Wedi dod o hyd i'w phwrs, bydda Bigw yn cael gafael ar yr arian ac yn gwthio rhywbeth gwirion fel punt, neu bumpunt weithiau, i'n dwylo.

Synnodd y pentrefwyr i weld ci ar ei ben ei hun yn sgrialu trwy'r pentref ac yn gafael yn nhrowsusau'r dynion.

Nid bod cyfraniad cerddorol yr Eglwys yn ddisylw gan fod organ a chôr eglwys gadeiriol neu abaty yn sicr o fod yn hyfrydwch i glust pwy bynnag a'u clywai Ond yr oedd crefft y telynor a'r crythor proffesiynol yn dai yn hynod fyw a derbyniol, a pharch mawr yn cael ei ddangos tuag at feistri'r re/ pertoire traddodiadol helaeth a chywrain, sydd bellach wedi llithro bron yn llwyr o'n gafael.

Rhaid oedd cael gafael ar hofrennydd.

Hefyd am £2.95 mae'n bris da am lyfr gwreiddiol Cymraeg - gyda llawer o luniau a stori a "gafael" ynddi.

Dyna sydd yn ei galluogi nid yn unig i gynnal ansawdd ei ffrwythau ymhell ar ôl y Nadolig, ond hefyd i ddal ei gafael yn dynnach nac arfer arnynt.

Fy marn i yw mai'r hyn sy'n esbonio amrywiol gyfeiriadau ymchwil y Llyfrau Gleision yw bod y Llywodraeth, a chymryd pethau yn y modd symlaf posibl, yn awyddus i weld sut y gallai hi wella'i gafael ar ymddygiad y Cymry, ond fod Kay-Shuttleworth, ac efallai Symons a Johnson, yn awyddus i ddod o hyd i dystiolaeth ddigamsyniol dros sefydlu cyfundrefn o addysg wladol - ac nid i Gymru'n unig swydd.

Mae'r rhan fwyaf ohonon ni wedi gweld ffilmiau arswyd lle mae dyn gorffwyll, yng ngolau'r lloer, yn gafael yn ei wddf, yn gwneud synau sy'n awgrymu ei fod ar fin tagu ac yn troi yn ...

O'r diwedd gollyngodd y llysywen hyll a wasgai am ei wddw ei gafael.

Yn niffyg hynny, rhagwelodd y dydd pan fyddai'r to iau o weinidogion yn dihuno ryw fore i ganfod nad oedd ganddynt eglwysi o gwbl a dim gafael ynddynt:

Wedi chwythu ei phlwc yr oedd yr hen wraig ac eto yr oedd hi fel pe bai hi'n methu â gollwng ei gafael.

Roedd hitha 'di trio ambell beth unwaith neu ddwy, a mwynhau uchelfanna'r profiad: crwydro'r bydysawd, yn lliwia a syna o bob math; teimlo'n hollol tu allan iddi'i hun; colli gafael arni'i hunan, ar amser a lle ...

O bryd i'w gilydd ymgollai Ger gymaint yn y gêm fel bod ei ddreifio'n flêr a diofal (a dim anadlydd i brofi ei wynt y dyddiau hynny.) Chwarddai am ei phen wrth ei gweld yn gafael mor dynn yn ei sêt.

Ymddengys mai'r dull lleiaf trafferthus i'r ysgolion gael gafael ar adnoddau yw drwy eu prynu yn lleol o lyfrwethwr.

Wel ydi, mae pawb hefo tractor, a chlymu fferm wrth fferm, ffermwyr cefnog yn awyddus i gael gafael ar y tir ac yn barod i adael i'r hen fythynod fynd er mwyn cael byw yn y cymoedd, gan bicio i fyny bob hyn a hyn mewn cerbyd neu dractor neu rywbeth.

Am y gorau bob gafael isio marchogaeth yr awyr ar ei gefn.

Ta waeth, 'roedd yn amlwg erbyn hyn bod y Pwyllgor Streic yn cael gafael ar y sefyllfa.

Mae yma gofnod trawiadol o'r modd yr oedd gafael y wasg radicalaidd yn niwedd y ganrif ddiwethaf yn cael ei gweld fel bygythiad difrifol gan y dosbarth llywodraethol Prydeinig a hynny nid yn lleiaf am mai yn yr iaith Gymraeg yr oedd y wasg honno yn ei mynegi ei hun.

Ceisio dal gafael ar yr hawliau chwaraeon presennol, ac os yn bosibl, adennill rhywfaint o hawliau a fydd yn galluogi BBC Cymru i wasanaethu ei gynulleidfaoedd yn llawn ar radio, teledu ac arlein yn y ddwy iaith.

Gan saethu am y tro olaf estynnod Attilio i fyny a darganfod, er dirfawr ryddhad iddo, ei fod yn medru gafael yn ei raff drachefn.

gadawodd ei esgidiau amdano i roi gwell gafael ar wely 'r afon.

Mae wedi newid byd yno erbyn hyn, ond bryd hynny, cae pêl droed a ddaliai bymtheng mil oedd y peth gorau y medrem gael gafael arno.

bachgen, ddim mwy na naw neu ddeg oed, fe dybiai, yn gafael yn dynn a 'i ddwy law mewn dyrnaid o frigau digon bregus yr olwg arnynt, a 'r rhan fwyaf o 'i gorff bychan yn cael ei chwipio 'n gyson gan ruthr y dyfroedd o 'i amgylch.

Roedd yr oedi'n niwsans i griw o ohebwyr blinedig ond yn dyngedfennol i'r gwirfoddolwyr a oedd yn gorfod symud bwyd yn gyflym o'r maes awyr i'r canolfannau bwydo, os am ddal eu gafael arno.

Faint mwy fyddai'n marw cyn iddyn nhw gael gafael ar y Nofa hwn?

Yr oedd wrth ei fodd, wrth gwrs, ac archodd fi i gael gafael ar y 'saer medrus' ac ordro gwely newydd.

Nid oes gwadu, serch hynny, apêl barhaol y cartref a'r aelwyd werinol a'u gafael ar y sentimentau gwâr.

Daliodd Wrecsam eu gafael yn dynn yn y cwpan ar noson ddigalon i Abertawe.

Bu ychydig achlysuron wedyn pan fedrid cael gafael ar fferm trwy ofalu bod ar yr ochr iawn mewn rhyfel cartref.

A'i nain wedyn, yr oedd honno yr un mor gyndyn i ollwng ei gafael, ac yn ôl pob golwg, hyd yn oed yn gwrthryfela yn ei henaint, yn codi ei llais gynnau, yn erbyn pwy tybed?

Chwythodd a thuchanodd y morwyr, ac oherwydd ei bod hi'n graddol dywyllu roedd traed neu freichiau yn mynnu bachu bob gafael mewn gwreiddiau coed neu ganghennau, a disgynnodd sawl un ar ei hyd.

Mae'r paent ar ei dywyllaf yma lle mae gafael dyn fwyaf brau, dim ond rhyw grafu ar yr wyneb.

Y mae ail- adeiladu seiliau cymdeithas yn dasg anodd, y mae adfer iaith sydd yn llithro o'n gafael yn dasg anos fyth.

Digon yw dweud i Theatr Bara Caws gael gafael ar ddrama arbennig gan Twm Miall, ac i'r cynhyrchiad a'r actio fod yn gyfwerth â hi.

Gwynt teg ar ei ôl o ddeuda' i.' Doedd waeth beth wnâi Vatilan, byddai Nel yno'n gefn iddo bob gafael ac ni adawai i air yn ei erbyn fynd heibio'i thrwyn.

Y mae'r ddogfen hanesyddol hon yn nwylo Llywodraeth Ffrainc ar hyn o bryd ac mae'n gyndyn i ollwng gafael arni.

Teimlai nad oedd arno awydd dod yn agos ati, a phetai hi'n ceisio cydio yn ei law, fe fyddai'n gwneud esgus i'w ryddhau ei hun o'i gafael.

Os yw am ddewis y ffordd hon i gael gafael ar fferm, peth doeth ar ran y darpar-ffermwr fydd trefnu i gael ei eni'n Sais neu'n Bwyliad, os yng Nghymru y dymuna gael ei fferm.

Fel y dengys y graff mae'r cyhoeddiadau yn y maes ar ôl i bobl gael gafael yn y peli 'bucky' wedi lluosogi'n rhyfeddol.

Bob hyn a hjyn, byddaf yn troi at ei ysgrif ar 'Robert Williams Parry' yn cyfrol Gwyr Llen, a olygwyd gan Aneirin Talfan Davies - ysgrif sy'n cydio bob gafael.

`Tyrd Leah, gafael yn fy llaw i!' Rhedodd y fam a'r ferch drwy'r mwg i'r gegin.

Awgrymodd Mr Puw mai'r man cychwyn fyddai cael gafael ar dystysgrifau marwolaeth, priodas, ac efallai geni, y ddau a hefyd gallent archwilio cofrestri plwyf a chyfrifiad yn yr archifdy.

Ni sylwasai Gemp arno'n codi fel cysgod o fôn y llwyn drain, y peth cyntaf a wybu, meddid, oedd gafael Vatilan am ei wddf.

Mae'n hawdd cael gafael arno mewn clybiau ieuenctid, ac yn y tafarnau a fynychir gan ieuenctid adain dde.

Dengys ymchwil ddiweddar gan Brifysgol Cymru Abertawe ar ddefnydd y Gymraeg gan bobl ifanc (16-17 oed) yng Ngorllewin Morgannwg a Dwyrain Dyfed, fod pobl ifanc yn fwy tebygol o gadw gafael ar y Gymraeg os mai dyna yw iaith naturiol eu haelwyd.

Yn ogystal ag ar y CD arferol, maen debyg y bydd nifer cyfyngedig o 500 o gopïau 7 o'r sengl yn cael eu rhyddhau, ac maen siwr y bydd hi'n werth i chi geisio cael gafael ar un achos mi fydd yna batrwm print teigar arnynt, Grrrrr.

Heddiw, mae'n wybyddus nad oes gan Mawrth ond odid atmosffer tenau o garbon deuocsid sydd yn gallu cadw neu ddal gafael mewn cyfran fechan o wres yr haul.

I'r perwyl hwnnw, mae llawer o AALl yn dal eu gafael yn ganolog mewn darpariaeth ar gyfer disgyblion â datganiadau, gan y credant mai dyma'r ffordd orau i gwrdd ag anghenion y disgyblion.

Ysgwyd ei ben wnaeth ei daid a gafael yn y llyfrau.

Gwyddent taw Jonathan oedd yr unig ddolen gyswllt rhyngddyn nhw a'r byd ar ei newydd wedd a gwyddent hefyd fod y cyfarfod rhyngddo ef a Mathew yn mynd i fod yn un allweddol i gael gafael ar ben-llinyn yr holl ddryswch.

Roedden nhw wrth eu bodd pan welsant eu meistr yn gafael yn ei sgarffa'i gap yn barod i fynd allan.

Ar deithiau fel hyn byddai rhyw ysfa yn gafael yn y bechgyn ac yn eu troi'n lladron a'r peth arferol i'w ddwyn oedd arwyddion.

Tu cefn i'r Adroddiadau yr oedd Llywodraeth yr oedd ofn ei chalon arni bod y Cymry'n mynd allan o'i gafael.

Dro arall mae tarw'n penderfynu dianc a'r gynulleidfa yn gofod codi a rhedeg i lechu y tu ôl i'r cerbyd agosa nes bo'r gwarchodwyr yn cael gafael ar y rhaff sydd am wddf yr anifail ac weithiau gael eu llusgo cyn cael rheolaeth arno.

Fel y gŵyr pawb ond y lembo mwyaf safnrhwth, ac ambell godwr canu, y mae cael gafael ar fferm yn fanteisiol i'r sawl a fyn fod yn ffermwr.

Y mae'n bwysig ichi beidio â gollwng y fantais hon o'ch gafael.

Roedd y brec wedi gollwng gafael ac roedd y lori'n cyflymu!

`Rydw i wedi cael gafael ar y babi hwn yn gorwedd yn anymwybodol,' meddai.

O ystyried y gweithgarwch mawr oedd ar gerdded yno ar y pryd dan arweiniad Calfin a Beza ynglŷn â chyhoeddi testunau gwreiddiol y Beibl: eu cyfieithu a'u hesbonio, nid yw'n syndod iddynt hwythau ymroi i ddarparu fersiwn Saesneg diwygiedig, seiliedig ar y testunau gwreiddiol a'r ysgolheictod beiblaidd a oedd o fewn eu gafael yn Genefa.

Cydiodd yntau yn y tennyn ac fe'i codwyd i'r awyr ac nid oedd wiw iddo ollwng gafael.

Efallai na ddylid amau'r posibilrwydd iddo fod yn rhyw fath o ddisgybl gynorthwywr i'r Esgob cyn mynd i Rydychen, ond edau go wan i ddal gafael ynddi fyddai damcaniaeth felly.

Fe ddaeth ar draws y llwybr cyn bod crafangau y Biwrtianiaeth lem wedi gollwng ei gafael ar y gymdeithas yr oedd hogiau deg oed yn tyfu i fyny ynddi.

Y mae dwy brif ffordd o gael gafael ar fferm yn y byd sydd ohoni hi rhentu un neu brynu un.

Diolch yn fawr.' 'Tan fora Llun, Daniel, 'machgan i, tan fora Llun.' Pan gyrhaeddodd Dan waelod y grisiau, safodd yn ansicr, gan na wyddai ymhle i gael gafael yn y dyn bach.

'Dal nhw!' medda fi wrthi a dyma lwyddo i gael gafael ar lawer ohonynt, ond hedfanodd y gweddill i ffwrdd gyda'r awel.

Mae tîm merched America wedi dal gafael ar Gwpan Curtis ar ôl curo Prydain ac Iwerddon, 10 - 8, yn Ganton, Sir Efrog.

OND mae Enlli eisoes wedi gafael ynoch a'ch dal chi fodd bynnag.

Yn wir, cyn i'r Methodistiaid gymryd gafael, diwrnod i'w fwynhau oedd y Sul gyda chwaraeon a hwyl o bob math ar gyfer pawb - hynny ydi ar ôl iddynt fynychu'r eglwys ben bora, wrth gwrs!

Fel ffuredau mae rhai o'n sylwebyddion praffaf wedi gafael yn dynn yng ngeiriau Elin H G Jones heb fwriad i'w gadael yn llonydd.

Dyma gylch cyfarfod sydd wedi gafael a thyfu, cylch o bobl o wahanol enwadau o fewn y dref sy'n dod at ei gilydd i sgwrsio, yfed te a choffi a myfyrio ar y Gair, a hynny bob bore Mawrth yn Festri Salem.

Denwyd y genethod ag amrywiaeth o ffug addewidion, ond eu tynged bob gafael oedd bod yn buteiniaid at alwad y Siapaneaid.

Yna gwelodd Janet yn dod tu ôl iddo a gafael yn ei law a i geryddu: 'Robert, paid blino Miss Beti fel hyn!' Yn sydyn daeth iddi ddarlun rhithiol o bellter ei phlentyndod ei hunan, ac am rai eiliadau gwelodd wyneb Janet yn newid a throi'n wyneb Hannah unwaith eto.

Yn sydyn dyma rhywun yn gafael yn fy mraich a llais yn dweud 'Come with me I need you urgently' Derek Laws oedd yno sef prif swyddog y Swyddfa Ganolog yng Nghaerdydd, cyfaill a gŵr yr oedd gennyf barch mawr iddo.

Ymhlith y llyfrau a gefais yr oedd dau hen lyfr Cymraeg o'r ail ganrif ar bymtheg nad oedd ddichon acel gafael arnynt.

Cododd y gwres i'w phen eto a safodd ar ei thraed a cheisio gafael yn y silff-ben-tân i'w harbed ei hun.

Fel roedd hi, roedd Castell Nedd bron yn cicio'i hunain am ddod o fewn dim i adael y gêm lithro o'u gafael.

Cymaint mwy ydi'n parch ni at unigolion fel Ffred, Toni ac Angharad nac at bysgod aur byr eu cof a llac eu gafael ar egwyddor fel Rhodri Williams.

Sut ynteu y mae mynd o gwmpas cael gafael ar fferm?

Ond wrth anwybyddu'r cyd-destun gwleidyddol a mynnu bod y gamp o gyrraedd y brig o fewn ein gafael fel y saif pethau ar hyn o bryd, mae'r adroddiad yn ochri, yn anfwriadol efallai, gyda'r status quo.

gwelodd ellis owen ar unwaith na allai yn ei fyw ddal gafael yn hir cyn cael ei lusgo gan y lli erchyll a 'i hyrddio yn erbyn y clogwyni yn is i lawr.

Edrychodd Rhys ar Seimion yn gafael yn y tennyn.

"Petasai'r Gymraeg wedi llwyddo i fod yn iaith stori a drama'r glowr gallasai ddal ei gafael yng nghymoedd y De, ond methu a wnaeth," meddai.

Gydag un ohonynt yn ei breichiau, un arall mewn siôl ar ei chefn, a'r llall yn gafael wrth odre ei sgert aeth i'w lluchio'i hun i'r gamlas oedd yng nghefn un o'r strydoedd.

Gall myfyrwyr fenthyca rhai o'r llyfrau hyn am gyfnodau byr ond gofynnir ichwi ystyried anghenion myfyrwyr eraill a pheidio a dal gafael yn hunanol ar lyfrau.

Cawsom afael ar hen biano, a chan fod un neu ddau o'r carcharorion yn gerddorion, ac wedi llwyddo i ddal gafael yn eu hofferynnau, yr oedd gennym eithaf cerddorfa.

Ac yna, y mae Wiliam yn rhoi ei gôt uchaf amdano, a'i het galed am ei ben, ac yn lapio crafat mawr ddwy-waith am ei wddf; yna yn cymryd gafael yn y fasged a orffwysai fel tynged ar ben y bwrdd mawr er y noson cynt, yr un fasged ag a ddawnsiai wrth ochr y frêc bedair blynedd cyn hynny, ac a welwyd yn cychwyn Owen i'r Coleg.

Oherwydd gostyngiad sylweddol yng nghanran y Cymry fu'n mynychu'r ysgolion hyn yn ystod y ddegawd ddiwethaf bu dirywiad ym medr a gafael y Cymry ar eu mamiaith.

Aeth y llencyn ato a gafael ynddo gan feddwl mai ffuret ydoedd.

Ac yno, fel eisin ar gacen ben-blwydd mae'r brifddinas, Thira Newydd, yn gafael yn dynn ar wyneb y graig.

Gallai Mali ddeall na fynnai Merêd ollwng gafael ar Dilys.

Cryfhau hyder yr athrawon yn eu gafael ar : a.

Heb os, Ceffyl Pren yw'r gân orau ar yr ep - gyda riff y gitar yn gafael o'r cychwyn.

Wedi i Emma ddechrau cael gafael ar y gwir, cyfaddefodd Madog ei fod wedi bod yn gwerthu cyffuriau a'i fod yn diodde o effaith hir-dymor cymryd gormod o gyffuriau.

Daeth Abdwl at Glyn a gafael yn ei fraich a'i arwain at gefn y tŷ.

Ar gefnau'r adeiladwyr a'r cludwyr roedd y chwilod dþr mwyaf, ac roedd pigau llym y pysgod wedi eu torri, er mwyn i'r marchogion gael gwell gafael yn eu caethweision.

Llamodd calon Morfudd a gollyngodd ei gafael ar y llenni.

Gollygodd Debbie hithau ei gafael ar ei goler a chipio'r bag.

Methu gollwng ei gafael ar ei gŵr, efallai ar ôl iddi ei gael o'n ôl o'r môr.

Ac eto, ar ddechrau'r 21ain yr ydym ar fin colli gafael ar hyn i gyd.

Gadewis i'r car fynd yn ei flaen ohono'i hun, a gafael yn y bocs diod cyn iddi wneud smonach o hwnnw.