Wrth orwedd yn ei ymyl ar y gwely, a'r llenni ar agor i adael golau dydd i mewn, teimlai Hannah'n eiddigeddus o'i iechyd.

Pan oedd pawb wedi cilio i'w cytiau, roedd un o fechgyn y Llynges yn crwydro o amgylch y gwersyll yn chwilio am hoelion a darnau o bren a sachau, ac wedi iddo lwyddo i gael digon o ddefnyddiau aeth ati i wneud gwely bach reit handi iddo'i hun.

Cyn iddi ei chyrraedd chwalwyd un o'r cwareli'n siwrwd man a landiodd homar o garreg ar draed y gwely a bownsio wedyn i'r llawr.

'No, it really is' meddai y fenyw ac wedyn dyma hi yn cyflwyno ei hun wrth ei henw a minnau yn sythu i fyny yn y gwely mewn panig ac ymddiheuriadau llawn.

Ymlwybrodd yn araf ac yn ofalus tuag at ei gwely cynnes yr ochr draw i'r tū.

Mae'n ddrwg gennyf orfod eich codi o'r gwely, meddai'r Arolygydd yn swta, ond mae gennyf warant i chwilio'r tŷ yma,' a chan chwifio'r papur yn ei law camodd dros y trothwy.

Gorweddai yn ei gwely bach pren mewn twll yng nghlawdd y cae haidd yn troi a throsi, yn ysu am weld golau dydd.

Roedd hi wedi mynd i'w gwely yn weddol fuan, i blesio'i mam yn fwy na dim, ac wedi dechrau darllen un o'r llyfrau a gafodd yn y llyfrgell.

O dipyn i beth datblygodd carwriaeth rhyngddo ef a Mary, a phan godai Ali'n fore i weithio shifft gynnar, nid yn anaml neidiai Fred o un gwely i'r llall i'w gadw'n gynnes, fel petai!

Aeth fy chwaer i fyw i Fethesda ar ôl priodi, a'r Nadolig cyntaf i ni fod hebddi cafodd Mam y ffliw neu rywbeth, bu'n wael iawn, a gorfu iddi aros yn ei gwely.

Daeth yn nes at waelod y gwely.

Roedd Mrs Sandra Kramer yn sâl yn ei gwely gyda'r ffliw.

Ond doedd dim digon o le iddyn nhw i gyd mewn un gwely, ac mi fydden nhw'n gweiddi, "Rydw i bron _ syrthio o'r gwely!" "O, rydw innau bron _ syrthio!" "Does gen i ddim digon o le!" "Does gen innau ddim digon o le chwaith!" "A rydw i'n cael fy ngwasgu yn y canol!" Felly doedd yr un o'r dynion bach od yn gallu cysgu'n gysurus, ac roedden nhw wedi blino'n l_n.

Dyma iti wats, rho hi am dy arddwrn,' ac er mawr syndod i'r bachgen taflodd wats arddwrn hardd ar y gwely.

Fel gyda gweddill y llyfrau, mae'r lluniau sy'n cyd-fynd a'r stori yn ddeniadol o syml a'r llyfr ei hun yn fach ac yn dwt ac o faint cyfleus i'w ddarllen yn y gwely.

'Roedd EJ eisoes yn y gwely yn chwyrnu'n dawel, a Debora yn ei llofft yn cysgu, ei bawd yn ei cheg fel arfer, a bysedd y llaw arall yn cydio'n dynn mewn darn o siol dreuliedig.

Fe godais o'r gwely, gosodais botel dwr poeth ar y man priodol ac fe gymerais Aspirin i leddfu'r boen.

Felly, flynyddoedd yn ol, yr arferai dacluso gwely i'w dol mewn hen focs sgidie.

O ganlyniad, fe fyddai'r awdurdodau yn medru gwahardd y Gymdeithas, a gwneud yr holl aelodau yn derfysgwyr dros nos, tra eich bod yn cysgu'n braf yn eich gwely.

Golyga y gall grwpiau Cymorth i Fenywod gynnwys yn y dyluniad nodweddion nad ydynt ar gael mewn tai i anghenion cyffredin, megis ystafell chwarae, mwy o ofod ystorio, mesurau diogelwch ychwanegol ac ystafelloedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd gwely mwy ar gyfer teuluoedd cyfan.

Wedi i bawb fachu gwely yn un o'r stafelloedd - Y Nyth (bechgyn), Y Ffae (merched), a'r Twll (chwyrnwyr), agorwyd y penwythnos gyda thrafodaeth ar y flwyddyn a aeth heibio.

Gyda golwg ar y tair stori a leolir ym Morgannwg, straeon am gyfnod y Streic Fawr yng nghanol y dauddegau ydynt; ac yn un ohonynt, sef yn 'Gorymdaith,' teflir cip yn ôl ar y cyfnod yng nghanol y bedwaredd ganrif ar bymtheg pan ddaethai hen dadcu a hen famgu Bronwen i'r cymoedd am y tro cyntaf, 'wedi teithio mewn cert o Sir Gaerfyrddin.' Un o ferched Arfon oedd Kate Roberts wrth gwrs - ni chaiff neb anghofio mai yno y'i maged: Arfon (fel y gwelsom) oedd y magned a'i tynnai hyd yn oed ar ei gwely angau - a chan mor gysa/ ct a thriw y portreada hi fywyd y werin-bobl a drigai yno, ei llenyddiaeth hi yw'r nesaf peth at hanes cymdeithasol bro'r chwareli a luniwyd erioed.

Fe ddylai'r gwely fod mor bell o'r ffenestr ag sy'n bosib, os nad yw'r llenni yn drwchus.

Roedd y gwely pren isel wedi ei osod yn erbyn y wal fewnol ac roedd gwrthban brown golau yn symud i fyny ac i lawr wrth i'r hen ŵr anadlu'n llafurus odano.

Dyna oedd yn egluro pam yr oedd o wedi bod yn cysgu yn ei ddillad ers wsos ag un goes allan o'r gwely!

'Dim diolch,' meddai Huw gan ymgladdu dan ddillad y gwely.

Ymhen hir a hwyr adroddais y stori am y gwely wrth y bechgyn a chawsom lawer o hwyl ynghylch y digwyddiad.

Bwrdd, ambell gadair, cwpwrdd a gwely, un cul.

Cefais hyd i rwyd i'w thaenu dros y gwely bach, ac oherwydd hynny gallwn gysgu heb ofni brathiadau mosgito, a rhaid fod hyn eto wedi f'arbed rhag dal malaria.

Wrth fynd heibio i lofft Debora sylwodd fod y drws yn lled agored, a chlywai sūn symud o'r gwely.

Mae'n wybyddus i lawer sut y bu i William ymadael â'r Methodistiaid yn Llansannan yn sgil penderfyniad yr henaduriaid i ddiarddel ei gyfaill Joseph Davies am ei fod wedi cerdded adref ar fore Sul i ymweld â'i wraig ar ei gwely angau, fel y tybiai ef ar y pryd.

Yn wynebu'r drws roedd yna wely haearn sengl, ac fel roedd o a'i dad yn edrych fe gododd y gwely i fyny i'r awyr bedair troedfedd oddi ar y llawr.

Ni allai gwyno am yr ystafell na'r gwely chwaith.

Arhosodd ddwy noson gyda ni, a Mam oherwydd enwogrwydd yr ymwelydd efallai (ac fe'i gwnaed yn farchog yn ddiweddarach) yn fwy gofalus nag arfer, os oedd hynny'n bosibl, fod pob peth yn iawn: y prydau wrth ei fodd, y gwely'n gyfforddus, yr ystafell a'r llieiniau a'r hyn ac arall yn lân fel newydd.

'Roedd yr hyn ddigwyddodd wedyn fel ffars Brian Rix; nhad yn neidio o'i wely, y tŷ'n ysgwyd, drws ystafell gysgu mam a nhad yn agor a chau, drws ystafell gysgu ni yn agor, yr ystafell fel bedd, Wili a Glyn yn y gwely mawr yn cuddio o dan y blancedi a finna yn y gwely bach un lygad ar agor yn gwylio'r digwyddiadau, a gweld nhad un llaw yn dal y 'long johns' i fyny a belt yn y llaw arall yn colbio'r gwely.

Sgwrs, paned o goffi, ac fe allen ni fod wedi ei rhoi hi yn ei gwely gyda'i sicrwydd fod rhywun yna yn gofalu amdani...

Er fod tafarn y Gloch dipyn yn hen-ffasiwn, cawsant fod eu stafelloedd gwely'n rhai digon cyfforddus a glân.

Doeddwn i ddim yn cyd-fynd ag edifeirwch erchwyn gwely, rhyw yswiriannau munud olaf, lathen o glwydi uffern.

Hynny yw, mi fedrwch chi, fel y dyn yn yr hysbyseb, siopio yn eich trons, yn gorweddian ar eich gwely, heb symud o'r ty.

Yn y dre, mi aethon nhw i siop fawr a phrynu pump cadair newydd a phump gwely newydd.

(Yno, fel y digwyddodd pethau, ar ymweliad â chartref Wil, fy mrawd, y cafodd Mam ei tharo'n wael.) Pan gyrhaeddais, roedd fy chwiorydd a'm brodyr yn y llofft o gylch y gwely, a Mam, druan, yn anymwybodol.

Mae rheowr lleoliad y ffilm, Roy Jackson, wedi bod yn yr ardal drwy'r wythnos hon yn chwilio am lefydd hunan-ddarpar a gwely a breacwast i'r criw.

Syrthiodd i mewn i'w gwely, ond gwyddai fod cwsg heno yn bell iawn oddi wrthi.

Oes gen ti awydd diferyn i'w yfed cyn mynd i'r gwely?" "Dim diolch .

Wedyn, rhaid i chi gael pump gwely yn lle un gwely," meddai'r dyn trwsio sosbenni.

Yr oedd wrth ei fodd, wrth gwrs, ac archodd fi i gael gafael ar y 'saer medrus' ac ordro gwely newydd.

Honnwyd hefyd y byddai dros gant o ddeifwyr yn archwilio gwely'r môr i sicrhau nad oedd unrhyw ffrwydron yno, cyn i Fidel wneud unrhyw nofio tanddwr.

o hyd ..." Trodd Morwen oddi wrth y ffenestr a cherdded ar flaenau ei thraed at y gwely.

Cusenais Meinir wedi iddi orwedd ar wastad ei chefn yn y gwely, a rhybuddiodd fi unwaith eto.

Ni chawn fawr o son amdano'n anwesu Sarah, dim ond cyfeirio'n ddidaro ati'n 'ymnythu yng nghorff ei phriod yn y gwely mawr'.

Yn sydyn gwelodd y Capten un o'r swyddogion eraill yn brysio ymaith gyda gwely ar ei ysgwydd a rhedodd ar ei ôl.

Drwy'r ffenestr agored y noson honno, y peth olaf a glywai'r plant oedd sŵn yr afon yn llithro'n dawel dros y cerrig ar ei gwely gro yng ngwaelod y dyffryn, sŵn y tylluanod yn hwtian yn y coed ar ei glannau a chyfarthiad pell y llwynog coch o'i ffau ar lethr y mynydd.

Ac mae Gruff yn dal i gwyno fod y peli bach yna o bapur arian bob lliw mae o'n eu darganfod yn y gwely yn 'i gadw fo'n effro'r nos ac yn mynd i mewn i'w byjamas o.

Roedd Modryb yn ei gwely yn darllen Woman's Weekly fel brenhines, Gwenan a'r hogiau'n cysgu a Dad yn edrych ar y newyddion hwyr ar y teledu.

Eisteddodd ar y gwely a dowcian arno fel plentyn.

Gosodais y gwely i lawr yng nghanol y cwt a rhoddais f'enw arno, ac yna brysiais yn ôl i ofalu am y gwelyau eraill a nifer o baciau a safai gerllaw.

Cododd o'i gwely ac edrychodd ar y ddesg wrth ymyl y ffenestr lle gorweddai ei thraethawd a'r llyfrau o'r llyfrgell.

Mae'r tren ei hunan fel fersiwn rad o'r Orient Express, sedd a gwely cul i bawb, a'r rheiny'n ddigon cysurus.

Ddim yn unig hynny: 'ryn ni'n rhannu'r un gwely dwbwl hefyd.' 'Cadwn ni'r ffenestr yn agored.' 'Sut?' 'Paid â hidio am y peth.

Lusgodd ei hun allan o'i gwely.

Cysgai Gwenan yn braf yn ei gwely ar ôl bwyta llond gwlad o Goco Pops.

Gallai weld cysgod du yng nghornel yr ystafell yn agos at droed y gwely.

Ac un tro yr oedd yn eistedd yn flinedig wrth erchwyn ei gwely, ac fe hepiodd ef am ychydig o funudau.

ystôl groch ffôl, goruwch ffêr' ac arogli gydag ef 'drisais mewn gwely drewsawr'.

Ac yn y fan fawr roedd pump cadair, pump gwely, pump beic, a phump cwpan mewn bocs.

"Mi glywais fod Monsieur Leblanc yn hael iawn y dyddiau yma," gwenodd, gan agor y map ar y gwely.

"Nawr ewch i'r gwely ac aros yno," meddai'n chwyrn, "os cai ychwaneg o drafferth gyda chi heno, fe fydd yn edifar gennych chi." Y bore wedyn, fe'i dihunwyd gan sŵn llestri yn cael eu gosod ar fwrdd y feranda.

Y noson honno, roedd y cinio'n y gwesty yn ofnadwy a gan nad oedd yr apres sgio yn rhyw ysbrydoledig iawn - gwely'n gynnar amdani i drio gwneud i fyny am ddiffyg cwsg y noson gynt.

Doedd dim dwywaith mai newid gwely oedd yn gyfrifol amdano, gwyddai hynny'n iawn.

Os defnyddir potel dwr poeth i dwymo'r gwely fe ddylid rhoi'r gorau i'r blanced drydan, oblegid gall y ddau gyda'i gilydd fod yn beryglus (a chysgu arnynt yn berygl ychwanegol).

Byddai'r gwrandawyr yn gwybod ar unwaith wrth glywed 'Morgan Hyderus' yn sôn fod y Cymry'n caru yn y gwely, mewn ffordd mor wahanol i'r Saeson diwair, mai parodi oedd o dystiolaeth William Jones, ficer Nefyn, ac ni allai fod unrhyw amheuaeth ynglŷn â'r sylwadau ar y Gymanfa Bwnc gan 'Haerllugrwydd Cableddog Troedyraur' (t.

Y bora arbennig hwn, a'r tywydd yn oer, mam yn ei gwely efo 'asthma' a ninnau'r plant yn ein gwelyau, neu'n chwara'n y llofft, dyma lais nhad fel angel o waelod y grisiau (parch i mam am ei bod hi'n sâl) "Lle ma' nghrys i Jini?" mam yn ateb â gwich yn ei llais, "Yn yr 'airing cupboard' Charles." Nhad yn rhuthro i fyny'r grisiau, 'roedd yr 'airing cupboard' ar y landing, dros ffordd i lle'r oedd Mam yn cysgu.

Mynnai Modryb, ar ôl estyn bocsaid mawr iawn o hencesi papur o'i ches, mai am fod yna lwch rhwng cynfasau'r gwely roedd hi wedi tisian.

Rhaid i mi adrodd yr hanes wrthych." Eisteddodd y wraig ar y gwely gyferbyn ac nid oedd hi'n siwr iawn beth i'w feddwl ohonof innau chwaith, erbyn hyn.

Sodrodd Modryb ei hun ar y gwely, a chuchio.

Gollyngodd ei dannedd gosod i jwg chwart o ddwr a halen, penliniodd i ddweud ei phader ac yna dringodd i'r gwely dwbl i gysgu noson arall yng nghwmni llun Cynddylan Jones a siampler ac arni'r adnod - 'Na thrysorwch i chi drysorau ar y ddaear', mewn ffrâm fahogani.

'Rŵan, dowch yn eich ôl i'ch gwely, ac mi ddo i â nightcap bach i chi.'

Ymddiddorai yng ngeiriau olaf cleifion ar eu gwely angau a chofnodai feddargraffiadau yn awchus.

Ple mae gweddill ei ddillad, a sut y daeth i fod yn ei ôl ar y gwely?" gofynnodd i'r cŵn.

Sawl blwyddyn ers y bu hi'n segura yn ei gwely am hyd yn oed ddiwrnod, heb sôn am wythnos gyfan?

Neidiodd o'r gwely.

Oedd gwely glan a lle cysurus i'w gael bob amser dros noson i dorri ar y daith.

Arhosodd Mathew yn ymyl y gwely am ryw hyd gan obeithio y byddai'r hen ŵr yn deffro unwaith eto iddo allu ei holi ynglŷn â'r bachgen.

Gorweddai'r hen ŵr fel corff marw ar y gwely.

Mi wna'i ngorau i gysgu heno,' meddyliodd, hwyrach y medraf ddianc oddi yma fory i chwilio am blisman yn rhywle.' O fewn dim 'roedd yn y gwely ac er ei holl bryder 'roedd Glyn Owen yn cysgu'n drwm.

Ceisiais ei berswadio i dynnu ei esgidiau ac i orwedd ar ei hyd ar y gwely.

Doeddwn i erioed wedi meddwl y gallai gwely bach fod yn destun drama fawr.

'Dowch chi'n ôl i'ch gwely rŵan, rhag i chi gael annwyd, ac mi a'i i fyny i sbio.

Ar ôl noson hapus a ddiweddodd drwy i rywun ordro champagne i bawb, a gwely am ryw hanner awr wedi un y bore; yr oeddwn wedi syrthio i gwsg trwm.

Beth am frecwast yn y gwely, egwyl rhag golchi'r llestri, smwddio, garddio neu beth bynnag y byddwch yn gael yn waith anodd.

Wrth i un rigiwr godi o'i giando i fynd ar ei shifft byddai un arall yn barod i neidio i'r un gwely wedi gorffen ei shifft ef.

Roedd o'n hymian yn hapus, a braidd yn feddw, wrth fynd i'r gwely'r noson honno, ac yn wir doedd dim cymaint o aroglau wynwyn ar ei wraig pan orweddodd yn ei hymyl.

'M ond ū' Pwyntiodd Debora at y pot siamber ar ganol y llawr a rhuthrodd yn ôl i'w gwely.

Eisteddodd wrth ochr ei daid ar y gwely.

Fe wydde pawb 'i fod e'n talu'n dda, ac roedd y gwaith yn gyfleus iddi hi, a'i mam yn gorfod cadw i'r gwely a neb arall i ofalu ar 'i hol hi.

Mae'r drydedd adran yn agor â'r un fformiwla â'r ail, A boregwaith yr haf ydd oeddynt yn y gwely.

Gorweddai Rex yn glos wrth ei feistr ar y gwely.

Bu'n cysgu yn y gwely llaith yma am yn agos i dair wythnos, gyda'r canlyniad, pan aeth adref, iddo fod yn wael gydag erysipelas am fis.

'Da, 'ngwas i, tasat ti ond yn ca'l dy dderbyn yn bregethwr cynorthwyol, William, fath â dy daid ers talwm.' 'Ydi'r cur pen yn well, Mam?' 'Dipyn bach.' 'Mi wna i banad bach o Ofaltîn i ni'n dau cyn mynd a mi fedrwch chi fynd i'ch gwely'n reit handi wedyn.'

Neidiodd allan o'r gwely a rhuthro i mewn i lofft ei merch fach, Leah.