Teimlem, ac yn wir pery'r teimlad hwn o hyd, y dylai pobl if ainc a geisiai adeiladu tai neu adnewyddu hen dai, gael blaenoriaeth.

Ond y nef a helpo'r milwyr a geisiai foddio eu chwant trwy gyfathrach â'r merched brodorol, ac o ganlyniad eu cael eu hunain mewn 'anhawster arbennig' ychydig ddyddiau'n ddiweddarach.

Ar ryw ystyr felly y mae ysgolheictod diweddar yn ailgydio (ond gyda llawer mwy o wybodaeth a manyldra hanesyddol) ym mhrif linellau dehongliad cychwynnydd yr ymchwil fodern am yr Iesu hanesyddol, sef Reimarus, gŵr o ddaliadau deistaidd yn y ddeunawfed ganrif a geisiai wrthwynebu'r Gristnogaeth draddodiadol.

Pan geisiai gau ei lygaid a chysgu, gwelai weledigaethau ofnadwy.

Yno roedd y wobr a geisiai.

Ar yr un pryd, fe geisiai hi chwarae gemau sylwi efo Owain, cyfri ceir melyn, ceir brown, ceir glas, lori%au a bysiau nes i'r ddau alaru ar hynny.

Ar un adeg, fe geisiai'r wardeiniaid fod yn drugarog wrth gyflawni gorchwyl mor annymunol, a phenderfynwyd mewn rhai achosion mai'r drefn fwyaf dyngarol fyddai lladd y rhai hþn o fewn yr haid, a diogelu'r rhai ieuengaf.

Tyfodd o hadau eu collfarn hwy gerddi gwarchod lawer a geisiai gelu'r ffaith fod lles y genedl, fel y i gwelid gan ei hyrwyddwyr, yn gofyn gostwng gwerth y famiaith.

Mae hefyd yn amlwg nad oedd y ddau Edwards fymryn callach na'u cyd-oeswyr a geisiai wella pobl.

Ond fel ysgolhaig a hynafiaethydd, gwelai werth yn yr iaith er ei mwyn ei hun hefyd, a rhoddodd gefnogaeth frwd i'r offeiriaid hynny a geisiai hyrwyddo'r Gymraeg a'i diwylliant.

Yr oedd ef yn dal yn gadarn at yr egwyddor honno ac fe geisiai ymhob ffordd bosibl berswadio'i Blaid i ddod yn ôl at ei pholisi gwreiddiol.

Agorodd y drws yn ofalus a dechrau chwilio'n ddistaw, ddistaw am yr hyn a geisiai.