Hefyd bod Ruth, geneth arall o blith 'plant' Pengwern, a Nolini ac Enomeris, wedi gweld Philti yn trin cornwyd oedd gan Pengwern ar ei glun, ac wrth gwrs fod ei ddillad wedi eu datod iddi fedru gwneud hyn.

Y canlynol yw'r achosion fynychaf: afiechyd (fel dolur y galon, is thyroidedd, ac anallu i symud); methiant y corff i adnabod gostyngiad gwres yn ddigon cyflym, fel na all y person grynu a chymryd mesurau i ymdwymo; cyffuriau (fel Largactil a'r ddiod feddwol i ormodedd); a'r achos pwysicaf oll, sef cwymp y tymheredd i radd rhy isel i'r corff fedru ymdaro ag ef.

O ystyried tlodi a diffyg adnoddau'r wlad, doedd dim disgwyl i'r RRC fedru mynd i'r afael â'r newyn ar ei ben ei hun.

Ond, y mae'n ddisgwyliad newydd fod gan y Bwrdd y ddyletswydd i gynghori'r system ar weithredu pob sefydliad addysgol, i'r graddau y mae'n gweithredu cynllun iaith beth bynnag, ac anhebyg y byddai gan y Bwrdd yr amser (sef y staffio) i fedru monitro neu arolygu'r fath bentwr o gynlluniau er mwyn cyflawni'r ddyletswydd statudol yn effeithiol.

Roedd yn rhaid i mi sefyll ar ben pwcad i fedru'i chyrraedd hi, ond rargian, erbyn i mi orffan, ro'n i'n teimlo bod 'y mraich i am syrthio i ffwrdd!

Yn yr osgordd hon o weinidogion digwyddodd fod un gŵr a fu'n arwr mawr i mi oherwydd iddo beri imi yn gynnar iawn yn fy oes nychu am fedru creu fel y gallai ef.

Cyn i'r llawenhau fedru cychwyn o ddifrif mae LIWSI yn ymryddhau oddi wrth y grwp sy'n cadw reiat a chamu y tu allan i'r ty unwaith eto.

Sylweddolwyd bod sgiliau a gwybodaeth ac ymwybyddiaeth hanesyddol y bobloedd frodorol yn hanfodol i fedru creu trefn deg a gwir gynaladwy.

Daeth diwedd Medi cyn iddi fedru cyflwyno'i dogfennau cyflawn i'r Swyddfa Gartref.

Roedd wedi diflannu cyn i mi fedru cael fy ngwynt ataf a'i ollwng allan.

Rhaid fod ganddynt rywfaint o Ladin i fedru adrodd y gwasanaethau ond tebyg mai digon diddysg oeddynt fel dosbarth.

Y mae'r angen am gymod rhwng Duw a dyn yn codi o gyflwr pechadurus dyn, a'i anallu hollol ddiymadferth i fedru gwneud dim o'i ran ei hun.

Os edrychwch chi'n fanwl ar y map ar raddfa fawr ar y dudalen nesaf, fe ddylech fedru gweld ystumllyn.

Roberts ymlaen at fedru gosod Hridesh i ofalu am yr eglwys yn nhref Sylhet.

Fe ddylai barn fedru cydnabod mawredd gweithiau y mae chwaeth yn eu gwrthod.

Y rheswm dros ddweud hyn yw y bydd eich rheolwr banc yn edrych yn fanwl ar eich cyfrif, ac yn eich helpu i benderfynu pa fath o swm sy'n rhesymol i chi fedru ei ad-dalu.

Y rheswm tu ôl i hyn, yn ôl y Cyngor, oedd gan fod yna lai na 100 o blant yn yr ysgol a dydy eu grant ddim yn ddigon mawr i fedru talu am yr athrawes ychwanegol.

Roedd fel petai'r rhai a arbenigai yng nghelfyddyd ymladd a lladd, wedi bod yn rhy brysur yn hela'r llwynog, a sicrhau bod eu lle breintiedig o fewn y gymdeithas yn ddiogel, i fedru rhoi amser i ddysgu unrhyw wers ers dyddiau'r rhyfel byd arall hwnnw Roedd y wlad ar ei thin - yn llythrennol felly, ac oni bai am ddewrder dall y rhai a gredai fod Ffasgaeth yn waeth na chaethwasiaeth, ac ysfa bwli o ddyn a dynnai wrth ei sigâr ac yfed ei hun i anymwybyddiaeth, am ymladd a rhyfel, mi fyddai pob dim wedi mynd i'r gwellt.

Gweithwyr Allanol Gwerth y Gymraeg yn economaidd/cymdeithasol o safbwynt cyflogwyr a'r sgiliau perthnasol y dylid eu hyrwyddo; i swydd mor allweddol a hon heb iddo fedru ein hiaith.

O fedru cymuno ag Ynys Afallon, yr ysgogiad ysbrydol goruwchnaturiol hwn sydd tu hwnt i ddelwedd, y geill pob Bedwyr trist a distaw yn hyn o fyd wynebu'r drin.

Y ddawn i fedru dysgu ieithoedd eraill.

Ceisiwch chi egluror gwahaniaeth rhwng guidlines a guidance achos does yna ddim mwy nag oes yna rhwng Rules a Regulations er y bun rhaid i ni fathur gair gwirion rheoliadau er mwyn inni fedru dweud, Rheolau a Rheoliadau fel y Saeson.

Wyddost ti, mae deugian y cant o blant ysgol y pentra 'cw yn Saeson þ gormod o lawar i neb fedru'u troi nhw'n Gymry byth." "Ac mae hynny'n dylanwadu ar iaith y plant lleol ac ar u harferion nhw." "siŵr iawn.

"Dyn ta dynas?" Heb fedru atal ei chwilfrydedd ddim mwy.

I fynd lawr i'r dre bu hi'n marchogaeth y tu ôl i Rowland hyd yma, ond heno roedd y ffrog felfed las o dan ei chlogyn merino yn rhy gwmpasog iddi fedru rhannu ceffyl â'i gþr yn gyffyrddus.

Doedd Gruffydd Hughes yn fawr o longwr a doedd fy nhad yn fawr o chef; ond ei fod yn ddigon ffodus i fedru gwneud tipyn o beef tea i'w gyfaill, oedd yn ei wely yr holl ffordd o New York i Lerpwl!

Cyn i rywun fedru bwyta'n iawn, mae'n rhaid codi archwaeth.' Edrychodd o gwmpas y swyddfa a syllu arni hithau eto.

Eto i gyd, mae'r plant hyn yn cael eu hystyried yn ddigon ffit i fedru byw yn y gwersyll ei hun.

Cyn-chwaraewr y mae'r to presennol yn mynd i fedru uniaethu ag e yn hytrach na phwyllgorddyn di-gefndir.

Oedodd Manon, ond cyn iddi fedru dweud rhagor, fe dorrodd ar ei thraws.

Fe ddylai'r Cristion o bawb fedru byw bywyd yn llawn, a throedio yn hyderus yn wyneb yr hyn a ddaw i'w ran.

Y drwg, fodd bynnag, oedd fod y jobsus yn cynyddu mewn nifar, a'r diwrnod glawog yn mynd i orfod bod yn debycach i ddilyw i fedru eu cyflawni i gyd!

?' 'Ddim rwan, Bob,' meddai Lisa, gan ysgwyd ei phen yn bendant a dyheu am fedru rhoi rhyw arwydd i'r gŵr ifanc i beidio â datgelu unrhyw gyfrinachau.

Rhaid i'r Cynulliad sicrhau cefnogaeth ymarferol ac ariannol digonol i sefydliadau a chyrff holl gymunedau Cymru fedru gweithredu yn ôl yr egwyddor o ddwyieithrwydd naturiol. Pwyllgorau Pwnc a'r Dull Rhaglen

Roedd hi'n rhy bell i mi fedru'i chymedd hi, felly mi es i'r coed i dorri ffon hir.

O'r tri siaradwr a wahoddwyd yno, ni fedrai Saunders Lewis fod yn bresennol, ni dderbyniodd Ben Bowen Thomas y gwahoddiad tan ar ôl y cyfarfod, ac felly dyna lle'r oedd DJ Williams, Abergwaun - yr unig siaradwr, ac er mor ddiymhongar ydoedd fe hoffai fedru brolio'n ddistaw mai ef fu'r siaradwr cyhoeddus cyntaf dros Blaid Cymru yn Ne a Gogledd Cymru.

Ar ddiwedd y cwrs llwyddodd i ennill cymeradwyaeth mesuredig yr athro a rybuddiodd y dosbarth i beidio a gwangalonni pan aent i Ffrainc a chlywed y brodorion yn parablu'n mamiaith, a hwythau heb fedru deall odid ddim, gan ei bod yn angenrheidiol treulio tipyn o amser i ymgyfarwyddo a seiniau a rhuthm yr iaith fel y'i seinid yn naturiol gan siaradwyr brodorol.

Gorau oll, yn fy marn i, oherwydd ni fwriadwyd inni fedru trin a thrafod y Bydysawd drwyddo draw, ond yn hytrach ryfeddu a ryfeddu at ei holl ogoniant a'i ryfedd ffyrdd.

Unwaith neu ddwy meddyliodd am gymryd y goes oddi yno ond wedi syllu ar goesau hirion Mwsi gwyddai nad oedd obaith iddo fedru dianc.

Ceisiodd Carol gysuro Guto a sicrhau Owain fod popeth yn iawn; yn wir, roedd hi'n falch o fedru ymateb i'w gofynion syml er mwyn hoelio ei meddwl ar y presennol ac ar y fan a'r lle, a thrwy hynny gadw'r cwestiynau ofnadwy draw.

Carwn fedru dyfynnu'r frawddeg ar y cof a dyma ymgais: 'Roedd prif broffwyd llyfrgellwyr Lloegr, a pherson a edmygwn i mor fawr, wedi traethu gwirionedd!

Pan syrthiasant i'r ddaear fe'u gorchuddiwyd, cyn iddynt fedru pydru, codwyd y tir gan ymchwydd daearegol, ac wedi miliynau o flynyddoedd o wynt a glaw, daeth y coed i'r golwg.

Gwingodd, heb fedru deall sut y gallai rhywun hollol ddieithr achosi cymaint o boen iddi.

Roedd hi tua hanner canllath oddi wrth yr hogia ac yn rhy bell iddynt fedru nabod yr enw arni na chymryd ei rhif.

Lot o rai bach yn weddol agos at ei gilydd er mwyn i'r Roman Soldiers fedru gweld y lle nesaf yn weddol fuan o achos y niwl bondigrybwyll.

"Felly roeddwn i'n tybio." Cyn iddi fedru'i osgoi, tynnodd hi i'w freichiau a'i gwasgu ate i fron.

Owain Goch!" Er ei bod yn teimlo y carai gael rhyw lwyfan mawr i sefyll arno tua Phumlumon, 'i fedru gweiddi yn erbyn pob anghyfiawnder', dywedai ei greddf wrthi nad llwyfan i weiddi ohono oedd y stori fer.

Yn wir ychydig o seiri coed a oedd yn meddu ar y gallu a'r amynedd, a hefyd yr arian i fedru gweithio am hir amser heb gael eu talu am eu gwaith.

'Dwi eisiau i Cai a'i gyfoedion fedru derbyn addysg berthnasol fydd yn fodd iddynt ddatblygu meddwl agored, dadansoddiadol.

Bydd siawns fod rhai o'r cyfuniadau newydd yma'n cynhyrchu creadur sy'n medru goroesi'n well nag eraill, wrth ehangu ar y wybodaeth enetig a etifeddwyd - gwybodaeth oedd yn llwyddiannus wrth fedru atgenhedlu yn y lle cyntaf.

Treuliodd Peate ddwy flynedd yn procio lludw marwoldeb heb fedru cynnau tân.

Mi hoffwn i fedru gofyn iti ddod acw ond dydi Megan ddim yn rhy dda'r dyddiau hyn, fel gwyddost ti." "Doeddwn i ddim yn disgwl y fath beth." "Fydd hi ddim mor hawdd dod i dy weld ti yn Lloegr ond mi fydda i'n hapusach o wybod dy fod ti'n câl gofal a thitha wedi bod yn cwyno cymaint yn ddiweddar.

A s'gwn i os digwydd i blant y plant acw, ryw ryfedd ddydd a ddaw, ddod o hyd i'r cerrig a hwytha' erbyn hynny wedi eu bwrw'n ddigon anystyriol i ryw gornel lychlyd o atig a holi'n ddryslyd, 'Beth y mae y cerrig hyn yn ei arwyddoca/ u i chi?' A fydd yna rywun ar gael i fedru dweud wrthynt am y fangre lle bu rhai o'u llinach, eto yng ngeiria'r emynydd yr oedd Coffa yn ei goffa/ u:

Roedd y gred yn bodoli adeg y Rhyfel Byd Cyntaf, hwyrach am fod yr amser roedd yn ei gymryd i gynnau'r drydydd sigare/ t yn rhoi digon o gyfle i'r gelyn fedru saethu at y golau gwan yn y tywyllwch.

Byddwn wedi blino cymaint ar ôl rhedeg ar ôl merch i'w dal yn y lle cyntaf y byddai'n wyrth imi fedru hyd yn oed garu efo hi - heb son am fedru rhedeg marathon wedyn.

Ond cyn iddo fedru ynganu'r un gair arall, lluchiodd Gethin ei hun yn erbyn y lli nes bwrw dþr i geg agored ei ffrind.

Ryw noson, a Rondol ar waelod y grisiau cefn heb yr un ddima i godi'r glicied, fe gredai yn y cyflwr hwnnw mai yn ei wylltineb y creodd y Creawdwr gors Bodwrog, ond ei fod wedi dod ato'i hun pan greodd feysydd haidd yr ardal, a esgorodd ar y wyrth o fedru gwneud cwrw; ac fe gydsyniodd a fo'i hun nad oedd yn iawn fod yr hyn a elwir yn ddim yn medru sefyll rhyngddo fo a'i beint.

Yn awr, rydym allan yn y wlad eto, ond y mae hi ymron yn rhy dywyll bellach i mi fedru gweld mwy na chysgodion yn symud o gwmpas y caeau.

Dwi'n dri deg tri mlwydd oed; mi fum i mewn coleg ar un adeg a dwi'n dal i fedru siarad Saesneg os oes 'na alw am hynny.

Llyfr am y 'babi' yw hwn i fod ond mae gofyn dewin i fedru gwahaniaethu rhyngddynt cyn belled ag y mae hanes y BBC ym Mangor yn y cwestiwn.

Ar ôl y saethu mawr mae'r cerrig sydd wedi dod o'r graig yn rhy fawr i neb fedru gwneud dim â hwy, ac felly rhaid cad twll eto ym mhob carreg, ond ddim yr un math o dwll â'r cyntaf: twll singl hand y gelwir hwn gan mai un dyn sydd yn ei wneud; ebill bychan sydd ganddo ac mae'n taro a throi ar ei ben ei hun.

Byddai adeiladydd, er enghraifft, yn ei chael hi'n fanteisiol i agor cyfrif arbennig ar gyfer pob contract y mae'n ymgymryd ag ef, er mwyn iddo fedru dweud pa elw neu golled a wna arno.

Rhag i neb fedru gwneud ensyniadau fel hyn amdano, rwy'n siwr y medr dderbyn fy awgrym caredig, a pheri ail-hysbysebu'r swyddi hyn, gan ddwyn y gwynt o hwyliau pob beirniaid drwgdybus ac anwybodus ohono, drwy fynegi yn glir y bydd gwybodaeth o'r Gymraeg yn hanfodol i unrhyw benodiad.

'Roedd hi'n dal yn dywyll, ond nid yn rhy dywyll iddi fedru gweld i nôl y bocs beicarb o'r drôr isaf yn ei llofft.

Cyn iddo fedru meddwl am ateb clyfar teimlodd Bleddyn rywbeth yn tynnu ar y lein.

Fydd arthreitus ddim yn medru cadw pobl ddieithr allan wedyn ac mae yna dwnel newydd ac ati er mwyn i'r Romans fedru dwad yn eu holau reit handi.

Ond nid oedd adroddiad y pwyllgor hwnnw'n ddigon ffeithiol i alluogi'r Pwyllgor Cenhadol yn Lerpwl i fedru barnu wrtho.

Mae ganddo rhyw awdurdod i fedru wynebu bywyd yn hyderus, a'r modd i ddirnad rhwng yr hyn sy'n iawn a'r hyn sy'n anghywir.

Ond nid oes rhaid wrth brofiad newyddiadurol i fedru darllen y newyddion, i wneud bwletin yn gredadwy, ac i ddarllen y naill stori ar ôl y llall yn rhesymegol, yn synhwyrol a chydag argyhoeddiad.

Ac wrth fod ei phen yn dal i droi, aeth rhai eiliadau gwerthfawr heibio cyn iddi fedru ffocysu'n iawn ar y person o'i blaen.