Yn erbyn cefndir yr ymgyrch hon y clywn ei lais yn galw ar ddynion i gymryd i fyny'r groes a'i ddilyn - anogaeth sydd ar y naill law yn eu cyfarwyddo i gerdded ffordd tangnefedd ac ar y llaw arall yn eu gwahodd i gyfranogi o ddioddefaint y Selotiaid yr oedd eu cyrff meirwon weithiau i'w gweld ar groesbrennau mewn mannau amlwg ym Mhalestina.

O'i safle saff yn un gornel o'r stafell fe wnaeth ystumiau a oedd yn groes rhwng stumiau babŵn gwyllt a dawns y blodau.

Yn gwbl groes i duedd Graham Henry gyda'r prif dîm, mae'r Tîm A yn debyg o gynnwys set o olwyr llawn cyflymdra, dychymyg a doniau greddfol.

Y gwir amdani yw fod ymddygiad o'r fath yn gwbl groes i Reolau'r Ffordd Fawr, sy'n dweud yn eglur y dylai'r carafaniwr fod yn ystyriol o yrwyr eraill, gan adael digon o le o'i flaen i geir eraill dynnu i mewn, a hyd yn oed aros i adael i geir basio os oes angen.

Dymuna Olwen Rees Jones, Danolfan, Wern, Trefnydd casgliad at y Groes Goch yn Llanfairpwll yn ystod wythnos y Groes Goch ym mis Mai ddiolch i drigolion Llanfairpwll am eu cefnogaeth i'r gronfa ac i ddiolch yn arbennig i'r holl gasglwyr am eu gwaith ardderchog.

Dywedir bod boneddiges yn byw yn yr ardal ar y pryd, a oedd yn dra gelyniaethus tuag at bobl y capel, neu 'y pengryniaid' fel y'i gelwid hwynt, ac iddi godi ffermdy Groes Gwta rhwng y Capel a'r ffordd fawr er mwyn ei guddio o'r golwg wrth fynd a dyfod ar ei theithiau.

Yna, o dan nawdd Adran Efrydiau Allanol Coleg Prifysgol Cymru, Aberystwyth, bu ganddo o bryd i'w gilydd ddosbarthiadau ym Mwlch-y-groes, Pencader, Dihewyd, Rhydlewis, Bwlch-llan, Ceinewydd, Llanrhystud a Llwyncelyn.

Bron na ddywedwn fod undonedd gwastatiroedd yn groes i natur y Celt a hynny am ei fod o bosib wedi etifeddu tueddiadau sy'n medru ei godi'n sydyn i'r entrychion, a bod undonedd yn lladd ei ysbryd.

Dyblwyd a threblwyd yr emyn a daeth llanc ifanc ymlaen, un nad oedd erioed o'r blaen wedi gwneud dim yn gyhoeddus, a bwrw ati i ddiolch am farwolaeth y Groes ac i weddi%o'n daer am "awel o Galfaria fryn".

Ond, yn groes i'w ddisgwyliad, daeth mab yr Yswain ato, gyda gwên ar ei enau, gan ddymuno bore da iddo, a chan ei annog i deimlo yn hyderus, ac ychwanegodd: `C'lynwch chi fi, Harri, pan ddaw hi'n adeg cychwyn, a mi fyddwch yn all right.

Dyffryn afon Lledr yn llawn ffresni i gyfeiriad Bwlch y Groes a llethrau'r Drosgol, efo ambell oen bach yn prancio yn ei afiaith ar y llechwedd.

Bydd yn rhoi cyfle i bawb feddwl am yr hyn y maent yn anelu ato a bydd yn gosod disgyblaeth ar y gwahanol adrannau, fel bod y penaethiaid yn deall y sefyllfa ac yn osgoi gweithredu'n groes i'w gilydd.

Mewn un dosbarth o lenyddiaeth ganoloesol fe gynigir i ni bortread o Arthur sy'n gwbl groes i'r un arferol.

Er iddi, meddai, ei gynghori i fynd i'r angladd yn groes i'w ewyllys, rhag i neb ei amau, ac addo dal dano, aethai at yr Uwch-arolygydd Prothero yn unswydd i'w fradychu.

Nid nad yw'r dehongliad hwnnw'n bosibl ond mae'n rhaid gochel rhag ei dderbyn fel yr unig un: byddai hynny'n groes i natur fytholegol y sgriptiau.

Byddai'n groes i'w hanian hwy ymffurfio'n glwb a chyhoeddi'u cylchgrawn eu hunain.

Ai ynteu, a ddylai hi dorri llwybr newydd o'i heiddo ei hun, mynd yn groes i'r mwyafrif a dioddef yr amhoblogrwydd a fyddai'n dilyn yn anochel o hynny?

Achos erbyn hyn mae'r hysbyseb yn cael yr effaith gwbl groes i'r hyn a fwriedir arnaf i - a miloedd o rai eraill, siwr o fod.

Ac wrth gwrs yr oedd Elias, Williams a Christmas yn grwydriaid mawr (yn wahanol, dyweder, i Griffith Hughes, y Groes- wen) a llawer mwy o bobl o ganlyniad yn dod o dan eu dylanwad.

Er mai yn Lambeth yn Llundain y ganed ef, fe'i magwyd ym Mhen-y-groes ac acen hyfryd shir Gâr fu ganddo weddill ei oes.

Mae'n werth dringo at groes Dwynwen i dalu gwrogaeth i nawddsantes cariadon Cymru.

Dengys y darluniau ar y map ddatblygiad ffurfiau'r groes a geir ar feini yn y sir.

Gwaed dy groes sy'n codi 'fyny 'R eiddil yn gongcwerwr mawr, Gwaed dy groes sydd yn darostwng, Cewri cedyrn fyrdd i lawr...

Pontiodd fflam o dân o ffroenau'r dreigiau a saethu'n groes i'w wybren gan godi mwy o ofn arnyn nhw.

Yn groes i'r gred boblogaidd, mae'r defnydd a wneir o ysgolion cynradd gan y gymuned wledig yn isel iawn.

Deuwn at y llwybr canol wrth y groes.

Mae teuluoedd y wlad, yn groes i'r polisi un plentyn, yn cael dau neu dri phlentyn yn gyfreithlon.

Nid oeddwn yn cytuno â'i ragfarnau ac yr oeddwn yn aml yn mynd yn groes i'w gyfarwyddiadau ac yn erlyn yn ôl fy ngoleuni fy hun ac fel y gwelwn degwch y mater mewn llaw.

Dangosodd optimistiaeth a gorhyder ffôl, wedyn, trwy fynnu, yn groes i bob cyngor doeth, ymweld â Dallas, lle 'roedd y trigolion yn ei gasa/ u?

Fodd bynnag, y mae dau lun yn yr arddangosfa sydd yn ymddangos yn groes i'r duedd gyffredinol.

Tynnodd ei sgrafell dros esgob Bangor a'r deon am iddynt ofni cario croes ar bererindod i Ynys Enlli heb addewid o ymbare\l a bws a thywydd braf i groesi, gan of yn yn bryfoclyd, pa fath dywydd oedd hi tybed pan gariai Iesu ei groes real, drom, ar lethrau Calfaria.

Aeth Haydn yn groes i'w egwyddorion pan fenthycodd arian o'r capel i helpu Beti i ddelio gyda'i phroblemau ariannol.

Dyma'r drefn a arferwyd ers canrifoedd gydag enw cyffredin a arferir yn enw lle a dyma phaham y cawn enwau megis Y Groes, Y Waun, Y Betws, y Glog ac Y Bala ledled Cymru.

Ond fe gododd Richard Owen Waun ar ei draed, ac fe ddywedodd, 'Canwch "Gwaed y Groes sy'n codi i fyny%.' Ac fe'i canwyd â rhyw arddeliad rhyfedd, a dyblu a threblu 'Gad i'm deimlo/ Awel o Galfaria fryn'.

Ar ben hynny, un ymhlith sawl cyfeillach oedd hon a rhyngddynt yr oeddent yn dechrau hybu cyfnewidiadau yn nhrefn gwasanaethau'r eglwysi a oedd yn groes i ofynion y Llyfr Gweddi Gyffredin.

Yn ôl hen hanes aeth un o feibion Aberceinciau i Ryfeloedd y Groes ac ni chlywyd dim o'i hanes am flynyddoedd.

Mi faswn i'n leicio gwybod." Ac ar Faes yr Eisteddfod, fydd neb yn gwybod chwaith - yn groes i arfer y blynyddoedd diwetha', fydd y Bwrdd ddim yno gyda'u logo coch a gwyrdd, sydd un ai'n groes neu'n saethau'n mynd ar i mewn.

Fe fyddai defnyddio cerddoriaeth wedi'i rewi ar dâp yn groes i ysbryd y gwaith.

Yn sicr dydi tynnu'n groes a be at cross purposes ddim yr un peth.

I grynhoi, felly, er ei bod yn bur annhebyg bod polisi%au gwrthgylchol y llywodraeth ar ôl y Rhyfel wedi cael effaith groes i'r bwriad, y tebyg ydyw mai bach iawn hefyd oedd eu cyfraniad positif tuag at sefydlogi'r economi.

A gafodd bachgen erioed well siawns i fod naill ai'n eithriadol o grefyddol neu'n eithriadol o groes i hynny?

Yn ardal Caerdydd, nid oedd pobl yn medru dewis rhwng Christmas a'i gymydog a'i ffrind, Griffith Hughes, y Groes-wen, pregethwr tebyg iawn i Christmas o ran ei ddull.

Cynrychiolydd yr hil ddynol a'i dirprwy oedd Crist yn ôl syniadaeth Paul, a fu'n ufudd hyd angau'r groes a thrwy hynny gymodi dyn â Duw.

Ond, yn groes i'r wybodaeth ar y gwahoddiadau swyddogol, doedd Zulema Yoma de Menem ddim yn bresennol yn y dathliadau y bore hwnnw.

Un o lwyddiannau cynta'r Bwrdd newydd oedd llwyddo i symud swyddfa o Gwrt y Groes Hir ar y ffordd allan o Gaerdydd am y dwyrain i le newydd uwchben yr hen farchnad yn union yng nghanol y ddinas.

Mae'n rhaid imi gael gair â chi ar unwaith.' 'Rwyf wedi bod yn siarad hefo un plismon yn barod,' atebodd yntau'n bur groes.

Ond i goroni'r cyfan, a dyma oedd yn wir yn groes i'r graen ac yn ei gwylltio, roedd yn golygu ei bod yn awr wythnos yn hwyr yn dychwelyd i'w gwaith.

Tybed a ydyw swyddogaethau a phriodoleddau traddodiadol y ddau ryw (ddoe a heddiw) yn cael eu torri i lawr i raddau dan bwysau'r galar (ac o bosibl am fod y bardd yn canu'n groes i arfer y traddodiad barddol)?

Mae'r ansoddau sy'n hoff gan awdur y Pedair Cainc, sef gostyngeiddrwydd, diweirdeb a ffyddlondeb, yn groes i ansoddau'r gymdeithas arwrol y datblygasai'r Prydeinwyr a'r Cymry ohoni ac a ddethlid ganddynt yn eu llenyddiaeth.

Doedd dim drws go-iawn, dim ond un dellt, o farie ar groes-ymgroes.

Os oedd brwdfrydedd y dysgwyr yn dod â hyder newydd i Gymru, 'roedd y cyni economaidd ar ddechrau'r wythdegau yn gweithio'n groes i'r hyder hwnnw.

Hedfan am bump awr mewn cocpit awyren y Groes Goch, yn cario nwyddau allan i geisio lleddfu dioddefaint y Cwrdiaid.

Gwell gen i oedi wrth adfeilion yr eglwys islaw'r groes, Llanddwynwen.

Mae yna ddau olwg ar yr Hydref a rheini yn groes i'w gilydd - ond a chysylltiad rhyngddynt.

Serch hynny, yn groes i'r hyn a gredai'r mwyafrif o bobl, ychydig o garcharorion a fu farw ar fwrdd y llongau carchar a deithiai i Awstralia a 'does dim sail i'r cyhuddiad cyffredin mai diffyg cydymdeimlad ar ran yr awdurdodau fu'n gyfrifol am farwolaethau afraid yn ystod y siwrnai hir.

Mae haeru mai Caledfryn yn unig oedd yn ei olygu yn groes i dystiolaeth ysgrifenedig y papur ei hun, i ddechrau, lle ceir sôn diamwys am gydolygyddion.

Yn y lle cyntaf, ni all model statig, diamser, ymdrin o gwbl ag un o'r problemau ymarferol pwysicaf sy'n wynebu pob pennwr polisi%au, sef problem amseru; ac yn yr ail le, yn groes i dybiaeth (vi), nid ydyw gallu cynhyrchu'r economi yn aros yn ei unfan hyd yn oed dros gyfnod cymharol fyr.

Yn groes i holl gynghorion y swyddogion lles a diogelwch ar y teledu roedd wedi gosod y drych yn fwriadol yn y man hwnnw fel bod pob cwmwl o fwg-taro yn melynu'r gwydr.

Cyn pen chwarter awr arall o fyfyrio ar y groes o gyswllt gytbwys accenog yn nodiadau sych Wali, roedd Jabas hefyd yn chwyrnu'n braf.

Rwyn cofio hefyd, a minnau'n ddeuddeg oed, fynd yn groes i erfyniad fy nhad, i syrcas a oedd yn cael ei chynnal ar un o gaeau fferm y Neuadd sydd bellach yn fynwent.

Nid oes dim yn y darlun a ddyry ef o Ferndale ar gychwyn yr ugeinfed ganrif sy'n groes i'r darlun cyffredinol a gafwyd gan Lingen yn 1847.

Iddi hi yr oedd Y Groglith yn fwy defosiynol o lawer a byddai rhaid i ni aros bob amser pan ddeuai'n dri o'r gloch brynhawn Gwener y Groglith i geisio meddwl am Iesu Grist ar y groes rhwng y ddau leidr.

O fewn y mis yr oedd wedi cyhoeddi tair erthygl yn gorchymyn pob clerigwr i gydnabod uchafiaeth y Frenhines, i ddatgan nad oedd dim yn y Llyfr Gweddi'n groes i Air Duw ac i gymeradwyo'r cwbl o'r Deugan Erthygl namyn Un.

Yna dau gerflun pren, yn nhraddodiad cerfiadau gwerin Lithuania, i gofio'r rhai a gafodd eu lladd yn y ganrif ddiwetha' wrth geisio cario llyfrau Lithuaneg i'r wlad, yn groes i gyfreithiau'r Tsar.

Yn groes i hynny, os ewch ymlaen bymtheg tudalen fe gewch eich cymell i wrando ar un o areithiau mwyaf grymus, a mwyaf dyfynadwy, y Bardd o Stratford, mor huawdl nes ei bod yn berwi drosodd chwarter y ffordd i lawr y tudalen nesaf.

'Yn groes i'r drefn arferol, mae modd i bawb ddarllen y cynnyrch wrth iddo gael ei ollwng o ddwylo'r beirdd a chael cyfle unigryw hefyd i gynnig eu sylwadau answyddogol ar y cynnyrch ymhell cyn i'r beirniad swyddogol wneud ei waith," meddai llefarydd.

Ac eto cofiaf gryn lawer o dynnu'n groes rhyngddynt.

Ond nid yw Daz yn gwneud dim sy'n groes i normalrwydd, dim ond byw mewn pabell.

'Mi wn i bod hyn yn mynd yn groes i'r graen, Rhian, ond hyd y gwela i does 'na ddim mwy y medrwn ni'i wneud ar hyn o bryd.

Arhosodd y trên o'r neilltu am beth amser a dyma anferth o drên y Groes Goch yn mynd heibio'n araf.

WYTHNOS Y GROES GOCH: Casgliad Llanfairpwll.

Gan iddi flodeuo yn yr hydref, yn groes i'r rhelyw o goed eraill, mae ei ffrwythau hi yn llenwi yn y flwyddyn newydd.

Ar y dechrau, bu'r Ysgrifennydd Cartref Winston Churchill yn betrus, ond cyn bo hir rhoddodd rwydd hynt i'r ceisiadau am Gatrawd Gwyr Meirch a throedfilwyr yn y Rhondda, yn groes i ewyllys RB Haldane, yr Ysgrifennydd Rhyfel.

Yr oedd Natur a Rhyddid yn dechrau tynnu'n groes i'w gilydd.

Eu trosedd oedd peri difrod i ysgol fomio ar Benrhyn Ll^yn, a osodwyd yno yn groes i fwyafrif clir o bobl Cymru, a mwyafrif llethol pobl Ll^yn.

Wedyn, dyma'r ddynas yn rhoi pib i bawb i hongian wrth labad ei gôt, a'n gwahodd ni i'w chwythu nhw, ac mi fasach yn meddwl wrth y sūn fod yna griw o sgyrsions ar stesion Gaer wedi mynd yn groes.

Yn groes i'r disgwyl efallai, nid oedd fawr o wahaniaeth yn y patrwm darllen cylchgronau Cymraeg rhwng gwahanol grwpiau oedran.

Roedd dau lanc o'r Llu Awyr a merch o'r Groes Goch, un milwr o gatrawd Albanaidd a ni'n dau yn ysmygu.

Er bod carfanau yng Nghymru yn erbyn y Rhyfel, fel yr anghydffurfwyr a oedd yn ymfalchïo yn nhraddodiad heddychlon Henry Richard, a ddywedodd fod 'pob rhyfel yn groes i ysbryd Crist', ffafriol at ei gilydd oedd yr alwad am wirfoddolwyr.

Yn groes i agwedd fy ffrind, cesglais hwy i fag polithîn - nid oedd ymdrech y noson wedi bod yn ofer!

Roedd yn brofiad rhyfedd iawn - edrych allan o ffenest siop a gweld yr holl wynebau yn edrych nôl ata'i!' Pan alwyd cynrychiolydd y Groes Goch i Dohonan ar fyr rybudd, bu'n rhaid i Aled ddal yr awennau, yn trefnu lle diogel i gadw'r holl lori%au oedd yn cario nwyddau ac i oruchwylio unrhyw lwythi nwyddau eraill oedd yn cyrraedd yr ardal.

Canwch "Gwaed y Groes sy'n codi i fyny%.' A dyma hi'n ganu o dan arweiniad Ysbryd Duw, nes oedd pobl oedd yn byw yn Gerisim yn methu deall beth oedd yn bod.

Mewn cyfres o ymladdfeydd gwaedlyd gyda lladron o farchogion treisgar a thwyllodrus dengys Geraint ei nerthoedd fel marchog arfog, ond yn y modd garw, didostur yr ymetyb i rybuddion ffyddlon Enid gwelir mor brin ydyw o wir gymhellion y marchog urddol, er bod un awgrym mai'n groes i'w natur ei hun y gweithreda fel hyn, 'a thost oedd ganthaw edrych ar drallod cymaint â hwnnw ar forwyn gystal â hi gan y meirch pe ys gatai lid iddaw'.

Yn groes i'r gred a faentumiwyd gan rai fod yr argyfwng a wynebodd y wlad yn 'wewyr geni gwareiddiad newydd', ni welodd J.

Tydi'r peth ddim yn naturiol, gweld enillydd y bara ar y clwt; mae'n gwbl groes i'r graen, er gwaethaf y ffaith fod llawer yn yr oes dywyll hon wedi troi'r byrddau a'r gūr yn mynd yn ūr-tū a'r wraig yn mynd allan i weithio!

'Roeddynt wedi argymell gwrthod pob cais tu allan i'r ffîn oherwydd ei bod yn groes i'r cynllun lleol.

Yn ôl un gred gwnaed pren y groes o'r gerddinen ac mai dyna pam mae'n medru gwrthsefyll holl gynllwynion y Diafol.

Mae tuedd ganddi hefyd i fwyta aeron anaeddfed, sydd hefyd wrth gwrs yn groes i fuddiannau'r eiddew a'i hangen i wasgaru hadau ffrwythlon.

Edwards, ac yn groes i farn y myafrif llethol o addysgwyr Cymru, cydymffurfiodd y Swyddfa Gymreig yn hunan-fodlon ddigon â'r patrwm preifateiddio a luniwyd gan y Weinyddiaeth Addysg.

Mae anwybyddu'r gwahaniaethau naturiol rhwng dynion a menywod yn groes i reolau natur, ac yn gwadu rhyddid y wraig i gyflawni ei dyletswyddau naturiol.

Dacw'r nefoedd fawr ei hunan 'N awr yn diodde' angau loes, Dacw obaith yr holl ddaear Heddiw'n hongian ar y groes; Dacw noddfa pechaduriaid, Dacw'r Meddyg, dacw'r fan Caf fi wella'r holl archollion Dyfnion sy ar fy enaid gwan.

A chostiodd y gwaith hwnnw'n ddrud iddo, dim byd llai nag aberthu ei fywyd ar y groes.

Ystyriwch hyn: os megir cywion hwyaid o dan iâr, yr iâr honno yw eu mam ac fe'i dilynant i bobman gan ddibynnu arni'n llwyr am eu cynhaliaeth a'u diogelwch; serch hynny, yn gwbl groes i ymddygiad yr iâr, ni ellir rhwystro'r hwyaid bach rhag mynd i ddŵr a nofio ynddo.

Nid diffiniadau caeth mo'r uchod na rhai yr oedd y naill yn groes i ystyr y llall.

Ar yr wyneb roeddynt yn groes i'w gilydd; ac yn ôl rhai maent yn parhau i fod felly.