Rhaid gwahaniaethu hefyd rhwng cenedlaetholdeb, imperialaeth o thotalitariaeth, er cydnabod y gallant oll weithiau gyd- fodoli yn yr un wlad.

Oni bai am y gloch byddai'n anodd gwahaniaethu rhyngddynt!

Ond wedi i Awstin ddod i'r gorllewin, i'r rhanbarth a elwir yn Gymru heddiw, canfu bobl a oedd yn parhau i ymarfer y ffydd Gristnogol er ei bod yn gwahaniaethu llawer mewn dull a ffurf oddi wrth yr hen ffurf Ladinaidd.

Byddai agwedd dychmygus a chreadigol o'r fath yn gwahaniaethu'n fawr oddi wrth y sefyllfa bresennol sydd wedi ei sylfaenu ar feddylfryd negyddol dan ddylanwad y Comisiwn Archwilio, nad yw'n meddu ar arbenigedd addysgol na chydwybod gymdeithasol.

Nid ydynt chwaith yn gwahaniaethu rhwng y Cymry Cymraeg a'r rhai di-Gymraeg.

Iddo ef, yr oedd natur yr Iesu yn ranedig - yn ddyn ac yn Dduw - a rhaid oedd gwahaniaethu'n ofalus rhwng y ddau er mwyn osgoi pechod eilunaddoliaeth a ddilynai o ganlyniad i addoli yr hyn oedd yn ddynol yn ei natur.

Nid yw'n bosibl, ar ôl cyfnod o dros ugain mlynedd, gwahaniaethu rhwng achos ac effaith mewn mater mor astrus ag antur Suez.

Rhaid gwahaniaethu rhwng cenedlaetholdeb diwylliannol a gwleidyddol, diwylliannol - da, i gadw amrywiaeth.

Bellach, mae'n gobeithio y bydd cyflogwyr y dyfodol yn gallu gwahaniaethu rhwng y ddau.

Mae'r ddeddf yn cydnabod Basgeg fel priod iaith Gwlad y Basg, yn rhoi statws swyddogol i'r iaith ynghyd â Sbaeneg ac yn datgan nad oes modd gwahaniaethu ar sail iaith.

Cytunodd cadeirydd y tribiwnlys y dylai gwrandawiad llawn gael ei gynnal i honiadau bod y fyddin yn gwahaniaethu'n annheg ar sail hil.

Dangosodd Waldo yn ei erthygl ar 'Barddoniaeth T. E. Nicholas' mor angerddol y gallai amgyffred gwirionedd ac mor anodd iddo weithiau oedd gwahaniaethu rhwng gwefr sylweddoli gwirionedd a gwefr adnabod barddoniaeth.

Gan fod dau 'Jones' yn y Ganolfan lechyd, cwbl naturiol i dafod yr ardalwyr oedd gwahaniaethu rhyngddynt trwy gyfeirio at y partner hyn fel Doctor Jones, a'r ifengach fel Doctor Tudor.

Mae hyn yn debyg o dorri calon y rhai sydd heb lawer o amser nac arian, ac mae'n un o'r ffactorau sy'n gwahaniaethu'r agwedd broffesiynol at y pwnc oddi wrth yr agwedd mai hobi archaeolegol ydyw.

Argymhellodd Diole\ y dylid gwahaniaethu rhwng 'archaeoleg môr' ac archaeoleg tir a nododd 'ei bod yn rhywbeth amgenach na changen o archaeoleg tir'.

Nid yw'r firws yn gwahaniaethu rhwng pobl mae'n hollol ddemocratig!

Daw'r nerfau o'r trwyn i fyny drwy'r tyllau bach hyn fel pan fyddwn yn anadlu fe'n galluogir i sawru a gwahaniaethu rhwng gwahanol arogleuon.

Y mae'n ddigon tebyg bod yna ambell i alwad afresymol, ond sut y mae gwahaniaethu?

Mae'r un peth yn wir wrth chwilio am enwau priod, fel BBC, neu Mabinogi: mae'r Chwilotydd yn gwahaniaethu rhwng y defnydd Cymraeg a'r gweddill.

O gymharu â deddfwriaeth yn erbyn hiliaeth, gwahaniaethu ar sail rhyw neu anabledd, mae trefn gwyno Deddf yr Iaith Gymraeg wedi ei llwytho o blaid y corff cyhoeddus ac yn erbyn y defnyddwyr.

Y mae'n ddiamau fod y gred yn nhrefn Duw a'i allu byd-eang yn cynnwys y syniad o le a chyfraniad pob cenedl; ond dylid gwahaniaethu rhwng hyn â syniad cwbl wahanol yr Hen Destament am etholedigaeth Israel fel pobl Dduw a phlant y cyfamod.

Buddiol yn ein barn ni, felly, yw gwahaniaethu rhwng swyddogion project a staff arbenigol canolog.

"Pa beth sy'n gwahaniaethu cymundod cenedlaethol oddi wrth gymundod politicaidd?" Sonia am gylymau gwaelodol sy'n rhwymo dynion ynghyd.

Yr awgrym yw mai ychwanegiadau dynol yw'r 'geiriau dodi' hyn, fel yr oedd William Salesbury i'w galw, a bod angen gwahaniaethu'n fanwl rhyngddynt a gwir eiriau'r Ysgrythur.

Llyfr am y 'babi' yw hwn i fod ond mae gofyn dewin i fedru gwahaniaethu rhyngddynt cyn belled ag y mae hanes y BBC ym Mangor yn y cwestiwn.

Byddai'r rhain yn gwahaniaethu o fro i fro neu'n newid o dymor i dymor, ac yn peri hwyl neu siom, ac felly yn mynd yn ddeunydd cof ac ymddiddan.

Er eu bod mor fynych ynghlwm yn ei gilydd, rhaid gwahaniaethu'n glir rhwng cenedl a gwladwriaeth.

Yn y gorffennol, pe byddai rhywun yn dymuno chwilio, er enghraifft, am safleoedd yn ymwneud â'r 'piano' (fel teyrnged hwyrach i'n Cadeirydd, Branwen Brian Evans, sydd yn athrawes biano ac yn gyfeilyddes o fri), byddai'r we yn methu â gwahaniaethu rhwng y safleoedd Cymraeg a'r rhai Saesneg.

Nid yw'r iaith felly yn 'perthyn i bawb' nac ar gael yn mhob rhan o Gymru ac mae hefyd yn gwahaniaethu yn erbyn pobl nad ydynt yn gallu siarad yr iaith neu yn hyderus i'w hysgrifennu.

Yn wir, mae anatomegwyr wedi dangos, er i bob ymennydd gael ei greu ar yr un ffurf gyffredinol, maent hefyd yn gwahaniaethu mewn manylion.

Rydym yn sôn am ddim llai na chwyldro os am herio a thrawsnewid canrifoedd o ormes, diffyg grym a gwahaniaethu yn erbyn y Gymraeg.