'Ty Ddewi,' "Mae eigion golygon glas/ Ac o'u mewn y gymwynas" a 'Gwanwyn', "Chwychwi sydd a'r llygaid dwfn, a'u gwib trwy'r golau i rin eich gilydd").

Ond, a hwy ar fin dringo'r llethr, gwelent lewyrch golau cerbyd yn llenwi'r awyr ar y dde iddynt.

Wrth orwedd yn ei ymyl ar y gwely, a'r llenni ar agor i adael golau dydd i mewn, teimlai Hannah'n eiddigeddus o'i iechyd.

Daliai un o'r bechgyn lantern fechan uwch ei ben ac yn ei golau melyn medrai pawb weld y ddau filwr yn sefyll i'w hwynebu.

A golau cochlyd y wawr yn sgleinio ar ei wyneb ac adlewyrchiad y goleuadau blaen yn disgleirio'n wyn yn ei lygaid ymddangosai fel y diafol ei hun, meddyliodd Gareth.

Mae'r awyrgylch yn ysgaf a golau.

Daeth y lleuad allan gan daflu ei golau tawel oeraidd dros y wlad.

Ond oherwydd ei bod hi'n dywyll, bu'n rhaid craffu i weld golau'r llong ar y môr yn y pellter, ond tybiai sawl un ei bod yno.

Gorweddai yn ei gwely bach pren mewn twll yng nghlawdd y cae haidd yn troi a throsi, yn ysu am weld golau dydd.

O fewn ychydig fisoedd i ddrama Iorwerth Glan Aled weld golau dydd cyhoeddwyd yn y papur dylanwadol Yr Amserau ddarnau helaeth o ddrama ddychan yn dwyn y teitl Brad y Llyfrau Gleision heb enwi'r awdur.

Hyd ddiwedd y bedwaredd ganrif ar bymtheg telesgopau plygu oedd y mwyaf poblogaidd, sef telesgopau sy'n defnyddio lensau i gasglu a phlygu'r golau a chwyddo'r ddelwedd.

Yna safodd am eiliad â golwg feddylgar ar ei wyneb cyn troi yn ei ôl, agor drws y parlwr, rhoi'r golau ymlaen a chamu i'r ystafell.

Un o'r cashiwaltis cymdeithasol ac un math o berson a ddylid gosod "gorchymyn gwarchod" arno yn yr oes sydd ohoni yw'r cymeriad rhyfeddol hwnnw - y dyn celwydd golau.

Ac yn addas iawn, mae'r brifysgol yn gweld golau dydd yn ystod Wythnos Addysg Oedolion.

Roberts, Bryn Golau.

Go brin y gellid meddwl am dîm mwy cymwys na'r un a fu'n gyfrifol am sicrhau bod gwaith yr Athro Jones ar y testun pwysig a diddorol hwn yn gweld golau'r dydd o'r diwedd, er na ellir ond gresynu iddynt aros ugain mlynedd cyn mynd â'r maen i'r wal!

Gallai'r bachgen weld ei wyneb yn y golau gwyrdd a deflid gan y degau o ddeialau bychain.

Mae canhwyllau eu llygaid yn fawr, a medrant weld yn dda mewn golau gwan.

Roedd y gwely pren isel wedi ei osod yn erbyn y wal fewnol ac roedd gwrthban brown golau yn symud i fyny ac i lawr wrth i'r hen ŵr anadlu'n llafurus odano.

Yna fflachiodd golau gwyrdd i'w gollwng i gerdded yn llinellau trefnus am y cantîn.

Ar ddydd golau, yn sŵn traffig a phobl a rhuthr fedrech chi mo'i chlywed, ond yn y tawelwch, roedd miwsig yr afon yn llithro dros y cerrig i'w glywed yn glir.

Daeth rhyw wraig i'w gyfarfod hefyd ac adrodd pob math o gelwydd golau am Ffantasia a'r Tylwyth Teg.

Cawsom berfformiad da y tro hwn hefyd, er i'r cantorion gael eu tarfu yn yr act gyntaf drwy i'r golau trydan ddiffodd ddwy neu dair gwaith, a'u gorfodi hwy a'r gerddorfa i roi'r gorau iddi.

Gallai weld siâp y celfi yn y golau llwydwyn.

Y golau yn yr awditoriwm yn gostwng.

Roedd, fel y stribedi o olau hynny, yn edrych yn ddibwys i'r byd mawr swyddogol y tu allan gyda'r sylw i gyd wedi'i hoelio ar oleuadau mwy fel y golau a fyddai'n hofran, yn y man dros Abertawe.

Digon gwasgaredig oedd y tai a'r bythynnod, ac wedi iddi nosi fyddai yna ddim golau heblaw'r lleuad, os o gwbl.

Bryn Golau oedd ei gartref pan ysgrifennodd y traethawd ar y Diwygiad.

Roedd prysurdeb cyffredinol ar y rhelyw o'r cychod drudfawr gydag ambell lanc ar ben y riging yn gosod golau neu erial.

Os atelir trydan, ni bydd golau, na radio, na theledu na phapur newydd.

Aac mewn dyddiau pan yw'r golau wedi diffodd ym Meiblau y rhan fwyaf go brin y bydd neb yn deall gwyryf beth bynnag.

Ond pan ddiffoddodd y golau rywdro'n ystod y gyda'r-nos roedd o yn un pen i'r stafell a hithau'n y pen arall.

Yr oedd i'w glywed ym mhobman, mewn tŷ a siop, ar fynydd ac ar draeth, nes o'r diwedd i fasnachwyr llygadog weld cyfle i farchnata'r setiau bach i'w rhoi mewn poced a'u gwifrau'n cysylltu i gyrn ysbwng am y clustiau nes bod y gwrandawyr yn edrych fel pe baen nhw yn rhan o ryw 'dyrfa lonydd lan' a hanner gwen ar eu hwynebau a golau byd arall yn eu llygaid.

Bron na ellid dweud mai hwy oedd aelodau mwyaf ysbrydol y corff i'r gwr hwn yr oedd y ffin rhwng golau haul a golau'r ysbryd mor fain iddo.

Ond fe ddiffoddwyd y fflamau hynny a gyneuwyd gan ddynion a fynnai reoli'r byd crwn cyfan yn fuan - nid oedd golau'r gobaith mor hawdd ei ddiffodd.

Pan fo'r lleuad yn llawn, mae ei golau yn goleuo'r awyr.

Taflodd gipolwg dros ei ysgwydd a gweld metel yn fflachio yn y golau egwan.

Ond doedd dim golau a doedd neb wedi eu hateb.

Yn sydyn fflachiodd golau coch ar y sgrîn enfawr o'u blaenau.

Diffoddwyd y goleuadau ac yna gwelai Glyn un golau bach yn fflachio yn y pellter.

'Y golau' yma, wrth gwrs, yw golau neu wreichionen yr Anfeidrol mewn cyd-ddyn ac fel y ceir gweld, nid oedd ym marn Waldo ddawn werthfawrocach na'r ddawn i weld hon.

Fflachiodd golau oren i'w gorchymyn i godi ar eu traed.

Yn y golau cannwyll, maen nhw'n adrodd hanesyn yn ymwneud â'r rhyfel cartref eleni.

Yn y golau gwan gwelodd fod y lle-tân, a oedd yn daclus gyda phapur a choed yn barod i'w cynnau, yn llawn lludw.

wrth godi i groesawu fy nghyfaill, nad oedd y dinc arferol yn ei lais, a phan ddaeth ymlaen i'r golau canfu+m ar unwaith nad oedd popeth yn dda.

Mae'r cefndir yn wyrdd golau, y bandyn yn y canol yn felyn a'r geiriau'n biws.

Gwelai'r golau ar starn y British Monarch yn mynd yn bellach ac yn bellach oddi wrtho.

Haera ef mai pwrpas swyddogol yn hytrach nag addurnol sydd i'r cymariaethau a'u bod yn taflu golau llachar ar gymeriad a digwyddiad yn ogystal â dwysa/ u'r adnabyddiaeth a'r dealltwriaeth.

Cafodd afael ar ei dors a phan droes y golau ymlaen gwelodd bod cobras gwenwynig o'i gwmpas ym mhobman.

yn berifferol i'r retina, ac felly er mwyn gweld pethau tywyll mae'n well cael y golau i ddisgleirio ar y rhan hon o'r retina.

Winciodd y golau eto.

Diffoddodd y golau a setlopdd ei hun yn gyfforddus ar y clustogau.

Gwylient y golau yn troi yn yr awyr fel llewyrch o oleudy fel yr âi'r cerbyd heibio i ambell dro yn y ffordd.

Rhaid cyfaddef 'mod i'n credu ar y pryd mai celwydd golau oedd y stori hon am gwmni'r Bolshoi.

Bydd golau'r gannwyll yn pasio trwy'r twll yn y cerdyn, trwy'r bowlen, gan ffurfio delwedd ar y cerdyn gwyn.

hefyd dwi'n casglu stori%au eraill sydd wedi cael eu cyhoeddi mewn cylchgronau ynghyd â rhai sydd heb weld golau dydd eto i wneud cyfrol arall y flwyddyn nesaf.

Mae'r golau hwn yn amharu ar nifer y ser y gallwn eu gweld (yn yr un modd ag y mae golau'r ystafell yn eu rhwystro rhag weld pethau tywyll y tu allan pan edrychwn allan o ystafell gyda'r nos.) Dywedwn fod golau'r lleuad yn effeithio ar ddisgleirdeb yr awyr, neu ar ba mor dywyll yw'r awyr.

Dechreuais fy ngyrfa pan osodwyd yr haul yn ei le, a'r bydoedd ar eu llwybrau o'i amgylch, pan wahanwyd golau ddydd oddi wrth dywyllwch nos, a phan drefnwyd a tymhorau i ddilyn yn eu tro.

Mae pob un o'r pymtheg "cam", neu'r mannau y cyfeirir atynt, yn datgelu ei ran mewn hanes a chwedl, a hynny'n aml drwy ail-greu'r gorffennol yn syfrdanol o fyw gyda thechnegau sŵ'n a golau.

Yr oedd wedi ei choluro ei hun fel doli, ei hwyneb yn wyn, ei gruddiau'n goch tywyll a'i gwefusau yn goch golau golau.

Gyda'i llygaid mawr llwydlas a'i chroen golau clir, mynnai ei chymdoges Mestres Sienet Watcyn, Ysgubor Fawr, a'i hadnabu ers ei genedigaeth, bod merch yr hen Sgweiar yn ferch ddeniadol tu hwnt, yn hynod o debyg i'w thad o ran cymeriad yn ogystal a phryd a gwedd.

Ond ar y funud olaf, fel petai, mae'r ochr ymarferol, traed-ar-y- ddaear yn cymryd drosodd; fel petai'r golau'n gostwng ar un rhan o lwyfan, ac yn codi ar un arall, yn gwneud i ni gredu yn yr olygfa honno, er bod y llall yr un mor wir.

"Fe ddylai 'nhad fod yn dal i gysgu, a'r golau wedi diffodd," meddai wrtho'i hun gan frysio ymlaen i weld beth oedd o'i le.

Roedd golau gwan y lleuad yn help iddynt weld ei amlinell fel y safai am ennyd yn y fynedfa cyn camu i mewn rhwng y muriau.

Safwn o flaen y dyn pen moel yn y siaced law denau, trywsus brown golau, crys brown golau; edrychai fel pawb a neb, meddyliais, a dim.

Roeddet yn ofni y byddai golau dy ffagl yn tynnu sylw'r milwyr, ond fe fyddai'r golau wedi dy alluogi i weld y cleddyf miniog a oedd yn hongian o'r nenfwd.

Roedd lliw lledwyrdd afreal i'r golau, fel golau wedi ei ffiltro trwy danc acwariwm.

Egyr Ifans ddorau'r ffenestr a llifa'r golau i mewn; oherwydd y golau, nid ydym yn ymwybodol o'r diffyg trydan na'r ffon heb lein ac mae yna elfen stori dditectif, dod i wybod mwy, yn y plot.

Rydyn ni'n dysgu trwy gasglu'r negeseuon gwan, nid dim ond negeseuon y goleuni y gallwn ei weld, ond hefyd allyriadau eraill megis uwchfioled, pelydrau-X, golau isgoch a thonnau radio.

Roedd y golau mor gryf nes bod Meic yn gorfod codi ei law i gysgodi'i lygaid, a dyna pryd y sylwodd ei fod yn gwisgo maneg ledr drom, fel dyrnfol marchog canoloesol.

Cymraes ddi-Gymraeg o Bort Talbot oedd y Chwaer Jean Ryan - menyw dal, ei gwallt golau'n britho ac yn pipian drwy ei phenwisg a'i llygaid glas yn cwato y tu ôl i sbectol a oedd yn tywyllu gyda'r haul.

Roedd Gareth Lloyd yn chwech ar hugain oed, fodfedd yn fyr o'r chwe troedfedd traddodiadol, ond nid angenrheidiol, yr heddlu, du ei wallt ond golau, os nad gwelw, ei wynepryd.

Y ffilm hanner can munud hon a gyfarwyddwyd ac aysgrifennwyd gan Ceri Sherlock, yw'r ddrama Gymraeg gyntaf i bortreadu byd sinist ardal golau-coch Amsterdam, gan gyflwyno portread pwerus o lygredigaeth, dadrith a cholli diniweidrwydd.

Goleuwyd canhwyllau mawer ymhob pen i'r stafell, ac wrth eu golau, gwelodd Rowland silffoedd o lyfrau yn ymestyn o un pen i'r llall, cannoedd ar gannoedd ohonynt.

Cyn y gellir amgyffred y modd y mae solidau yn gallu mwynhau foltedd fel yn y transistor, neu gynhyrchu golau fel yn y laser, mae'n rhaid yn gyntaf ddeall rhywfaint o nodweddion solidau a grisialau.

Yna, mewn eiliadau, fe fydden ni'n gallu gweld golau egwan ei lantern a chlywed sŵn siffrwd ei gwisg laes ar y palmant ac oglau fel arogldarth Capel Pab yn gymysg â pheli gwyfyn fy nain.

"Mi fydd oriau wedi mynd heibio cyn iddyn nhw sylwi nad ydw i ar y llong, ac er bydd y capten yn sicr o ddychwelyd i chwilio amdana i, mi fydda i wedi boddi ymhell cyn hynny," meddai'n ddigalon wrtho'i hun, gan wylio'r golau yn diflannu i'r pellter.

Edrychodd Gwen arno'n cyrcydu'n esmwyth ar y carped hirflew, a golau fflam ffug y ta yn chwarae ar ei wyneb.

Hen lanc yn byw ar ei ben ei hun mewn bwthyn ar gwr Coed y Mynydd ac yn dod a'i ddillad o'r siambar i'r llawr ar foreau barrug er mwyn cael sefyll o dan y golau trydan i wisgo amdano a'i deimlo 'yn torri'r ias yn gynddeiris'.

Mae gennyf gof hefyd am fy Nhad yn mynd a ni i lawr at yr afon, wedi iddi dywyllu, i ddangos mordan inni, y golau ffosffor ar wyneb y dwr.

Roedd golau yn un o'r ffenestri!

Roedd hi'n un ar bymtheg oed as wedi tyfu'n ferch ifanc dal, osgeiddig; y gwallt cyrliog melyn a fu ganddi pan oedd yn blentyn wedi tywyllu'n frown golau cochlyd.

Sūn fflamau tân glo yn llempian ac yn chwythu, aroglau lamp baraffin newydd ei golau, grwndi'r gath ar y mat yn gefndir i ddigwyddiadau amrywiol Nedw ac Wmffra.

Wedi iddo ddatod y sgriwiau ar ei wyneb, gan ddisgleirio golau ei lamp drydan ar yr olwynion bach y tu mewn, gwelodd Douglas mai dim ond gwifren fechan oedd wedi dod yn rhydd.

Ym mhob dyn mab dau Gwelit y golau Ac yng nghraidd y gau angerdd y gwir....

Mae'r rhain wedi cael y profiad o weld y byd mewn golau dieithr ac wedi dod i'r farn mai yn y golau hwnnw'n unig y mae y byd i'w weld yn iawn.

Eu cysan cyntaf, Roedd hi wedi meddwl y byddai'n teimlo'n swil pan ailgynheuid y golau.

Aeth y 'golau tan glo' yr oedd mam Gwenno yn gwau hosan wrtho pan oedd Huwcyn yn edrych 'trwy dwll bach y clo' yn olau llachar bylb trydan yn crogi o ganol y nenfwd.

yr oedd robert griffith yn hollol gywir yn cyfeirio at y ffaith fod david hughes wedi diflannu'n llwyr o gylchoedd cerdd dant, ond serch hynny mae aml i gyfeiriad yn ei farwnadau i'w ddawn fel telynor yn y gymdeithas o wyddonwyr ac arloeswyr peiriannegol yr oedd yn aelod ohoni yn llundain, ac yn wir mae lle i amau a fyddai ei ddyfais bwysig gyntaf wedi gweld golau dydd oni am ei allu fel cerddor.

Neu ai golau ola'r machlud a welodd yn y ffenest?

Trodd Abdwl drwyn yr awyren i gyfeiriad y golau hwnnw ac yn fuan safodd yr awyren o flaen cwt mawr.

Erbyn hynny 'roedd yr Arolygydd wedi rhoi golau yn yr ystafell ac yr oedd yn sefyll o flaen yr Indiad.

Y golau oedd y peth cyntaf, a hwnnw yn ddigon i beri i ambell un ryfeddu ato weddill ei ddyddiau.

Daeth ail ddiwrnod y gêm brawf rhwng Pakistan a Lloegr i ben yn gynnar oherwydd bod y golau'n wael.

Serch hynny, roedd hi'n nosi'n braf ac oedodd pawb y tu allan ar ol i'r marchlud orffen ysgythru hetiau-dewin pigog y Silvretta yn ddyfnach eto i'w cefndir o ros golau.

Roedd y gred yn bodoli adeg y Rhyfel Byd Cyntaf, hwyrach am fod yr amser roedd yn ei gymryd i gynnau'r drydydd sigare/ t yn rhoi digon o gyfle i'r gelyn fedru saethu at y golau gwan yn y tywyllwch.

Balch oedd o gael y defaid yn ddiogel a throi i mewn gyda'r nos at y tân a golau cynnes nwy calor a lampau olew.

Yna camodd ymlaen a fflachio'r golau ar y gilfach agosaf ato yn y mur.

Yna roedd y golau wedi diffodd.

Golau o'r diwedd.