Yn ei beirniadaeth hithau o waith Fishman, dywed Martin- Jones fod Fishman yn trafod 'dewis' iaith yn helaeth yn ei astudiaethau o gymunedau dwyieithog, tra'n honni yr un pryd mai normau'r gymuned sy'n pennu'r iaith a siaradir ym mhob sefydliad cymdeithasol.

Wrth drafod model Fishman o diglossia, dywed Williams:

Mae gwaith Weinrich a Fishman yn edrych ar ddwyieithrwydd o berspectif ffwythiannaeth adeileddol (structural functionalism), a'u prif ddiddordeb yw gweld pa un o'r ddwy iaith sy'n cael eu defnyddio o fewn gwahanol sefyllfaoedd cymdeithasol.

Disgrifiodd Fishman y peuoedd hyn fel ...

Cred Martin-Jones fod dadansoddiadau fel rhai Gal a Gumperz yn welliant ar waith Fishman a'u gyd-weithwyr/-wragedd, yn yr ystyr fod y safbwynt micro-rhyngweithiol yn gosod pwyslais ar broses yn hytrach na strwythur, ac nid yw mor haearnaidd ^a dull Fishman efo'i bwyslais ar normau cymdeithasol.

Y mae Fishman yn bendant o'r farn bod rhaid cyflyru newid.

Yn hytrach nag edrych ar gymdeithas yn ei chyfanrwydd fel ag yr oedd Fishman yn ei wneud, edrychodd Gal ar batrymau iaith unigolion.

'Roedd Fishman fel petai'n awgrymu fod y ddwy iaith mewn sefyllfa ddwyieithog yn rhannu'n gyfleus i'r naill gategori neu'r llall, ac heb fawr o or-gyffwrdd rhyngddynt.