Mae Derfel i raddau'n dilyn barn y Dirprwywyr Addysg yn y Llyfrau Gleision am gyflwr Cymru; er enghraifft, eu cyhuddiad nad oedd neb o bwys erioed wedi codi o rengoedd gwerin Cymru, ac nad oedd unrhyw lenyddiaeth o werth yn y Gymraeg, ac i raddau y mae'n pastynu pethau a oedd yn gas ganddo ef yn bersonol, megis beirniadaethau eisteddfodol neu awen glogyrnaidd y beirdd Cymraeg.

Yn ôl yr Athro hwyrach mai cyd-gyfrifoldebaeth yw'r gair Cymraeg sy'n cyfleu'r ystyr mewn ffordd sydd yn weddol amlwg ar yr olwg gyntaf, ond mae'n glogyrnaidd.