Mae'r nofel hon, a ymddangosodd cwta fis ar ôl ei farwolaeth, yn un o weithiau llenyddol mwyaf sylweddol ei gyfnod yn yr iaith Lydaweg.
Ac meddai yn y Gynhadledd fis Mehefin dan gysgod Dinas Brân (a lle well nag yn nghartref Eisteddfod y Byd): 'Bydded i nynni yma, o Gymry, fod yn gosmopolitaneiddrwyddiediciach nag o'r blaen, a bydded i ni dderbyn 'a few ..' a 'few..' .
Gorffennaf wir, dyna i chi enw ar fis sydd wedi cychwyn arni â thywydd a fu'n grasboeth o bryd i'w gilydd.
Er mai o fis Mawrth ymlaen y genir yr epil, fe ellir cael lefren ifanc yn achlysurol yn Awst a Medi.
Nid oedd wedi cael mynd yno ar ei fis mêl cyntaf ac nid oedd am golli'r cyfle eto.
Newidid yr enwau o fis i fis a danfonid at bob Eiriolwr hanes y cleifion a oedd yn well eu hiechyd.
Penderfynwyd symud y Cyfarfod Cyffredinol o'i slot arferol ym mis Hydref i fis Mawrth neu Ebrill.
Mi wnawn ni drefniadau i gadw hwsmonaeth ar y fferm hyd fis Gorffennaf; erbyn hynny mi fyddi di wedi cael cyfle i feddwl ac mi fyddi wedi cael gorffen yn yr ysgol, ac os byddi di am newid dy feddwl mi fedri fynd i goleg." Gwyddai Alun oddi wrth yr olwg styfnig yn ei hwyneb nad oedd wiw iddo ddadlau â hi, roedd hi wedi penderfynu.
Fis Mawrth y flwyddyn honno, yng nghanol ei holl brysurdeb fel gweinidog a llenor, cyhoeddodd ysgri\f orchestol-pymtheg tudalen--yn Yr Eurgrawn: "Tro%edigaeth John Wesley a'i ddylanwad ar Gymru%.
Fydd Sven-Goran Eriksson ddim yn dechrau'i swydd fel rheolwr newydd Lloegr tan fis Mehefin nesaf.
Yn rownd wyth ola'r Cwpan fis nesaf bydd Manchester City yn chwarae Ipswich, Birmingham yn wynebu Fulham a Crystal Palace yn wynebu Sunderland.
Tywydd braf dros y Dolig, fe bery am fis.
Syniad Merêd oedd yr ail fis mêl ac roedd Dilys yn ymddwyn fel pe bai wedi penderfynu diodde'r peth er ei fwyn ef.
O fis Mis hyd fis Awst-Medi, amhosibl oedd mynd ond ar geffyl neu drol ychen.
Yr achlysur y tro hwn ydi priodas un o'r prydferthaf o aelodau seneddol y wlad honno, fis Gorffennaf, Jane Devine.
Mae Undeb Rygbi'r Alban wedi cadarnhau y byddan nhw, yn eu cyfarfod blynyddol fis nesa, yn trafod creu trydydd tîm proffesiynol yn yr Alban.
Rhyw fis o waith.
Cynhyrchwyd yr ep newydd gan Bob Galvin o'r grwp The Real Thing ac yn ystod y ddau fis nesa mi fydd Epitaff yn mynd ar daith hyrwyddo.
Roedd hefyd wedi cynnig mwy o arian iddi ac, wedi pwyso a mesur, cytunodd Vera i roi cynnig o fis arni.
Darma gyfnod yw hon, addasiad Eigra Lewis Roberts yn cael ei ffilmio gan gwmni Llifon i'w darlledu fis Chwefror nesaf.
O ganlyniad i ddatganoli cafodd y rhaglen wleidyddol Maniffesto ei hymestyn i awr o hyd o fis Medi a pharhaodd y drafodaeth ar faterion llosg yn y gyfres hynod lwyddiannus, Pawb ai Farn, a oedd yn cynnwys cyfraniadau e-bost byw gan aelodau o'r cyhoedd am y tro cyntaf.
Yn rownd yr wyth ola fis nesa bydd Lerpwl oddi cartre yn Southampton neu Tranmere, Arsenal gartre yn erbyn Bolton neu Blackburn, West Ham yn wynebu Tottenham a Chaerlyr yn erbyn Wycombe neu Wimbledon.
Bydd pwyllgor llawn y Bencampwriaeth yn trafod y syniad yn gynnar fis nesa.
(a hithau'n fis Mehefin!) Gorfu iddynt newid pob cerpyn o ddillad yma.
Aem drwy'r astudiaethau manwl hyn hefyd ar y goes gan dreulio tri mis gyda'r aelod hwnnw ac felly am bob rhan o'r corff: rhannau fel y benglog a'r ymennydd neu'r bol, a cheid arholiadau bob rhyw fis neu chwech wythnos ar yr astudiaethau hyn.
Daeth Merêd a Dilys yn ôl a'u hail fis mêl yn ymddangosiadol gytu+n a chariadus.
Er hynny, buom yno am rhyw fis, ac rwyf yn dal i ddychwelyd i'r Dwyrain Canol yn gyson, ac yn cael derbyniad gwresog iawn yno.
Gyrru rhywun o leiaf fis ymlaen llaw i lywio ac arwain ein peirianwaith marchnata ni yma yng Nghanolfan Celfyddydau Aberystwwyth tuag at werthu project arbennig.
Hyd yma mae 230 wedi'u lladd ers i'r trais ddechrau fis Medi, y rhan fwyaf ohonyn nhw'n Balestiniaid.
Pythefnosolyn dwyieithog oedd hwn, a bu fyw am fis yn unig.
'Fu'r syniad o ail fis mêl fawr o lwyddiant mae gen i ofn,' meddai'n betrus.
Bydd Lerpwl yn ôl yn Stadiwm y Mileniwm yng Nghaerdydd fis nesa.
Gwyddai hefyd y byddai ei fam - fel rhyw fath o ymddiheuriad dros beidio â' i amddiffyn pan gosbid ef - yn gwthio chwecheiniog, neu hyd yn oed swllt, yn llechwraidd i'w law, ac roedd hynny'n ei blesio'n iawn ac yn tanseilio datganiad f'ewythr, "Wel, os na halwn ni ef bant i'r ysgol, rhaid ei gadw fe'n brin o arian a chadw disgyblaeth iawn arno." Pan ddechreuodd Dic fynd i Ysgol Ramadeg Derwen, i'r Dosbarth Cyntaf, roedd yn cael mwy o arian poced mewn wythnos nag a gawn i am fis pan oeddwn yn y Chweched Dosbarth.
Y gred ydi y bydd y mesur newydd yn cael ei gynnwys yn araith y Frenhines fis nesa.
Dywedodd Sue Hopwood fod yr ystadegau yn parhau i gynyddu, ond i fis Rhagfyr fod yn un gweddol dawel.
Gall Caerdydd edrych ymlaen at gêm gartre yn erbyn Cheltenham yn yr ail rownd fis nesa a chroesawu'r amddiffynnwr Rhys Weston o Arsenal i Barc Ninian.
Yn anffodus mae'r cyfan yn pwyso ar felltith cyflogaeth tymor penodol a'r ffaith bod fy nghytundeb i yn y gwaith yn dod i ben flwyddyn i fis Ebrill a mod i'n awyddus i drio canolbwyntio ar ambell i beth dwi heb ei gyflawni cyn bod fy nhymor i yn y swydd honno yn dod i ben.
Ymadawai felly, am fis efallai, gan grwydro ar hyd a lled amryw ffermydd eraill cyn dychwelyd drachefn ato ef ac ail- ddechrau'r ffieidd-dra.
Gobeithir cyflwyno adroddiad llawn i'r cyfarfod fis Mawrth.
YR YSGOL GYNRADD: Treuliodd dwy fyfyrwraig o'r Coleg Normal fis yn yr ysgol.
Mae Mai yn fis prysur ond, o ddefnyddio'r amser i wneud popeth yn ei dro, ni fydd yn rhaid rhuthro o gwmpas yr ardd.
Fis Rhagfyr, cyfarfu'r Trysorydd, Rheolwr a'r Cadeirydd gyda Mr Gerallt Hughes a Mr Matthews (Cyngor Dosbarth Meirionnydd) i drafod y defnydd o'r ystafell ychwanegol yn Nhywyn.
Cynhelir y Sioe yn Neuadd JP, Bangor, yn ystod mis Ebrill neu fis Mai - y dyddiad i'w gadarnhau gan Helga Morgan.
Ond dwi'n siwr nawr, fis yn ddiweddarach, ar ôl cael amser i eistedd lawr a meddwl, y bydd e - os daw'r alwad ffôn - yn cael gair gyda'r wraig a phenderfynu wedyn.
Cofiwch ein bod ni dal ymlaen yn y pnawn ar hyn o bryd, a hynny am fis - gobeithio y gallwch chi wrando rhwng 3 a 5 bob pnawn.
Fe gynhaliwyd cyfarfod o'r Uwch-Bwyllgor Cymreig fis Mai eleni yng Nghaerfyrddin i drafod yr economi gwledig yng Nghymru.
Hysbyswyd yr aelodau fod Eira Jones wedi ymddeol o'r Ganolfan Gynghori fis Rhagfyr, a bod y Cadeirydd wedi anfon gair o werthfawrogiad y Ganolfan ati am ei dyfalbarhad am yr holl flynyddoedd.
Un newydd da i dîm Brian Flynn yw fod Paul Mardon yn ymuno â'r clwb ar fenthyg o West Brom am fis.
Edrychwn ymlaen am gael cynrychioli Cangen Coleg Bangor arno o fis i fis.
Y mae'r flwyddyn yn gyfnod naturiol i'w ddewis er mwyn gwneud cyllideb ond bydd llawer o fusnesau (os ydynt o unrhyw faint) yn gwneud cyllideb am fis neu chwarter, ac yn gwylio'r perfformiad trwy gynhyrchu cyfrif a'i gymharu â'r gyllideb ar ddiwedd y mis neu'r chwarter.
Caersws fydd yn chwarae yn erbyn Y Barri yn rownd derfynol Cwpan Gilbert fis nesa ar ôl ennill 4 - 0 yng Nghroesoswallt yn ail gymal y rownd gyn-derfynol.
Fis diwethaf, roedd Cymdeithas yr Iaith Gymraeg wedi herio Prif Ysgrifennydd y Cynulliad Cenedlaethol, Alun Michael, i wneud yn siwr y byddai Araith y Frenhines (sydd yn gosod ger bron raglen waith llywodraeth Westminster am y flwyddyn i ddod) yn cynnwys ymrwymiad i ddarparu Deddf Addysg.
Bydd tîm saith bob ochr Cymru yn cystadlu yn rowndiau terfynol cwpan y byd yn yr Ariannin fis Ionawr ar ôl ennill cystadleuaeth Heidleberg ddoe.
Bu rhaid i rai ffermwyr brynu porthiant fis ar ol iddynt werthu peth a fyddai fel arfer wedi bod yn weddill.
'Roedd mis Chwefror yn fis hanesyddol i Nicky Wire, James Dean Bradfield a Sean Moore, gan berfformio yng Nghiwba a chyfarfod Fidel Castro.
Bu'n cysgu yn y gwely llaith yma am yn agos i dair wythnos, gyda'r canlyniad, pan aeth adref, iddo fod yn wael gydag erysipelas am fis.
Kelly heb Stu a Rich: Cafwyd cadarnhad y bydd Kelly Jones o'r Stereophonics yn teithio ar ei ben ei hun fis Tachwedd gan gychwyn yn Nulyn ar Dachwedd 13 a gorffen yn y Gyfnewidfa Lo yng Nghaerdydd, Tachwedd 24.
Fis Medi mae'r ias honni ar ei dwysaf pan fydd y ddau dîm gorau yn Iwerddon yn cwrdd yn Groke Park i frwydro am y gwpan McCarthy.
Mae'n ymddangos yn debyg na fydd Cymru'n gallu chwarae eu gêm gydag Iwerddon, gafodd ei gohirio fis dwetha oherwydd clwy'r traed a'r genau, tan yr hydref.
O ganlyniad i ddatganoli cafodd y rhaglen wleidyddol Maniffesto ei hymestyn i awr o hyd o fis Medi a pharhaodd y drafodaeth ar faterion llosg yn y gyfres hynod lwyddiannus, Pawb a'i Farn, a oedd yn cynnwys cyfraniadau e-bost byw gan aelodau o'r cyhoedd am y tro cyntaf.
Lloyd aeth i'r gôl ar faes Flexsys Derwyddon Cefn fis diwetha ar ôl i Tony Tucker gael cerdyn coch ar ol dau funud yn unig.
Derbyniwn bedwar neu bump o enwau cleifion i weddi%o drostynt bob dydd am fis.
Bydd Melys yn rhyddhau eu sengl Gymraeg nesaf, Un Darllenwr Lwcus ar y 6ed o fis nesaf.
Bydd Chris Killen yn aros ar y Cae Râs ar fenthyg o Manchester City am fis arall.
Brwydr fawr Mark Taylor fydd bod yn holliach ar gyfer gemau Cymru ym Mhencampwriaeth y Chwe Gwlad fydd yn dechrau fis Chwefror.
Dechrau hel yr wyn benyw Miwl a Hanner-brîd at ei gilydd i'w cadw mewn porfeydd gwell ar gyfer yr arwerthiannau fis Medi.
Erbyn hyn, mae apêl yn erbyn y dyfarniad hwnnw wedi ei glywed (ddau fis yn ôl) gan y Tribiwnlys Apêl yn Llundain; ac yn yr apêl hwnnw, Cyngor Gwynedd a orfu þ roedd hi'n fuddugoliaeth fawr.
Gobeithid cwblhau Adolygiadau Meirionnydd cyn y Cyfarfod Cyffredinol Blynyddol fis Mehefin.
"O fis Medi a Hydref ymlaen," meddai, "mi fydd yna rywbeth inni ddangos ein bod ni wedi gwneud job soled." "Dim ond yn cynnig gawn ni ar wneud canllawiau.
Mae'n disgrifio'r ymweliadau hyn yn ei atgofion mewn geiriau sy'n ei ddangoS 'ar ei elfedeiddiaf', a defnyddio ymadrodd Tegla: Ym mis Mawrth yr oedd cuwch ar Foel Famau heb nemor wen haul: ond gwen oedd ar y moelydd a dyffryn Alun fis Mai.
Mae'n wir fod brenin a brenhines newydd ar orsedd Lloegr, Sior y Pumed a'r Frenhines Mari, ac Amundsen o fewn ychydig dros fis i gyrraedd Pegwn y Deau; ond yr oedd Streic y Plocyn wedi gwneud bywyd yn anodd i'r glowyr a'u teuluoedd, y streic a geisiau sefydlu hawl y glowr i fynd a phlocynnau pren diangen adref o'r pyllau glo, y plocynnau pren a hwylusai'r dasg o gynnau tan yng ngrat y gegin.
Gwrthodwyd derbyn ei enw ar y dechrau, ond cafodd Di ei enw mewn 'Uyfr bach' am fis i gychwyn.
Ffrind i mi o'r coleg oedd wedi bod ar y mynydd am fis yn astudio planhigion.
Franco yn dienyddio pump aelod o fudiad ETA o Wlad y Basg, ond yn marw ddau fis yn ddiweddarach a'r Brenin Juan Carlos yn dod yn ben ar y Llywodraeth, hyn yn arwain at ailsefydlu democratiaeth yn Sbaen.
Bydd ar gael o fis Medi ymlaen naill ai oddi wrth The Productive Play Company (ar xxxxx 303 400) neu o siopau sy'n gwerthu llyfrau Cymraeg.
Fe fu'r mis cyn yr Eisteddfod honno yn fis o bwysau mawr arna i.
Cyn diwedd streic y Cambrian, penderfynasai Undeb y Morwyr ymwrthod â gwaith o fis Gorffennaf ymlaen, nes bod perchnogion y llongau yn cydnabod yr undeb ac yn talu cyflogau mwy rhesymol.
Cofiwch ein bod ar y radio yn y pnawn ar hyn o bryd, a hynny am fis - gobeithio y gallwch chi wrando rhwng 3 a 5 bob pnawn.
Cafwyd caniatad gan Bwyllgor Y Neuadd Gymuned i Gangen Yr Urdd gael defnyddio'r Neuadd Gymuned yn ddi-dal hyd y Nadolig i gael cynnal eu cyfarfodydd fydd yn dechrau fis Medi.
Dyma'r dolenni a glyma'r mudiad yn deulu, a ffurfid y bont rhyngddo a'r byd ac â'r byd ac yntau, drwy'r erthyglau amrywiol a gynhwysid ynddo o fis i fis.
Ar un gwastad mae fel petai (a rhagofal yw'r 'petai' hwn) ef yn dweud fod yr hyn a fu rhyngddo ef a'r ferch - y chwerthin, y tristau a'r tewi, y distawrwydd, yr 'awel wynt', 'cnawd dy law' - fod hyn i gyd yn parhau i fod yn y man lle buont ar ryw fis Medi flynyddoedd lawer yn ol.
Rosa er yn ddau fis oed hyd ei marwolaeth un ugain oed o'r diarfodedigaeth.
Ac fe'i gwelais yn suddo hefyd ddwy flynedd yn ôl i fis Gorffennaf diwethaf." Ceisiais feddwl sut y gallwn i drechu ofnau'r truan.
Fis ynghynt lladdwyd 165 pan fomiwyd Caerdydd.
Roedd hi'n fis Mai ac ar y bryniau i'r de i Fannau Brycheiniog roedd byd natur wedi penderfynu bod yr haf ar ddod.
Rhyw fis yn ôl, cefais wahoddiad na allwn ei wrthod.
Dangosodd fod llygod a borthwyd ar ginseng am fis yn medru nofio heb ddiffygio ddwywaith gyhyd â llygod na chafodd ginseng.
Mae golwr Wrecsam, Christian Rogers, wedi mynd ar fenthyg i Rushden and Diamonds am fis.
'Neu am fis?
Dim pigau pin yn sownd yn y carped tan fis Mai; dim rhochian blynyddol Modryb Matilda ar ôl joch o port; dim crensian papur lapio'n slei bach i deimlo'r anrheg; dim anghofio codi am chwech y bore i roi'r twrci yn y popty; dim Ryan yn canu "Ai hyn yw'r Nadolig pwy a þyr?" ar bob yn ail raglen radio; dim chwilota mewn hen gist am goron Caspar neu am ddoli go lân i orwedd yn y preseb; dim 'Dolig!
Bu rhaid porthi hyd at fis Mai a bu llawer o alw am wair a silwair a'r pris yn dyblu mewn pythefnos.
Rhyw fis yn ôl fe alwyd Dr Hort mewn i'r swyddfa 'ma i siarad â'r Proffesor a finne.
Mae Bwrdd Criced De Affrica wedi cyhoeddi na fydd y batiwr agoriadol Herschelle Gibbs yn y garfan ar gyfer y daith i Sri Lanka fis nesa ar ôl i Gibbs gyfaddef ei fod o wedi derbyn cynnig o $15,000 gan ei gapten Hansi Cronje i sgorio llai nag ugain o rediadau mewn gem undydd yn India.
Roedd wedi byw ar dwyll ers yn agos i ddau fis bellach, gan ddwyn arian i dalu i Clint am y bagiau bach yr oedd yn rhaid iddo eu cael mor aml.
Daeth Hugh Rawlins a Thomas Lee â'r cyhuddiad yn ei erbyn ei fod wedi ymdroi tan fis Ebrill cyn dod, "to the great disorder of the King's majesty's subjects, lack of reformation, and ministration of justice." Ond atebodd Ferrar nad arno ef oedd y bai am hynny oherwydd yr oedd ei ddyletswydd i'r brenin yn golygu fod yn rhaid iddo fod yn bresennol yn y senedd yn Llundain.
Ond roedd ganddo fis caled o'i flaen!
Rhaid i mi ddweud mod i wedi synnu fod Portiwgal wedi gwneud cystal, meddai Iwan Roberts oedd yn nhîm Cymru yn y gêm yn erbyn Portiwgal fis dwetha.
Gofynnwch i Huw fynd â chi i ryw bost of fis ar y ffordd oddi yma." O'r gora, Dad, er rydan ni'n gwneud yn iawn yn y Cwmwd, cofiwch." "Mi wn i hynny, siwr iawn, ond mi fydd Mam o'i cho os na adawn iddi wybod.
Mae Tiger Woods yn mwynhau'r paratoadau gorau posib ar gyfer Pencampwriaeth Y Meistri yn Augusta fis nesa.
Daeth dros 120 o bobl ynghyd i'r cyfarfod cyntaf fis Ionawr - a phawb yn cydweld ei bod yn hen bryd cael sefydliad o'r fath yma.