Tyrd tithau'r ffordd hyn, Glyn.' Aeth i fyny grisiau arall a'i arwain i ystafell fechan lân a thestlus yng nghefn y tŷ.

(Ar yr alwad, GARI yn llamu oddi ar ei wely a chychwyn i lawr y grisiau yn eiddgar.)

A'r gŵr a aeth heibio iddi ganwaith heb sylwi arni gan fod ei ffroenau mor uchel, a'i feddwl yn barhaol ar ei filiwn nesaf A digwyddodd rhyw ddydd, iddo adael ei swyddfa a cherdded i lawr y grisiau.

Pan gyrhaeddodd, gwelai Rageur a Royal yn neidio i fyny ac i lawr grisiau pren y feranda.

Rhowch im eiliad neu ddwy eto.' Troes y fydwraig yn ol i'r llofft flaen, a'm tad yn dal i oedi'n ansicr ar y grisiau; ond cyn hir clywodd ei llais awdurdodol yn ei alw i mewn i'r ystafell.

Pwysai'r cŵn eu traed a'u hewinedd yn erbyn y grisiau wrth fy nhynnu i fyny gerfydd fy jersi." "Mae'n wyrth na ddrylliodd y defnydd wedi'r holl lusgo," ebe'i fab.

Yr oedd yn ddigon call i beidio â'm llusgo pan oeddwn yn anymwybodol." 'A dyma chi'n cyrraedd, o'r diwedd, at waelod grisiau'r feranda?" "Do, ac yr oeddwn yn falch iawn o deimlo'r pren dan fy nwylo," meddai'r tad.

Prin amser oedd gennyf i gadw fy het ac eistedd wrth fy nesg cyn i Sam ddod i fyny'r grisiau i'm hysbysu bod Matthew Owen wedi cyrraedd.

Ewch i fyny'r grisiau ar y chwith tu cefn i hysbysfwrdd ar lwybr nadreddog yn estyn a disgyn drwy'r eithin rhedyn a mieri.

Ar y cyfle cyntaf, llithrodd i lawr y grisiau ac ar draws y parlwr yn ddistaw, ddistaw.

Trodd a hercian i gyfeiriad y grisiau.

Ac yr oedd yn yr un adeilad wraig dlawd a'i gorchwyl ydoedd glanhau lloriau swyddfeydd, a'r grisiau a gysylltai loriau gwahanol yr adeilad hwnnw.

Daeth at dro yn y twnnel wrth i'r grisiau fynd yn fwy serth.

Cyfarfod athro Saesneg sy'n byw i fyny'r grisiau.

Yn yr oriel uwchben y grisiau roedd y gerddorfa fach o bum chwaraewr wedi dechrau cyfeilio i'r dawnswyr, a daeth yr hen wefr gyfarwydd dros Meg nes iddi deinlo bod ei thraed eisoes wedi magu adenydd.

Roedd llond tŷ yn eu disgwyl pan aethant i lawr y grisiau.

Ar ben y grisiau hongiai un lamp drydan wan o'r nenfwd gan daflu goleuni melyn ar y paent a godai'n swigod gwlyb ymhob man.

A'r wraig dlawd oedd ar hanner glanhau y grisiau hynny.

Gwnaed iawn am hyn yng nghynhyrchiad Merfyn Owen ar y teledu drwy bwysleisio'r grisiau ar amserau tyngedfennol yn y sgript ac asio hynny a phwyslais neu gynnydd mewn cerddoriaeth a ddynwaredai guriad calon (cerddoriaeth William Mathias).

Nid chdi 'di'r gynta'.' 'Ifan Ifans?' 'Ia?' ''Dwi'n mynd i gal babi rwan.' Brysiodd William Huws i lawr grisiau'r bus, gan ddarn-lusgo'r hwch i'w ganlyn, wedi gwerthu'i gymydog am lai na chawl ffacbys.

Y gamp fwyaf, fodd bynnag, yw peidio â rhoi eich traed yn y tail drewllyd sy'n britho'r grisiau cerrig.

Magodd blwc a rhedodd ar ei hôl, a'i chornelu lle na fedrai ddianc, ar dop y grisiau oedd yn arwain i lawr i'r ystafelloedd newid.

Taflodd olwg i fyny'r grisiau, a'i ddannedd amlwg yn un wên fawr.

Pobl sydd yn byw fyny grisiau hefyd yn cael pryd yno.

Clywais leisiau yn y cyntedd oddi tanaf, ond ni ddaeth neb i fyny'r grisiau.

Wedi iddynt fwyta pryd da, cododd Pierre, Mi awn i'n gwelyau,' meddai, cawn orffwys fory beth bynnag.' Arweiniodd y ddau i fyny grisiau llydain.

Y bora arbennig hwn, a'r tywydd yn oer, mam yn ei gwely efo 'asthma' a ninnau'r plant yn ein gwelyau, neu'n chwara'n y llofft, dyma lais nhad fel angel o waelod y grisiau (parch i mam am ei bod hi'n sâl) "Lle ma' nghrys i Jini?" mam yn ateb â gwich yn ei llais, "Yn yr 'airing cupboard' Charles." Nhad yn rhuthro i fyny'r grisiau, 'roedd yr 'airing cupboard' ar y landing, dros ffordd i lle'r oedd Mam yn cysgu.

Ymhen ysbaid, daeth rhywrai i fyny'r grisiau dan sgwrsio, clywais fy enw, ond dyna'r cwbl a ddeallais; dau athro ifanc oedd yno.

Clywem sŵn ei draed yn ffwdanu i fyny'r grisiau a thuag atom i'r llofft.

Ciliodd Mathew at y grisiau a'u hesgyn fel nad oedd yn bosibl i neb ei weld.

GARI: (Wedi dod i waelod y grisiau) Ie?

Gwelent oddi wrth ei ystum ei fod yn mynd i lawr grisiau neu ryw fath o ysgol ac ni fu'n hir cyn diflannu'n llwyr.

Mae'r Teledu yn mwmian ymlaen yn undonog ac i fyny'r grisiau, yn y cefndir pell clywir curiad trwm cerddoriaeth Gari.) Mam!

Doedd dim amdani ond dringo'r grisiau i'r bwyty, a chan ei bod hi bron iawn yn hanner dydd, prynodd ginio i'r tri ohonynt er gwaethaf y prisiau dychrynllyd.

Diolch yn fawr.' 'Tan fora Llun, Daniel, 'machgan i, tan fora Llun.' Pan gyrhaeddodd Dan waelod y grisiau, safodd yn ansicr, gan na wyddai ymhle i gael gafael yn y dyn bach.

Ar drothwy'r grisiau, sylweddolodd Gethin unwaith eto pa mor bell o'r ddaear yr oeddynt, a dechrau siglo'n benysgafn.

Aeth i lawr y grisiau meddw i'r salŵn - i weld drosto'i hun am y tro cyntaf alanastra salwch mor ar ferch ieuanc.

Tyrd i 'molchi a bwyta dy frecwast,' meddai Pierre, 'mi gei fynd allan wedyn i weld y fferm.' Dilynodd yntau Pierre i lawr y grisiau i'r ystafell ymolchi.

O'r diwedd, cyraeddasant waelod y grisiau ac edrych ar y porth bwa o'u blaenau.

Oedodd gyda'i llaw ar y bwlyn ac edrych i fyny'r grisiau.

(Yn ystod yr uchod, aiff LIWSI i fyny'r grisiau.

Yr oeddwn i'n rhy wan i feddwl erbyn hynny heb sôn am symud." "Dyna oedd y marciau a'r tyllau'n y grisiau pren felly?" meddai Louis.

Roeddwn yn dal i rythu ar y llygaid du, poeth pan agorodd ddrws ym mhell yn ôl o dan y grisiau.

Un ffordd, mae'n debyg, fyddai derbyn atgofion Gwenlyn ei hunan o risiau'r George yn y Coleg Normal a dechrau gyda grisiau'n ymdroelli i fyny ac i lawr.

Arweiniodd Marie y ffordd i fyny grisiau culion di garped, a'r lleithdra'n llifo hyd y pared noeth.

Ar waelod y grisiau derw llydan safai Hywel Vaughan a'i wraig Lowri.

Ac ar ris uchaf y grisiau, roedd darn mawr o sebon gwyrdd.

Fel roedden nhw'n mynd i lawr y grisiau ger ochr y pier, fe ddigwyddodd Joni sylwi ar ei dad.

Wrth weld eu mam yn wylo dechreuodd y plant hefyd wylo a daeth perchennog y llety i fyny'r grisiau i weld beth oedd yn digwydd.

Dychrynais gymaint fel y neidiais o'm gwely heb feiddio cyffwrdd ychwaneg ynddi, i lawr y grisiau â mi fel corwynt ac ofn yn fy mharlysu.

Fyny grisiau

A 'da chi ddim wedi talu'ch ffer 'chwaith.' Fel roedd William Huws yn croesi'r cae, a'r hen hwch yn igam-ogami'i rhyddid newydd, clywodd swn traed cybiau'r sêt gefn yn trybowndio i lawr grisiau'r bus dan siantio'u gwrthryfel dros y wlad dywyll, agored.

Mynd i fyny grisiau yno gan weld fod pob dim dan yr haul ar werth yno.

Yna, syrthiodd yn glewt i'r llawr, a'r ddau'n rhedeg nerth eu traed i lawr y grisiau.

Rhedodd honno i lawr y grisiau gan dybio fod Pamela'n dechrau gwallgofi ond ychydig wedi hyn cafodd hithau hefyd droedigaeth.

Roedd y gwesty yn un deg llawr ac ar ben grisiau pob llawr roedd yna lolfa.

Problem arall yw nad yw grisiau'r tŵr yn weladwy i'r gynulleidfa drwy'r amser mewn cynhyrchiad teledu gan fod y camera'n crwydro at wyneb neu gorff ac yn symud i ffwrdd oddi wrth ddarlun cyfiawn o'r set.

Ryw noson, a Rondol ar waelod y grisiau cefn heb yr un ddima i godi'r glicied, fe gredai yn y cyflwr hwnnw mai yn ei wylltineb y creodd y Creawdwr gors Bodwrog, ond ei fod wedi dod ato'i hun pan greodd feysydd haidd yr ardal, a esgorodd ar y wyrth o fedru gwneud cwrw; ac fe gydsyniodd a fo'i hun nad oedd yn iawn fod yr hyn a elwir yn ddim yn medru sefyll rhyngddo fo a'i beint.

Yr oedd dyn a elwir yn filiwnydd, a chanddo swyddfa mewn tŵr uchel, a phan esgynnai i'w swyddfa, arferai ddefnyddio lifft, ond pan ddelai o'i swyddfa, efe a gerddai i lawr ar hyd y grisiau.

Aeth i fyny'r grisiau simsan, noeth, yn bryderus a churodd yn wylaidd ar y drws.

'Dyma fi!' gwaeddodd Mam, gan gofio tynnu'i hesgidiau cynd echrau llamu i fyny'r grisiau.

"Erbyn hyn yr oedd Rageur a Royal wedi anghofio'u hofn ac wedi deall os na fuasen nhw'n helpu Rex i'm llusgo i fyny'r grisiau, buasai'n rhaid iddyn nhw fy ngadael i farw yno tu allan i'r tŷ.

Dechreuodd ambell un redeg a chododd eu lleisiau'n uchel wrth iddyn nhw ddechrau dringo'r grisiau ar ei ôl.

Wrth iddo ddechrau dringo'r grisiau, gwyddai ei fod bron cyrraedd diogelwch, ond erbyn hyn roedd rhai o'r corachod wrth ei sodlau.

Llusgwyd Myrddin a Geraint fel dwy sach o datws i fyny ac i fyny grisiau cerrig serth nes roedden nhw'n brifo i gyd erbyn cyrraedd y brig.

HELP!' Gollyngodd Mam y llwy de ar lawr yn ei dychryn a dechrau rhedeg i gyfeiriad y grisiau.

Diffoddodd y golau a chychwyn i lawr y grisiau gan alw: 'Horlicks mewn chwinciad, Modryb'.

Gwibiodd ar draws yr ystafell i waelod y grisiau ac fe'u dringodd fel ewig.

Wil oedd y gwas bach, tua phedair ar ddeg oed, a'i ben sgwâr, a'i wyneb fflat, gwelw; byddai'n gwlychu'r gwely, er i f'ewythr Vavasor roi cynnig ar lawer meddyginiaeth, ond doedd dim yn tycio, a Gwladys yn ddig bob bore y byddai'n gorfod llusgo'r matras gwlyb i lawr y grisiau cerrig o'r llofft stabal.

'Carwenna,' llefodd, gan afael yn dynn yn Man, fel petai he heb ei gweld ers blynyddoedd, 'mae 'na sŵn rhyfedd yn dod o fan'na!' A phwyntiodd i gyfeiriad y grisiau cefn a arweiniai i'r hen lofft chwarae.

'Rhys,' clywodd Mam yn galw arno o waelod y grisiau, 'mae Mali'n barod 'ŵan.'

Ar ochr ddwyreiniol y cyntedd, arweiniai grisiau wedi eu haddurno â theils i fyny i oriel â rheiliau haearn a thamaid arall o ramant gwydr lliw.

Gafaelodd yn dynn yn fy mraich a'm harwain i fyny grisiau y gwesty ac ar hyd coridor hir.

Crynodd drwyddi unwaith eto a throdd oddi wrth y grisiau.

Wrth i ni ddisgwyl am ysbaid ar waelod y grisiau i fynd i fewn i'r ystafell meddai wrthyf 'Are you nervous?' Fy ateb oedd 'Terrified' meddai hi wrthyf 'Don't worry that makes two of us'.

"Wnawn ni ddim diffodd y golau," meddai wrth y cŵn, "rhag ofn i ni faglu'n y tywyllwch ar y grisiau tu allan." Cofiodd am ei dors, ac agorodd y drws i'r cŵn neidio o'i flaen i lawr grisiau'r feranda.

Aeth honno o'i flaen gan ei dywys ar hyd grisiau cerrig, cul i lawr i berfedd y graig.

Yn flinedig aeth lawr y grisiau i holi unwaith eto.