Hwn oedd y llawlyfr a oedd wrth law aelodau'r Blaid am flynyddoedd pan ddadleuent y byddai hunanlywodraeth yn fuddiol yn economaidd.

(Er i adfynach chwerw a adawodd y gymdeithas rhyw flwyddyn ledaenu si ymysg mân fynachod Enlli fod y Priodor wedi'i erlid o Rydychen ar ôl cwta dau dymor dan amgylchiadau pur amheus a dweud y lleia'.) Ond roedd hynny flynyddoedd maith yn ôl, pa 'run bynnag.

Yn y diwedd, fe gymodwyd rhwng Morgan ac Evan Meredith gan neb llai na Syr John Wynn o Wedir, y bu priodas ei frawd ieuengaf ag aeres Maesmochnant yn achos effeithiol yr holl helynt, ac am ychydig flynyddoedd fe fu tawelwch cymharol yn Llanrhaeadr, fel y buasai yn ystod blynyddoedd cyntaf trigiant Morgan yno.

Canolfan ymwelwyr newydd sy'n cyflwyno hanes a diwylliant y Celtiaid, pobl y bu eu diwylliant yn dylanwadu ar hanes Ewrop ers 3000 o flynyddoedd.

Tra yno, gweithiodd yn galed iawn i ennill diploma'r Llyfrgellwyr, - yr A.L A., trwy gyfrwng Cwis Cyfathrebu ac Ysgol Haf Birmingham, - tasg enfawr, a gymerodd flynyddoedd i'w chwblhau.

Bu'n rhaid iddynt ffoi oherwydd y sefyllfa drychinebus sy'n bodoli yn Zaire, lle'r oeddynt wedi cyflawni gwaith gwych am flynyddoedd.

Ychydig flynyddoedd yn ôl fe fydden nhw ar flaenau bysedd y myfyrwyr.

Hanes a phensaernïaeth mannau addoli yng Nghaerdydd a adeiladwyd yn ystod y mil o flynyddoedd diwethaf.

Felly, yr oedd Ioan Evans yn mynd a'i deulu i'r capel ar hyd yr haf am flynyddoedd gan wneud rhyw dair lîg a croesi dwy afon, ac yn y gwanwyn pan fyddai'r eira yn dadmar ar y mynyddoedd, 'roedd yr afonydd yn codi, a chawsom fwy nag un dychryn wrth ei mentro, gan fod yn dŵr yn dod i fewn i'r cerbyd.

Ar ôl deall pwy ydoedd, bu Rolf Mengele yn llythyru â'i dad am flynyddoedd, cyn penderfynu mynd i Dde America i'w weld.

Ychydig flynyddoedd yn ôl darganfuwyd math o glefyd gwenerol (VD) nad oedd modd ei drin gydag antibioteg arferol, a gychwynnodd yn y Philippines.

Ac mae hynny'n siŵr o fod yn wir, ac yntau wedi bod yn cadw garej yn Llanystumdwy, ger Cricieth, am flynyddoedd yn ystod y pumdegau a'r chwedegau cynnar.

Pe câi ei ddal fe gâi flynyddoedd o garchar.

Go brin y medrid cyhuddo'r pregethwr gwreiddiol hwnnw a adnabyddid fel 'Lloyd y Cwm', am iddo weinidogaethu yng Nghwmystwyth am flynyddoedd lawer, o fod yn 'boring'.

Cofier bod yna hylifau eraill sy'n dadelfennu'n araf ond gan fod yn rhaid i'r toddiant biolegol barhau am filoedd o filiynau o flynyddoedd disgwylir i'w sefydlogrwydd fod yn absoliwt.

Ond fel merched Cwffra, ar ôl ychydig flynyddoedd o'r bywyd hwn cartrefu a bod yn wragedd hyfedr oedd eu bwriad yn y pen draw.

Felly, flynyddoedd yn ol, yr arferai dacluso gwely i'w dol mewn hen focs sgidie.

Yn ôl yr arbenigwyr, credir i actifedd folcanig oresgyn y blaned o bryd i'w gilydd, gyda phob actifedd yn parhau am rhyw filiwn o flynyddoedd ar y tro.

Am flynyddoedd gwrthododd y Brifysgol roi eu tîm cyntaf allan yn ein herbyn gan ddweud nad oeddem yn deilwng o'r fath anrhydedd, ond un flwyddyn fe gawsom gêm yn erbyn eu tîm cyntaf, ac er iddi fod yn gêm galed, cafodd y Brifysgol gweir.

Ers nifer o flynyddoedd bellach, mae United Biscuits wedi bod yn argyhoeddedig o werth lleoli athrawon mewn busnesau ac yn y gymuned.

Bu ef yn athro ac yn arolygwr yn yr Ysgol Sul am flynyddoedd lawer.

Roedd y rhan fwyaf o'r plant yn ddim ond ychydig fisoedd oed: eraill, ychydig flynyddoedd oed, a phan oedden nhw ar eu pennau eu hunain, bydden nhw'n crio am eu rhieni.

Mae tebygrwydd sylfaenol rhwng y ddwy nofel yn eu defnydd o ffurf y cronicl dogfennol sy'n cofnodi hanes un teulu dros gyfnod hir, yn cyfateb mwy neu lai i flynyddoedd cynnar y ddau awdur.

Ond yna, yn y diwedd, wedi bod yn dod i Lŷn at y tŷ a'r cwch am flynyddoedd, ymddeol yn gynnar a dod i Lŷn i fyw yn fewnfudwr.

Dychmygwch y sioc a ges i pan ddarllenais i erthygl am lyfr Chapman Pincher am yr "Apostles''(y grŵp o ysbiwyr yn cynnwys Blunt, Burgess a Maclean) mewn papur Sul ychydig o flynyddoedd yn ôl a gweld llun o'r dyn y bum i'n rhannu swyddfa ag o yn eu plith!

Byddai hwn yn ddechrau ar broject mawr dros gyfnod o flynyddoedd.

Mae'r Hen Dywodfaen Goch yn y rhan yma o'r wlad yn cynnwys amryfaen cwarts, sy'n graig galed iawn a ffurfiwyd ar ddiwedd y cyfnod Defonaidd tua phedwar can miliwn o flynyddoedd yn ôl.

Dros y ffordd i'r Hen Eglwys mae'r cocos gora' i'w cael bob amsar, ac mi ŵyr Mrs Robaits yn iawn lle, achos flynyddoedd yn ôl, pan oedd hi'n hogan ifanc, mi oedd hi'n arfer'u hel nhw a mynd â nhw i'w gwerthu i Gaernarfon, medda' hi.

Daeth cynhyrchu haearn yn Nowlais i ben wedi 228 o flynyddoedd.

Llai na 150,000 sydd ar y clwt yn swyddogol, gostyngiad o dros 25% dros ychydig flynyddoedd.

Bu'n amddiffyn ei dad am flynyddoedd; ac fe wyddai.

Bu Sulwen yn gweithio i Crosville am flynyddoedd gan dreulio cyfnod ym Mhorthmadog.

Os yw bywyd ar unrhyw blaned i ddatblygu hyd at stad uwchddiwylliadol yna mae'n rhaid i'r blaned honno ymateb i dri o ofynion o leiaf; rhaid i'w chyfansoddiad cemegol fod yn debyg i un y Ddaear; rhaid i'w phellter o'i haul sicrhau bod tymheredd ei harwyneb rywle rhwng rhewbwynt a berwbwynt dwr; rhaid i'w haul fodoli am ddigon o amser er mwyn galluogi bywyd deallgar i ddatblygu, sef rhyw ychydig o filoedd o filiynau o flynyddoedd.

Treuliodd yr actor ar gwneuthurwr ffilmiau profiadol Kenneth Griffith 42 o flynyddoedd o'i fywyd yn astudior Rhyfel Boer.

Ond rodd darganfod aur yn Awstralia yn nechrau'r pumdegau, megis yng Nghaliffornia ychydig o flynyddoedd ynghynt, yn ddigon i sbarduno miloedd ar filoedd i fentro ar y fordaith bell er garwed y peryglon enbyd.

Eglwys Saesneg oedd ym Mwcle, ac ymhlith y gynulleidfa yr oedd y ferch ifanc o dras Albanaidd, Mary Taylor, a ddaeth ymhen ychydig flynyddoedd yn wraig iddo.

Ac yntau'n dod o'r Rhondda ac wedi bod yn athro yn Ysgol Rhydfelen am flynyddoedd, roedd John Owen eisio wynebu'r cwestiwn o agwedd y bobol ifanc at yr iaith.

Gallai arogli ei phersawr eto, hyd yn oed ar ôl yr holl flynyddoedd.

Enlli yw'r ynys swynol ger arfordir Gogledd Cymru sydd wedi bod yn hudo ymwelwyr ers miloedd o flynyddoedd.

Bu Mathew Fontaine Maury, swyddog yn llynges America, yn casglu gwybodaeth am flynyddoedd gan gapteiniaid llongau am eu profiad o wyntoedd a moroedd mewn gwahanol rannau o'r byd, er mwyn paratoi siartiau i ddangos y llwybrau lle gellid disgwyl y tywydd mwyaf ffafriol i gyflawni mordeithiau cyflym.

Ond yr oedd wedi bod yn weinidog prysur mewn eglwysi mawr am ormod o flynyddoedd i wybod faint oedd hi o'r gloch reit ar ffrynt y frwydr i'm tyb i.

Er bod Mr Parri flynyddoedd lawer yn hŷn, wnaeth o ddim anghofio unwaith!) Ar ddechrau pob cyfarfod, byddem yn cael paned o de i'n cynhesu ni ar ôl cerdded i lawr yma drwy'r gwynt a'r glaw.

Diflannodd y canwr flynyddoedd yn ôl ac ar ei thaith i ddysgu ei hanes mae Leni yn cyfarfod â nifer o gymeriadau digon anarferol.

Mi fum i'n dipyn o giamstar gwthio berfa ar safle adeiladu flynyddoedd yn ôl...

Dros dair mil o flynyddoedd yn ôl, trigai pobl ryfelgar iawn yng nghanolbarth Ewrop.

Fe fu am flynyddoedd dan draed yn y shanti yma'n hel tri CSE...

' Fe allwch ddirnad yr effaith gafodd peth felly ar hogyn o Garreg-lefn ...fe fyddwn yn rhan o Tseina mewn ychydig flynyddoedd'.

Flynyddoedd yn ol, wrth aros yn Aberystwyth am wythnosau o ymchwil yn ystod yr haf, deuthum i adnabod Parry-Williams yn bur dda.

Syfrdanwyd y byd â'i eriau - aralleiriad o beth a ddywedwyd gan yr Arglwydd Iesu ddwy fil o flynyddoedd yn ôl.

Y mae hi'n briodol dweud mai un o'r rhesymau pam y llwyddodd y Gymraeg i oroesi cyhyd yw am ei bod wedi llewyrchu am flynyddoedd lawer rhwng cloddiau amddiffynnol rhai peuoedd (domains) arbennig a fu'n noddfa gadarn iddi.

Rwy'n diolch i'r Arglwydd am flynyddoedd fy nedwyddwch gyda'r Teulu Mawr, a chyda'th rieni a thithau.

Flynyddoedd yn ôl, cerddi A.A.Milne yn y gyfres When We Were Very Young oeddwn i yn eu darllen a chael fy hudo gan y geiriau a'r delweddau hyfryd.

Ers miloedd o flynyddoedd, mae pobol Llydaw wedi gwneud defnydd o'r graig hon ar gyfer dau ddiben yn arbennig, sef rhyfel a chrefydd.

Bu yn Bregethwr Cynorthwyol am flynyddoedd, ac yn gymeradwy yn arbennig yn ystod y blynyddoedd olaf.

'Roedd yno radio,flynyddoedd cyn i ni gael un yn Nhy Capel, fy nghartref erbyn hynny, ac uchafbwynt y pnawn fyddai'r darllediad a ddechreuai tua dau o'r gloch - Llundain yn galw pellafoedd yr Ymerodraeth Brydeinig.

eu dyhead oedd cael mwynhau cyfnod hir o heddwch gan obeithio na fyddai'n rhaid i brydain ryfela am flynyddoedd lawer, a chredai rhai fod dyfodol masnach prydain yn dibynnu ar heddwch ar fôr a thir.

Marwolaeth Trist oedd clywed am farwolaeth sydyn John Lewis a fu ar staff llyfrgell Pencoed am flynyddoedd cyn ymddeol.

Bu Hugh Evans yn athro yn Ysgol Sabothol Cefn Brith flynyddoedd lawer, ac roedd ynddo gymhwyster eithriadol i'r swydd.

Anodd dirnad sut y medrodd gadw ei synhwyrau wrth gael ei gaethiwo ar ei ben ei hun, mewn tywyllwch, wedi'i gadwyno, am yr holl flynyddoedd.

Gweld dinas Akrotiri, y bu archaeolegwyr yn ei dadorchuddio o'r lafa folcanig er 1967 gan ddangos yn eglur sut yr oedd yr ynyswyr yn byw 1,500 o flynyddoedd Cyn Crist, pan ffrwydrodd mynydd tanllyd a llyncu rhannau o'r ynys yn gyfan.

Am flynyddoedd i ddod fe fydden nhw'n codi o'u beddau ac yn dychwelyd i aflonyddu ar y byw.

Ond yr hyn sy'n rhyfedd yw fod y broses yn digwydd flynyddoedd meithion yn ddiweddarach.

Oni fu'n codi canu yn y Capel am flynyddoedd lawer?

Yr oedd tlodi'r wlad yn ei gwneud yn amhosibl i filoedd hepgor yr amser i'w plant gael addysg am flynyddoedd; yr oedd pob ceiniog a enillai'r plant wrth weithio ar y ffermydd ac yn y gweithfeydd yn help i ysgafnhau cyni'r teulu.

Roedd ei siwt dipyn bach yn rhy fawr iddo nawr oherwydd roedd ychydig o flynyddoedd wedi mynd heibio er y tro diwethaf y gwisgodd hi.

Flynyddoedd wedi hynny daeth i'm sylw fod yr enw 'Pennar' i'w weld ar y map hefyd yng nghyffiniau tref Penfro ei hunan.

Yr wyf wedi pennu ar dy gyfer yr un nifer o ddyddiau ag o flynyddoedd eu pechod, sef tri chant naw deg o ddyddiau, iti gario pechod tŷ Israel.

Wedi byw am flynyddoedd fel chwarelwyr, arian bach, a gwaith peryg, bellach car yn ymddangos am y tro cyntaf mewn garej, a charped o wal i wal, a dyn yn cael cyflog teg am ddiwrnod gonest o waith.

Un i Ti yw biliynau o flynyddoedd a'r filfed ran o eiliad.

Mae hwn wedi profi yn un o'r llyfrau mwyaf llwyddiannus, wedi mynd i sawl argraffiad ac wedi bod ar restr llyfrau gosod y Cyd-Bwyllgor Addysg am flynyddoedd.

Ni fyddai neb byth yn meiddio ei wrthod roedd hanes am rai yn gwneud hynny flynyddoedd maith yn ôl ac roedd y rheiny wedi dioddef sawl anffawd a phob mathau o ddamweiniau yn fuan wedi hynny.

Llyfr fydd yn ffefryn efo Magi am flynyddoedd gan y bydd hi'n tyfu efo fo, a ffordd ddelfrydol o gyflwyno'r gwanwyn i blant bach, a'r syniad o fynd am bicnic.

Agorir y llenni yn nechrau Meini Gwagedd ar gegin yr hen dyddyn adfeiliedig ar Noson Gŵyl Fihangel, 'yn unrhyw un o flynyddoedd y ganrif hon'.

Am 1,500 o flynyddoedd, y Gymraeg oedd unig iaith eingwlad.

Wrth i ni ymarfer mae'r eirfa'n gwella o hyd a daw geiriau annisgwyl iawn gerbron, geiriau sy wedi bod yng nghefn y cof am flynyddoedd efallai ond heb gael eu harfer.

Ffynnodd yr antur am fil a hanner o flynyddoedd a gwreiddiodd y bywyd gwâr Cymreig yn naear

Roedd colledion Mengistu yn enfawr, ac am flynyddoedd bu'r fyddin yn cipio bechgyn yn eu harddegau o'u cartrefi yn Addis ganol nos.

Doedd e ddim yn hoffi bwyta ar ei ben ei hun hyd yn oed ar ôl yr holl flynyddoedd hyn.

Yn un o sêr Minder am flynyddoedd, mae Povey yn anelu at ysgrifennu deunydd ymestynnol, gan gyflwyno pynciau tabw fel llosgach i'r cyhoedd a'u trafod mewn cyd-destun Cymreig.

Fe fu'n cynnal Dosbarth Allanol yn Nhalgarreg am flynyddoedd, ac fe fu'n arferiad ganddo draddodi 'darlith haf' ar ben yr hen odyn galch ar draeth Cwmtydu, bob mis Awst.

Gyda chymorth cyfryngwyr (mediums) megis Y Prifardd Elwyn Roberts a Winni Marshall, treuliodd ef flynyddoedd lawer yn ymweld â thai ac yn cynorthwyo pobl a boenid gan bresenoldeb ysbrydion.

Yn ôl hen hanes aeth un o feibion Aberceinciau i Ryfeloedd y Groes ac ni chlywyd dim o'i hanes am flynyddoedd.

Ychydig flynyddoedd yn ôl, aeth Hywel Gwynfryn o gwmpas Cymru ar ei feic, ar daith Radio Cymru.

Pwynt arall oedd y ffaith fod traddodiad barddonol Cymru yn parhau yn fyw: yr oedd y Groegiaid wedi peidio ag ysgrifennu epigramau ers mwy na mil o flynyddoedd, ond yr oedd y Cymry yn dal i ysgrifennu englynion o hyd.

Flynyddoedd maith yn ôl, roedd saer maen tlawd o'r enw Bernez yn byw ym mhentref Plouvineg.

Er gwaethaf hynny, roedd yn amlwg fod y merched yn edrych flynyddoedd yn ieuengach ac yn fwy deniadol gyda phob cegiad o gwrw Higsons.

Mae hurling yn gêm roes ias yng nghalon y Gwyddyl ers mil o flynyddoedd.

bu'n llafurio'n gyson o blaid heddwch am flynyddoedd cyn hynny, gan deithio o amgylch y wlad i ddarlithio ac annerch cyfarfodydd yn aml.

Ers pedair mil o flynyddoedd, maen nhw wedi byw yn y mynydd-dir rhwng Môr Caspia yn y dwyrain a'r Môr Canoldir i'r gorllewin.

Hysbyswyd yr aelodau fod Eira Jones wedi ymddeol o'r Ganolfan Gynghori fis Rhagfyr, a bod y Cadeirydd wedi anfon gair o werthfawrogiad y Ganolfan ati am ei dyfalbarhad am yr holl flynyddoedd.

Wrth edrych yn ôl ar flynyddoedd cynnar Plaid Cymru fe'n hargyhoeddir ar unwaith mai gwyr glew a gwragedd dewr a'i sylfaenodd, H. R. Jones, Saunders Lewis, Lewis Valentine, D. J. Williams, J. E. Jones, Kate Roberts; amser a ballai i mi fynegi am J. P. Davies, Ben Owen, Ambrose Bebb, Mai Roberts, Cassie Davies ac eraill, y rhai a roddodd fudiad rhyddid Cymru ar sylfaen ddiogel.

Mae'r map yn darlunio deng mil o flynyddoedd.

Eisoes mae rhai galaethau mor bell fel bod y goleuni a ddaw atom ni oddi wrthynt wedi cychwyn ar ei daith drwy'r gofod rai biliynau o flynyddoedd yn ol.

Eleni, hefyd, ar ôl i'r Gymdeithas fod ar yr hen ddaear yma am deugain namyn dwy o flynyddoedd fe lwyddwyd i wneud rhywbeth, chwyldroadol, na wnaethom erioed o'r blaen, sef apwyntio dau gadeirydd.

Gwyddom hefyd pa mor barod yr oedd Evan Jones i roi benthyg arian i'w gwsmeriaid pan fyddai'r esgid fach yn gwasgu, yn ogystal a gadael i ddyled y 'llyfr siop' redeg am flynyddoedd.

Eu henwcynnes a chyfeillgar hwy arno oedd 'the lad', a daliodd i ymweld a'r eglwys am flynyddoedd hir wedyn.

Ar ol cerdded am awr yn y gwres llethol daethon at le yr oedd yna gasgliad o waith a fu ar y graig ers miloedd o flynyddoedd.

Flynyddoedd lawer wedyn, yr oedd ein cefnder yn cofio am garedigrwydd Anti.

Bu yn Gynghorydd lleol am flynyddoedd,a mawr a fyddai ei ymdrech dros rai achosion agos at ei galon, a safai yn ddewr heb ddisgwyl gwen nac ofni gwg.

Gwariodd ugeiniau o bunnoedd ar feddygon, ond bu flynyddoedd heb dderbyn nemawr wellhad; ac ni wellhaodd byth yn hollol, er ei fod ers llawer o amser yn gwbl ddi-boen.