Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

ganolog

ganolog

Yn ganolog iddynt y mae caffi gyda dewis o bob math o goffis, diodydd a byrbrydau.

Dewisodd yr awdur ymdrin â phum thema sy'n ganolog i'r cyfnod hwn - Cymru a Chymreictod, Bywyd Bob Dydd, Crefydd ac Addysg, Deffro Diwydiannol a Brwydr y Bobl.

Cynhaliwyd yr arolwg, a ariannwyd gan y Bwrdd ar y cyd ag S4C, gan NOP Consumer Market Research, gyda chymorth y Swyddfa Hysbysrwydd Ganolog.

iaith ffurfiol mewn sefyllfa ddosbarth ond iaith fwy anffurfiol gyda grwpiau ac unigolion, - cyfrwng swyddogol y dosbarth yn ystod y cyfnodau athro-ganolog ond mamiaith y disgybl neu gynnal/datblygu'r ail-iaith yn ol anghenion yr unigolyn yn y sefyllfa plentyn-ganolog.ii) Ceisiwch osgoi gorlwytho'r drorau uchaf.

Aberystwyth a ddewiswyd fel man cyfarfod, ond doedd dim adeilad addas ar gael, felly dewiswyd Machynlleth yn ei lle, oherwydd ei bod yn ganolog, ac oherwydd y cysylltiadau ag Owain Glyndwr.

nid yw'n gallu trafod newid fel proses, ac mae'r syniad o gonsensws sy'n ganolog i'r theori yn ei gwneud yn amhosib trafod grym a gwrthdaro.

Nid endyd ynysig yw S4C ond corff sydd yn ganolog i'r gwaith o gyflawni amcanion economaidd.

Dibynna'r drydedd dybiaeth, sef mai'r incwm gwladol sy'n pennu treuliant, ar egwyddor cyfranrediad, egwyddor sy'n ganolog i astudiaethau macro-economeg confensiynol.

O'r herwydd mae lle i adran, - os teimla'r aelodau fod adfyfyrio, treialu dulliau gwahanol, ymchwil ddosbarth ganolog a thrafodaethau, wedi arwain at ddulliau neu syniadau gwerthfawr,- eu mabwysiadu fel rhan o'u polisiau adrannol.

Eleni, mae'r sgandal hwnnw'n rhan ganolog o Iyfr newydd ac mae Cwmni Theatr Gwynedd yn paratoi at atgyfodi'r ddrama.

Efallai fod yr uchod yn gorddweud, ond mae rygbi yn chwarae rhan ganolog iawn ym mywyd cymdeithasol yr Ysgol Feddygol.

Mae'r profiad hwnnw, a'r dadrith a'i dilynodd, yn ganolog yn ei waith ond, fel awdur a ddywedodd unwaith fod pob llenyddiaeth werth-chweil yn wleidyddol, mae wedi ymdrin yn ddeifiol hefyd ag agweddau cynharach a diweddarach ar hanes yr Almaen.

Byddai neges ganolog ei farddoniaeth wrth fodd calon y bardd ifanc o Gymru.

Ein cyfrinach ni ydi na wnaethom ni erioed ildio, tra eu bod nhw yn Llywodraeth ganolog, yn llywodraeth leol ac yn gwmnïau preifat, bach a mawr, wedi ildio i ni drosodd a throsodd.

Ac y mae'r drws metal lle lladdwyd Ifans yn ganolog weladwy o'r dechrau.

* feithrin, cynnal a chadarnhau gwell perthynas gymdeithasol gydag unigolion o fewn y grwpiau yn ystod y cyfnodau plentyn-ganolog gan eu bod: -yn cael cyfle i'w cynorthwyo'n unigol pan fo angen y cymorth ar y disgybl, -yn dod i'w hadnabod mewn sefyllfa lai ffurfiol ac yn gallu arfer gwahanol fath o ddisgyblaeth ar wahanol gyfnodau yn ystod gwers;

Yn bendant mae Sbardun yn ddefnyddiwr ganolog.Mae'r berthynas uniongyrchol rhwng y gwasanaethau a'r defnyddiwr yn cychwyn gyda mynegiad o'r angen, a rhaid iddo arwain mor agos ag sydd bosib at foddhad llwyr y defnyddiwr.

Daeth Eritrea wedyn yn rhan o Ethiopia, o dan system ffederal, hyd nes i Haile Selassie ddod â'r dalaith o dan reolaeth y llywodraeth ganolog yn Addis.

Collid awyrgylch tyngedfennol y digwyddiadau pe na phwysleisid yr agwedd hon gan mor ganolog ydyw yn holl waith Saunders Lewis.

Er gwaethaf llwyddiant etholiadol y Bloc, ni all plaid ffederal ddod â sofraniaeth i Que/ bec yn uniongyrchol, dim ond y senedd yn ninas Que/ bec gwþr busnes o Dwrci ac Iran eisoes yn y wlad yn elwa ar gysylltiadau oesol â'r hen ffordd sidan, ac yn awr yn sugno i'w côl fasnach oedd gynt dan reolaeth ganolog Moscow.

Roedd y swyddogaeth ganolog y dylid fod wedi ei rhoi i Zola i gynllunio ac addasu'r offer wedi cael ei anwybyddu.

Ond ar yr un pryd, er mwyn i'r iawn fod yn effeithiol er adfer y berthynas â Duw, 'roedd rhaid i Dduw yntau fod â rhan yr un mor ganolog yn y broses.

Thema ganolog: Rhyfel, effaith y Rhyfel, parhad rhyfel dan gysgod y Bom ac wrth i'r Swyddfa Ryfel fygwth dwyn tir Cymru, y Rhyfel oer: yr Ail Ryfel Byd yn torri cyn i'r Eisteddfod gael cyfle i weithredu'r drefn newydd, a gorfod ailaddasu eto ar ôl y Rhyfel, nes cyrraedd y flwyddyn dyngedfennol bwysig honno, 1955, pan ddechreuwyd sôn am foddi pentref Cwm Cwelyn, yr ysgogiad mwyaf i genedlaetholdeb Cymreig y cyfnod diweddar.

Mae'n dilyn felly fod yn y gymdeithas hefyd werthoedd, ystyron, ac arferion sy'n is-raddol i'r system ganolog.

Teimlwyd bod angen ymchwil i honiadau athrawon fod newid agwedd yn digwydd ymysg disgyblion a oedd yn dilyn cyrsiau â chyfathrebu'n ganolog iddynt.

Mae'n amlwg, felly, bod o leia' ddwy elfen yn ganolog wrth drafod gohebu tramor: yn gynta', natur y gohebydd ei hun; yn ail, y ffordd y mae'n cyflwyno'i neges.

Y gwir amdani, a dyna ran o ergyd ganolog Dr Morgan yn ei lyfr, yw fod math newydd o bregethu wedi dechrau blodeuo at ddiwedd y ddeunawfed ganrif a bod haid o bregethwyr wedi mabwysiadu'r dull hwnnw.

Mae darparu ar gyfer addysg Gymraeg yn ganolog i'n cyfundrefn ni.

Yn gyntaf, rhaid ystyried y broblem wleidyddol ganolog a oedd yn codi.

Fframwaith athro-ganolog gyda digon o le o'i fewn i'r dull plentyn-ganolog o weithio, yw'r drefniadaeth fwyaf effeithiol.

Hwn yw'r cyfansoddiad a orfodwyd ar Orllewin yr Almaen ar ddiwedd yr ail Ryfel Byd er mwyn sicrhau na cheid yno ddim eto weld gwladwriaeth gref, gor-ganolog ac unbenaethol.

Daeth 'enaid' yn rhan ganolog o'i eirfa.

I'r perwyl hwnnw, mae llawer o AALl yn dal eu gafael yn ganolog mewn darpariaeth ar gyfer disgyblion â datganiadau, gan y credant mai dyma'r ffordd orau i gwrdd ag anghenion y disgyblion.

Mae cynhyrchu a rheoli gwastraff yn rhan ganolog o hyn.

Gan fod y llywodraeth ganolog yn Delhi Newydd mor bell oddi wrthynt ac mor esgeulus ohonynt mae llawero'r casiaid ifainc yn cefnogi'r mudiad sy'n hawlio anibyniaeth wleidyddol i'w pobol - pobol sy'n ymwybodol iawn o'u tras a'u traddodiadau hynafol.

Mewn ymateb i'w ymdrech i'w fynegi ei hun, bydd y siaradwr aeddfetach yn cynnig adborth iddo, adborth o fath unigryw sy'n ystyr ganolog ac sydd hefyd yn amddifad o unrhyw elfen fygythiol ee Plentyn Ifanc: "pan" ethin Plentyn Hŷn: Ia, cwpan Gethin ydi honna ynte neu Plentyn: "nath fi myn i Wrecsam efo nain fi Dydd Sadwrn" Athro: "Mi es ti i Wrecsam hefo dy nain Dydd Sadwrn.

Cawn enghreifftiau hefyd o'r pwysau sy'n cael ei roi ar awdurdodau lleol o du llywodraeth ganolog.

Yn olaf, roedd yna arwyddion bod yna wain ganolog yn amgylchynu'r ffibrilau canolog a bod yna gysylltiadau rhwng y wain hon a'r ffibrilau perifferol.

Cafodd ei holi yng Ngorsaf Ganolog Caerdydd.

Gellid meddwl am yr unedau a fydd yn rhan o'r Pecyn fel cyfres o gylchoedd tebyg yn dilyn y patrwm canlynol: Adfyfyrio ar ddulliau dysgu presennol Addasu polisi'r Defnyddio'r pecyn fel cyflwyniad adran i ymchwil ac arfer dda Trafodaethau Treialu/ Ymchwil adrannol pellach ddosbarth-ganolog

Er mwyn i'r iawn fod yn real 'roedd rhaid i ddyn yntau, rywsut, fod â rhan ganolog ynddo.

Mewn sefyllfaoedd athro-ganolog rhaid rhoi mwy o ystyriaeth i'r strategaeth a ddefnyddir wrth gwestiynu gan fod y cwestiwn yn gallu bod yn erfyn dysgu effeithiol o'i ddefnyddio'n ddewisol.

Ymhlith y Tadau Eglwysig cynnar nid yw dehongliadau o waith Crist yn ymddangos yn ganolog yn eu gwaith.

Ddoe reis a gwenith fel rhan ganolog o ddefod i sicrhau ffrwythlondeb.

Cyn bo hir, deuai natur yr offeiriadaeth, ac yn y pendraw - wrth iddo weld y gwahaniaeth rhwng rhai o'r eglwysi ymneulltuol a'r eglwysi Catholig yn mynd yn fwyfwy aneglur - natur y weinidogaeth hefyd, yn ganolog i'w athrawiaeth.

Yn Llyfrgell y Sir, Llangefni; Archifdy Mon; Llyfrgell Coleg y Brifysgol ym Mangor - lle cafwyd llawer o gymorth gan Tomos Roberts; Llyfrgell Ganolog Manceinion ac mewn hen rifynnau o'r "Guardian a'r Times".

Mae nodau'n ganolog i'r broses o gynllunio a chwblhau lleoliad llwyddiannus.

Mae angen i'r athrawon nad ydynt yn gwneud hynny eisoes yn eu dysgu, ystyried rhoi mwy o le i sefyllfaoedd plentyn ganolog sy'n cynnwys gwaith llafar pwrpasol mewn grwpiau bychain.

Yn sydyn dyma rhywun yn gafael yn fy mraich a llais yn dweud 'Come with me I need you urgently' Derek Laws oedd yno sef prif swyddog y Swyddfa Ganolog yng Nghaerdydd, cyfaill a gŵr yr oedd gennyf barch mawr iddo.

Fel y gwelir, ergyd y cynlluniau hyn yw tocio awdurdod y llywodraeth ganolog a rhoi'r mesur haelaf posibl o awdurdod i'r cynghorau lleol.

Mae'n honni fod llywodraeth Dulyn yr un fwyaf ganolog ei hawdurdod yn Ewrop.

Thema ganolog: Gwrthdaro: y gwrthdaro rhwng yr hen werthoedd a'r gwerthoedd newydd, rhwng Cymru Oes Victoria a Chymru'r ugeinfed ganrif; rhwng Sosialaeth a Chyfalafiaeth; rhwng anterth a dechreuad cwymp yr Ymerodraethau Mawrion; rhwng aelodau'r Orsedd, cefnogwyr a dilynwyr Iolo Morganwg, a'r ysgolheigion newydd, dinoethwyr Iolo; rhwng beirdd hen-ffasiwn yr Orsedd a beirdd 'yr Ysgol Newydd'; rhwng cenedlaetholdeb a Phrydeindod.

Gwelir effeithiau hyn yn eglur yn ei drafodaethau ar y pynciau diwinyddol a oedd yn ganolog i fywyd deallusol ei oes.

Ond yn ganolog i berfformiad Cymru fydd y dyn yn safle'r maswr.

Sarvodaya, lles pawb, a gwasanaeth pawb - dyna egwyddor ganolog.

Mae'n rhaid i gynghorau ildio, mae'n rhaid i'r Quangos ildio, ac mae'n rhaid i Lywodraeth ganolog ildio i Gymru ac i'r iaith Gymraeg gael ymryddhau.

Gall asiantaethau'r llywodraeth ganolog, y Sefydliad dros Ecoleg Ddaearol a Choleg Prifysgol Gogledd Cymru, Bangor, hwythau eu harolygu.

Thema ganolog: Oes y Brotest: cyfnod y protestio mawr yng Nghymru ac ym Mharis, America, a mannau eraill; yr Arwisgo yng Nghymru yn chwalu gobeithion llawer ond yn caledu cenedlaetholdeb, protestio mawr gan Gymdeithas yr Iaith ar faes yr Eisteddfod, ond y cyfan yn diweddau mewn siom gyda phleidlais negyddol Cymru yn y Refferendwm ar Ddatganoli ym 1979, ac ymateb T.James Jones yng nghystadleuaeth y Goron.

Un ohonynt oedd yr Oleuedigaeth, a sbardunai lywodraethau (yn arbennig yn ei ffurf wleidyddol, Unbennaeth Oleuedig) i geisio moderneiddio eu tiriogaethau ffiwdal, gan roi gweinyddiaeth ganolog, effeithiol iddynt.

Y tu ôl i lenni ei gartref o y cyfarfu'r 'cynllwynwyr', ac wedi hynny chwaraeodd ran ganolog yn yr ymgyrch i'w disodli hi.

Yn y cyfeiriad hwn y syniadau o waredigaeth trwy gyfnewid un am y llall a thrwy ollwng gwaed sy'n ganolog.

Nid ychwanegiadau pert yn unig yw'r lluniau hyn, ond estyniad ydynt o dasg ganolog yr awdur o ennyn chwilfrydedd y plentyn.

pecyn hyfforddiant mewn swydd ysgol-ganolog - Pwnc, Iaith - Iaith Pwnc, yn ymdrin a'r cyd- ddibyniaeth rhwng dysgu pynciol a datblygiad ieithyddol ii.

Ond nid arbrofi er ei fwyn ei hun mo hwn; yn hytrach yr arbrofi hwnnw gyda dulliau dysgu sydd yn golygu fod y plentyn yn cael mwy o gyfrifoldeb am ei ddysgu ei hun a thrwy hynny yn dod yn fwy annibynnol yn ei ddysgu; yr arbrofi hwnnw sydd yn sicrhau fod athro'n cael gafael ar y gymysgedd addas rhwng dysgu athro ganolog a dysgu plentyn ganolog.

Y mae gan lywodraethwyr ysgolion lawer o bwerau a chyfrifoldebu statudol a chymdeithasol, fodd bynnag rhaid i ni sylweddoli fod y ddau brif rym bellach yn nwylo y llywodraeth ganolog.

* gynnal sesiynau adborth cyson yng nghanol ac ar ddiwedd gwersi a fyddo'n rhoi cyfle iddynt: -ddarganfod pa syniadau a chysyniadau sydd yn anodd i'r disgyblion eu meistroli ac sydd angen sylw pellach, -ddarganfod pa unigolion sydd angen cynhaliaeth a chymorth ychwanegol (a hynny mewn amgylchiadau caredicach i'r disgybl na sefyllfa athro-ganolog, ddosbarth cyfan);

O ran cynyddu niferoedd, mae gan addysg a hyfforddiant rôl ganolog, cwbl hanfodol i ddyfodol yr iaith Gymraeg.

O safbwynt cyllido'r broses cynhyrchu gan yr Adran, y sefyllfa hanesyddol yn y canolfannau adnoddau yw bod rhai grantiau yn cefnogi cyflogi staff yn ganolog er mwyn darparu clwm o brojectau a bod grantiau eraill yn cefnogi staffio a phrojectau penodol fel eitemau ar wahân.

Thema ganolog: Adwaith ac Ad-drefnu: y Rhyfel Mawr a'r adwaith iddo yng Nghymru; a'r modd y bu'n rhaid i Gymru aildrefnu yn fewnol ar ôl cael ei sugno i mewn i gyflafan y pwerau mawrion; y modd y dechreuwyd amau a chwalu'r hen safonau a fodolai cyn y Rhyfel, a'r Eisteddfod, yn arbennig, yn wynebu cyfnod o argyfwng gyda rhai yn proffwydo ei thranc.

adnoddau - effeithiolrwydd cyllidebu'r ysgol ar gyfer llyfrau, deunyddiau, cyfarpar ac offer priodol; hygyrchedd yr adnoddau hyn i ddisgyblion; a'r defnydd a wneir o'r holl adnoddau sydd ar gael gan gynnwys llyfrgell ganolog a meysydd adnoddau wrth ddysgu'r pwnc.

Thema ganolog: Llwyddiant: symud ymlaen ar ôl siom y Refferendwm ar Ddatganoli at brotest Gwynfor Evans ym 1980 ynghylch sefydlu Pedwaredd Sianel Cymru; sefydlu'r Sianel ym 1982, a diweddu gyda Chymru yn ymateb yn gadarnhaol i'r ail Refferendwm ar Ddatganoli, a'r Cynulliad ar ei ffordd ar gyfer y mileniwm newydd.

Eithr, yn wahanol i'r arholiadau cyhoeddus eraill, ni fu i'r arholiadau graddedig, yn Lloegr, drefniadaeth ganolog.

Mae'r ystafelloedd cyflwyno teledu digidol angenrheidiol wedi'u comisiynu a'u rhoi ar waith a threfniadau wedi eu gwneud i'r Ardal Dechnegol Ganolog ymdrin â'r gwasanaethau ychwanegol.

Mae pob manylyn yn ganolog i'r stori.

Mae darparu aar gyfer addysg Gymraeg yn ganolog i'n cyfundrefn ni.

* gadw trefn a rheolaeth ar yr hyn a gyflwynir ac a ddysgir trwy benderfynu ar agweddau megis: -faint o'r gwaith y dylent hwy ei gyflwyno, -beth sydd yn addas i'r disgyblion ei wneud ac a fydd yn dangos dealltwriaeth o'r prif syniadau a chysyniadau, -faint o amser sy'n addas ar gyfer eu cyfraniadau hwy a faint ar gyfer cyfnodau plentyn-ganolog, -reoli cyflymder yr addysgu/ dysgu a chadw'r dosbarth gyda'i gilydd i astudio'r un maes er y gellid cyflwyno gwaith gwahaniaethol o'i fewn;

Ym mhob cymdeithas, ceir system ganolog o werthoedd, ystyron, ac arferion sy'n dominyddu.

Â'r Cynghorau Unedol newydd wrthi'n paratoi ar gyfer grym, cyhoeddodd y Pwyllgor Democratiaeth restr o ofynion iddynt i sicrhau eu bod yn gweithredu'n gadarn dros y Gymraeg, gan gynnwys cyflwyno polisi iaith cadarn; llunio Cynllun Addysg Cymunedol; creu strategaeth dai a chynllunio; sefydlu Pwyllgor Datblygu Economaidd; ffurfio Fforwm Ieuenctid i'r Sir; a sicrhau cydweithio ymhlith y Cynghorau i greu Fforwm Cenedlaethol i ddwyn gwir bwysau ar y Llywodraeth Ganolog mewn meysydd tebyg i addysg a thai, ac yn y pen draw i gymryd lle'r Quangos.

DVLA yn agor yn Abertawe, a'r Swyddfa Ystadegau Ganolog yn agor yng Nghasnewydd.

Gan fod Yr Ymofynnydd hefyd yn cyflawni swyddogaeth cylchgrawn hanes y mudiad, byddai bywgraffiad ambell arwr, fel Thomas Emlyn Thomas o Gribyn a Gwilym Marles, Llwyn, yn cael llenwi'r misolyn ac ni allai neb a ddarllenodd y rhain fethu â dilyn y thema ganolog a theimlo'r ergydion sylfaenol.

Yn aml, mae dylanwad llywodraeth ganolog a lleol yn gwaethygu'r dirywiad trwy ddilyn polisiau o ganoli cyfleusterau yn y trefi mwy; mae'n dilyn hefyd mai yno mae'r gwaith.

Costiodd y ddau ryfel yn ddrud i'r llywodraeth ganolog, a oedd yn benderfynol o amddiffyn undod gwladol Ethiopia, yn arbennig am fod Massawa, un o'i hunig ddau borthladd, ar dir y gelyn yn Eritrea.

Thema ganolog: disgyflogi, diboblogi, a bygwth dwyn tir Cymru yn arwain at ddechreuad Oes y Brotest: cenedlaetholdeb ar gynnydd yn sgîl y bygythiad i foddi Cwm Tryweryn, darlith 'Tyned yr Iaith' Saunders Lewis a ffurfio Cymdeithas yr Iaith, a phroblemau economaidd a gwleidyddol Cymru yn arwain at gyfnod y Brotest; a buddigoliaeth Gwynfor Evans yng Nghaerfyrddin efaill yn pwyntio i gyfeiriad Oes y Brotest.