Mae deng mlynedd wedi mynd heibio er pan enillodd Alun Jones Wobr Goffa Daniel Owen gyda'i nofel Ac Yna Clywodd Swn y Mor, ac roedd cyhoeddi'r nofel honno flwyddyn yn ddiweddarach yn garreg filltir go bendant yn hanes y nofel Gymraeg.

Yr oedd gan Edwin feddwl mawr o Ben Owen a dug dystiolaeth huawdl i'w ddylanwad arno mewn erthygl goffa yn Y Dysgedydd.

Fel hyn y sonia Watcyn Wyn am y tylwyth mewn ysgrif goffa o'i eiddo i Ddafydd Williams, Pen-y-graig, Brynaman:

Ond 'does dim capel i'w goffa/ u bellach er bod yr Achos yn dal i rygnu 'mlaen am ryw hyd yn y festri .

Cyfansoddodd Thomas Jones gerdd goffa i'r 'Telynor Ieuanc o Langwm.' Y mae mwy nag un o'i gerddi yn mynegi yn ogystal, yn dyner a diffuant iawn, ei hiraeth am Arthur.

Dyma ddyfyniad arall o'r rhaglen goffa, Dafydd Gruffydd yn siarad:

Er gwaethaf anogaeth y Times, papur Llundain, i Ymneilltuwyr ymatal rhag ymroi i goffa/ u marw Barrow, Greenwood a Penry, 'those misguided men', ni fynnai arweinwyr yr eglwysi yng Nghymru wrando.

Flwyddyn yn ddiweddarach, aeth gweinidog o Bontardawe, Gareth Morgan Jones, i San Salvador i gymryd rhan mewn offeren arbennig i goffa/ u'r merthyron.

Y mae'r cerddi hyn gyda'u hangerdd dwys yn goffâd teilwng iawn hefyd i fechgyn ifanc eraill yn Uwchaled (a llawer ardal debyg iddi) a gollwyd yn y Rhyfel, a mab Penyfed yn eu plith.

Mae'n rhaid fod Mrs Thatcher yn ymwybodol o hyn pan gyflwynodd hi fedalau i enillwyr Ymddiriedolaeth Goffa Winston Churchill pan oedd hi'n Brifweinidog.

A ninnau'n agosau at bedwarcanmlwyddiant Beibl Mawr William Morgan, mae'n gwbl briodol ein bod yn edrych arno yn y Ddarlith Goffa hon eleni.

Ychydig iawn o gyfle oedd yna i fwynhau chwarae ac adloniant weddill y flwyddyn gan bod dathliadau o unrhyw fath yn cael eu cyfyngu i goffa/ u dyddiau gŵyl sant yr eglwys leol a'r Suliau.

A s'gwn i os digwydd i blant y plant acw, ryw ryfedd ddydd a ddaw, ddod o hyd i'r cerrig a hwytha' erbyn hynny wedi eu bwrw'n ddigon anystyriol i ryw gornel lychlyd o atig a holi'n ddryslyd, 'Beth y mae y cerrig hyn yn ei arwyddoca/ u i chi?' A fydd yna rywun ar gael i fedru dweud wrthynt am y fangre lle bu rhai o'u llinach, eto yng ngeiria'r emynydd yr oedd Coffa yn ei goffa/ u:

Yn y Rhos Herald y gwelais farddoniaeth I. D. Hooson gyntaf, ei Gerdd Goffa i Mattie Price, merch Mr a Mrs D L Price.

Yr oedd adroddiad un paragraff ar gyfarfodydd pregethu, neu erthygl goffa fach am rywun yn yr ardal, neu bwt ar ryw bwnc diwinyddol yn gwbl dderbyniol.

Cadwai ddarlun yn ei stydi o'r gofeb fawreddog i goffa/ u'r Diwygwyr yng Ngenefa a mynegodd y farn mewn llythyr y byddai'n rheitiach peth i bobl ifainc Cymru fynd i weld y gofeb honno ar eu gwyliau haf yn hytrach na gwagsymera ar draethau Sbaen - "lle nad oes dim byd ond tywod".

Eithr nid i drafod gwr mor alluog a chymhleth â John Donne yr ysgrifennir hyn, ond yn hytrach i goffa/ u gwerinwr syml o Uwchaled a fu'n aelod o ddosbarth WEA y Glasfryn a Chefn Brith o'i gychwyniad.

Does ond gobeithio y bydd rhywrai wedi trernu ei goffa yn yr Eisteddfod, ac y bydd eisteddfodwyr yn pererindota i weld ei fedd yn Llangamarch.

Dwy garreg o 'goffa