Gweithredai'r cymdeithasau Cymreigyddol fel man cyfarfod i wahanol ffrydiau'r deffroad cenedlaethol, ac ynddynt gellid gweld archddiacon Anglicanaidd ysgwydd wrth ysgwydd ag argraffydd o Fedyddiwr a saer o Undodwr yn yr ymdrech i goleddu'r Gymraeg a'i diwylliant.

Hwn oedd yr enaid unig y mynnodd ef ei goleddu cyd.

Effeithir popeth gan y pwyslais newydd ar 'enaid': mae'r profiadau a barodd i'r bardd arddel Iesu fel dyn wedi troi'n foddion iddo ei goleddu bellach fel ymgorfforiad o Gariad ac fel esiampl i'w efelychu.

onid yw'n deimlad anghysurus i gymro cymraeg goleddu'r fath agwedd wrthnysig at yr hyn y byddai bobi jones ac eraill yn ei ystyried yn asgwrn cefn ein traddodiad llenyddol?

Yna sylweddolodd mai ei hunanoldeb hi a barai iddi hi goleddu'r fath deimladau a dywedodd wrth ei Duw mewn gweddi fer, "Arglwydd, Ti sydd biau'r plant a'u cwrls.

Fel 'na mae'r Cymry ar wasgar þ dal i goleddu rhyw syniada sentimental, rhamantaidd am yr hen wlad a hitha wedi newid allan o bob rheswm.