Yn y ganrif hon, y wedd gymdeithasol ar ieithyddiaeth sydd wedi tynnu sylw llawer o ieithyddion h.y., cydberythynas amrywiadau mewn iaith a nodweddion eraill, megis safle cymdeithasegol neu economaidd y siaradwyr, ffurfioldeb, etc.
Gallwn ninnau ddweud fod Saunders Lewis y clasurydd - trwy'i adnabyddiaeth dosturiol o gymhlethdod natur dyn, a thrwy herio'i gymeriadau i fentro - ei fod yn osgoi ffurfioldeb crebachlyd y ddeunawfed ganrif, ac yn ymgyrraedd at synthesis rhwng clasuraeth a rhamantiaeth: prawf arall o annigonolrwydd y termau hynny.
'Y ffurfioldeb sy'n 'y ngoglais i, nid fo'i hun.
Mae hyn yn llwyddo i sicrhau agosrwydd sgwrsiol, yn lladd pob ffurfioldeb oer ac yn tyllu i sylfeini'r bersonoliaeth unigol.