`Mae undod Arabaidd yn dibynnu ar genhedlaeth newydd'; `Ni yw'r genhedlaeth i wneud hyn oherwydd ni yw cenhedlaeth y dicter'; `Rhaid i ni gael chwyldro i ennill rhyddid i'r byd Arabaidd'; `Dylai America losgi yn uffern'.

Aeth defnyddio Saesneg ym mhob cyfathrebu swyddogol yn gyfrwng i atgoffa'r Cymry o genhedlaeth i genhedlaeth na allent fwynhau ffafr y wladwriaeth ond i'r graddau yr oeddent yn dirmygu'r Gymraeg.

Prin y derfydd gyda'r genhedlaeth hon y chwerwedd sydd wedi deillio o'r fath fwnglera anffodus'.

A thu ol iddi hithau y mae dwy genhedlaeth arall, mam a nain ei gwr.

Ond wrth ystyried Elphin, ar y llaw arall, dichon y cytunem nad oes yn ei waith odid ddim o werth mawr parhaol ac nad oes ganddo gymaint ag un gerdd gron y gellir cymharu ei hansawdd a goreuon ei genhedlaeth nac ag unrhyw genhedlaeth arall.

Oddi mewn i bob cell fyw mae DNA - y llinyn o wybodaeth enetig sy'n cael ei drosglwyddo o un genhedlaeth i'r nesaf.

Gydag ysgyfarnogod fel gyda phob anifail gwyllt arall 'trechaf treisied, gwannaf gwaedded' yw eu hanes ac mae'n ddiddorol sylwi mor bwysig yw deddf etifeddeg yn eu bywydau.-Trosglwyddir i'r genhedlaeth newydd ymddygiadau ac arferion eu cyndadau.

Ond y neges bwysicaf i'r cadwriaethwyr oedd bod yn rhaid i ddoethineb a phrofiad yr oesoedd gael cyfle i ymdreiddio i gof yr hil o'r naill genhedlaeth i'r llall.

Plentyn ei gyfnod oedd, ac mewn rhyw ystyr yr oedd yn ffodus yn ei genhedlaeth, gan dyfu'n fachgen cryf ac abl o ran corff a meddwl.

Y ddadl amlycaf ym meddwl y mwyafrif ymhlith y genhedlaeth gyntaf o arolygwyr oedd yr un foesol: wedi'r cwbl, roedd bron pob un ohonynt yn glerigwr mewn urddau a oedd wedi ei gymeradwyo gan awdurdodau'r Eglwys: ond ym meddwl y mwyafrif o'r beirniaid roedd yr hirben a'r moesol wedi'u cydgymysgu.

Meddylier am Pliny yn credu mai wrth iddynt grafu eu cyrff yn erbyn creigiau y byddai'r genhedlaeth nesaf yn codi o'r cen!

'Ni yw'r genhedlaeth i wneud hyn oherwydd ni yw cenhedlaeth y dicter.'

Y genhedlaeth ifanc yng Nghymru fel yn yr Unol Daleithiau sy'n gweithredu o ddifrif, mewn ffordd gostus iddyn nhw eu hunain, i orseddu gwerthoedd uwch yn nhrefn ein cymdeithas; cilwgu arnynt gydag ychydig eithriadau a wna'r canol oed parchus sy'n proffesu ymlyniad wrth yr un gwerthoedd.

Ond cyfeiria'r Historia a thestunau eraill at Emrys a Gwrtheyrn, rhagflaenwyr i Arthur o un genhedlaeth, fel Ambrosius a Guorthigirnus.

Ym myd natur, atgenhedlu rhywiol yw'r dull pennaf o gael cyfuniadau newydd o'r wybodaeth enetig i'r genhedlaeth nesaf - fe etifeddir rhai unedau genetig o'r tad a rhai o'r fam.

Ni allai Gruffydd stumogi moderniaeth Bobi Jones, ac ar ben hynny, 'roedd Bobi Jones wedi bod yn feirniadol o farddoniaeth Gruffydd a rhai aelodau o'i genhedlaeth.

Mae wedi llwyddo i bontio dwy genhedlaeth.

Gan amlaf fe gymer genhedlaeth i'r bregeth rymusaf ddylanwadu ar feddwl gwlad, ond gellir dweud i'r ddarlith hon ddylanwadu ar unwaith ar feddwl Cymru.

Mae'n ddigon posibl mai hon yw'r genhedlaeth olaf o blant i gael eu magu mewn cymdeithas naturiol Gymraeg.

Roedd ganddo ef gydwybod gymdeithasol effro iawn, wrth gwrs, ond yr esiampl a gynigiai ei stori i'r genhedlaeth yn union cyn f'un i oedd gwerth hunan-wellhad: goruchafiaeth hunan-ddisgyblaeth, diwydrwydd, a byw'n dda, gwerthoedd oedd wedi eu hangori mewn patrwm cymdeithasol di-sigl.

A dyma genhedlaeth newydd yn gosod ei llaw ar yr awenau.

Tristwch mawr ein heglwysi tros rannau helaeth o'r wlad yw eu bod wedi colli cysylltiad i'r fath raddau â'r genhedlaeth iau.

Gan nad yw'n arfer yn Lloegr i roi unrhyw sylw yn yr ysgolion i'r diwylliant Cymreig, y mae trigolion y wlad honno at ei gilydd mewn anwybodaeth lwyr am gynnwys y diwylliant sy'n cael ei drosglwyddo o genhedlaeth i genhedlaeth trwy gyfrwng y Gymraeg.

Y SECT FACH Rhyw ddwy genhedlaeth yn ol fe gododd yna ryw sect ymysg pobl Urmyc oedd eisio medru torri'r penrhyn bychan o wlad oddi wrth gwlad fawr y Noseas.

Daeth amryw byd o sêr y genhedlaeth honno'n amlwg iawn yn ein bywyd diwylliannol yn ddiweddarach.

Bydd y genhedlaeth hon yn rhyddhau Palesteina oddi wrth y Seionwyr.

Bellach, dan ddylanwad Genefa, y mae wedi cefnu ar ddulliau rhydd Luther a Tyndale a welir yn Kynniver llith a ban ac amcanu at gyfieithu 'air yn ei gilydd' i'r diben, fel yr eglurodd mewn nodiad Saesneg yn y Llyfr Gweddi, 'i air Duw ei hun aros heb ei lygru na'i dreisio o genhedlaeth i genhedlaeth'.

'Mae undod Arabaidd yn dibynnu ar genhedlaeth newydd.'

Gwyddom fwy am gysawdau'r gofod ac am fanion anhygoel fychan y cread nag a wybu unrhyw genhedlaeth o'n blaen.

Mae'r genhedlaeth hon yn obaith i uno'r gwledydd Arabaidd.

Bydd y genhedlaeth hon yn rhyddhau Palesteina oddi wrth y Seioniaid.

Trwy ailadrodd y symudiadau o Lyn ddwy genhedlaeth yn ddiweddarach ym mherson Jane, mae Kate Roberts wedi creu argraff o newid parhaol, o gymdeithas ddiwydiannol newydd yn cael ei ffurfio trwy symudiadau pobl.

Pobl ifanc yw rhieni'r genhedlaeth nesaf.

Mae mawr angen dangos hyn i genhedlaeth sydd yn naturiol yn cyferbynnu Cymreictod a Phrydeindod.

Gwêl y genhedlaeth iau lai o'r gwirionedd, am eu bod mor benderfynol i roi'r bai ar ei gilydd, ar amgylchiadau, ac ar y Gors.

Defnyddiwyd Y Gododdin , Aneirin, yn sail i'r bryddest, a sonnir ynddi am y ddwy genhedlaeth a aeth i ryfel, cenhedlaeth y Rhyfel Mawr a chenhedlaeth yr Ail Ryfel Byd.

Fe'm cyflwynodd i Tomi ac i ŵr Pen y bryn, a thra cydnabyddai ei genedl ei dyled iddo cydnabyddai yntau angen y rhai ifainc am gefnogaeth a chymorth a chalondid, megis pe bai'n barod, nage yn awyddus, i fyw drachefn yn y genhedlaeth newydd gynyrfiadau creu.

Un elfen arall gyffredin: yr oedd y genhedlaeth newydd hon o feirdd yng Nghymru yn wŷr llydan eu diwylliant a'u darllen, ac yr oedd rhai ohonynt wedi teithio ar y Cyfandir.

Ond o blith y genhedlaeth honno, efallai taw Parry-Williams - yn fwy felly yn nhinc felancolaidd ei ymadrodd nag mewn unrhyw ddatganiad croyw - a roes lais yn bennaf i'r digalondid sylfaenol hwn.

(Er mai barddoniaeth yw prif bwnc y papur, nid amhriodol fydd tynnu sylw at rai gweithiau rhyddiaeth hefyd, pan fo'r rheini yn dangos syniadau tebyg i'r rhai a geir yng ngweithiau'r beridd.) Cafodd beirdd y genhedlaeth honno eu haddysgu cyn i syniadau modern ynghylch addysg ddisodli'r clasuron o'u lle blaenllaw yn y rhan fwyaf o ysgolion y wlad.

Datblyga'r larfa yn bwpa naill ai yn, ar, neu ger y gwesteiwr ac ar ôl allddod bydd yn cymharu ac yn hedfan i ffwrdd i chwilio am westeiwr addas i gynhurchu'r genhedlaeth nesaf.AR LETHRAU'R WYDDFA - Dewi Tomos

Hanfod gwinllan yw ei pharhad o flwyddyn i flwyddyn ac o genhedlaeth.

Un arall o'r beirdd ifanc newydd oedd Caradog Prichard, aelod o'r genhedlaeth o feirdd a gredai fod popeth yn ddeunydd barddoniaeth.

Y mae'n sefyll yn llinach Radicaliaeth Cymreigyddion Llundain a gyrhaeddodd genhedlaeth Caledfryn a Samuel Roberts, Llanbrynmair, drwy'r Cymro ac ysgrifau Hughes yn Seren Gomer.

Beth am yr ymdeimlad - a dyfynnu bardd diweddarach, un o genhedlaeth drasig y Rhyfel Mawr Cyntaf - yr ymdeimlad fod Duw ar drai ar orwel pell?

Yr oedd Daniel ryw ddwy genhedlaeth yn hŷn na mi, a phan euthum yn grotyn i'r gwaith tun yr oedd ef yn rowlo yn y felin fawr.

Y mae gennym nifer cynyddol o weinidogion - yn arbennig ymhlith y genhedlaeth ifanc - sy'n dwyn tystiolaeth gyson i ras Duw.

O sbio'n ol, cildwrn tila iawn a gaent am eu gwasanaeth, ond cynhyrchodd y gyfundrefn honno genhedlaeth o wragedd ty a theuluesau dan gamp.

Tegla Davies oedd y cyfodai rhywun ieuanc â 'chynddaredd sanctaidd' yn ei enaid, yn berchen ar weledigaeth gliriach nag a gafodd ei genhedlaeth ef ei hun.

Mi gredais i nad oedd y peth yn amhosibl, gydag amser ac o ddilyn polisi cyson am genhedlaeth neu ddwy, rhwng y ddau rhyfel byd.

Y mae mor anodd gallu dirnad bellach pam yr oedd y genhedlaeth honno'n dotio clywed Christmas Evans a'i gyfoeswyr yn traethu.

y rhai sydd yn cael trafferthion i ddeall y gwaith, - y rhai a allai droi'n wrthnysig ac yn anodd i'w rheoli, (yn arbennig felly os yw diffyg dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd ymysg cyfoedion, neu yn ddiweddarach yn eu gyrfa uwchradd, pan fo dealltwriaeth yn arwain at ddiffyg hygrededd), - y rhai galluog sydd angen eu hymestyn;yn bendant nid un o'r diwinyddon defnyddiol fel y 'Dr Goodwin, Dr Owen, Dr Gill, Marshall, Hervey, Usher' a'r lleill, yn Anglicaniaid a Phiwritaniaid, y cydnabu Williams Pantycelyn ei ddyled iddynt: mewn chwarter canrif o ddarllen ni ddeuthum ar draws un Methodist o'r genhedlaeth gyntaf a ynganodd ei enw hyd yn oed.

Ymhlith y rhain fe enwai 'wladgarwr-yr-un-genhedlaeth ...

Defnyddiwyd Y Gododdin, Aneirin, yn sail i'r bryddest, a sonnir ynddi am y ddwy genhedlaeth a aeth i ryfel, cenhedlaeth y Rhyfel Mawr a chenhedlaeth yr Ail Ryfel Byd.

Ni pharhaodd y mudiad clasureiddio hwn am fwy nag un genhedlaeth, serch hynny, ac ni welir fawr o ddylanwad clasurol ar farddoniaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg, onid yn anuniongyrchol efallai trwy ddylanwad Goronwy Owen a'i gyfoeswyr.

Nid oes ganddo'r uchelgais i dorri cyt fel meddyliwr neu athronydd, er y gall fod ganddo feddwl chwim ac athroniaeth dreiddgar; a thybiaf finnau nad oedd mewn rhai cyfeiriadau neb llymach ei ddeall yng Nghymru yn ei genhedlaeth na Waldo Williams.

"Rydw i'n ofni mai prinhau mae'r Cymry sy'n câl y fath foddhad heddiw; mae cynifer o'r genhedlaeth iau wedi'u gwasgaru i bob rhan o'r byd a Saeson wedi dod yn 'u lle nhw.

I'r genhedlaeth a oedd yn cofio erchylltra'r gyfundrefn a alltudiodd filoedd o garcharorion am droseddau mawr a man, roedd sibrwd yr enw Botany Bay yn ddigon i greu hunllef.

Gobeithiwn y bydd yr argraffiad newydd hwn yn ysbrydoliaeth i genhedlaeth newydd o Gymry i weithio dros eu cenedl a'u hiaith, a gobeithiwn y bydd yn rhoi hwb i eraill ail-afael yn y frwydr.

Mae'n anodd esbonio beth a barodd imi ysgrifennu'r llyfr hwn yn fy henoed, ac eto bu'r ysfa a'r dyhead ynof ers blynyddoedd i groniclo gwaith dwylo'r gorffennol yn y cylchoedd hyn, ac i ddarganfod mewn dogfen a chofnod ôl yr ymdrechion i wella amgylchiadau bywyd o genhedlaeth i genhedlaeth.

"Mae angen ffeindio pethau sy'n gyffredin i'r genhedlaeth hŷn a'r ifanc." Mae'r mudiad eisoes wedi dechrau crelu 'canghennau' newydd i aelodau iau o dan yr enw Clybiau Gwawr ac mae Non Griffiths yn bwriadu parhau gyda'r polisi.

Yn gyntaf, bydd angen cynnydd yn nifer y bobl sy'n byw yng Nghymru sydd â'r gallu a'r dymuniad i ddefnyddio'r Gymraeg, a'r hyder i'w throsglwyddo i'r genhedlaeth nesaf.

Wrth gwrs, dydyn ni ddim eisiau colli'r hen genhedlaeth ychwaith ac ymdrechir yn llwyddiannus i godi pontydd rhwng yr hen a'r newydd.

Er hynny, yr oedd Gwybod yn arbrawf ardderchog ac yn gyfraniad gwerthfawr at lenyddiaeth addysgol plant y genhedlaeth honno.

Cawsant eu magu mewn cymdeithas a oedd wedi'i chreu gan y genhedlaeth sydd yn awr yn cymryd arnynt nad ydynt yn deall lle cafodd y plant eu heidioleg.

Sêr o genhedlaeth wahanol a ddathlwyd yn The Silver Screen - tri o sêr mawr Cymru o fyd y ffilmiau: Rachel Roberts, Stanley Baker a Ray Milland - tra roedd Bright Smoke yn bortread o Michael Sheen, seren newydd y theatr yng Nghymru.

Mae gennym ni, y genhedlaeth hyn gofion annwyl am yr Herald - yr oedd yn rhan hanfodol o'n bywyd a'n diwylliant.

Mae'r etifeddiaeth oddi wrth ei rieni yn para i'r genhedlaeth nesaf, ond mae dylanwad yr amgylchedd yn marw gydag ef.

Mae'r lleoliad wedi newid erbyn heddiw a'r genhedlaeth nesa'n cael eu difyrru yn sŵn tonnau Dinas Dinlle, Aberdaron, Aberffraw a Benllech.

Drwy ailadrodd y broses o restru yn ôl pellter teithio, ac atgenhedlu'n rhywiol y genhedlaeth nesaf, ceir esblygiad o 'DNA' sy'n cynrychioli'r llwybr byrraf rhwng y chwe phentref.

Yn yr ardal lle'r wyf yn byw yn awr clywaf y genhedlaeth hynaf yn cyfeirio yn aml at y dioddef a'r cyni a brofasant y dwthwn hwnnw.

O'i hiawn ddefnyddio gellid olrhain twf yr ymwybod bonheddig o genhedlaeth i genhedlaeth.

Perthynai i genhedlaeth nad oedd yn cydnabod Cymru a Chymraeg yn ddyletswydd.

"Mae'n ddyletswydd arnon ni i fynegi i genhedlaeth o bobol beth yw natur eu hanes nhw."

Cadwyd y digwyddiad yn fyw yng nghof y werin o genhedlaeth i genhedlaeth nes mynd yn rhan o'i stori dros byth.

Yr oedd felly'n perthyn i genhedlaeth a fagodd nifer fawr o ddynion a ddylanwadodd yn drwm ar feddwl, moesau a diwylliant Cymru.

'Problemau bywyd' ym myd natur yw medru byw mewn amgylchedd arbennig, a medru atgenhedlu'r genhedlaeth nesaf.

Roedd y cynhyrchiad, felly, i fod i greu llun oedd yn caniatau inni ddarllen meddwl Ifans; ofn y genhedlaeth hŷn o offer mecanyddol, o fod allan o waith wrth gael eu sarhau gan newydd-ddyfodiad di-grefft sydd yn medru defnyddio'r offer hwnnw; ofn agweddau newydd o ddiffyg parch; ofn ffyrnigrwydd caled, hyderus y to newydd a chymysgedd meddwl ynglŷn a Chrefydd - a yw'r Giaffar yna i wrando ar yr holl gwynion hunan-aberthol?