Symudodd JE o Lundain i Gaernarfon, ac mewn ystafell tu cefn i Westy Pendref lle lletyai bu Swyddfa'r Blaid nes y symudodd yn ddiweddarach i ystafelloedd ehangach yn Heol y Castell.

Dros y ffordd i'r Hen Eglwys mae'r cocos gora' i'w cael bob amsar, ac mi ŵyr Mrs Robaits yn iawn lle, achos flynyddoedd yn ôl, pan oedd hi'n hogan ifanc, mi oedd hi'n arfer'u hel nhw a mynd â nhw i'w gwerthu i Gaernarfon, medda' hi.

O sôn am Bwyllgor Sir Gaernarfon a gyfarfyddai yng Ngwesty Pendref y blynyddoedd hynny, erys llu o atgofion difyr yn fy meddwl, am y gwmni%aeth radlon a fyddai yno.

Llongyfarchwyd y ddwy aelod o Gaernarfon a gyrhaeddodd y rownd gyn-derfynol yn Y Drenewydd.

Ond yr oedd teulu arall yn Sir Gaernarfon a fynnai dorri crib Syr John Wynn a herio ei flaenoriaeth.

Roedd Ffrancon Elias Jones - o Garmel yn yr hen Sir Gaernarfon - yn un ohonynt a bu'n gymorth mawr i mi ymgartrefu yno.

Yr hyn sy'n drawiadol yn y cyd-destun penodol hwn yw iddo yn ei lythyr cyntaf ar sir Gaernarfon rybuddio'r awdurdodau yn Llundain fod y Gymraeg yn cael ei defnyddio i annog teyrnfradwriaeth - a'r troseddwr pennaf oedd Thomas Gee.

Buan iawn hefyd y gwelwyd ugain o glybiau yn Sir Gaernarfon.

(ii) Newid enw'r cyngor o Sir Gaernarfon a Meirionnydd i Arfon, Dwyfor a Meirionnydd.

Yn y straeon am Sir Gaernarfon yr un modd, y gwragedd biau trin a bwydo'r anifeiliaid: yr oedd y chwarel yn mynd â holl egni'r gwŷr - y chwarel a'r daith hir iddi ac ohoni.

Mae'n bosibl mai'r mwyaf trwyadl yn ei esboniadau oedd Robin neu Robert Jones o Gaernarfon, brawd Elwyn Jones y datganwr adnabyddus o Lanbedrog.

Yr oedd yn bigog iawn rhyngddo a'r Deon Edmund Griffith ac y mae'r berthynas honno'n enghreifftio nodwedd amlwg iawn ym mherthynas yr Eglwys a theuluoedd uchelwrol sir Gaernarfon.

Tra bu+m yn fyfyriwr ym Mangor bum am gyfnod yn cynorthwyo JE a Phwyllgor Sir Gaernarfon i drefnu cyfarfodydd cyhoeddus yma a thraw yn y sir.

Erbyn diwedd y ddeunawfed ganrif penodwyd John Griffith, Llanfair Is Gaer, Sir Gaernarfon, yn Dderbynnydd Cyllid Tiroedd dros y rhanbarth a Brenianllaeth Caer.

Cafodd gryn dipyn o broblem gyda dewis enw ar y cychwyn gan mair enw cyntaf oedd Joyrider ond, yn fuan, fe ddaeth y newyddion fod yna grwp arall o'r un enw a gorfodwyd y grwp o Gaernarfon i newid yr enw i Evans.

Bu'n ddigon ffodus i gael teithio ar long y Capten Morfa Williams o Gaernarfon - un o Anghydffurfwyr selocaf y dref honno - a hwyliai o'r Traeth Mawr, a chael gofal caredig y Capten a'i briod gydol y siwrnai hir.

Enw newydd arall syn creu cynnwrf ydyr grwp Evans o Gaernarfon.

Tacsi o dy Nain a Taid yn Maes Barcer i Stesion Gaernarfon i ddal y trên i Fangor a newid ym Mangor i fynd i Heathrow i ddal yr awyren i Awstralia.

Mae'n ffasiwn gan ffermwyr Sir Gaernarfon ddal tir ar Ynys Mon a rhwydd iawn yw symud defaid o un lle i'r llall, a phawb a'i gludiant ei hun.

Nodyn: Mae'r mast wedi'i leoli ar ffordd ogoi Felinheli, ar yr ochr dde wrth ddod o gyfeiriad Gaernarfon, heb fod yn bell o'r gylchfan.

Daeth Dylan Phillips ac Arwel Jones i Gaernarfon i draddodi darlith rymus ym mis Mehefin, ac yn wir roedd ffigyrau Dylan a'i ddadansoddiad yn ddigon i godi'r felan ar unrhyw un.

Ymunodd â Milita Sir Gaernarfon ar ddechrau'r ganrif ddiwethaf a dyma ddechrau cyfnod o deithio fel un o filwyr byddin Dug Wellington yn ystod rhyfeloedd Napoleon.

Dangoswyd hyn gan stori wir am weddw'r ffermwr defaid o Sir Gaernarfon y bu ei deulu yn ymwneud a threialon cŵn defaid am sawl cenhedlaeth.

Cwmni teledu Cwmni Da o Gaernarfon fu'n gyfrifol am gynhyrchu'r gyfres.

Yn barod mae Evans wedi chwarae mewn amryw o leoliadau o Westyr British ym Mangor i'r Cavern Club yn Lerpwl - ac os gewch chir cyfle gwnewch yn siwr eich bod yn mynd i weld y cyfenw o Gaernarfon.

Wedi iddynt ddod yn fuddugol trwy Sir Gaernarfon, ennill cystadleuaeth Cymru yn Ninbych oedd y cam nesaf.

Ond yn suth ar ol gorffen Y Wisg Sidan bydd cwmni arall o Gaernarfon, Ffilmiau'r Nant, yn symud yno i ddechrau ar y gwaith o baratoi cyfres arall ar gyfer sianel pedwar.

Gyda dyfodiad JE i Gaernarfon a sefydlu Swyddfa'r Blaid yn y dref agorwyd pennod newydd yn ei hanes.

Un diwrnod penderfynwyd gosod dau geffyl i dynnu'r brêc fawr i Gaernarfon am y tro cyntaf.

Fe'i dewiswyd hi a'r diweddar Robert Lloyd Edwards o Glwb Ysbyty Ifan i fynd i Ffrainc i gynrychioli Sir Gaernarfon gydag aelodau eraill o Gymru, Lloegr a'r Alban.

Yr ydym yn hen gyfarwydd bellach â darllen am gyfraniad teulu'r Wyniaid o Wedir, Sir Gaernarfon, i hanes cymdeithasol Cymru rhan olaf yr unfed ganrif ar bymtheg a'r rhan helaethaf o'r ganrif a'i dilynodd.

Yn hytrach nag i ni fynd i Gaernarfon, credaf ei bod yn well gan hogiau Caernarfon ddod atom ni er mwyn iddynt gael penwythnos yn Lerpwl.