Atyniad yr hanes yma, fodd bynnag, ydy gweld sut mae'n mynd ati i geisio egluro ymaith yr holl ffeithiau sy'n ei gondemnio ar ôl darganfod corff ei wraig â'i phen i lawr mewn casgen fawr o ddwr.

Helena, yr oedd y cig moch yn hallt mewn casgen, yn wyrdd a'r sgedin caled yn llawn o wyfyn yr oedd lluniaeth wedi ei gondemnio gan y llynges.

Daliai nad Penri oedd Marprelate ac mai 'ei gariad at Gymru wnaeth iddo gondemnio'r esgobion'.

Cymryd arnom fod yn ddemocratiaid a wna'r rhan fwyaf ohonom gan ateb: na, nid oes gan unrhyw un hawl i gondemnio unigolyn arall!

Ymhen wythnos daeth penaethiaid y colegau at ei gilydd, ac heb aros am eglurhad gan yr awdur, cytunasant i gondemnio'r Traethawd a'i alw'n anonest.

Yr Eisteddfod yw'r unig le ac mae'n rhaid ei defnyddio hi fel llwyfan gwleidyddol,' meddai Geraint Bowen, yr Archdderwydd ar y pryd, ar ôl i rai o brif swyddogion y 'Steddfod gondemnio'r protestwyr.

Darganfu nad oedd yn gallu dygymod â'i duedd flaenorol i gondemnio Eglwys Rufain am ei llygredd a gwendidau eraill, a gofynnai iddo'i hun tybed ai yr eglwys honno yn unig oedd yn ddigon cryf i amddiffyn crefydd yn erbyn ymosodiadau'r rhyddfrydwyr seciwlar.

Diwedd y gân oedd i Ferrar gondemnio'r cabidwl cyfan fel rhai anufudd i awdurdod.

Rhan gyntaf y broses yw'r hyn a elwir yn 'côd fenthyg', sef benthyca geiriau, termau ac ystrydebau o'r iaith ddominyddol i'r iaith frodorol (sef arfer sydd wedi cael ei gondemnio'n chwyrn gan 'buryddion iaith' yng Nghymru'n ddiweddar, gyda chyflwynwyr ifainc ar y radio a'r teledu yn arbennig yn dod o dan y lach!).