Fel ym mhob brwydr, rhaid i'r cadfridog doeth ymosod ac amddiffyn yn dactegol, a rhaid iddo drefnu ei fyddin yn y fath fodd, fel bod ei filwyr yn ymosod ar y mannau gwan yn amddiffynfa'r gelyn.

Rhyfedd meddwl am y Fyddin Goch yn gorymdeithio ar hyd y Calea Victoriei yn Bwcarest.

Yn ystod ei gyfnod yn y fyddin, fodd bynnag, mae'n disgrifio un weithred arwrol a wnaeth pan yn croesi Môr India.

Dyw hi ddim yn syndod felly fod Menem yn dal i fod yn wyliadwrus o fyddin bwerus Ariannin.

Caiff y merched hyn eu hyfforddi i wneud bron bopeth y mae dynion yn ei wneud yn y fyddin, gan gynnwys trafod kalashnikovs, hedfan awyrennau a thanio taflegrau.

Ymuno â'r fyddin a wnes i.

William Howard Russell o The Times oedd hwnnw, y gŵr a fu'n byw gyda'r fyddin yn ystod Rhyfel y Crimea ac a fu'n ddigon beirniadol o'r trefniadau i ysgogi cwymp llywodraeth a denu Florence Nightingale allan i helpu.

Mae'r fyddin wedi chwilio pob man a chanfod dim byd.

Pan gyrhaeddodd yr Unol Daleithiau ar ddechrau'r Rhyfel Cartref, fe ddywedodd Abraham Lincoln wrtho na wyddai am ddim mwy pwerus na The Times, `heblaw efallai y Mississippi' ac, wrth gyrraedd India i roi sylw i'r Miwtini Mawr, fe drawodd fargen gyda phennaeth y fyddin i gael yr holl wybodaeth a oedd ar gael, ar yr amod na fyddai'n trafod hynny yn unman ond ei lythyrau i'r papur newydd.

Ar un wedd, fe fagais i barch mawr at y fyddin - a sylweddoli cyn lleied a wyddwn am eu gwaith, eu syniadaeth a'u harferion cyn hynny.

'Yn enw cenedl y Madriaid ac Ynyr y Fwyell o Ddunoding - I'r gad!' Daeth bonllef wyllt y tu ôl iddo, ac fel dwy don yn taro, dyma'r ddwy fyddin yn hyrddio yn erbyn ei gilydd.

Roedd Y Weinyddiaeth Amddiffyn wedi honni nad oedd y Ddeddf Cydraddoldeb Hiliol yn berthnasol i'r Gyrcas gan eu bod yn ymuno âr fyddin ac yn ei gadael hi yn Nepal nid ym Mhrydain.

Er na chyhoeddwyd pryddest 'Mab y Bwthyn' gan Cynan hyd Eisteddfod Caernarfon ym 1921, mae'n rhoi hanes yr hyn a ddigwyddodd i filwr diniwed o L^yn o'r cyfnod pan ymuna â'r fyddin hyd at ei ymateb i'r gyflafan yn ffosydd Ffrainc.

Cofiaf yn dda ei bod wedi fy siarsio i alw i'w gweld ar fy ffordd i'r orsaf wrth imi fynd i ddal y trên wrth ymuno â'r fyddin.

'Yn y wlad hon, gellwch lywodraethu gyda'r fyddin, ond nid hebddyn nhw,' meddai.

Cytunodd cadeirydd y tribiwnlys y dylai gwrandawiad llawn gael ei gynnal i honiadau bod y fyddin yn gwahaniaethu'n annheg ar sail hil.

Ymadael yn hwyr yn y prynhawn yng nghwmni gwr cymharol ifanc o'r enw Josepho - peintiwr wrth ei alwedigaeth cyn y rhyfel, ond wedi gorfod ymuno â'r fyddin.

Mewn ymdrech ar y cyd rhwng staff ymgynghorol AALl Dyfed, Albion Concrete, Pwyllgor Tywysog Cymru, yr ysgolion ac Uned o'r Fyddin Diriogaethol, mae nifer o ysgolion yn Nyfed wedi derbyn pibellau draenio enfawr.

Dywedodd llefarydd Israel bod hofrenyddion y fyddin wedi ymosod ar dri adeilad yn perthyn i Fatah, gan gynnwys eu pencadlys yn Hebron, canolfan arfau yn Jericho ac adeiladau yn Beit Jala ger Jerwsalem.

Yn y cyfnod hwn y duedd oedd i'r prifeirdd ddod o gefndir academaidd y colegau; cymharol ddiaddysg oedd Hedd Wyn, ac yn erbyn ei ewyllys yr ymunodd â'r Fyddin.

Rhoddwyd y rhain gan Albion Concrete Cyf., a chawsan nhw eu cludo i'r union lecyn gan y fyddin, fel y gallai'r ysgolion gael naill ai fan plannu neu wely wedi ei godi.

Yn drystiog, trodd y fyddin i lawr y ffordd gul gyda pherthi uchel yn tyfu ar ben y cloddiau bob ochr iddi.

Roedd edrych ar yr hen flag yn chwifio yn rhubanau yn y gwynt o flaen y fyddin - edrych yn wynebau melynion llosgedig y bechgyn, druain!

Roedd y werin wedi darganfod llawer ffordd o ddangos eu hatgasedd tuag at fyddin y Senedd a'r ffordd fwyaf effeithiol oedd yr ymgyrch gan y gofaint i'w gwneud hi bron yn amhosibl i gael eu meirch wedi eu pedoli.

Dechreuodd drwy roi peth o'i gefndir ei hun, ac fel y daeth yn aelod o'r Fyddin.

Yn fuan ar ôl Eisteddfod Dinbych, goresgynnwyd Gwlad Pwyl gan Fyddin Natsîaidd Hitler.

Eu hunig obaith oedd cael eu darganfod gan batrol mentrus o'r fyddin.

mae'r garfan ar ei ffordd i Wersyll y Fyddin yng Nghasgwent heddiw.

Roedd fflangellu'n beth arferol iawn yn y fyddin bryd hynny, ond oherwydd ei wendid am y ddiod cafodd yr Hen Gapelu\l fwy na'r cyffredin o flas y chwip.

Roedd colledion Mengistu yn enfawr, ac am flynyddoedd bu'r fyddin yn cipio bechgyn yn eu harddegau o'u cartrefi yn Addis ganol nos.

Mi fydd y fyddin yn ymosod ar arweinwyr y Palesteiniaid sy'n gyrru plismyn i ymosod arnon ni," meddai'r Uwchfrigadydd Yom-Tov Samia, pennaeth y fyddin yn ne'r wlad.

Y tro diwethaf, bu'n rhaid cadw trefn drwy ddefnyddio tanc a gipiwyd gan Fudiad Cenedlaethol Somalia oddi wrth fyddin y wlad honno.

Wrth i'r fyddin nesu, aeth y gwerthwyr a'r prynwyr yn ddistaw gan wylio'r milwyr estron yn mynd drwy'r porthdy.

Wrth imi gyrraedd trydydd llawr siop y fyddin yng nghanol y ddinas sylwais fod tua deg ar hugain o briefcases digon cyffredin yr olwg yn cael eu gosod yn daclus ar un o'r cownteri.

Os bydd eich gwrthwynebydd yn dwyn un o'ch darnau yn yr agoriad fel sy'n digwydd yn aml) - yna rhaid i chi ofalu eich bod yn dwyn darn o'r un gwerth yn ôl o'i fyddin yntau.

Ar unwaith rhuthrodd cannoedd i ymuno â'i fyddin.

Yn naturiol, yr oedd yn rhaid i'r cyfryw arweinydd gael adnoddau i gynnal ei fyddin, ac fe'u cafodd, i ryw fesur o leiaf, trwy ysbeilio'r Eglwys a'r mynaich o'u heiddo, ac yn arbennig o'u da.

Cyfeiriais eisoes at drefniant yr Awdurdodau Siapaneaidd fod nifer o ferched o blith y Koreaid yng nghyrraedd y gwersylloedd yn hwylus at ddifyrrwch rhywiol milwyr y Fyddin Imperialaidd.

Safodd llawer ohonynt yn gadarn dros eu Duw a buont yn gefn mawr i'r Genhadaeth a'r Fyddin yn ddiweddarach.

Roedd swyddfeydd dros dro wedi'u hagor yng ngwestai'r Hilton yn Jerwsalem a Tel Aviv, nid yn unig gan adran hysbysrwydd y Llywodraeth, ond hefyd gan y fyddin ei hun.

Ond aeth Gadaffi ymhellach na'r hyn yr oedd neb wedi ei ddisgwyl - trwy roi merched Libya yn y fyddin.

Cliriwyd y ffordd gan y fyddin ond dilynai protestwyr y trên ar hyd y cledrau tra dychwelai'r milwyr i'r orsaf.

Toc, ail ymunodd ei fyddin ag ef a phrysuro ar hyd yr heol i Aberhonddu.

Daw yno i agor ail estyniad y Llyfrgell, a'r Cyfarwyddwr Gweinyddol Mr Maiwaring, aelod brwd o Fyddin yr Iachawdwriaeth, sy'n dweud fod pawb wrth eu bodd.

Morris Jones, ysgrifennydd Pwyllgor y Fyddin, y Llynges a'r Awyrlu eu dygnwch a'u dyfalbarhad o dan amgylchiadau anodd, ond er cystal y gwaith hwnnw trawyd nodyn o dristwch gan bob un caplan.

Mae'r fyddin wedi croesi o Darwin i'r mynyddoedd sy'n gefn i Stanley.

Ar y llaw arall gallai'r Arlywydd ymfalchi%o yn ymdrechion ei fyddin o fiwrocratiaid yn ôl yn y neuadd gynadledda.

Trodd oddi wrth y Tywysog Arian i wynebu, er mawr syndod i Meic, fyddin fawr o ddynion a merched wedi'u gwisgo'n debyg iddo a oedd wedi ymgynnull y tu ôl iddo.

Ni theimlai gymaint â hynny o golled ar ôl ei gyfeillion chwaith, hyd yn oed pan ddeallodd bod posibilrwydd y caent eu darganfod gan y fyddin Brydeinig.

Daeth yn ffrind gwleidyddol i Saul Ubaldini, un o arweinwyr pwysica'r undebau llafur, a Mohammed Seinaldin, uchel swyddog yn y fyddin a oedd yn gyfrifol am un o'r ymdrechion milwrol i ddisodli Raul Alfonsin.

Daeth ei yrfa yn y fyddin i ben ar ôl 15 mlynedd, y cyfnod hiraf y gallai aros yno, a derbyniodd bensiwn o £17.

Muhammed Ali yn gwrthod ymuno â'r fyddin.

Penodwyd Lloyd George yn Weinidog Arfau ym 1915, a ffurfiodd adran newydd sbon yn y Fyddin ar gyfer y Cymry.

Ceir ynddo'r hanes am godi William Phylip, pan orchfygodd Cromwell lu'r Brenhinwyr, yn ben trethwr i gasglu arian i fyddin Cromwell mewn un rhan o Ardudwy.

Yn aml iawn fe fydd y prentis 'ymosodol' yn ei gael ei hun mewn sefyllfa lle mae wedi aberthu gormod, a'i fyddin bellach yn rhy wan i wrthsefyll gwrth-ymosodiad y gelyn pan ddaw.

Rhoddwyd £250,000 i Fyddin yr Iachawdwriaeth ar gyfer ei gwaith ymysg y rhai sy'n gaeth i gyffuriau yma yng Nghaerdydd.

Yn ôl un o'i ffrindiau, roedd milwyr hunangyflogedig o Yemen, y Sudan, a hyd yn oed Iorddonen, yn rhan o fyddin Iraq, gan fod cymaint o filwyr Saddam wedi ffoi am eu bywydau.

Winston Churchill oedd cocyn hitio pawb wedi i streic y Cambrian ddarfod: 'Oedodd yn rhy hir cyn danfon y milwyr i fewn', meddai perchnogion y pyllau glo; 'buasai'n well iddo ddefnyddio'r fyddin ar bob adeg, yn hytrach na'r heddlu', honnodd ASau Torlaidd a Rhyddfrydwyr asgell-dde.

Treuliai ef ei bnawniau Sadwrn yng nghwmni ei fyddin breifat o gyfeillion, un ai ar deras y stadiwm bêl-droed yn cega ei dîm a gollai yn ddieithriad, neu ar y prom yn pwmpio pres i beiriannau soffistigedig y parlyrau adloniant.

Roedd pawb wedi clywed am rywle arall yng nghefn gwlad Groeg a ddioddefodd ar draul rhyw fyddin neu'i gilydd rywdro yn ei hanes.

Gweithiodd Masaryk i chwalu'r Ymerodraeth Awstria-Hwngaraidd, a oedd yn cynnwys ei genedl ef, cenedl y Tsieciaid, a ffurfiodd fyddin o'r carcharorion Tsiecaidd a oedd wedi eu cymryd i gaethiwed gan y Rwsiaid.

(Dyn â golwg byr, byr ganddo oedd Ifan, yn gwisgo sbectol gwydrau-gwaelod-pot-jam ac un a gonsgriptiwyd i'r gwaith oherwydd bod rhai â golwg hwy ganddyn nhw wedi'u galw i'r fyddin i yrru cerbydau rhyfel.

Daeth y negesydd yn ôl gan ddweud bod y fyddin yn derbyn y cynnig.

Dau aelod o Fyddin Rhyddid Cymru yn marw mewn ffrwydrad yn Abergele, a chwech arall gerbron y llys yn Abertawe am fod ag arfau yn eu meddiant; dau o'r rhain yn cael eu carcharu.

Gallai, petai anhrefn yn mynd y tu hwnt i allu'r cwnstabliaid lleol i'w reoli, alw'r fyddin i gynorthwyo trwy ddarllen y Riot Act.

Dim ond un ateb sydd i'r broblem - galwch y fyddin!

`Ble mae e?' `Mae e'n gorwedd yng nghanol ystad o dai'r Fyddin yn Longstanton.' `Disgrifiwch e.' `Wel - mae e'n barsel mawr ac mae gwifrau o'i gwmpas ef.' `Ydy e'n tician?'

Gyda hyny dyma'r rhan gyntaf o'r fyddin yn marchio i'r golwg - yn cael ei blaenori gan hen flag - hen flag ag oedd wedi gweled caledi, wedi ei rhwygo gan fwledi nes yr oedd yn rags.

Yn y gwersyll a godwyd gan y fyddin, roedd meddygon milwrol yn croesawu'r ffoaduriaid - yn rhoi prawf iddynt a'u cofrestru.

Yn Asmara dywedodd Arlywydd Eritrea, Isaias Afwerki, fod ei fyddin wedi diodde colledion mawr.

Hefyd yn ystod y mis cynhaliwyd cyfarfod pryd y daeth y Capten David Emery o Fyddin yr Iachawdwriaeth i roi sgwrs i'r aelodau am waith y Fyddin yng Ngwynedd.

Wedi pwyllgor sydyn, penderfynwyd gyrru negesydd at y fyddin oedd ar lawr y dyffryn gan gynnig ychydig gig, ychydig fara, ychydig win ac ychydig olew iddynt.

Ar ôl i'r fyddin fynd heibio, aeth stori'r hen ŵr doeth o wefus i wefus drwy bob tŷ yn y dref.

Erbyn blynyddoedd olaf y rhyfel roeddem wedi gorfod dysgu ac ymarfer y rhan fwyaf o dactegau'r fyddin.

Y tu ol iddynt, ymestynnai'r fyddin yn rhibyn hir ar hyd yr heol.

Pwysleisiodd Meic Haines nad ar gefn tanciau'r Fyddin Goch y daeth y chwyldro i Guba.

Yr oedd y fyddin hon wedi bod mewn pump neu chwech o'r prif frwydrau diweddaf - brwydrau ag y mae eu henwau a'u hanes yn dra adnabyddus i ni oll, sef brwydrau caerfa Fisher, Wilmington, Dyffryn, Shenandoah, Petersburgh, a Richmond .

Noson i ddathlu hanner canrif o addysg gorfforol ddechreuodd fel Coleg Hyfforddi Dinas Caerdydd - clwstwr o hen gutiaur fyddin ar Barc y Waun.

Roedden nhw mor agos a gwyddai'n iawn fod yr ychydig gannoedd o filwyr y Senedd a oedd yn y castell yn dyheu am ei weld ef a'i fyddin.

'Byth er oes Ffredrig Fawr', meddai Hofacker, 'traddodiad sywddogion y fyddin, corps y swyddogion, yw calon a chydwybod yr Almaen.

Roedd wedi bod yn frwd o blaid yr SPD, hyd yn oed i'r graddau iddo ysgrifennu areithiau ar gyfer ei gwleidyddion, ynghyd ag, ymhlith eraill, Gudrun Ensslin a oedd yn ddiweddarach yn un o aelodau mwyaf blaenllaw mudiad treisgar yr RAF (Rote Armee Fraktion/Y Fyddin Goch).

Rydw i'n siwr mai ffrwydryn yw e.' `Iawn - fe fyddwn ni gyda chi cyn pen dim.' Rhoes Swyddog Gwaredu Bomiau'r Fyddin y ffôn i lawr a galw ar ei sarsiant.

Cyflwyno cynllun y 'Bevin Boys' a oedd yn gorfodi rhai i weithio mewn pyllau glo yn lle mynd i'r Fyddin.

Mae dyn yn dechrau ymofyn weithiau ai bwriad y fyddin yw cael gennym gredu nad ydym ond plant ysgol.

Yn swyddog yn y fyddin Rufeinig cafodd ei garcharu am fod yn Gristion.

Un datganiad ysgytwol a wnaed gan filwr ifanc o Lerpwl oedd yr hoffai ochri gyda'r Cwrdiaid i roi `cweir' i fyddin Irac yn yr un modd ag yr hoffai ochri gyda'r `Protestaniaid' yng Ngogledd Iwerddon i roi cweir i'r `Pabyddion'.

Nid yw'r fyddin yn gweithredu ar ei phen ei hun.

Bu Jason yn y fyddin am gyfnod.

Gyrrwyd swyddog o'r fyddin yn ei gar swyddogol i fyny'r cymoedd fesul un, i hysbysu'r naill deulu ar ôl y llall fod rhaid iddynt ymadael â'u cartref, er mwyn i'r fyddin symud i mewn.

Ond mae Mr Barak wedi rhybuddio y bydd ei fyddin yn taro yn ôl os bydd unrhyw ymosodiadau ar Ogledd Israel.

Allai elusennau fu'n gwneud y gwaith ers degawdau ddim cystadlu â'u hymroddiad a'u hegni - er bod adnoddau'r fyddin, wrth gwrs, yn fantais aruthrol.

Ysgubaist trwy ein cymoedd gan wiso esgyrn sychion â chnawd a'u gwneud yn fyddin gref.

Dim ond un peth oedd ar feddwl pob un o drigolion y dref - roedd byddin bob amser yn newynog - boed hi'n gyfeillgar neu'n elyniaethus - ac roedd disgwyl i fyddin fyw ar y wlad roedd hi'n teithio drwyddi.

Tua diwedd teyrnasiad Raul Alfonsin, bu tair ymgais gan y fyddin i gipio grym.