Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

galaeth

galaeth

Er bod angen telesgop mawr i weld y rhan fwyaf o'r galaethau hyn, mae yna un alaeth (heblaw ein galaeth ni) y gallwn ei gweld o Gymru a'r llygad noeth.

Yn ugeiniau'r ganrif hon sylweddolwyd bod ein haul ar gyrion ein galaeth, y llwybr llaethog, ac yn un o gannoedd o filiynau o sêr a oedd yn troi o gwmpas ei ganol.

Mae ein galaeth ni (ac Andromeda) yn yn perthyn i grwp a elwir y Grwp Lleol.

Dyma ein galaeth ni, a'r hyn a welwn yw'r miloedd o ser gwan sy'n ffurfio disg yr alaeth.

Ddechrau'r ganrif hon sylweddolwyd bod y nifylau hyn yn rhy bell i ffwrdd i fod yn ein galaeth ni ac eu bod, mewn gwirionedd, yn alaethau eraill.

Gwyddom bellach nad yw ein seren ni (Yr Haul) ond yn un o filiynau o ser sy'n ffurfio galaeth enfawr - Y Llwybr Llaethog.

Mae gan bob un o'r tair galaeth a ddarlunir yn y diagram yr un nifer o ser ac felly yr un disgleirdeb L.

Enw'r alaeth hon yw Andromeda ac mae'n enghraifft o alaeth sbiral sy'n debyg iawn i'n galaeth ni o ran golwg.

Bydd galaeth fel hon yn ymddangos yn fach iawn, a bydd yn hawdd ei chamgymryd am seren unigol.