Yr oedd yno hefyd fab o'r enw Goronwy.

` Yn fuan wedyn gwahoddwyd T. W. Jones, AS Meirion, a Goronwy Roberts AS i annerch cwrdd a drefnwyd gan y Pwyllgor Amddiffyn yng Nghapel Celyn.

Cafwyd gwasanaeth cyhoeddus yng Nghapel yr Amlosgfa, Bae Colwyn, lle y daeth tyrfa deilwng i dalu'r gymwynas olaf dan arweiniad y Parchedigion Goronwy Prys Owen ac Isaac Jones, Abergele, a Mrs Alwena Jones yn gwasanaethu wrth yr organ.

Dosbarth Carnedd: Mwynhaodd y dosbarth sgwrs ddifyr gan Mr Goronwy Evans, Llwyn Onn, am ddigwyddiadau ffermio mewn cyfnod o flwyddyn.

Mae'n hysbys iawn fod Goronwy Owen yn ysgrifennu yn null Horas mewn nifer o'i gerddi, megis 'Cywydd y Gwahodd' neu 'Awdl y Gofuned', tra oedd Edward Richard, Ystradmeurig, yn dilyn Fyrsil a Theocritus yn ei fugeilgerddi.

Goronwy Williams.

Beth bynnag, ar ôl i Miss M. Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

Fel ei gyd-athrawon yn Adrannau Cymraeg eraill tri choleg y Brifysgol, roedd yn rhaid iddo gynhyrchu rhan fawr o'r tetunau llenyddol y gelwid arno i ddarlithio arnynt ac aeth llawer o'i ynni a'i amser i gyhoeddi defnyddiau felly - argraffiad o gywyddau Goronwy Owen, a blodeugerdd o farddoniaeth yr Oesoedd Canol.

Yr arweinydd cyntaf oedd Mr Goronwy Jones, dyn gweithgar yn yr ardal oedd yn gweithio yn y Ffatri Laeth yn Rhydygwystl ac yn cadw siop gyda'i wraig ym Mynydd Nefyn.

(ibid., Mae'n well ganddo ddychymyg rhemp Pantycelyn na meddwl cysa/ ct Goronwy Owen.

Rhys farw, gofynnodd ei chwaer, Miss Olwen Rhys, am gael y llyfr cofnodion cyntaf yn ôl o'r Llyfrgell Genedlaethol, a rhoes ef ynghyd â'r ail lyfr cofnodion i Syr Goronwy Edwards i'w cyflwyno ar ran y teulu i Lyfrgell Bodley lle cedwid y llyfrau cofnodion eraill a oedd ar glawr.

Y mae siopau eraill ar hyd a lled y wlad y prynais werth cannoedd o bunnau o lyfrau ynddynt o dro i dro - Crewe, Wrecsam, Henry Jones, Caer; Goronwy Williams, Rhuthun; a Galloways Abertystwyth i enwi rhai.

Pan gâi lonydd (ganddo ef ei hunan a chan eraill) at y cofiant yr âi - ac, yn awr ac yn y man, at y cofiant i Goronwy Owen yr oedd hefyd yn ei gynllunio.

Os yw Shakespeare o'r pwys mwyaf i blentyn o Sais, a yw Goronwy Owen yn llai pwysig i Gymro?

Yn wir, cyhoeddodd y gwr hwn waith nifer o feirdd o Fôn - l Goronwy Owen er enghraifft.

Gallai hefyd fod yn ddigon beirniadol o ddiffygion awduron yr oedd eu clasuriaeth yn rhy gul, fel Goronwy Owen:

'Mor frwd meddai Puleston Jones yn Y Seren wrth adrodd gweithgareddau'r cyfarfod cyntaf, 'mor frwd ydyw yr yspryd Cymreig yma ar hyn o bryd, fel y dywedir i un brawd o ganol brysurdeb paratoi at ei arholiad ddiweddaf, roi un bore ar ei hyd i astudio prydyddiaeth Gymreig Gwn ddarfod i un arall ddarllen gweithiau barddonol Goronwy i gyd bron mewn un diwrnod" "Chwi synnech', meddai eto wrth adrodd am gyfarfod diweddarach, 'mor gyflawn o addysg ydyw papurau fel hwn (sc.

Llangefni Mehefin 23 Gareth Thomas, Aelod Seneddol; Yr Athro Derec Llwyd Morgan, Prifathro Prifysgol Cymru Aberystwyth; Bethan Evans (Gwanas), awdures; Y Cynghorydd Goronwy Parry.

Ni pharhaodd y mudiad clasureiddio hwn am fwy nag un genhedlaeth, serch hynny, ac ni welir fawr o ddylanwad clasurol ar farddoniaeth y bedwaredd ganrif ar bymtheg, onid yn anuniongyrchol efallai trwy ddylanwad Goronwy Owen a'i gyfoeswyr.

Wrth sôn am Ymgyrch y Cyfamod yn Sgotland dyfynnodd o un o gywyddau Goronwy Owen: "Pawb a'u cenfydd o bydd bai / A baw ddyn er na byddai%.

Un da am gatalogau o gywreinion betheuach a llyfrynnach prin oedd Goronwy Williams, ac ni bu neb gwell am faragen na Galloway.

Yma y mae Ruskin a Carlyle, Goronwy Owen ac Emrys ap Iwan, Rousseau a Ghandi a Francis Thomson, wedi eu cludo yma yn berlau gan rywun a'u gwelodd yn rhywle ac a'u cododd ac a'u cadwodd yn loyw lân lathraid.

Mae Maes yr Arian yn ddi-feth yn eu cefnogaeth i'r Arwydd a gwerthfawrogwn hynny a'r ymlyniad teyrngar wrth Fro Goronwy.

Dafydd Wigley, Plaid Cymru, yn trechu Goronwy Roberts, Llafur, yng Nghaernarfon.