Gwrthryfel Owain Glyn Dwr

Daeth diwedd y rhyfel heb i Hadad wybod dim am y peth oherwydd fe barhaodd gwrthryfel y Senwsi nes daeth rhyfel byd arall i wthio'r Eidalwyr o'r arfordir ac o'r oasisau yr oeddynt wedi eu meddiannu.

Yn Huntsville, Alabama, y gwelodd hen stadau'r meistri cotwm, y grym gwleidyddol ac ariannol y tu cefn i'r gwrthryfel.

A chan fod Harris yn wr felly, a'i law ar y seiadau'n trymhau gyda threiglad amser, yr oedd gwrthryfel yn anorfod.

Nid oedd yn anodd i'r darllenydd craff gyferbynnu'r estheteg a barodd dramgwydd i Gruffydd yn ei adolygiad a 'Gwrthryfel ac Adwaith' yn yr un rhifyn o'r llenor, lle y traethwyd y gred mewn 'Gwrthryfel cynhyddol yn erbyn awdurdod....twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn':

Fe'i ffurfiwyd gyda'r bwriad o nodi chwe chan mlwyddiant gwrthryfel Owain Glyndwr ym Medi 1400.

Yr un oedd nawr yn bygwth tanseilio'r fuddugoliaeth fawr trwy ymuno yn y gwrthryfel newydd yma.

Dywedodd Dafydd Morgan Lewis Swyddog Ymgyrchoedd y Gymdeithas: 'Mae'n siwr y bydd nifer o fudiadau yn dymuno dathlu chwe chan mlwyddiant gwrthryfel Glyndŵr eleni.

Nid yw swm llenyddiaeth y gwrthryfel yn Iwerddon yn fawr.

Sefydlwyd y gymdeithas yng Nghaerfyrddin yn 1996.Fe'i ffurfiwyd gyda'r bwriad o nodi chwe chan mlwyddiant gwrthryfel Owain Glyndwr ym Medi 1400.

A 'da chi ddim wedi talu'ch ffer 'chwaith.' Fel roedd William Huws yn croesi'r cae, a'r hen hwch yn igam-ogami'i rhyddid newydd, clywodd swn traed cybiau'r sêt gefn yn trybowndio i lawr grisiau'r bus dan siantio'u gwrthryfel dros y wlad dywyll, agored.

Effaith gweithgarwch hereticiaid fel y Waldensiaid a'r Lolardiaid a'r Hussiaid oedd tanlinellu ofnau'r awdurdodau o ddyddiau Innocent III i lawr at drothwy'r Diwygiad Protestannaidd mai rhwygo undod a dysgeidiaeth a magu annisgyblaeth a gwrthryfel a ddeilliai o roi rhyddid i leygwyr ddarllen yr Ysgrythur.

Wrth drafod effeithiau Gwrthryfel Glyndwr cyfeirir at dwyll Thomas Barnelby y Siamberlen yng Nghaernarfon a gollodd ei swydd ond eto'i gyd a fu'n gwnstabl y castell hyd ei farw.

Rhan o'r un gwrthryfel oedd y chwyldro rhyw.

Rhannodd y Rhyfel Cartref yn Sbaen bob gwlad a chenedl lle ceid gwrthdaro rhwng Gwrthryfel ac Adwaith.

Gwrthryfel y Pasg yn Nulyn.

Yr wyf yn credu mai trefn cynnydd yw Gwrthryfel cynyddol yn erbyn awdurdod; neu mewn geiriau eraill, twf personoliaeth a lleihad cyfundrefn.

Rwsia yn defnyddio tanciau i orfodi trigolion Hwngari i ddod â'u gwrthryfel i ben.

O'r herwydd, tybiai Saunders Lewis a Maurras, fel y gwna deallusion y Dde yn gyffredinol, mai gelynion Ffrainc a'r gwareiddiad Ewropeaidd oedd Voltaire, Rousseau a Diderot, yr hanesydd rhyddfrydig, Jules Michelet, a llenorion fel Victor Hugo, Emile Zola ac Anatole France; pob un, yn wir, o'r llu ardderchog o feirdd, llenorion, cerddorion, artistiaid ac athronwyr a gytunai â Gruffydd mai 'trefn cynnydd ydyw Gwrthryfel cynyddol yn erbyn awdurdod'.

Ar y sail yma bu H. W. Montefiore yn adeiladu damcaniaeth fod ymgais i godi gwrthryfel yn yr anialwch a gorfodi Iesu i ymgymryd â swyddogaeth meseia milwrol.

Yn dilyn Gwrthryfel Casnewydd, anfonwyd yr arolygwr H.

Fel y rhan fwyaf o ryfeloedd cartref oddi ar yr Oesoedd Canol, rhyfel rhwng Gwrthryfel ac Adwaith ydoedd.

Ar ben hyn, gorwedd gwrthryfel y Pasg wrth hanfod traddodiad gwleidyddol y weriniaeth.

Gwelwn bob wythnos dystiolaeth o dlodi a newyn lle mae gwrthryfel, ac eto y mae yr un gwledydd yn medru fforddio arfau dinistriol.

Montefiore yn adeiladu damcaniaeth fod ymgais i godi gwrthryfel yn yr anialwch a gorfodi Iesu i ymgymryd â swyddogaeth meseia milwrol.

Gwrthryfel a phrotestiadau hiliol yn yr Unol Daleithiau.

Yr oedd yn barod i ymuno mewn gwrthryfel yn eu herbyn, ymosod arnynt a'u curo, rhwygo'r dorau, chwilfriwio'r ffenestri, gosod y carchar ar dân a dianc.