Un feirniadaeth oedd bod yr adroddiadau am fwyd yn cael ei ddwyn yn annog pobl i beidio â chyfrannu'u harian ac felly'n llesteirio gwaith y mudiadau dyngarol.

'Roedd awdl gan Ben Bowen yn y gystadleuaeth, ond ni chafodd feirniadaeth ffafriol gan John Morris-Jones.

Heblaw ei feirniadaeth gymdeithasol grafog, yr oedd ei ddadansoddiad o wendidau'r Bardd Newydd ac o natur arddulliol y beirdd rhamantaidd a ddaeth i ddisodli hwnnw yn dangos chwaeth datblygedig a chlust fain odiaeth.

Yn ei ymosodiad ar gyfrol Ellis Annwyl Owen yn y Seren Ogleddol, cyfyngodd ei feirniadaeth i offeiriadaeth yr Eglwys Wladol, gan honni bod trefn yr eglwysi anghydffurfiol yn sicrhau duwioldeb eu gweinidogion hwy.

Y rheswm pennaf am hynny, y mae'n siŵr, yw cymhlethdod rhyfeddol y traddodiad testunol; at hynny ystyriai ysgolheigion Lladin, o gyfnod y Dadeni ymlaen, mai gweithiai clasurol a phatristig a haeddai eu sylw hwy, ac er bod i feirniadaeth destunol le blaenllaw ar raglen waith rhai o'r miniocaf eu meddwl ymhlith yr ysgolheigion hynny, bach iawn o le a roesant yn eu llafur i lenyddiath Ladin yr Oesoedd Canol.

Affos ei hun a feirniadodd hefyd, ond rywfodd neu'i gilydd ni dderbyniwyd ei feirniadaeth mewn pryd i'w chyhoeddi.

Cafwyd tipyn o feirniadaeth eleni a thîm symol iawn oedd gan yr Unol Daleithau.

Yr oedd tôn ei feirniadaeth yn ddigon gelyniaethus i'w hatal rhag cylchredeg hyd yn oed os na theimlai'r prelad y gallai eu gwahardd yn llwyr.

Un feirniadaeth ohonynt y gellir o bosib ei gwneud yw eu bod yn tueddu i ganolbwyntio ar y newyddion 'da', ac i osgoi pethau fel hanes llysoedd lleol, ysgariadau, ac ati, a'u gadael i'r papur lleol traddodiadol, Saesneg ei iaith yn bennaf.

Ond gwrthod unrhyw feirniadaeth a wnaeth y Cynghorydd Davies.

Roedd y cyhoeddiad yn ymgais amlwg i dreio dynnu'r colyn o'r feirniadaeth groch sy'n debyg o'u hwynebu yn ystod yr wythnos nesa' - nad ydyn nhw'n gwneud dim ond penodi pobol i swyddi.

Edwards yn ei feirniadaeth.

Daeth dan feirniadaeth hefyd oherwydd "gwastraff arian" gyda chyfaill o'r enw Kevin Myers, colofnydd gyda'r Irish Times, y beirniad halltaf a mwyaf huawdl.

Ni freuddwydia'r bardd gwlad byth am feirniadaeth nac am glorianwyr.

'Bydd y gerdd yma yn iechyd i farddoniaeth Gymraeg heddiw, oherwydd fe ddengys y gellir cynhyrchu gwaith o radd uchel yn y dull newydd yn ein hiaith ni, a hynny heb fod yn euog o rai pethau ag y bydd condemnwyr y canu modern yn hoff o'u hanelu ato,' meddai J. M. Edwards yn ei feirniadaeth.

Da ni'n rhy debyg i'n gilydd yn ôl y plant a dydw i ddim yn siwr ydyn nhw'n golygu hynny fel gair o ganmoliaeth ynteu awgrym o feirniadaeth ond y mae yna rywbeth yn braf cael eich hystyried fel rhywun cwbl wleidyddol anghydnaws.

Os cymerwn yr hyn a ddywed Saunders am ei ffydd grefyddol a'i gymhwyso at ei feirniadaeth, gallwn ddweud mai gamblo fod ei ddehongliad ef yn iawn a wna, heb unrhyw brawf.

Effaith gyntaf y llyfr ar Peate oedd ei droi at feirniadaeth.

Ond wrth geisio sgrifennu yn Gymraeg, y mae'n ansicr ohono ei hun ac o'r herwydd yn ddibynnol ar eraill am feirniadaeth a chywiriad.

Ychydig iawn o feirniadaeth a dderbynia'r ddau o du'r nofelydd sydd am gynnal eu harwriaeth - dim ond yr ychydig frychau hynny - sy'n gwbl angenrheidiol i'w dyneiddio a briodolir i'r ddau ohonynt.

Gwir fod ei feiddgarwch ymadrodd yn nyddiau Caerdydd wedi peri i Laud ei ddisgrifio fel "bold, ignorant young fellow% ond, wrth gwrs, ni wyddai Cradoc ddim am y feirniadaeth ac ni newidiodd ei ddull.

* fod yn atebol iddo * dderbyn ei farn a'i feirniadaeth yn agored * fod yn gefnogol a hyblyg i gwrdd a'i anghenion unigol * gael eu gweld yn gefnogol iddo fel unigolyn, gan gynnwys ei hunaniaeth, ei werthoedd a'i ddymuniadau.

Adleisia'r adroddiad y feirniadaeth gyffredinol o bolisi'r Llywodraeth yng Nghymru yn ystod y blynyddoedd diwethaf - a hynny'n adeiladol, wrth gwrs.

Y canlyniad yw nad ydynt yn dweud dim, ac mae hynny'n feirniadaeth lem arnom ni, y bobl normal.

Yr oedd y feirniadaeth yn gywir: ychydig iawn o wrthwynebiad i'r Ysgol Fomio a gawsid gan y cynghorau, ac yr oedd yn hawdd i'r awdurdodau ateb pob protest gan gorff gwirfoddol drwy ddweud nad oedd gwrthwynebiad oddi wrth gynrychiolwyr etholedig y bobl.

Yn ogystal â'r feirniadaeth ar safon moesoldeb rhywiol merched Cymru, ceir llu o gyfeiriadau yn yr Adroddiadau at anonestrwydd, twyll a diota.

Cerddi eraill: un o'r pedwar cystadleuydd oedd Hedd Wyn, ond ni chafodd feirniadaeth ffafriol, yn enwedig gan John Morris-Jones.

Ni fu SL erioed yn fardd poblogaidd a da fuasai clywed rhagor o feirniadaeth o'r math a geir weithiau yn ysgrif Gwenallt, sy'n dweud, er enghraifft, 'Nid yw Mr Lewis yn cerdded mor sicr yn y mesurau traddodiadol at yn y vers libre.' Teimlais innau droeon mai gwely Procrwstes y mesurau caeth a orfodai SL i gynnwys geiriau hen, prin ac anghyfiaith a chystrawennau hynafol a chymhleth, fel petai tywyllu ystyr yn ddibwys neu hyd yn oed yn rhinwedd.OES AUR Y WASG GYMREIG

Y mae y cyngerdd hwn eisoes wedi dod dan feirniadaeth am nad yw yn ddigon cynrychioliadol o Gymru ac am ei bwyslais ar sêr di Gymraeg o Gymru.

un o'r pedwar cystadleuydd oedd Hedd Wyn, ond ni chafodd feirniadaeth ffafriol, yn enwedig gan John Morris-Jones.

Er hynny, wrth ymdrin â gweithiau fel nofelau Daniel Owen a Charadog Prichard, a cherddi megis 'Atgof' Prosser Rhys, yn unig y cawsom ddirnadaethau seiciatreg yn cael eu cyfaddasu at feirniadaeth lenyddol Gymraeg.

Dilynodd Rush Rhees yn ei feirniadaeth ar A.

Prinnach oedd unrhyw feirniadaeth a'i bryd ar amlygu pwysigrwydd ysgrifennu o'r fath os oedd y Gymraeg i oroesi'n gyfrwng llenyddiaeth a fyddai'n berthnasol i'r ardaloedd mwyaf poblog yng Nghymru'r ugeinfed ganrif," meddai.

Yng ngwyneb ymosodiadau rhyfedd a di-sail o bob math o gyfeiriadau roedd pobl yn tynnu at ei gilydd ac yn dangos eu hymrwymiad i egwyddorion sylfaenol oedd ymhell tu hwnt i unrhyw feirniadaeth, o ble bynnag deuai hwnnw.

Er iddo fod yn ddigon grasol i osgoi mynegi barn am raglenni teledu heddiw dichon fod elfen o feirniadaeth wrth iddo drafod y datblygiad a fu o ran technegau dros y pum mlynedd ar hugain er pan wnaeth ef y ddwy raglen a ddangoswyd.

Eto, yn gwbl ddirwgnach mae athrawon cydwybodol yn parhau i ysgwyddo y dyletswydd hwn a hynny gan amlaf heb air o ddiolch - ond gan wybod y byddant dan feirniadaeth lem pe byddai rhywbeth yn mynd o'i le.

Ond mae na reswm tu ôl i feirniadaeth Hefina.