Davies, Cwrt-y-Gollen, Crucywel, Ynad Heddwch dros ardal Bryn-mawr.

Cysylltir y gollen â gwybodaeth, barddoniaeth, tân a ffrwythlondeb.

Gellid defnyddio pren cerddinen i wneud ffon i ddewino am fetalau ond gyda'r gollen y cysylltir dewino dwr ac fe'i defnyddid i wneud hudlath gan y Derwyddon.