'Roedd hyn yn golygu y byddai'r refferendwm â grym gorfodol yn hytrach nag yn asesiad ymgynghorol.

Y dydd y bu+m i yno roedd yno filoedd o blant ysgol - y mae ymweld â Wawel yn rhan fwy neu lai gorfodol o yrfa bob disgybl cyn cyrraedd pymtheg oed.

Rhoddwyd terfyn ar drochi gorfodol gan y llywodraeth ddwy flynedd yn ol ac y mae pob corff sy'n ymwneud a defaid wedi condemnio cynnydd yn y clafr a ddigwyddodd oddi ar hynny.

Mewn llythyr at Mrs shepard, dywedodd Mr Bob Parry, Llywydd UAC, bod yr Undeb yn bendant o'r farn y dylid ail-gyflwyno mesurau gorfodol i reoli'r clafr oherwydd cynnydd y clefyd.

Ymhellach mae'n rhaid i Heddlu Gogledd Cymru adolygu eu polisi iaith, gan wneud y Gymraeg yn gymhwyster gorfodol i unrhyw un fydd yn gweithio iddyn nhw yn y dyfodol.

O BEN Y DALAR: Mae ymdrechion yr undebau amaeth i gael yr Ysgrifennydd Gwladol, John Redwood, a'r Gweinidog Amaeth, Gillian Shepard, i ailgyflwyno dipio gorfodol ar gyfer clafr ar ddefaid yn cael peth gwrandawiad.

Mae Undeb Amaethwyr Cymru wedi ymateb i'r hyn ddywedodd y Gweinidog Amaeth, yn ystod ymgyrch etholiadol Ewrop, ei bod yn ystyried ailgyflwyno dipio gorfodol pan ddywedodd y byddai'n ymateb i awgrymiadau oddi wrth y diwydiant.

Cafwyd sawl achos yn yr wythdegau ac ailgyflwynwyd dipio gorfodol.

Gwasanaeth Milwrol Gorfodol yn dod i ben.