Yr ochr arall i'r lon i giat y Pandy mae fferm Glanrafon, ac ychydig i fyny oedd y Bull Inn, a gedwid gan John Thomas, a pherthynai y dafarn yr amser honno i Mr Lambert, gwr bonheddig oedd yn byw yn Tanygraig, Traeth Coch, ac mae gennyf gof amdano yn dod i'w oed yn un ar hugain, yn cael ei dynnu mewn cerbyd gan ddynion ifanc, ac rwy'n cofio bod pont o flodau ger y Pantom Arms.

Roedd disgwyl i wraig crefftwr helpu ei gwr wrth ei grefft er mai dim ond hanner ei gyflog a gâi hi am wneud yr un gwaith yn union.

Un gwr y mae'r ddwy garfan o gefnogwyr o gefnogwyr yn ei gasau.

A chynigiodd yr un gwr ddau swUt i minnau os awn, dywedais wrtho yr awn; a rhedais o heol y Bont Pawr oddi amgylch yr HaU yng nghanol y dref yn noethlyrnun; a dychrynodd rhyw wraig feichiog wrth fy ngweld, nes yr aeth yn sal.

'Diolch i Dduw fod yna leian yn teithio gyda ni,' meddai'r gwr camera.

Ar ben trais ei gwr, poen ysgaru, cyfrifoldeb y plant ac amodau byw anobeithiol, yr oedd swyddog y dref yn ei gwrthod.

Fel y gallwch ddychmygu, fi unwaith eto oedd Mrs. Chauffeur i Rich, Lowri fy chwaer a John ei gwr.

Rydych chi'n llawer mwy tebygol o'i gweld yn crwydro caeau Pontcanna yng nghwmni Fudge ei chi, ac mae'n cyfaddef, peate'n cael ei ffordd ei hun, byddai'n rhannu ei chartref gyda mwy na Fudge a'i gwr, sy'n ddyn sain.

Mi fuo'r arglwydd Gruffudd yn rhy hir yng ngharchar Degannwy..." "Mab naturiol ein Tywysog..." "O waed pur Cymreig..." "Yn byw fel gwr bonheddig ers chwe blynedd bron yng ngharchar Degannwy a Sinai'n gywely iddo!" Chwerthin amrwd wedyn nes i rywun eu hatgoffa y byddent at drugaredd yr Ymennydd Mawr a'r Gwylliaid pe rhyddheid yr arglwydd Gruffudd.

Ac yn wir, mae'n hollol amlwg mai her eithriadol i'r actores a'i gwr, Tim Lynn, oedd troi'r murddun oedd yn sefyll yma ddwy flynedd yn ôl yn fwthyn a fuasai'n teilyngu bod yn gartref i Hansel a Gretel.

Yn ffodus cafwyd gwr â feddai brofiad maith fel Gweinidog i'w olynu, sef y Parchedig E.

A thu ol iddi hithau y mae dwy genhedlaeth arall, mam a nain ei gwr.

Roedd y gwr o Ddenmarc yn naturiol wrth ei fodd o guro Tiger Woods.

Cafodd y tad waith gyda chwmni rheilffordd y GWR yn Paddington a dechreuodd yfed diodydd meddwol yn enbyd.

Ddeng mlynedd yn ddiweddarach carcharwyd Kevin O'Kelly, gohebydd Radio Telefis Eireann, am wrthod cadarnhau, mewn llys yn Nulyn, mai Sean MacStiofain -- y gwr ar brawf - oedd yr un y bu'n ei gyfweld ar gyfer ei raglen radio.

Cafodd Llew ei ddal ynghanol ffrwgwd mawr a ddatblygodd rhwng Gina a'i gwr, Rod.

Os deuai bwthyn anghysbell i'r golwg a hen wraig, neu gwr a gwraig oedrannus yn byw ynddo, fe fyddem yn canu tu allan a symud ymlaen heb aros am ateb.

T., pan fo'n ymdrin a phwnc aflednais, rhwng awydd yr hanesydd cydwybodol am gywirdeb ac annhuedd y gwr bonheddig.

Er inni ddisgrifio gwr neu wraig fel "gwyddonydd", nid ydym yn golygu wrth hynny nad ydynt yn ddim byd arall.

Gwr o sir Gaerefrog oedd Ferrar, er nad oes sicrwydd ynglyn â man ei eni.

Mae'r hanes a geir yma yn ddiddorol ac, ar y cyfan, yn codi awch ar ddarllenydd i ddysgu mwy am y gwr arbennig hwn.

Wedi mynd yno, fe briododd weddw ei ragflaenydd fel ficer, gwr o'r enw Oliver Thomas.

Llethwyd y gwr hwn gan ormes ei ddelfrydiaeth ei hun.

It's not for us, ychwanegodd wrth lywio ei gwr drwy fwd Urddasol Llandudno fore Sadwrn diwethaf.

Un bore Gwener fe welwyd Jim yn crymu o dan bwysau cant o lo ar ei ffordd i gwt glo Ty'r Ysgol yn ystod arddangosiad celfydd i ni'r plant gan y prifathro o grefft taflu lasso.Bu'r demtasiwn yn ormod i'r gwr o Batagonia.

'Roedd hi'n amlwg ei fod yn falch o weld y gwr ifanc.

Gwr sydd wedi ateb dadleuon Dafydd Elis Thomas yn eglur yw'r Dr Dylan Phillips, ac mae'n werth darllen ei bamffled, Pa ddiben protestio bellach.

Ar un adeg yr oedd y gwr o Gaerfyrddin ar ei hôl o bedair ffrâm i un.

Eisteddai gwr ifanc yn ysgrifennu wrth y bwrdd.

Yr oedd y disgyblion wedi paratoi map mewn tri dimensiwn yn dangos y mannau pwysig yn hanes y gwr pwysig yma.

David Roberts fydd ein gwr gwadd, is-gennad Prydain yn Vancouver.

Wedi hynny batiodd y gwr ifanc sy wedi dod i mewn i'r tîm, Kumar Sangakkara, yn hyderus cyn syrthio i Robert Croft am 58.

Bron na ellid dweud mai hwy oedd aelodau mwyaf ysbrydol y corff i'r gwr hwn yr oedd y ffin rhwng golau haul a golau'r ysbryd mor fain iddo.

"Roedd rhywbeth ynglŷn â'i gwr hi yn mynd ar ei nyrfs hi.

Weithiau fe fyddai hi yng ngharchar Degannwy yn cadw cwmni i'w gwr, yr arglwydd Gruffudd, neu bryd arall yn pledio'i achos efo gelynion y Tywysog.

Ymhen rhai blynyddoedd priododd â gwr yn dwyn y cyfenw Shepherd ac fel - Pamela Shepherd y byddwn ni'n ei hadnabod o hyn ymlaen.

Rhaid plymio'n ddyfnach a rhoi'r cyfan i lawr o'i gwr os wyf i ddod i benderfyniad a ddyry imi ryw fesur o dawelwch meddwl.

Ymadael yn hwyr yn y prynhawn yng nghwmni gwr cymharol ifanc o'r enw Josepho - peintiwr wrth ei alwedigaeth cyn y rhyfel, ond wedi gorfod ymuno â'r fyddin.

Gwr ifanc dy, Stephen Lawrence, yn cael ei lofryddio mewn ymosodiad hiliol yn nwyrain Llundain.

Ond yr oedd yn byw bywyd gwr cyfoethog tu hwnt.

Goruchwyliwr y gwersyll oedd Ismail Krief, gwr nad oedd yn credu mewn gwastraffu geiriau.

Ben Dunne o'r archfarchnad Dunnes Stores a'r gwr busnes Dermot Desmond oedd dau o noddwyr Haughey.

Dywedir fod y gwr hwn, yn ei ddydd, yr un mor adnabyddus â Thwm o'r Nant, ein hanterliwtiwr mwyaf ni fel Cymry.

Gwr Kath.

Daeth y syniad am y 'dinesydd defnyddiol' yn gyfarwydd i wladweinwyr, sef y gwr cyffredin a allai wasanaethu'r wladwriaeth mewn sawl ffordd am ei fod yn llythrennog ac yn fwy hyblyg o'r herwydd, â'r gallu i fyw a gweithredu y tu allan i'w gylch pentrefol traddodiadol.

''Fasa 'rhen dlawd yn medru hel y ffers 'tasa hi'n cal benthyg pynsiar gin y Paraffîn.' Daeth yn dro i'r wraig anwybyddu sylw'r gwr a cherddodd yn fân ac yn fuan i gyfeiriad y gegin allan.

Wrth bwffian fel taid i fyny i'r man gwylio, gwelais wraig ifanc yn gwthio pram yr holl ffordd a gwr arall yn cario plentyn swnllyd fel iau ar ei ysgwyddau.

Yn gwarchod wrth y drws trwy'r dydd gyda Gedea, gwr sydd wedi byw yn Brussels am bymtheng mlynedd ac a fydd yn dychwelyd yno cyn bo hir.

Gyda llaw, be sy gen ti yn y sospan yna?" "Bara llaeth ar gyfer swper," meddwn i, yn symud y sospan o gwr y tân ar y pentan.

Mae'r teirw yn ceisio gwthio'i gilydd wysg eu pennau o amgylch y cylch ond dim ond am rhyw ddau funud neu dri mae'r gystadleuaeth yn para - nes y bydd un tarw ar ei liniau neu pan yw'r gwr efo'r corn siarad yn rhoi diwedd ar bethau a dau darw arall yn cael eu tywys i'r cylch a'r holl beth yn dechrau eto.

Fel rheolwr felly roedd y gwr oedd yn dod adre i Gymru o Seattle yn newydd i bawb.

Yn y dull traddodiadol Gymreig roedd yn rhaid cael pwyllgor i ddod a phopeth i fwcwl gyda dros 300 o Gymry yn edrych ymlaen at fwynhau gwledd Gwyl Dewi yn un o westai Dubai yng nghwmni'r gwr gwadd, Phil Steele o adran chwaraeon BBC Cymru Wales.

Ma' hi'n amsar rhyfal William Huws ac ma' petrol ar rasion.' Gwr â'i faen sbring wedi'i windio hytrach yn dynn oedd Ifan Ifans y Paraffîn; datodai'n un llanast' ar y styrbans lleia'.

Yr oedd yn ddull newydd, tymhestlog, rhy frochus hyd yn oed i Thomas Charles o'r Bala, y gwr y byddai clywed John Elias yn bwrw drwyddi'n codi croen gwydd arno.

Yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf, yr oedd ei ewythr Wil yn dal i fyw yn Rhosaeron (gwr y lluniais ysgrif arno i'r Genhinen gyfredol, 'Ei ewythr Gwilamus'), ac yr oedd yn filwrol ei gydymdeimlad.

Prifathro'r ysgol leol ar y pryd oedd gwr nodedig, unigryw ar lawer ystyr, o'r enw D Rhys Jones.

Clywodd y gwr ble roedd hi a'i phlant yn byw a dychwelodd atynt.

Gwn fod un o chwiorydd tad fy mam yn briod a gwr o'r enw Pearson ac iddynt fynd i fyw yn Heol Jwbili, Cwmaman, Aberdar, lle yr oedd Mr Pearson yn mwynhau tipyn o fri lleol ar bwys ei allu anghyffredin i dyfu rhosynnau hyfryd.

Juha Kankkunen - gwr arall o'r Ffindir - mewn Subaru oedd yn gynta neithiwr.

Maen fater o farn a yw'r gwr a ddaeth yn Ysgrifennydd Gwladol Cymru yn haeddu y fath deyrnged ac y maen destun dadl air trwy gyfres deledu o'r fath y dylid talu'r deyrnged honno i arweinydd gwleidyddol, beth bynnag.

Gwr sy'n casa/ u'r Eidalwyr yw ein RSM ni.

Roedd hi wedi derbyn y byddai eisiau ei chymorth ar ei mam, gan ei bod hithau wedi gorfod ymgymryd at weinyddu ewyllys ei gwr.

Yn anffodus daeth gwr cynta Mrs Mac, Charlie, gyda Kirstie.

Dyna esbonio paham na chlywodd pan waeddodd arno o gwr y wîg ychydig ynghynt .

Gan fod cynifer o ddisgynyddion y gwr hwn yn byw yn ardal Brynaman heddiw, gwyddys llawer mwy amdano na neb o'i frodyr.

Pan aeth Beti yn ôl adre darganfu fod Geoff, ei gwr, wedi diflannu gyda'r arian i gyd.

Un diwrnod, a John Howell ac Alf Williams yn defnyddio'r uchelseinydd ym Mhontlotyn, yr oedd gwr ifanc newydd ddychwelyd adref o'r pwll, ac yn bwyta'i swper yn y gegin gefn.

Dau athro yw'r gwr a'r wraig sy'n rhoi cartref oddi cartref imi yma yn Mati Zeugly: Dimitris Koutroubas ac Anna J.

Pan welodd gwr Aberceinciau y dieithryn cyfoethog yn dod i'w gyfarfod fe ymosododd amo a'i ladd.

Gwr oedd ef a oedd wedi gwneud yn union yr un peth ag y ceisiodd Casement ei wneud.

Fe adawodd 'i gwr, yr hogyn ffeindia' wisgodd esgid, ac fe aeth i fyw i'r hen Sowth 'na.

Ond ni allai Hugh Evans ddeall brawddeg o araith y gwr tafodlyfn; deuddeng mil o eiriau, ac nid iaith oedd ganddo wedi'r holl lafur a dwndwr gyda'r geiriadur.

Mae hyn yn beth od gan nad oes gwr yng Nghymru a lwyddai fel arfer i'w chynddeiriogi yn fwy nag ef.

Ac yna â ymlaen i fanylu ar bwnc yr iaith, gan ateb chwe chwestiwn a ofynnodd ei ohebydd, gwr o Wrecsam,

Ond ni ddysgodd Christmas lyfnder y gwr bonheddig hyd ei fedd.

Digon oedd i bob gwr reoli'i fywyd ei hun.

Rwy'n meddwl fod yr awdl yma (sef ei awdl gadeiriol yng Nglyn Ebwy, 1958, i Gaerllion-ar-Wysg lle mae'r henwr yn cynghori'r gwr ifanc i gadw'n glir o gaer y Rhufeiniaid) yn fwy perthnasol i'r sefyllfa sy 'da ni heddi (nag oedd hi adeg ei chyfansoddi yn 1958).

Ar y llaw arall, mae ymddygiad y gwr yn awgrymu y gallai unrhyw un o'r storËau fod yn wir.

Digiodd yn arbennig pan wrthododd ei gwr roi sedd iddi yn y cabinet.

Er bod y profiad yn eithriad i mi, ymddangosai yn un cyffredin iawn iddyn nhw tran disgwyl y gwr adref o'i waith neur plant o'r ysgol.

Dyna'r ymresymiad oedd tu ôl i'w benderfyniad ac, fel gwr dibriod, mae'n bosib nad oedd yn sylweddoli'r pwyse ychwanegol y bydde taith fel hon yn ei roi ar y gwragedd.

Mae'n wynebu croesffordd yn ei fywyd, ei gydwybod yn dechrau ei boeni ynglŷn â digonedd ei deulu, ond yn bwysicach fyth mae wedi syrffedu ar y syniad o fyw fel gwr bonheddig, ac mae ei gariad at Lisabeth yn prysur oeri.

Ond dyna'r union anffawd a ddaeth i ran y gwr a oedd am 'gadw'r brenin'.

Yn amadawiad Mr HS Roberts collodd Llanfairfechan un o'i chymeriadau mwyaf lliwgar a diddorol, gwr ag yr oedd ei ddiddordebau yn cyffwrdd y rhan fwyaf o weithgareddau y cylch.

Teg yw nodi na fu'r Eglwys yn fud yn ystod y fath alanastra o achos apwyntiwyd Sulien, gwr o gyraeddiadau uwch na'r cyffredin yn esgob Tyddewi.

'Doedd mam perchennog y llais - un o wragedd Tai Teras - newydd adael ei gwr am longwr tir sych a ddaeth i Wersyll Penychain i ddysgu morio.

Yn anffodus, yfai ei gwr ddiodydd meddwol ac ni faliai ddim am gyfrifoldeb magu teulu.

Yno, hefyd, roedd Caridad Hernandez, a oedd yn byw mewn fflat a godwyd gan frigâd ei gwr oedd yn yrrwr lorri.

Gwr arall yr oedd gan Waldo barch ato, yn ystod yr Ail Ryfel Byd oedd Dr E.

Cyfarfod â rhagor o staff yr adran a chael sgwrs gyda'i gwr sy' n dysgu addysg gorfforol yn y coleg.

Ambell dro yr oedd Ferrar yn gweithredu trwy eraill - Stephen Green, er enghraifft - y gwr a'i gwnaeth yn amhosibl i Young gael curadiaid.

Cododd Meurig Puw gwr y Wenallt ar ei draed i ddweud wrthynt am gofio'r hanes a chymryd sylw o'r rhybudd, gan fod pethau od iawn yn digwydd yn ein hoes ninnau hefyd.

Y gwr hwnnw oedd Elias Henry Jones, mab Syr Henry Jones, yr athronydd.

Yn wir, cyhoeddodd y gwr hwn waith nifer o feirdd o Fôn - l Goronwy Owen er enghraifft.

Yr oedd hi yn byw yn Lloegr gyda'i gwr a thri o blant.

Coginiodd bryd enfawr, 'roedd ei merch, ei gwr, pennaeth yr heddlu, ei wraig a'i blentyn yno hefyd.

Yn chwithig braidd, y gwr a adfywiodd y cof am Penri oedd yr Eglwyswr piwus, Anthony a\ Wood, bywgraffydd cynfyfyrwyr Prifysgol Rhydychen a dyn y dywedwyd amdano 'na ddywedodd air da am neb erioed'.

Un yn dywedyd na welodd stori well na 'Gwr Pen y Bryn' erioed, ond na welodd ef ddim yn 'Tir y Dyneddon'.

Gwr hynaws a charedig iawn oedd y Cyrnol, a phan gafodd ei wely newydd daeth ataf.

Un o gymwynasau Richard Mills, y gwr o Lanidloes a ddenwyd i'r Rhos i fyw ar ol clywed un o gorau'r Rhos yn Eisteddfod Wrecsam, oedd yr Herald.