Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gallaf

gallaf

Gallaf awgrymu ffordd newydd ddiddorol a chyffrous i Blairs a Wigleys y byd yma ennill etholiadau.

Gallaf glywed ei llais yn awr, a'r chwithdod o glywed rhywun yn cyfeirio at Mam fel 'Mami'.

gallaf eich clywed yn ei ddweud: dyma chi'n dychwelyd i'r testun o raddio, a buoch wrthi rai misoedd yn ôl ar y tudalennau hyn mewn cyfres o dair ysgrif yn trafod yr union destun hwnnw.

Gallaf dystio'n debyg am fy nhad.

Mae pobl yn gofyn yn aml iawn, "Pam 'r ydych wedi ymdrechu mor galed i roi bywyd a gwedd newydd ­ Lanaelhaearn?" Credaf y gallaf roi crynodeb mewn dau baragraff fel ateb i hyn.

Yr oedd yn wirioneddol flasus, a hyd yn oed y foment hon gallaf weld Ginger a John Thomas, eu cegau'n orlawn a'u hwynebau'n bochio, yn fy llongyfarch ar fy medr fel cogydd.

Nid yw'r tŷ yn bell o'r harbwr ac o'm stafell fechan gallaf weld y llongau bychain yn hwylio'n ôl ac ymlaen i Gymru.

Dim ond ychydig iawn o bethau y gallaf eu bwyta ac mae fy nghwsg mor debyg i ddeffro fel nad yw'n haeddu'r enw bron.

Hyd y gallaf i weld, yr oedd y Cymry huawdl yn rhy brysur yn cwyno am y trafferthion a gawson nhw i ffonio cystadleuaeth Cân i Gymru.

Rywfodd, gallaf fu nychmygu fy hun yn awr yn sefyll yn reit ofnus o flaen y sbectol hynny mewn un o'i lysoedd yn Aberdar neu Ferthyr - am resymau amlwg efallai - ac yntau'n syllu'n ddigon llym ac eto'n eironig chwareus ar y fath ffigur llipa, ac ar ol tawelwch hir go arwyddocaol yn ebychu'n wlyb i ganol fy llygaid - 'Eilradd, ai e?' Oedd roedd yn bryd i mi ostwng pen ryw ychydig.

Ond gallaf weld Mary O'Riordan, nyrs o Ddulyn sy'n gweithio i Gronfa Achub y Plant, yn gwibio'n nerfus rhyngddynt.

Rwyf bellach dros ddeugain oed a'r mwyaf y gallaf ei ddisgwyl oddi wrth yr Arglwydd yw bod yn gymar da i William.

Gallaf gydymdeimlo â chyfieithwyr yn yr Alban a fu mewn dyfroedd dyfnion yn ystod trafodaethau'r senedd yn diwygio Cymal 28 yno.

Beth bynnag yw rhinweddau ardaloedd, a gwledydd eraill y byd, gallaf innau dystio fod bro fy mebyd a'i llechweddau yn 'myned o hyd yn fwy annwyl im'.

Gallaf ddychmygu clywed hen arogleuon amaethyddol wrth bori drwy'r gyfrol hon.

Clywais i'w ysgerbwd ef ddod yn ddiweddarach yn eiddo i feddyg yn Nhalarfor, Llanystumdwy, a gallaf innau dystio'n ddibetrus imi weld ei benglog gan D.

Yn fy stafell y sgrifennaf hwn a gallaf weld y Passage ar gychwyn am Gymru ac mae awydd cryf ynof i redeg i ymuno â hwy.

Mi fyddaf yn falch o gael cyflawni fy neges yn y ddinas fawr, brysur, ac ar fy ffordd adref, i'r pentref croesawus lle gallaf gerdded yn eithaf diogel uwch y creigiau, a gwrando ar y môr yn rhuo, ac, ar brynhawn sych, heulog, fy mhleser fydd cerdded ar lan Afon Ogwr a chael ailfywhad o gerdded ar draeth Bae y Gorffwysfa ym Mhorthcawl.

Gallaf floeddio f'ateb o ben y tai: 'Y fi!' gan wybod cystal â neb mai 'Gwraig ddoeth a adeilada ei thþ'.

Nid heb brofiad y gallaf

Gallaf weld y merched a'r plant yn llwytho a chario, a chlywaf y canu.

Yn y nos gallaf glywed y morwyr yn canu yn eu cychod a chaf gysur wrth ddychmygu mai canu'r Hen Deulu rwy'n ei glywed.

Gallaf ddweud fy mod yn cofio y gwibiwr, Peter Radford, medal efydd yn Gemau Olympaidd Rhufain yn 1960, yn dod i'r coleg.

Pan mae'r awydd a'r ysbryd yn caniatâu gallaf golli amser neu ennill - (mae'n dibynnu sut mae rhywun yn edrych ar betha!) yn eistedd yn gwylio fflôt wrth geisio dal pysgod crâs.

Gallaf weld darlun ohono yn fy meddwl pan oedd yn ugain mlwydd oed, yn ddyn ifanc talgryf, cymesur, a'i wddf praff nid fel llinyn rhwng y corff a'r pen, ond yn estyniad cadarn o'r corff.

Yn bersonol, gallaf gyfrif ar un llaw yr adegau y bu+m yn ei syrjeri, fel y tro hwnnw y bu'n trin archoll gwifren bigog rhag gwenwyno'r gwaed A'r tro arall cyn imi ymweld â chyfandir Asia, pan warchododd fi rhag polio a malaria, heb anghofio'r pigiadau llymion hynny rhag y tetanus a'r teiffoid.

Does dim yn y byd yn rhoi mwy o foddhad i mi na chychwyn ar siwrnai hir a gwybod y gallaf ymgolli'n lân rhwng cloriau llyfr da.

Fe fyddaf yn manylu ar ei flynyddoedd yn Llanrhaeadr mewn darlith yno ymhen rhyw ddeng niwrnod - os gallaf sgrifennu'r ddarlith mewn pryd - ac felly fe fodlonaf ar amlinellu'r hanes yn unig yma.

Efallai y gallaf ei berswadio i adael i chi gael golwg ar y tystysgrifau yma heb orfod prynu copi%au, os ydyn nhw ganddo fo.'

Fodd bynnag, dwi wedi ateb y broblem yma drwy greu darn arbennig y gallaf ei roi dros y llecyn bob dydd.

Erbyn hyn nid yw fawr o bwys beth oedd achos yr helynt lleol ond gallaf sicrhau pawb nad cyflog yr Ysgrifennydd Cyffredinol oedd asgwrn y gynnen o gwbl.

Nis gallaf wneud fy meddwl i fyny i fynd yn ôl eto i Gymru y flwyddyn yma.

Hyd y gallaf i weld nid oedd unrhyw reswm pam na ellid fod wedi chwarae y gêm hon ar y Sadwrn.