Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

fach

fach

Lwyddodd i ffonio naw o'r pymtheg ac roedd pob un ohonynt, ar wahân i Mrs Andrews a oedd yn dibynnu, 'yn dibynnu, Vera fach', arni i gael ei thŷ'n barod cyn ei pharti Nos Galan, wedi deall a derbyn y sefyllfa.

Yn y blynyddoedd dirwasgedig hyn y daeth Plaid Cymru i'r maes gwleidyddol i ddwyn gwaredigaeth i'r genedl fach hon a oedd ar fin cael ei

Y plant yn rhoi croeso mawr, y seciwriti yn mynd yn wallgof, a'r Prifathro yn diflannu i mewn i'r ysgol am ei fod yn perthyn i'r Blaid Fach medda nhw!

Mae fferm o'r enw Fach i'r de o'r fan lle ceir tro sydyn yng nghwrs yr afon, tro ar ffurf bachyn.

'Paid a becso, fenyw fach - fe fyddai'n sych gorcyn mewn dou funud!' Ond i'w phlesio, ymysgydwodd rhag y diferynion dŵr, stompiodd ei sgidie'n drwm ar y llawr carreg ac aeth drwodd at y tan.

Yn debyg i hogie Cwmaman, mae'r geiriaun adlewyrchu bywyd clostroffobig mewn tref fach - merched yn yfed gormod er mwyn canu karaoke, a Jonny Pritch yn meddwi, cael ffeit yn y siop kebab ac yn cael crasfa gan y Mrs am fynd adre efo lovebites.

Onid tosturi a deall pobl fach unigol oedd cyfrinach yr Iesu?

A'r slasen fach wen 'na i fod yn aros amdana i, 'di mentro i'r Hen Arcêd am unwaith.

Roedd Sharon, fy chwaer fach, wedi dychryn am ei bywyd ac roedd hi'n crio.

Gorfod chwilio am ryw chwe throedfedd o dywod go lân i barcio'r corff, y bwced a'r rhaw a'r holl geriach a chael tywod yn crensian rhwng ein dannedd wrth fwyta'r brechdanau ac yn rhedeg yn afon fach ar hyd y tudalennau rydych chi'n ceisio'u darllen.

"Roedd Llygoden Fach y Wlad yn methu â chysgu am ei bod hi mor gyffrous.

Cyrhaeddodd adref ac edrych ar ei phedair merch fach.

"Wyt ti wedi clywed honno am y ras rhwng y crwban a'r ysgyfarnog?" "Do, siŵr," meddai un arall o'r plant/ "Clywais i honno pan oeddwn i'n ddim o beth." "Debyg iawn, debyg iawn - a beth mae'r stori fach honno wedi ei ddweud wrthyt ti?" "Mae hi'n bwysig dal ati," meddai un o'r merched.

Cyn hir dechreuodd ysgrifennu'r llyfrau hynny a ddaeth yn rhan mor ddiddorol a phwysig o ryddiaith lenyddol Gymraeg, llyfrau gŵr dysgedig o lenor yn ysgrifennu ar gyfer y genedl fach y cododd ef ohoni.

Gras, o seren fach, dyna'r unig obaith am fyw gyda dyn ar dân.

Camp yr awdur y tro hwn yw iddo wrth greu nifer o gymeriadau, pob un yn afiach yn ei ffordd fach ei hun, lwyddo i gynnal diddordeb y darllenwr.

Fel gyda gweddill y llyfrau, mae'r lluniau sy'n cyd-fynd a'r stori yn ddeniadol o syml a'r llyfr ei hun yn fach ac yn dwt ac o faint cyfleus i'w ddarllen yn y gwely.

Mae'n codi arswyd arnom eto gyda'r llun o ferch fach yn rhedeg yn noeth i lawr llwybr o'i phentref yn Fietnam a'i chroen yn friw gan y napalm yr oedd awyrennau bomio yr Unol Daleithiau wedi eu gollwng ar ei chartref.

Meddyliwch fod pentre fel Felin Fach, pentre gwledig sy'n llai na Tai Nant, yn rhedeg theatr lewyrchus.

Pedwar achos o farwolaeth amheus a geir yn y gyfrol fach hon.

Bu farw tair merch fach a dwy wraig yn y fflamau.

Gwnânt o Langors-fach symbol o'r genedl gyfan.

'Roedd Thomas Williams, Olgra yn gapten ar long o'r enw Maritime a phan fyddai'r llong mewn porthladd ym Mhrydain arferai Mrs Williams a'r ddwy ferch fach, Eluned a May, ymuno ag ef a byddai Mam yn cael mynd efo nhw.

'Rŵan,' gollyngodd y cawr ei afael ynddo, 'cymer di'r rhaw fach yna a gad i mi dy weld yn turio am y trysor.

Perthyn i'w thad yr oedd hon, cyfrwys yn ei ffordd fach wirion, yn ddirgelaidd fel yntau.

Er gwaethaf ofnau Mari aeth yr wythnos rhagddi yn weddol ddihelynt a Robin, ar Iol ei ymateb byrbwyll cyntaf, wedi ymgymryd yn ddigon llawen - diddanu Llio fach a'r bechgyn bob gyda'r nos.

Yr unig beth a gydgysylltai y darnau wrth ei gilydd oedd dau fach o bren, un ym mhob cwrbyn ac yn mynd i mewn i dwll yn y darn nesaf.

Wy a Dyff 'di hala ffortiwn fan hyn dros y blynydde a ma'r Karen fach 'na sy'n berchen y lle yn neud mwy byth o ffortiwn nawr.

Jones a minnau â dwy fach arall yn y dref hon.

Gwrthodwn yr honiad na all ysgol fach gyflwyno'n effeithiol y Cwricwlwm 'Cenedlaethol'. Mae'n wir na ellid yn rhesymol ddisgwyl gan 2 athro yr amrywiaeth o arbenigedd i gyflwyno ar eu pennau eu hunain yr holl gwricwlwm, ac felly na allai ysgolion bach, yn eu ffurf draddodiadol, gyflwyno'r cwricwlwm yn gyflawn.

Wrth ymuniaethu â'r meirwon trwy gyfrwng y symbol cyll Gŵr Glangors-fach y gallu i fyw fel dyn.

Gostynger lefel y miwsig.) Fwynheis i'r tsiat fach yne.

Byddai 'storiau Wil Fach-wen' ar fynd yn y chwarel yd wastad, a hyd heddiw clywir rhai o'r hen chwarelwyr yn eu hadrodd a'u hailadrodd ar gongl y stryd neu yn eu cartrefi.

Ymysg y coedydd cochion a melyn yma, ar ymylon y goedwig ac yng nghysgod y coed mae yna ddwy goeden fach, na feiddiwch eu cyffwrdd.

Mewn dathliad yn Theatr Felin-fach, ger Aberaeron, dyfarnwyd iddo Dlws Mary Vaughan Jones.

Fe fyddai'r hen wreigan fach yn mynd heibio i ni mor agos fel y gallem fod wedi'i chyffwrdd, ond fuasen ni byth yn beiddio.

Aeth un ohonynt â'i gariad oddi arno, morwyn fach a garai ond yr ofnai siarad â hi.

Llyfr stori-a-llun i blant ifanc am Teigr Bach yn gofalu am Teigres Fach.

Canolfan Felin Fach ym Mhwllheli - partneriaeth gyda MIND, Cais a'r Cyngor Gwlad - a agorwyd gan ein Is-Lywydd, Mr Dafydd Wigley, AS

Dyna'r rheswm fod siopau Tripoli mor fach; maen nhw fel rhesi o focsys esgidiau am ei bod yn anghyfreithlon i gyflogi cynorthwywyr, ac o'r herwydd dyw'r perchnogion ddim yn medru ehangu.

Tra wrth y gwaith o dyllu i wneud lle i'r camogau, y morthwyl pren, dwy aing - un fach ac un fawr - oedd yr unig offer a ddefnyddid, gyda'r riwl holl-bwysig, wrth gwrs.

Beth yw barn BW am y Theatr Fach?

Hefyd, drwy gyfyngu cymaint o oleuni mewn lle mor fach, canfyddir fod pwls o oleuni yn byrhau drwy groesi'r laser.

Derbyniant grantiau cymharol fach gan Gyngor Celfyddydau Cymru, ond mae eu bodolaeth yn dibynnu'n fwy ar werthiant, hysbysebion lleol, a gweithgareddau codi arian lleol, sydd ynddynt eu hunain yn isgynhyrchion cymunedol pwysig.

Wrth ddarllen y drydedd gyfrol o sgyrsiau Dros fy Sbectol John Roberts Williams i'w hadolgyu ar gyfer y Wawr, chwarterolyn Merched y Wawr, deuthum ar draws hanes merch fach o'r enw Miriam, o Frynengan, Eifionydd.

Gwerthwyd y garej a symudodd Wil Sam a'i wraig a'i ferch fach i fwthyn yn Rhoslan.

Gwahoddwyd yr aelodau i drafod testunau amrywiol, annisgwyl mewn sesiwn Un funud fach.

Nhw oedd wedi gollwng y lefel uchaf o nwyon gwenwynig i'r awyr y llynedd er bod lefel y deunydd mwyaf gwenwynig gan y cwmni yn fach iawn.

Mae hynny ynddo'i hun yn arwyddocaol; mae'n ein gwneud yn ymwybodol o'r tyndra rhwng y grefydd 'newydd' a'r hen fywyd, ac yn pwysleisio mai mudiad gwerinol yw Methodistiaeth, ond ein bod ni yn y nofel yng nghwmni arweinwyr y mudiad - teulu cefnog Gwern Hywel (ac i Saunders Lewis y dosbarth pendefigaidd hwnnw, uchelwyr mawr neu fach, yw'r rhai sydd a'u gwreiddiau ddyfnaf mewn hanes), a'r uchelwyr newydd - y gweinidogion.

Byddai hyn yn chwalu eu hathrawiaeth fach jacôs hwy.

`Does dim modd ei weld e o fan hyn,' atebodd plismon, `ond mae e tua hanner ffordd i lawr ar silff fach.' `Y clogwyni hyn yw rhai o'r rhai gwaethaf yn y cylch,' meddai Reg.`Mae'r garreg yn briwsioni dim ond i chi edrych arni hi.

Wedi eu cyflwyno fel 'dwy ferch fach o'r ysgol eisiau help efo prosiect', dychwelodd y wraig at ei gwaith.

Tan yn gymharol ddiweddar yr oedd yr iseldir corsiog hwn yn ymestyn o'r dref i'r môr, yn fath o aber eang i Afon Cefni, aber yr oedd ynddo lanw a thrai, ac a rannai Fôn yn ddwy, Sir Fôn Fawr a Sir Fôn Fach.

Yn yr oriel uwchben y grisiau roedd y gerddorfa fach o bum chwaraewr wedi dechrau cyfeilio i'r dawnswyr, a daeth yr hen wefr gyfarwydd dros Meg nes iddi deinlo bod ei thraed eisoes wedi magu adenydd.

Bob nos ers tri mis bron ar ol iddi dywyllu, ac wedi iddo ef wneud ei bererindod fach olaf i weld ymhle'r oedd y creaduriaid ac i sicrhau fod pob drws a phob giat a oedd i fod i'w gau wedi'i gau, fe eisteddai yn ei gadair.

Y SECT FACH Rhyw ddwy genhedlaeth yn ol fe gododd yna ryw sect ymysg pobl Urmyc oedd eisio medru torri'r penrhyn bychan o wlad oddi wrth gwlad fawr y Noseas.

Rydw i'n cael fy nhemtio i roi'r gorau iddi'n y fan yma er mwyn rhoi cyfle i chwithau wneud hynny ond gan fod ambell un yn pendwmpian eisoes mae'n well imi egluro'r cysylltiad a welaf i rhwng drama fach, fawr, neu ddrama fawr, fach R.

O'n i'n meddwl 'falle 'se hi'n braf mynd am wâc fach bore 'ma.

Digwyddodd hyn hanner dwsin o weithiau, am nad oedd Jim wedi sylweddoli mai rowlio'r abwyd dros wely'r afon wnâi arbenigwyr Llangollen Fach, ond yr oedd ei fwydyn ef wrth angor blwm ym Mhwll y Bont.

Rhaid cofio fod gwrthrychau'r sgrîn fach, fel y "seren wib," yn digwydd ac yn darfod yn rhy gyflym i adael argraff barhaol.

Pws Esgid Uchel; Hugan Fach Goch. Gwasg Carreg Gwalch.

Cododd ei draed i ben y pentan, taniodd sigâr fach, ac aeth ati i anwylo'r llun.

Mi ddaw gwlad fach Urmyc yn fwy clir ar y map yn y diwedd - wel, mae hi'n bownd o ddod yndydi, os can nhw wared ar yr holl niwl yna sydd wedi bod yn llesteirio eu datblygiad a'u gwelediad?

Un o bleserau bywyd i mi yw crwydro o gwmpas y wlad yn edrych am rhyw gornel fach goll sy'n llawn o ryfeddodau daearegol.

Fe aeth drosodd i Efrog Newydd am rai blynyddoedd, a daeth yn ol i Gymru, ond yr oedd ei iechyd wedi torri i lawr a bu farw yn fuan a'i gladdu gyda'i ferch fach ym mynwent Capel Soar, Brynteg.

Ysgrifennodd ef i bobl fach fel yr oeddwn i y pryd hynny a chafodd eu sylw; ysgrifennodd i bobl o'm hoed i heddiw ac ystyriant ef yn fawr.

Yn ystod oes o ildio i'r demtasiwn frown, un peth sydd wedi fy synnu fi'n fawr ydi gymaint mae gwnethurwyr siocled yn edrych tua'r ffurfafen am ysbrydoliaeth - tydi siopa petha da yn gyforiog o Farsus, Galaxis, Milky Wals a Star Bars yn union fel pe bydda'r gwneuthurwyr â'u llygaid o hyd ar y nefoedd honno o lle daeth yr hen Quetzalcoatl i chwilio am damaid o swpar a'i hada Cacao fo mor anhoddadwy â Treets yn ei law fach boeth o.

"Y cyfan rydw i ei angen yn awr ydi cornel fach glyd i roi fy mhen i lawr." "Mae'na le yn y stabal," meddai'r tafarnwr yn gyndyn, ond heb feiddio edrych ym myw llygaid tywyll y cardotyn.

Un arall yn cael dim yn y stori, ond yn gwledda ar lyfr y Bobl Fach." ~

Ganed merch fach Georgia, i Andrew a Sandra Duggan Edwards, Rhiwlas, chwaer fach i Mollie.

Roedd pump o feibion ym Mhlas Gwyn ac un ferch a aned a dwy droed "clwb" ganddi, a byddai ganddi rhyw gert fach a mul yn ei thynnu, a nyrs hefo hi bob amser.

Mi fuasai Gruff ddiniwad yn troi yn i wely tasa fo'n sylweddoli hanner y petha rydw i'n gorfod eu darllen, i ddim ond dallt chwartar sgwrs yr hogan fach yna sy'n pwyso'r botyma ar wynab Mamon yn Kwiks.

Cenedl fach iawn wledig oedd Cymru, yn meddu ar ychydig o gannoedd o filoedd o boblogaeth yn unig, heb brifddinas debyg i Gaeredin neu Rennes a feddai ar seneddau y pryd hynny, neu Ddulyn a gâi senedd am gyfnod yn y ganrif nesaf.

Daeth haul ar fryn gan i Myrddin Morgan o gwmni MLM glywed am y broblem, a/ c yn yr wythnose hynny, roedd y cwmni yn cwbwlhau adeiladu stad fach o dai unllawr yng Nglan-y-fferi.

Roedd Rhys wedi deall bod arian yn brin fyth oddi ar iddyn nhw symud a dod i fyw i'r tŷ yma, toc ar ôl i Mali'i chwaer fach gael ei geni.

Roedd gan beilot gariad--stewarde/ s fach annwyl - ac roedd hi'n byw mewn fflat oedd ganddo yn Llundain.

Fedrwn ni byth guddio!" "Na fedrwn Gwgon, y naill yn rhy fach a'r llall yn rhy fawr, ond mi fedrwn gynllwynio a gyrru eraill ar siwrneiau sbi%wyr...

Cynnyrch llai adnabyddus Cymru a welir ymhlith y cystadlaethau ffowls yn Llanelwedd yw'r ŵydd Brecon Buff a'r hwyaden fach sy'n ymfalchio yn yr enw Welsh Harlequin.

mae'r record yma wedi aros am sbel fach nawr, meddai Robert wrth y Post Cyntaf y bore yma.

I'r perwyl hwn datblygwyd y laser ffibr, sydd mewn gwirionedd yn fath o laser cyflwr solid ar raddfa fach.

Hugan Fach Goch oedd y ffefryn gyda Ben a Sian.

Bu'r fintai fach yn disgwyl am ysbaid go dda cyn clywed y bolltiau'n cael eu hagor.

Beth am ystyried os oes angen ein brwydr fach ein hunain yn cychwyn eleni yn steddfod Pen-y-bont ar Ogwr.

Daeth y meddyg, syllodd yn drist arni a daeth ataf i ystafell arall gan ddweud: Mae'n ofnadwy o ddrwg gennyf am hyn ond peidiwch â disgwyl medru cadw'r beth fach lawer yn hwy." "Fedrwch chi ddim rhoi rhywbeth bach i godi ei stumog?" gofynnais ymhen ysbaid.

Achos dim ond pedair oed yw'r ferch fach.

Felly ar Elisabeth y syrthiodd y cyfrifoldeb o gadw trefn ar y plasty a'r gweinyddion yn ogystal a'r gofal am ei brodyr a'i chwaer fach, yn enwedig pan fyddai Meistres Mary Games yn mynd a'i mab hynaf, Richard, i'r plas newydd ger Y Fenni.

MELINAU GWYNT Mae'n bosibl y bydd gwlad fach Urmyc yn neisiach lle i fyw ynddi cyn hir oherwydd maen nhw wedi dechrau cael lot o felinau gwynt i chwythu'r cymylau a'r niwl a'r glaw i ffwrdd.

Cyhoeddodd dri llyfr - y Llythur ir Cymru Cariadus, Gwaedd ynghymru yn wyneb pob cydwybod a Llyfr y Tri Aderyn (a defnyddio ei deitl poblogaidd), - a thrwyddynt arllwys ar wlad fach, na chawsai syniad gwreiddiol er pan genhedlodd John Penry, genlli o feddyliau dierth, a'r rhai hynny wedi eu cyflwyno mewn dull ac ieithwedd a oedd yn syfrdanol o newydd.

Trafodwyd llawer o broblemau, yn fach ac yn fawr.

Dyma'r frawddeg sydd ganddo i gloi'r ysgrif: 'Yn ei farwolaeth collodd llenyddiaeth un o'i charedigion pennaf, er na chwanegodd nemawr ati, a theilynga gongl fach ganddi hithau i'w goffadwriaeth.'

Doeddwn i ddim yn mynd i godi o'r gadair fach yr eisteddwn ynddi er iddi wneud ei gorau glas i ryddhau fy nwylo oddi ar y breichiau.

Angharad fach yn fyw i gyd ac yn chwerthin a dotio, a phawb yn wlyb doman.

Ond rwyf wedi dweud digon i ddangos bod silia, er eu bod mor fach ac mor syml, mae'n debyg, yn gallu amrywio yn eu ffurf a'u swyddogaeth yn helaeth iawn.

Dau grŵp sydd: Gŵr Glangors-fach a'i ddwy ferch, etifeddion y bobl a blannodd y gors a gwneud tyddyn; a dau frawd, sydd wedi priodi dwy chwaer, a chymryd y tyddyn ar les ar farwolaeth yr hen ŵr.

Dafydd Jones, Dremddu Fach oedd awdur y traethawd buddugol ar lên gwerin, hen arferion a thraddodiadau pobol y plwy yn wythdegau'r ddeunawfed ganrif.

Ceisiant wneud o Langors-fach ardd-winllan heb fod yn hollol ymwybodol o'r hyn a wnânt.

Dro arall y canfu+m i'r rhyfeddod prin yn ffurf oenig annhymig oedd achlysur ymweliad cerbydaid ohonom â Dolwar Fach, ym mlwyddyn dathlu daucanmlwyddiant geni Ann Griffiths, llynedd blwyddyn y gwres diddiwedd.

Dim byd ond wal gerrig!' Doedd hynny ddim yn hollol wir, achos roedd yna ffenestr fach fel agen saethu, oedd yn gadael rhyw lafn main o olau i mewn i'r 'stafell dywyll.

Ceisia aelodau'r teulu sydd yn dilyn merched Glangors fach i'r tyddyn greu realiti o ddelwedd y winllan.

Nid ei hun y daeth Rhiannon 'chwaith, canys yn gydymaith iddi ar y daith ye oedd ei merch fach, Delwen, sy'n saith mis oed.