I gael Cymru i arddel gwleidyddiaeth y Dde.

Ar gyrion y nofel Gymraeg y bu gwleidyddiaeth - hyd yn oed yng ngwaith Kate Roberts a T.

Y New Statesman a'r Daily Telegraph oedd y papurau newydd y byddai'n eu darllen sydd yn dangos nad oes raid i'ch gwleidyddiaeth chi gydfynd â'r papur newydd 'dach chi'n ei ddarllen bob tro!' 'Y mae i Glynllifon, lle lleolir yr Eisteddfod eleni, hanes cyfoethog.

Darllenid cofnodion y Cyngor gyda'u hatodiadau helaeth o adroddiadau ac ystadegau gan bobl ymhobman ym myd gwleidyddiaeth.

Prif nodwedd y diwinydd da yw ei allu i ddatgan bod Duw yn fwy nag unrhyw ddehongliad ohono: prif nodwedd y gwleidydd da yw ei allu i ddangos bod gwleidyddiaeth iach yn fwy nag unrhyw athroniaeth wleidyddol.

Sylwyd eisoes mor effro oedd i broblemau a digwyddiadau cyfoes, a rhoes arweiniad sicr o'i gadair olygyddol i'w fudiad ar gwestiynau llosg a phwysig ym meysydd gwleidyddiaeth, cymdeithas a chrefydd.

Y gwir amdani oedd mai ysbeidiol oedd llwyddiant y Piwritaniaid ym mhob man - o leiaf, eu llwyddiant yng ngwir ystyr y gair gwleidyddiaeth.

Y farn oedd nad oedd Cymru mewn sefyllfa i ymyrryd yn y dull yna mewn gwleidyddiaeth gydwladol.

Nes i Sajudis ddechrau ymgyrchu am ryddid, doedd hi ddim wedi ymwneud â gwleidyddiaeth; economegydd amaethyddol oedd hi a fu'n astudio ym Mhrifysgol Manceinion.

Ffowc Elis oedd y nofelydd cyntaf mewn gwirionedd i ymdrin â gwleidyddiaeth plaid.

Rhyw ganrif sydd er pan gafodd rhan sylweddol o'r Cymry y gallu trwy'r bleidlais i ddylanwadu ar gwrs gwleidyddiaeth.

Yng Nghymru er enghraifft, mae'n bosibl y byddai rhai yn teimlo'n llawer mwy cyfforddus yn gwerthu yswiriant neu drafod gwleidyddiaeth yn Saesneg tra'n hapus iawn i sôn am y tywydd neu'r teulu yn Gymraeg.

Nid oes dim mewn hanes, nac mewn gwleidyddiaeth, sy'n fwy anghysurus nag anomali sy'n gwrthod diflannu.

Bu llawer o daeru ynghylch gwleidyddiaeth efo John Roberts hefyd gan fod ei syniadau ef yn bur wahanol i rai adain chwith ein teulu ni !

Er enghraifft, er bod menywod yn amlwg fel gweithredwyr o'r cychwyn cyntaf, lleiafrif oeddynt ymhlith yr arweinwyr dros y cyfnod ar ei hyd, darlun sy'n adlewyrchu natur gwleidyddiaeth Cymru yn gyffredinol hyd heddiw.

Amcan gwleidyddiaeth yw ymgeleddu bywyd dyn.

Nodwedd amheuthun o'r llyfr hwn yw'r cydbwysedd a geir rhwng pob elfen o hanes Cymru - y cydbwysedd rhwng y tir a'r môr, gwlad a thref, diwydiant ac amaethyddiaeth, gwleidyddiaeth a llenyddiaeth.

Nid oes yma hollt rhwng gwleidyddiaeth a bywyd bob dydd na dim o ragrith Berlin.

Mae hi yn 27 mlwydd oed ac yn meddu ar radd mewn gwleidyddiaeth.

addysg, crefydd, y teulu, y gyfraith, gwleidyddiaeth, etc.) yn ganlyniad hynny, yn syniad allweddol i ddadansoddiad diwylliannol Marcsaidd.

Penderfynodd hefyd daclo un arall o glefydau Ariannin, sef llygredd a llwgrwobrwyo ym myd gwleidyddiaeth a busnes.

Yn senedd Catalunya, Catalaneg mae pawb yn siarad, o'r asgell chwith i'r dde eithafol, a hon yw iaith gwleidyddiaeth y cenedlaeth­olwyr Catalanaidd a chenedlaeth­olwyr Sbaenig fel ei gilydd.

Heb sôn bod trydedd elfen yn y cyfuniad, sef gwleidyddiaeth radicalaidd, rhywbeth na chyfrannodd Christmas ati o gwbl.

Mewn gwleidyddiaeth Gymreig yr oedd yn safbwynt newydd sbon.

Ar wahân i gyfnod byr o ymddeoliad o fyd gwleidyddiaeth yn yr wythdegau, mae Chretian, sy'n hanu o deulu dosbarth gweithiol yn Que/ bec, wedi bod yn rhan o'r dodrefn gwleidyddol yn Ottawa ers dyddiau P.I

Dyma un o dermau mawr gwleidyddiaeth gyfansoddiadol y ganrif newydd yn dod i mewn i'n geirfa.

Mewn termau amrwd, ac y mae gwleidyddiaeth yn fater amrwd weithiau, y mae ymreolaeth yn golygu trosglwyddo rheolaeth dros fantolen flynyddol o tua biliwn o bunnoedd; nid rhyw fanion pitw yr ydym yn eu ceisio!

Yn hynny o beth, edrychwn tuag at y Cynulliad i ddatblygu gwleidyddiaeth radical yng Nghymru wedi ei seilio ar egwyddorion Sosialaeth Gymunedol. Gwleidyddiaeth fydd yn ei hanfod yn ymateb i anghenion Cymru ac sy'n gweithredu dros sicrhau cyfiawnder i'r Gymraeg a chyfiawnder cymdeithasol ac economaidd i bobl a chymunedau Cymru.

Dydi hyd yn oed ein gwleidyddiaeth ni ddim mor gynhwysol ag i olygu fod pob AC yn aelod o fwy nag un blaid ar y tro.

Bydd gwleidyddiaeth yn rhan o geisio cadw'r ddesgl mor wastad â phosib rhwng y gwledydd.

Bowen, y pynciau mwyaf poblogaidd oedd gwleidyddiaeth, crefydd, a natur y gymdeithas ar ôl y Rhyfel.

A biti garw hefyd mai'r bobol sydd heb rithyn o ddiddordeb mewn gwleidyddiaeth, na gwybodaeth chwaith cyn amled â pheidio, sy'n penderfynu pwy sy'n cael mwyafrif yn y Senedd.

O fyd a phethau gwleidyddiaeth yr Ewrop newydd daeth nifer ynghyd ar gyfer brecwast a gweddi.

Dyma blaid ifanc a orfododd etholwyr Cymru i ystyried achos rhyddid eu cenedl fel y pennaf peth mewn gwleidyddiaeth, ac yn y man gorfodwyd y pleidiau eraill, a anwybyddodd anghenion Cymru cyhyd, i roi sylw iddi.

Yn ystod yr wythnosau nesa', mi gawn weld a ydi gwleidyddiaeth Gymreig yn dechrau ar gyfnod mwy cwerylgar a checrus nag erioed o'r blaen.

Bu'r Dafydd o'r dechrau yn ddienwad, ac yn amholiticaidd yn yr ystyr na thrafodid gwleidyddiaeth ynddi: nid yn yr ystyr nad oedd gan aelodau'r gymdeithas syniadau gwleidyddol pendant.

Rhoddodd ei throed i lawr ar ddaear gwleidyddiaeth Cymru.

Buasai llawer ohonom yn y Blaid Lafur am flynyddoedd, a bodau gwleidyddol oeddem hyd flaenau'n bysedd, ac yn anad unpeth, deallem mai â grym y mae a wnelo gwleidyddiaeth, a dyna wers nad yw'r Blaid Lafur erioed wedi ei hanghofio.

Dyma'r cyfle i drawsnewid diwylliant ieithyddol gwleidyddiaeth a llywodraethu Cymru.

Yr oedd yr etholiad hwnnw yn drobwynt yn hanes gwleidyddiaeth Gymreig, ac ni bu etholiad wedyn heb ymgeisydd neu ymgeiswyr Plaid Cymru ar y maes.

Yn eu plith y mae: Dim Stripars (rheol 2), Dim trafod gwleidyddiaeth (7) Dim Dynion onibai... (3) Nad ydyn nhw ond yn aros am hanner awr (4) A'u bod yn prynu peint i'r merched i gyd cyn gadael (5).

Ymysg y siaradwyr mae Richard Wyn Jones o Sefydliad Gwleidyddiaeth Cymru Prifysgol Cymru Aberystwyth, a fydd yn ein goleuo ar strwythur y Cynulliad a sut y bydd yn gweithio.

Yn ei anerchiad i'r Gymanfa yn y Rlhyl ar y testun 'Peryglon yr Eglwys yn Wyneb Her y Byd', soniodd am y peryglon o gyfeiriad meddyleg, athroniaeth, gwleidyddiaeth ac o gyfeiriad crefydd ei hun, yn arbennig "ysbrydegiaeth a Gwyddoniaeth Gristnogol".

Er ei fod yn arloeswr ym meysydd gwleidyddiaeth a newyddiaduriaeth yr oedd elfen o geidwadaeth yn hanfodol i'w feddwl.

Mae'n amlwg fod Lenz yn gweld colli'r emosiwn a'r angerdd a oedd yn rhan o brotestiadau'r chwedegau ac yn teimlo mai llwm a dideimlad yw gwleidyddiaeth y saithdegau cynnar mewn cymhariaeth.

Mae Huw Lewis sy'n 20 oed yn dod o Pencrug, Gerddi-Padarn, Llanbadarn Fawr, yn fyfyriwr yn Adran Gwleidyddiaeth Rhyngwladol, Prifysgol Cymru, Aberystwyth.

Hen law mewn gwleidyddiaeth ydyw Jean Chretien, arweinydd y blaid ryddfrydol a phrif weinidog newydd Canada.

Lawer tro y maent wedi eu darlunio fel enghreifftiau o ddeddfoldeb haearnaidd ac ysbryd adweithiol mewn gwleidyddiaeth.

Nid oedd gan y Cymry, ebr ef, ddiddordeb mewn gwleidyddiaeth.