Ond eto, mae'n ffaith fod llawer iawn o gwmniau a chymdeithasau sydd yn rhoi gwasanaeth benthyg arian yn gwneud hynny mewn modd cwbl anghyfrifol, heb ystyried amgylchiadau'r cwsmer na'i allu i ad-dalu.

Yn ail, er mwyn i'r iaith ddod yn gyfrwng cyfathrebu byw, rhaid rhoi i bobl Cymru y cyfleusterau a'r cyfleoedd sydd eu hangen arnynt i'w galluogi i ddefnyddio'r iaith yn naturiol wrth gynnal eu busnes neu wrth dderbyn gwasanaethau dwyieithog gan gyrff neu gwmnïau sy'n gweithredu yng Nghymru.

Ein cyfrinach ni ydi na wnaethom ni erioed ildio, tra eu bod nhw yn Llywodraeth ganolog, yn llywodraeth leol ac yn gwmnïau preifat, bach a mawr, wedi ildio i ni drosodd a throsodd.

Roedd - - yn pryderu fod drysau yn agor yn Lloegr i gwmniau annibynnol nad ydynt yn agor yng Nghymru ac fod tan-gapitaleiddio yn mynd ymlaen yn y sector oherwydd Ffioedd Rheoli isel.

Cymru yn fwy dibynnol ar gwmnïau tramor i greu gwaith, 130 o Ogledd America, 50 o'r Almaen a 40 o Siapan.

Defnyddiwch y Cyfeirydd Busnes i ddarganfod mwy am gwmniau yng Ngogledd Cymru.

Rwy'n ffyddiog y bydd yr holl gwmnïau annibynnol sy'n cyflenwi'r anghenion rhaglenni yn ymateb i'r her gydag ymroddiad a chreadigrwydd.

Mae'n rhaid i'r cyfleus-dodau ac i gwmnïau preifat yn gyffredinol ildio i alwadau pobl Cymru am ryddid.

Roedd - - yn gweld fod y cronfeydd datblygu yno gan fwyaf i'w dosbarthu i gwmniau newydd a bychain.

Rhai sylwadau i gychwyn:-EW Y tuedd diweddar gan gwmniau yw cynyrchiadau un lle heb deithio.

Cafodd targedau eu gosod i'r Awdurdod i helpu mwy o gwmnïau Cymreig ac i greu swyddi mewn rhannau eraill, llai llwyddiannus o Gymru - yn arbennig yn y gorllewin.

Dangoswyd diddordeb sylweddol yn y cynllun gan gwmnïau lleol a Phrydeinig.

Pan ddaeth aelodaur Clwb Hiraeth - dynar enw maen nhw'n ei ddefnyddio yn Siapan - i gyfarfod yng nghastell Caerdydd rai blynyddoedd yn ôl - fe ddwedodd llywydd y clwb mai y rheswm fod cynifer o gwmniau Siapaneaidd wedi ymsefydlu yng Nghymru oedd y tebygrwydd rhwng yr Haiku ar Englyn, meddai Aled.

Deddf fyddai yn rhoi cyfrifoldeb statudol ar gwmniau preifat fel y Cwmniau Ffôn Symudol i barchu iaith Cymru yn yr un modd ag y mae disgwyl iddynt barchu yr amgylchedd a hawliau eu gweithwyr a'u cwsmeriaid.

Ers ei ffurfio ym 1992 datblygodd alfresco i fod yn o gwmniau mwyaf sefydlog y sector annibynnol yng Nghymru.

Anfonais ddegau o lythyrau i wahanol gwmniau llongau ond ni ddaeth yr un atebiad.

Holl gwmnïau preifat -- ffrindiau'r Torïaid -- yn cael eu hesgusodi rhag gofynion y Ddeddf Iaith.

Gobeithir cynnal y Sioe yn Neuadd JP, Bangor a bydd yr Ysgrifennydd yn cysylltu a nifer o gwmniau lleol i holi a oes modd iddynt arddangos eu dillad.

Rhoddwyd yr holl sector, yn unigolion, yn gwmniau a Chyngor y Celfyddydau mewn cyfyng-gyngor aruthrol.

Roedd yn gweld y peryglon o addasu ar gyfer nifer fach o gwmniau masnachol oedd yn anaddas ar gyfer y mwyafrif o gwmniau.

Un o gwmniau recordio mwyaf gydag amrywiaeth o gerddoriaeth o'r traddodiadol i ganu pop.

bod disgwyl i unrhyw gwmnïau neu asianteithiau sy'n cael eu cyflogi gan y Cynulliad i wneud gwaith ar ran y Cynulliad i fod yn gweithredu polisi dwyieithog fel amod ar eu cytundeb.

Nid ydynt bellach yn gwneud llawer o'r moddion eu hunain, gan fod y rhain yn cael eu paratoi ar raddfa fawr gan gwmniau cyffuriau mawrion.

Mae'r cwestiwn yn codi yn eithaf aml, yn enwedig i gwmniau a/ chyfnod cynhyrchu hwy.

Deddf Iaith a fydd yn cynnwys y sector preifat a gwirfoddol yn ogystal â'r sector cyhoeddus ac yn sefydlu'r egwyddor o'r hawl i wasanaeth Cymraeg waeth pwy yw'r darparwyr. Erbyn hyn mae'r sector cyhoeddus wedi crebachu a darperir mwy a mwy o wasanaethau gan fudiadau gwirfoddol neu gwmnïau masnachol.

Cwyn mawr y Gymdeithas ar y pryd nad oedd gan y ddeddf unrhyw ryw dros gwmnïau preifat.

Gwasanaeth cyflwyno busnes syn cyflwyno buddsoddwyr i gwmnïau syn ymofyn cyllid ychwanegol ac syn barod yn eu tro i gynnig cyfran ecwiti yn y busnes.

Mae nifer o gwmniau wedi bod yn anfon cyfrifon yn Gymraeg (mater gwahanol i'r "Return" sy'n rhestru manylion Cyfarwyddwyr ac ati) ers blynyddoedd i D^y'r Cwmniau, ac wedi cael eu gwrthod.

Dyma'r math o bethau sydd eu hangen ar gwmnïau er mwyn rhoi gwasanaeth yn Gymraeg.

DT Mae gwir angen Swyddog Teithio i resymoli 'bookings' SC Rydan ni'n cael digon o wybodaeth ymlaen llaw gan gwmniau o Loegr, pam mae'r cwmniau Cymraeg mor ddiffygiol?.

Maen amlwg ei fod wedi mwynhau holi rhai o gymeriadau canolog y sîn fel Rhys Mwyn a Iestyn George, a chynhyrchwyr ac aelodau o gwmnïau hyrwyddo - nifer o unigolion fuodd o gymorth wrth i Catatonia gael ei lansio ar lwyfannau neuaddau bach cefn gwlad Cymru ac yna i sylw rhyngwladol.