Roedd yr hin yn oer, ac wrth fynd ynghylch eu gorchwylion roedd yn anodd bod yn galonnog.

Un o'i gorchwylion oedd annog puteiniaid i droi oddi wrth eu ffyrdd drwg ac i fyw i Dduw.

Ac eto onid i Lety'r Bugail yr ai hi weithiau gyda'r hwyr ar ol gorffen gorchwylion, i freuddwydio?

Williams (Desin Brynawel), a chyfle arall i Jacob sôn am y gwirionedd a'r gorchwylion o chwilio amdano sy'n gyffredin i labordy'r gwyddonydd a myfyrgell y diwinydd.

Dileodd y rhain lawer iawn o ddiflastod beunyddiol y gorchwylion cyffredin - golchi, glanhau, gwresogi, smwddio, coginio, cadw bwyd, ac i mi eillio, oedd yn gas beth gen i a fy nhad, gyda'r asarn hen ffasiwn.

A llwyddodd yr Eglwys Bresbyteraidd hithau, â llawenydd, fel y rhai a aent i'r môr mewn llongau a gwneud eu gorchwylion ar ddyfroedd mawr, chwedl y salmydd, i gyrraedd 'i'r hafan a ddymunent'.

Rhestrir 20 amcan: ar gyfer pob un, nodir beth fydd gorchwylion y Bwrdd yn y gwaith o'u cyflawni.

Byddem yn gorfod mynd i godi tatws a chydweithio efo carcharorion rhyfel yn y gorchwylion hynny; ond gan mai ffarm oedd fy nghartref bu+m yn ffodus o gael gweithio gartref neu ar fferm f'ewythr ym Mach-y-Saint.

Ond mae hyn yn enghraifft berffaith o'r angen i ymateb i'r her a chreu trefniadau cadarnhaol newydd i alluogi ysgolion pentref i gyflawni eu gorchwylion yn effeithiol.