Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gron

gron

Mae'n gan gron gyda nhw.'

Ond bu'n rhaid i mi gynilo am flwyddyn gron ar gyfer yr ail-gwrdd hwn, a oedd i mi yn debycach i gyfarfod cyntaf.

Ond wrth ystyried Elphin, ar y llaw arall, dichon y cytunem nad oes yn ei waith odid ddim o werth mawr parhaol ac nad oes ganddo gymaint ag un gerdd gron y gellir cymharu ei hansawdd a goreuon ei genhedlaeth nac ag unrhyw genhedlaeth arall.

I be' sy' isio coler gron?

Nid wyf wedi llwyddo i ddarganfod fawr o hanes yr ysgol hon er fy mod yn gwybod bod rhai o ferched Llannerch Gron, chwiorydd fy nhaid, wedi bod yno.

'Mae' ffŵl yna'n meddwl ei fod o wedi dod o hyd i'r Ford Gron.'

Testun ei awen bryd hynny oedd 'Wrth afonydd Babel' Roedd y Ford Gron yn llawn gwybodaeth am arlunwyr, ffasiynau, glweidyddiaeth, llyfrau a materion beunyddiol, y cyfnod.

Ond mae cynlluniau'r corff rheoli Cymreig FAW wedi tynnu nyth cacwn i'w pennau ac wedi creu rhwyg o fewn rhengoedd y bêl gron.

Llenwch bowlen wydr gron fechan glir gyda dwr oer o'r tap.

Byddwn i'n gyff gwawd i'r gymdogaeth gron pe...'

Un o weddillion pres tecaf Ceredigion yw'r darian gron, wyth modfedd ar hugain ar ei thraws, sydd yn yr Amgueddfa Brydeinig.

Pwy ond Jacob a allai droi sefyllfa o'r fath yn gyfrwng gwên a gofid, gan gloi ei ddameg gyda her o gwestiwn: 'Pwy dynn ei gôt?' Aeth blwyddyn gron heibio cyn i neb weld Yr Ymofynnydd yn ymddangos drachefn â chlawr melyn braf amdano, gyda'r golygydd yn cyfaddef i'r cywilydd a donnodd drosto oherwydd iddo 'orfod tynnu côt oddi ar gefn yr hen ŵr' a'i anfon allan 'fel sgerbwd noethlym, gwyn'.

Hynny, wrth gwrs, ar Iol bwyta llond eu bolia am flwyddyn gron a chael pob sylw a oedd yn ddyladwy i ddafad.

Gweld urddas a balchder rhai o'r cenedlaetholwyr yn wyneb caledi ail-enedigaeth gwlad; sylwi ar siacedi lledr a bysedd modrwyog cyfoethogion y farchnad ddu; clywed recordiau Americanaidd yn dôn gron ddiddiwedd ar radio gyrrwr ein car.

Ond fe gytunir bid siwr, mai un o orchestion mwyaf John Eilian oedd ffurfio'r cylchgrawn rhyfeddol hwnnw, Y Ford Gron a ddaeth allan yn y tridegau cynnar.

Yn sydyn, roedd Meic yn dal bwyell ddisglair ddeufiniog a tharian ysgafn gron yn ei ddwylo.

Roedd y gwrthgyferbyniadau hyn i gyd yno ond o fewn i un bersonoliaeth gron, gyfan.

Roedd wedi edrych ymlaen ers wythnosau at y daith y byddai'n ei gwneud heddiw - taith a fyddai'n ei dwyn bob cam i'r ddinas fawr lle'r oedd yn mynd i dreulio wythnos gron gyfan yng nghwmni ei chyfnither, Llygoden Fach y Ddinas.

Rydych chi fel tiwn gron Mam.