Darganfuwyd hefyd fod ystyriaethau gwleidyddol a diwylliannol, megis hen ffiniau gwleidyddol, yn cael eu hadlewyrchu yn llwybr yr isoglosau (y llinellau a osodir ar fap i nodi ffiniau ymestyniad daearyddol y ffurfiau dan sylw), a bod rhaniadau tafodieithol yn gallu adlewyrchu rhaniadau pell yn ôl.
Felly y gwnaem o'r naill ran i'r fraich i'r llall gan gynnwys cymalau ac esgyrn; ac mae i bob asgwrn ei hyd a'i ffurf, a'r ffurfiau i gyd wedi eu creu gan y cyhyrau.
Trwy weddill y ganrif ddilynol aethpwyd ati i gymharu ieithoedd â'i gilydd er mwyn olrhain nodweddion y famiaith wreiddiol a cheisio adlunio'i ffurfiau.
Oes 'na ddefnydd felly i'r ffurfiau carbon yma, yn enwedig pan fod 'na ffynhonnell weddol rad ohonynt ar y gorwel?
Does na ddim llawer o eiriau sy'n ddieithr i'r plant ac erbyn hyn rwy'n dueddol o ddefnyddio mwy o'r ffurfiau gogleddol.
Gellid yn hawdd dybio mai cynnar yw'r englynion, ond fel y nododd Syr Ifor Williams, er eu bod yn cynnwys enghreifftiau o hen ffurfiau neu gystrawen, ceir ynddynt hefyd odlau a geiriau a awgryma.
Er mwyn mynegi'n uniongyrchol mae llawer o artistiaid yn osgoi ffurfiau addurniadol.
Adeiladau a ffurfiau pensaerniol yw gwrthrychau cynnwys ei luniau i gyd.
'Yn ddiweddar iawn, bid siŵr, oblegid masnach feunyddiol gyda'r Saeson, a'r ffaith fod ein dynion ieuainc yn cael eu haddysg yn Lloegr, a'u bod, o'u plentyndod (a siarad yn gyffredinol) yn fwy cyfarwydd a'r Saesneg nag a'u hiaith eu hunain, fe oresgynnwyd ein hiaith ni gan rai geiriau Saesneg, a chan ffurfiau Saesneg, ac y mae hynny yn digwydd fwyfwy bob dydd' meddai.
Gwnewch ffurfiau cerflun diddorol gyda'ch corff, a go- fynnwch i'ch ffrind dynnu amlinell o gwmpas y ffurf mewn sialc.
Meddai Raymond Williams eto, wrth drafod y diwylliant dominyddol: Mae o fewn y gymdeithas, felly, wahanol ffurfiau ar yr hyn a ystyrir yn 'synnwyr cyffredin', ac o fewn democratiaeth, rhaid i'r wladwriaeth gael ei gweld i fod yn cynnwys y rhain, hyd yn oed os ydynt weithiau yn sefyll mewn gwrthwynebiad i'w gwerthoedd hi.
Ceir llawer mathau o ffurfiau a lliwiau ar grisialau, ac y mae rhai ohonynt mor gain a pherffaith fel y gellid meddwl iddynt gael eu gweithio gan grefftwyr cain.
Dengys y darluniau ar y map ddatblygiad ffurfiau'r groes a geir ar feini yn y sir.
Defnyddiodd, a chamddefnyddiodd Llewellyn, rythmau siarad a ffurfiau gramadeg yr iaith Gymraeg yn ei Saesneg, ond y gwir amdani yw na ellir clywed yr iaith yn sŵn canu'r cor meibion, y newyddion Cymreig hwnnw sy'n gwneud y tro yn lle iaith, diwinyddiaeth ac yn rhy aml gerddoriaeth, ond sy'n dal i gyffrwrdd a'r galon.
Hepgorir manylion fel dail, rhisgl, llafn glaswellt er mwyn rhoi mwy o rym i ffurfiau sylfaenol y cyfansoddiad.
Yn ei ffurfiau cynharaf mudiad yn galw am grefydd ddyfnach, am hunan-ddisgyblaeth llymach ac am fywyd moesol ar lefel uwch nag a welwyd yn y Brifysgol er dyddiau John Wesley ydoedd.
Rhai o'i gwendidau sylfaenol yw nad yw'n cynnwys y sector preifat sydd heddiw mor ddylanwadol ym mywydau pobl Cymru ac nad yw chwaith yn ystyried y chwyldro technolegol sydd wrthi yn trawsnewid holl ffurfiau cyfathrebu ac yn awtomeiddio gwasanaethau.
Dadleuir felly i esblygiad y ffurfiau uwchradd gael ei ohirio am oesoedd maith hyd nes bod cyflenwad digonol o ocsigen wedi ymgasglu yn yr amgylchedd a phrosesau metabolig wedi datblygu digon i fanteisio ar hyn.
Nid yw meistrolaeth y plentyn ifanc ar gonfensiynau'r iaith lafar yn tyfu am fod rhywrai yn ei gymuned yn penderfynu rhoi hyfforddiant penodol iddo ar ddefnydd priodol o ansoddeiriau neu ffurfiau amherffaith y ferf.
Mae angen asiantaeth GO Mae modd 'marchnata' Cymru Gymraeg drwy ffurfiau gwahanol er engraifft y capeli.
Bydd disgyblion yn ysgrifennu mewn amrywiaeth o ffurfiau ac at wahanol ddibenion a chynulleidfaoedd; byddant yn fwyfwy abl i drefnu eu deunydd, i ysgrifennu'n gywir, i reoli sillafu a llawysgrifen; amlygant afael briodol ar Gymraeg a Saesneg safonol a gallant adnabod a defnyddio amrediad cynyddol o arddulliau a chyweiriau iaith; byddant yn adolygu ac yn ailddrafftio'u hysgrifennu gan ei gyflwyno'n briodol.
Mewn amrywiol lefelau o fewn y mawnogydd, mae cofnod o amodau tywydd y gorffennol ynghyd â ffurfiau diflanedig o fywyd gwyllt a hefyd weddillion dynol wedi'u cadw.
Mae ymgais llenyddol felly nid yn unig yn peri i'r Groegiaid ymddangos yn fwy fel bodau dynol ac yn nes at fyd a diwylliant y darllenydd o Gymro, ond hefyd yn rhoi tras uchel ac urddasol, fel petai, i un o ffurfiau llenyddiaeth Gymraeg, trwy ddangos ei bod, os nad yn tarddu yn uniongyrchol o'r ffurf gyffelyb mewn Groeg neu Ladin, o leiaf yn ddigon tebyg iddi i haeddu parch cyfartal.
A meddai Dryden, 'Petai wedi byw [Aristotlys] i weld ein dramâu ni buasai wedi newid ei feddwl.' Fel yr awgrymir yn y dyfyniad, adnabyddiaeth mor eang ag sy'n bosibl o amrywiol ffurfiau o amrywiol gyfnodau gan amrywiol lenorion o amrywiol ieithoedd sy'n gwneud barn sy'n werth dibynnu arni.
Olyniad o arwyddion ieithyddol oedd brawddeg i Saussure, yn meddu ar ddau fath o berthynas: (i) perthynas syntagmatig, sef trefn arbennig elfennau'r frawddeg, a (ii) perthynas baradigmatig, sef perthynas rhwng yr elfen - yr arwydd - sy'n bresennol a'r rhai nad ydynt yn bresennol, megis y berthynas rhwng ffurfiau berfol fel mae, oedd, bydd, etc, a allai weithredu yn yr un lle mewn brawddeg.
b Tarddu o'r ferf 'gorchuddio' neu 'sychu ymaith' a wna kpr (a'r ffurfiau yn deillio ohono: kippêr, kophêr, kaphâr etc.) a chyfeiriai at ddefod aberthu er mwyn symud ymaith bechod: 'Offryma bob dydd fustach yn aberth dros bechod, i wneud cymod' (Ex.
Pan ddechreuodd beirdd Cymru geisio efelychu patrymau clasurol yn y ddeunawfed ganrif, o dan ddylanwad Seisnig o bosibl, mae'n werth sylwi iddynt ddewis ffurfiau gn amlaf nad oedd dim yn cyfateb iddynt yn union yn y traddodiad Cymraeg, fel y fugeilgerdd, yr arwrgerdd neu'r epistol barddonol.
Yr oedd yr hen ffurfiau yn anghymwys ar gyfer dweud yr hyn a ddymunai, yr union brofiad a ysgogodd barodi Williams Parry ar 'Yr Haf.' Ond erbyn y bryddest 'Adfeilion' trodd y dull parodiol yn arf gynnil.
Ger Edern ar arfordir gogleddol Llŷn saif fferm o'r enw Cwmistir, ond dengys hen ffurfiau o'r enw mai Cemeistir oedd y ffurf wreiddiol - cyfuniad o'r elfennau cemais a tir.
Mae'n ddigon naturiol, wrth gwrs, os bydd bardd neu lenor yn gweld rhyw debygrwydd rhwng ffurf lenyddol estron ac un o ffurfiau ei lenyddiaeth frodorol ei hun, iddo roi cynnig ar gyfieithu rahi enghreifftiau o'r naill iaith i'r llall.
Ac y mae'n naturiol hefyd, os bydd rhywun am gyflwyno peth o gynnyrch llenyddol gwlad arall yn ei iaith ei hun, iddo ddewis ffurfiau y byddai'n weddol hawdd eu cyfieithu a'u cyfaddasu, yn hytrach na mynd at y pethau mwyaf astrus a dieithr yn y llenyddiaeth dan sylw.
Y ffurfiau Lladin a ddefnyddid am Arthur yn ddiweddarach oedd Arturus, Arthurus, Arthurius, ac ymlaen.
Gall eraill, efallai, fod yr un mor effeithiol a'r ffurfiau sy'n hysbys ar y Ddaear, a llwyddo i gynnal dull o fywyd.
Ffurfiau lluosog, diffiniad, brawddeg disgrifiadol, lluniau lliw llawn
Os yw busnes yn cynhyrchu un math o beth yn unig, gellir cael y wybodaeth i benderfynu Costau Uned o'r cyfrifon ariannol gan nad oes angen dadansoddi'r gwariant mor fanwl ag mewn ffurfiau eraill.
Dydy'r Gymraeg ddim yn defnyddio'r ffurfiau lluosog ar ôl rhifau.
Diolchwn i Ti am ddygyfor aflonydd y môr, am amrywiaeth yr anifeiliaid, am liwiau digymar blodau, am ffurfiau gosgeiddig y coed, am ruthr y gwynt a chryfder oesol ein mynyddoedd.
O graffu ar y ffurfiau cynnar gwelir fod newid sylweddol yn y ffurf erbyn canol yr ail ganrif ar bymtheg.
Dyheai am weld lliwiau a ffurfiau yn fwy llachar ac eglur.
Mynnodd rhai ysgolheigion fod awduron y Cyfandir wedi benthyca traddodiadau Celtaidd wrth gyfansoddi eu rhamantau am y ddau gariad, gan gymharu'r rhamantau hynny nid yn unig â'r deunydd prin yn y Gymraeg ond hefyd â chwedlau tebyg yn yr Wyddeleg.' Ar y llaw arall, mae dyddiad ansicr Ystorya Trystan yn ei ffurfiau presennol yn codi cwestiynau ynglŷn â phosibilrwydd dylanwad Ffrangeg ar ddatblygiad chwedl Trystan ac Esyllt yng Nghymru.
Mae'r nodyn a ganlyn sydd gan Maredudd ab Iestyn ei hun yn y rhaglen yn bwysig ac yn ddadlennol iawn, 'Fel pensaer mae gennyf ddiddordeb mewn ffurfiau adeiladau traddodiadol neu frodorol a'r modd y maent wedi eu gosod yn y tirwedd.
Byddai arfer mynaich y de-ddwyrain o dreulio amser yn Lloegr yn esbonio pa mor rhwydd y daw Kent, yn hytrach na Chaint, i feddwl ein hawdur, er iddo ddefnyddio'r ffurfiau Cymraeg Henffordd a Rhydychen.
Mae hefyd yn dangos yn eglur greddfau naturiol yr artist yn Judith - yr angen i ddehongli pethau yn eu ffurfiau mwyaf elfennol, i ymdoddi i mewn i fyd natur yn hytrach na'i orchfygu, ac i gario synnwyr o sensitifrwydd ar bob achlysur.
Anghenion arbennig: Mae enghreifftiau o'r gwaith hwn yn cynnwys y Fforwm Cludiant, cludiant addysg, cludiant i grwpiau o fewn diffiniad daearyddol, sicrhau cyd-drefnu rhwng gwahanol ffurfiau ar deithio.
Dyma a roes fod i ffurfiau arbennig llenyddiaeth fodern, comedi, trasiedi, nofel, pryddest.
Ac erbyn hyn wrth gwrs mae 'na ddigon o dystiolaeth fod y ffurfiau hyn ar gael mewn mathau o huddygl, e.e.
Ym 'Melin Adda, Amlwch' mae paent yr awyr wedi ei osod yn ffyrnig â chyllell balet nes bod y cymylau'n edrych fel petaent wedi eu cerfio, eu ffurfiau deinamig yn cau am y felin a'r beudai, yn gymheiriaid i ffurfiau'r tir.