Mae'r fflamau anferth yn cynhyrchu goleuni sy'n teithio trwy wagleoedd eang y gofod eithaf yn drybeilig o gyflym.

Mae'r gofod - dyna yw'r 'nef' yn y fan hyn - yn gwbl fud am nad oes awyr yno i gludo tonfeddi sain.

Credant ei fod yn bwysig i rywbeth bach fynd o'i le yn y cyfnod paratoi ar gyfer taith i'r gofod.

Mae wedi'i dadleoli nid yn unig o ran gofod ac amser ond yn ei hanfod - 'Un diwrnod, yng nghanol y berw .

Rwsia yn anfon y roced gyntaf, Sputnik-1, i'r gofod, ac yn ddiweddarach yn y flwyddyn yn anfon ci, Laika, i'r gofod.

Yn ein rhan ni o'r cosmos mae un math o ronynnau, ond y mae'n bosib canfod a chynhyrchu gwrth-ronynnau (electron/positron) ac fe ddichon bod nifylau a galaethau i'w cael rywle yn y gofod wedi eu gwneud o chwith-fater neu wrth-fater.

'Mae dyn wedi symud o longau hwylio i longau gofod o fewn un ganrif ac yn ôl o fewn y ganrif nesaf.

Os derbynnir y modd y crewyd ac y cychwynnwyd bywyd yma ar y Ddaear yn ol tystiolaeth ddiweddaraf seryddwyr a biolegwyr, yna rhaid inni hefyd dderbyn y gosodiad hwn: sef, os yw'r un amodau yn bod yn rhywle arall yn y gofod yna mae posibilrwydd fod bywyd yno yn ogystal.

'Roedd Rwsia wedi anfon dyn i'r gofod, ac ym 1962, efelychwyd Rwsia gan America.

Sofietaidd yn ras yn y gofod hefyd.

Yn hytrach casgliad o bethau - ffrwythau a ffowlyn - sy'n llewni'r rhan fwyaf o'r gofod a'r rheini wedi eu dewis yn gellweirus.

O fabwysiadu'r dull hwn, dylid gadael gofod o ddwy droedfedd rhwng pob planhigyn.

Yn 'Teisi' mae dwy das mewn cadlas yn llenwi gofod y llun, un yn y canol, y llall wedi ei thorri yn ei hanner gan y ffrâm, ac ystol goch yn cydio'r ddwy.

Roedd mam yn yr ysgol efo Glyn Pen Parc, oedd wedi crwydro mor bell o'i filltir sgwar, ac roedd hithau'n gwylio'r teledu bob nos i weld y datblygiadau diweddara yn y ras am y gofod.

Cofnododd y bardd Gwyneth Lewis daith ei chefnder syn ofodwr i'r gofod i wasanaethur telesgôp Hubble mewn ffordd huawdl yn ei chyfrol o farddoniaeth Zero Gravity.

Rwsia yn llwyddo i danio'r dyn cyntaf, Yuri Gagarin, i'r gofod.

Soniai am bellteroedd annirnad y gofod ac am raddfeydd yr afrealedd sydd mewn Amser.

Gwyddom fwy am gysawdau'r gofod ac am fanion anhygoel fychan y cread nag a wybu unrhyw genhedlaeth o'n blaen.

Ceisia pob lloches gynnig gofod, offer, a gweithgareddau ar gyfer y plant, ond dengys ein profiad na elwir yn llawn ar y rheini heb weithwraig plant wedi ei chyflogi i ganolbwyntio'n neilltuol ar anghenion y plant, ochr yn ochr â rhai'r mamau.

Rhag gwastraffu'r gofod tra bo'r ysgewyll yn datblygu, gellir plannu bresych a blodfresych cynnar rhyngddynt.

Petai gofod yn caniata/ u, ymarferiad dadlennol fyddai cymharu gweledigaeth Glanmor Williams ag un Charles Edwards, neu O. M. Edwards, neu Syr J. E. Lloyd neu Dr Gwynfor Evans neu Dr John Davies.

Prinder gofod yw'r rheswm, efallai, ond byddai'n dda ei gael mewn llyfr rhagarweiniol fel hwn, yn enwedig gan fod rhai ieithyddion o Gymru wedi ei gymhwyso at y Gymraeg.

A dyma fo... y gair olaf o'r gofod.

Eisoes mae rhai galaethau mor bell fel bod y goleuni a ddaw atom ni oddi wrthynt wedi cychwyn ar ei daith drwy'r gofod rai biliynau o flynyddoedd yn ol.

Dyma'r adeg i blannu planhigion ysgewyll Brwsel yn yr ardd agored gan adael tair troedfedd rhwng pob planhigyn a'r un gofod rhwng y rhesi.

Dro arall mae tarw'n penderfynu dianc a'r gynulleidfa yn gofod codi a rhedeg i lechu y tu ôl i'r cerbyd agosa nes bo'r gwarchodwyr yn cael gafael ar y rhaff sydd am wddf yr anifail ac weithiau gael eu llusgo cyn cael rheolaeth arno.

Defnyddir lliwiau a dulliau'r impresionistiaid i gyfleu gofod ac ansawdd.

Ond, dim ond technoleg ifanc yw mynd i'r gofod i edrych ar y sêr, ac yn y degawdau nesaf dylem ddatblygu'r gallu i ymchwilio'r bydysawd mewn manylder nad oedd Galileo hyd yn oed yn gallu breuddwydio amdano.

'Buon ni farw'n ôl yn y gofod, yn nhrobwll y seren ddu,' meddai Non yn fyfyriol.

Wedyn dyna ailadrodd yr un gosodiad, yn fwy grymus: diddim a mud yn y gofod yw 'holl drybestod dyn a byd'.

Rwsia yn anfon y ferch gyntaf, Valentina Tereshkova, i'r gofod.

Fe hoffwn drafod mwy o'r straeon hyn, yn arbennig y straeon gwaedlyd, arswydus sydd yn cael eu hadrodd ymysg pobl ifanc yn eu harddegau - pob un gyda neges gymdeithasol gref ond nid yw gofod yn caniata/ u.

Ceir enghreifftiau ddigon ganddo o'r modd yr anwybyddwyd ef a'i gynulleidfa a'i fudiad oherwydd culni a rhagfarn, ac fel y gwrthodai cylchgronau enwadol eraill roi gofod i hysbysebu cyfarfodydd a syniadau, heb sôn am gyfle i amddiffyn safbwynt a chael chwarae teg mewn dadl.

Nid oes mo'r gofod yma i grynhoi ei sylwadau ynghyd â'r ymateb a gawsant.

A oes bywyd yn y gofod?

Ond, wrth gwrs, wrth inni edrych yn bellach a phellach i'r gofod mae'n mynd yn fwy a mwy anodd gweld y gwahanol alaethau.

Go brin y byddwn i wedi dychmygu flwyddyn yn ôl wrth i Olygydd Y Tafod alw fy ngholofn i yn 'Gair o'r Gofod' ar gorn fy llys enw, Rocet, y byddai'r gair o'r gofod yn datblygu i fod yn Air o'r Seibr Ofod.

Mae cenedl, meddai, yn gymundod iaith, yn gymundod tiriogaeth, ac undod gofod.

Roeddynt yn creu sustemau'r gofod yn y labordy, drwy anweddu llwch carbon gydag arc carbon mewn atmosffer o heliwm.

Mae hyn yn golygu creu amgylchedd sy'n cynorthwyo datblygu'r cwricwlwm tu mewn a thu allan i'r dosbarth ac yn gofyn am gryn allu ar ran yr athrawon a'u cynorthwyr wrth drefnu a rheoli'r ystafell dosbarth, wrth drefnu amser gofod adnoddau a deunyddiau ei gilydd!

'A'r camgymeriad a wnaethon ni oedd meddwl ein bod ni wedi dianc trwy dwnnel yn y gofod yn ôl i'r ddaear,' meddai Mathew.

Roedd hwn yn gyfnod o chwilfrydedd mawr ynglŷn â'r gofod, yn enwedig yn Rhos-y-bol am fod un o hogia'r pentra, Glyn Pen Parc, yn un o brif hogia'r orsaf yn Cape Canaveral.

Ni, a'r fenter i'r gofod oedd yn cynrychioli hynny iddo.

Canys yn y fan yr ysgarwyd rhwng ein gofod a'n gorffennol yr erthylwyd ein cenedligrwydd ac nid ydyw dwyn pobl yn ôl i ŵydd eu cwmwl tystion yn dasg amhosibl .

Felly roedd rhaid aros i ddyn ddatblygu'r dechnoleg i fynd i'r gofod ac uwchben yr atmosffer cyn y medrid edrych ar rannau eraill o'r sbectrwm.

Heb y dechnoleg newydd hon mae'n eithaf sicr na fyddai dyn wedi glanio ar y lleuad ac na fyddai ein dealltwriaeth o'r bydysawd, y gofod a'n planed ni ein hunain, yn agos mor eang.

Mewn gwirionedd, er eu bod yn real, mae'r ffigyrau y mae astroffisegwyr yn delio a hwy wrth drafod gofod ac Amser mor annirnad fawr nes mynd yn haniaethau.

Hefyd mae angen iddyn nhw finiogir sgiliau fel uned syn diogelu gofod i redwyr syn ymosod o bellter.

Y goeden sy'n llenwi'r rhan fwyaf o ddigon o'r gofod ac eto mae'r awyr y mae'n ei chuddio hefyd yn llawn nerth deinamig.

'Gwrando' ar y sêr Yn ystod yr Ail Ryfel Byd datblygwyd RADAR, ac ar ddiwedd y rhyfel sylweddolwyd y gellid defynddio'r un dechnoleg i 'wrando' ar signalau o'r gofod.