt llenyddol, gallai fynegi ei hunan mewn cwpledi a phenillion nodedig am eu cryfder, eu heneiniad a'u prydferthwch.

a wneir ar eu sail.

Ar ôl yr holl weithio ar olwyn, mor falch fyddai y saer coed o weld popeth wedi eu ffitio i mewn yn hwylus yn y diwedd.

A pha amodau cyfreithiol y gellid eu gosod?

Ar un wedd, fe fagais i barch mawr at y fyddin - a sylweddoli cyn lleied a wyddwn am eu gwaith, eu syniadaeth a'u harferion cyn hynny.

Ar ôl hanner awr o gael eu hysgwyd yng nghefn y fan roedd yr ewfforia'n prysur ddiflannu.

A diau mai eu tosturi a'u hysgogodd i ddyfarnu ysgoloriaeth imi.

Achos yr holl helynt oedd y sgubell a gedwid gan y cwpl ifanc yn seremoni%ol o flaen eu ty ac roedd rhywun neu rywrai wedi'i dwyn.

ar ôl iddyn nhw orffen eu pryd aeth miguel a debra i ddawnsio.

2 filiwn rhwng 19 a 27 oed yn cael eu galw i'r Lluoedd Arfog.

Ac ar lefel fwy elfennol yr oedd pawb yn awyddus i fwynhau, neu ail-fwynhau yn ôl eu hoedran, bleserau a moethau a gafwyd cyn y rhyfel.

Ar ambell fore Llun gellid gweld tua dwsin o ffermwyr gyda phâr o geffylau yn disgwyl eu pedoli, a gallai rhai fod yno hyd y prynhawn.

Aeth at eu hathrawes a siaradodd â hi am ychydig, mewn Saesneg na ddeallent.

Ar ryw olwg, mae'n galondid fod cynifer o'r problemau mae'r awdurdodau yn eu hwynebu yn codi o'r galw mawr a chynyddol am addysg Gymraeg.

"Mae 'na lawer o bobol sy'n waeth eu byd na chi.

Ar ol gadael twnel mawr pedair milltir Alvra neu Albula, mae'r trenau prysur, prydlon yn mynd trwy saith twnel sylweddol arall wrth ddisgyn dros fil o droedfeddi i Bravuogn, gan droi o'u hamgylch eu hunain bum gwaith, y rhan amlaf y tu fewn i'r graig.

* bod y cwricwlwm yn cyfrannu at holl dwf a datblygiad pob plentyn, yn hyrwyddo eu datblygiad deallusol, emosiynol, cymdeithasol, corfforol a diwylliannol.

A chan mor gryf yw'r patrwm cwrteisi a ddatblygodd yn sgîl y gwaharddiad ar ddefnyddio'r Gymraeg, nid ydynt yn eu gweld eu hunain yn ymddwyn yn anghwrtais.

Ac er bod y mwyafrif yn dal i drochi eu defaid mae'r ychydig sy'n methu gwneud hynny yn tanseilio'r ymdrechion hynny ac yn lledaenu'r clefyd.

Ar ol gorchfygu rhannau helaeth o dde Cymru yn yr unfed ganrif ar ddeg a'r ddeuddegfed ganrif lluniodd y Normaniaid arglwyddiaeth o Frycheiniog a'i galw'n Brecknock, eu ffordd hwy o geisio ysgrifennu ac ynganu'r ynganiad lleol Cymraeg ar yr enw - Brechenog.

* feithrin, cynnal a chadarnhau gwell perthynas gymdeithasol gydag unigolion o fewn y grwpiau yn ystod y cyfnodau plentyn-ganolog gan eu bod: -yn cael cyfle i'w cynorthwyo'n unigol pan fo angen y cymorth ar y disgybl, -yn dod i'w hadnabod mewn sefyllfa lai ffurfiol ac yn gallu arfer gwahanol fath o ddisgyblaeth ar wahanol gyfnodau yn ystod gwers;

A hithau mor dywyll a chanhwyllau'n goleuo, edrychent yn eu lifrai gwynion fel y côr o angylion gynt.

A ph'run bynnag, mae Preis wedi cyfaddef ei fod wedi cael cadwyn gwerth pum cant o bunnau ganddynt am eu helpu.

* Gofalwch fod athrawon sy'n ymwneud ag addysg gyrfaoedd wedi eu briffio'n llawn am eich lleoliad

Am y gwyddant yn eu calonnau y dylai Cymru fod yn ymreolus y mae ganddynt gydwybod Gymreig na rydd lonydd iddynt, gan wneud gwarth eu hannheyrngarwch yn fwy llidus.

Ac y mae'n fwy gwahanol fyth erbyn heddiw ynghanol yr anghenfilod o beiriannau diweddau yma sy'n medru symud yn eu nerth eu hunain a hyd yn oed heb olwynion o danynt, dim ond stribedi dur yn ymgreinio fel lindys trwy greigiau a mwd a mawn a chors.

Am chwerthin ac wfftio fu wedyn, rhai'n methu cael eu gwynt bron, wrth feddwl am y ffasiwn beth!

Aeth Algis Geniusas â ni i fynwent uwchlaw'r hen ddinas yn Vilnius, heibio i'r tai ble'r oedd cŵn bach y drefn gomiwnyddol wedi arfer byw, i fyny y tu hwnt i'r fynwent swyddogol lle'r oedd pwysigion y sustem Sofietaidd yn gorwedd dan eu marmor trwm, draw i fryncyn bychan lle'r oedd cyrff y gwladgarwyr i gyd.

Ac wrth gwrs yr oedd Elias, Williams a Christmas yn grwydriaid mawr (yn wahanol, dyweder, i Griffith Hughes, y Groes- wen) a llawer mwy o bobl o ganlyniad yn dod o dan eu dylanwad.

Ac eithrio Ysgol Gyfun Rhydfelen, Pontypridd, a fu'n gyfrifol am gydweithio ar raglen beilot gyda Bethan ar gyfer y gyfres, mae'r ysgolion sydd wedi eu gwahodd i ymddangos yn y gyfres yn rhai nad ydynt fel arfer yn cael sylw gan y Cyfryngau, yn ol Bethan.