Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gwynt

gwynt

'Cynnwys meddyliau, croesawu ysbrydoedd, ymwthio, saethu, perchi ystlumod, ymlid gwynt, porthi cnawd, turio am oferedd', ac elfen drosiadol gref iddynt yn ogystal.

'Dwi'n saith deg un, ac yn ddigon hen i nabod sŵn y gwynt pan glywa i o.

Roedd y gwynt yn gryfach o lawer ond nid oedd yn bygwth glaw.

Ond i ryw greadur bach ofnus a swil fel fi, a minnau'n edrych i fyny felly o ddyfnder fy sêt wrth yr organ tuag at ei uchelfan ef yn y Sêt Fawr wrth Fwrdd y Cymun, yr oedd edrych i'w ddwy ffroen aruthrol ar un eiliad fel edrych i ddau dwll blwmars hen ffasiwn yn bochio yn y gwynt.

Bodiais yr ystyllen fregus a elwid yn rhwyf a syllu'n hir ar linellau'r ewyn yn ymestyn o flaen y gwynt.

Y mae ganddynt sawl gwâl yma ac acw mewn cilfachau cysgodol ac fel y try'r gwynt newidiant hwythau wâl i gyfateb i hynny.

Deuai heibio i'r Llyfrgell yn ysbeidiol i weld sut oedd y gwynt yn chwythu, a'm calonogi i ddal ymlaen.

Daw'r eira cyn y bore, meddai'r naill wrth y llall, gan wrando ar ddolefiad y gwynt a chofio'r gaeaf rhewllyd chwe blynedd ynghynt.

Llenwaist ein clustiau â seiniau'r greadigaeth - sisial ffrwd ar gerrig, trymru'r môr ar draeth, trydar yr adar, clec y daran ac amrywiol gynganeddion y gwynt.

Os nad wyf yn camgymryd fe fydd dyfodol Gruffudd eto yn y fantol ac fe gaiff ei ergydio fel ceiliog gwynt rhwng y Tywysog a Dafydd yr hanner Norman o Lys Aber." Erbyn hyn 'roedd y sbi%wr yn awyddus i gychwyn i'w daith.

Mae'r teliffon wedi distewi ac mae pobman yn dawel ar wahân i sŵn y gwynt yn mynd heibio a chyfarthiad Sam, ci'r drws nesaf ond un.

'Roedd gwynt y dwyrain ar ei oera'r noson honno.

Yna, fe beidiodd y gwynt ac ymddangosodd yr haul.

yn y gwynt a rhyw olwg arno fel tase fe'n ddiweddar i ryw gwrdd "Ddaeth e ddim 'nôl y noson honno, na bore trannoeth.

Bydd traean o'th bobl yn marw o haint ac yn darfod o newyn o'th fewn; bydd traean yn syrthio trwy'r cleddyf o'th amgylch; a byddaf yn gwasgaru traean i'r pedwar gwynt ac yn eu dilyn â'r cleddyf.

Erbyn dydd Sadwrn yr oedd y gwynt wedi troi i'r de-orllewin, ac yn gyrru cymylau gwlanog o law o gyfeiriad y mor.

Aros mae'r mynyddau mawr, rhuo drostynt mae y gwynt..." "Ond bugeiliaid newydd sydd ar yr hen fynyddoedd hyn," parhaodd Snowt.

Clywed y môr yn ei herio ar y gwynt o'r bar a mynd yn bwt o gogydd deuddeg oed ar long hwyliau ei dad.

Yn ôl yr hyn mae pobl yn ei ddweud wrtha i, maen nhw'n clywed pob gair sy'n cael ei gario ar y gwynt.

Dŵad ymlaen ata' i wnaeth hi ar ddiwedd sesiwn o Taro i Mewn yn Festri Salem, un bore Mawrth, i ddiolch am y cwmni a'r gymdeithas gan ychwanegu, ar yr un gwynt, na ddaru hi ddim deall gair o'r Myfyrdod Cymraeg.

Ceisiodd Hector groesawu brwdfrydedd y gwynt llym, gan obeithio magu lliw haul, neu, o leiaf, liw tywydd ar ei groen tyner.

"Ac yli." ar yr un gwynt, "cyn i ti glirio dy hen betha estyn slipars dy daid i Yncl Hughes.

Wrth chwilio am fwyd yn y blodyn yr oedd y pryfyn yn cario'r paill o flodyn i flodyn - gwynt oedd yn cario'r paill yn y conwydd.

Yr oedd yr Almanac yn ystordy o wybodaeth gymysg am genedlaethau lawer, geni, priodi, marw rhyw deyrn neu arglwydd, drylliad llong, neu dan mawr Llundain, ac yna yn sydyn, rhyw ddywediadau fel - "Gwynt a glaw, yma a thraw%, rhyw erchyllderau dyddiol am sbel wedyn, ac yna "Felly pery i'r mis derfynnu%, hynt y lleuad a thrai a llanw.

Wedi'r cwbl, os ydi'r Beibl yn dweud bod 'Oen Duw' yn gallu gwneud 'hyd yn oed i'r gwynt a'r môr ufuddhau iddo', pwy ydan ni i feddwl mai dim ond ar gyfer dynol ryw y crewyd neges y Nadolig.perygl yn sbaen bob eynon tud.

Campiodd y gwynt i chwythu'n ffyrnicach o'r de-orllewin, a sylwodd y rheini o bobl brofiadol ar y bwrdd fod y llong yn gorfod newid ei chwrs i yrru yn wyneb y gwynt.

Yna dyma nhw'n troi i ddannedd y gwynt ac yn eu hannog ymlaen rhwng y brigau a fflangellai eu hwynebau.

siopwr Gemp!' meddai, yn rhyddhau Morys y Gwynt o anadliad o'i grombil.

R'on i'n gwrando ar lais profiad a sylweddoli ar yr un gwynt fod y ffin yn denau a niwlog rhwng cofnodi darlun gwrthrychol o'r erchyllterau a chofnodi darlun oedd wedi'i osod yn ofalus i roi argraff wrthrychol.

Mi ddylse'r cae fod yn eithaf da ond fe all y gwynt wneud pethe'n anodd.

Rhaid peidio tynnu wyneb hyll rhag i'r gwynt newid cyfeiriad ac i'ch wyneb aros felly.

Dibynnant lawer am eu diogelwch ar gyfeiriad neu drawiad y gwynt ac ar eu gallu i arogli gelyn cyn iddo'u goddiweddyd, yn fwy felly nag ar eu llygaid, sydd wedi'u lleoli ymhell yn ôl ar ochr y pen.

Gwynt Chwefror ddaw â gwanwyn cynnar.

Roedd un prif weinidog wedi mynd eisoes ac roedd dadlau yn y gwynt am batrwm y dyfodol.

'Cŵn Annwn Theros ydi'r rheina.' 'Be ti'n mwydro?' i flaen a'i ben yn y gwynt.

Roedd injian dîsl nerthol yn cynnal y rheiny ac yn gyrru'r cwch pan nad oedd gwynt digonol.

Gallai pobl ifanc fynd at y goeden a sibrwd enw'r un roeddynt yn ei garu, ac yna byddai'r goeden yn lledaenu'r neges i'r pedwar gwynt.

Gorweddai ei farch ardderchog yn gelain farw, ac yr oedd y pris mawr a roesai amdano wedi mynd gyda'r gwynt.

Cododd y gwynt ar ôl i ni adael cysgod y tir.

Am chwerthin ac wfftio fu wedyn, rhai'n methu cael eu gwynt bron, wrth feddwl am y ffasiwn beth!

Elen: Yr haul ar ffenestri'r ffrynt trwy'r prynhawn, a'r prisgau wrth gefn-tŷ yn torri'r gwynt rhew .

Darllenai lawer am y darganfyddiadau a'r damcaniaethau diweddaraf, yn arbennig ynghylch y gronynnau sylfaenol yng nghnewyllyn yr atom, am bethau fel cwarcod, newtrinod, positronau a'r holl lu rhyfeddol sydd, rai ohonynt, yn medru bod a pheidio a bod ac ail-fod i gyd ar yr un gwynt, fel petai.

Er bod Mr Parri flynyddoedd lawer yn hŷn, wnaeth o ddim anghofio unwaith!) Ar ddechrau pob cyfarfod, byddem yn cael paned o de i'n cynhesu ni ar ôl cerdded i lawr yma drwy'r gwynt a'r glaw.

Chwipiwyd cudyn o wallt gwyn yn rhydd o dan ei sgarff wlân a neidiai hwnnw i'w llygaid a'i cheg fel mynnai'r gwynt.

Cysgu'r noson mewn pabell, a hithau'n noson stormus ofnadwy a niwl a gwynt a glaw.

noswyl haf oedd hi yr oeddynt i gyd yno ymdroellai'r gwynt yn ddiog drwy'r þd

Roedd toi rhai o'r tai yn cael eu chwalu, y drysau a'r ffenestri'n clecian ac, yn wir, roedd hi'n rhy beryglus i bobol fynd allan ar adegau rhag ofn i'r gwynt eu cipio.

Ond yr oeddynt i weld Dad, ac yr oedd yn werth dioddef ceir-modur, a'r gwynt anhyfryd a'r llwch er mwyn hynny.

Llosga draean ohono mewn tân yng nghanol y ddinas pan ddaw dyddiau'r gwarchae i ben; cymer draean a'i daro â'r cleddyf o amgylch y ddinas; gwasgara draean i'r gwynt, ac fe'i dilynaf â chleddyf.

Hêd y gwcw, gwna un siwrne, Hêd ymhell i'r dwyrain dir, Dal ar linell haul y bore, Ar dy aden dal yn hir; Gerllaw Tigris, er mor anodd, Dyro gân o gôl y gwynt, Yn yr anial, yno tawodd Un a ganodd lawer gynt.

Ifan (â gwên): A'r angau trugarog yn torri'r gwynt rhew!

Yr haul a'r gwynt a'r traeth yn gynnes gynnes - y gwynt di-dor!

Ac wylwch, wylwch, fy mhobl, tros ei wraig yn ei thlodi a'i galar a thros ei blant troednoeth, carpiog, yn nannedd y gwynt .

Yr amser i dindroi, i dynnu gwynt drwyi dannedd gan roir argraff ar yr un pryd nad yw eisiaur hyn syn cael ei werthu rhyw lawer, beth bynnag.

Fe gawsom ein dal am ddyddiau ar Enlli oherwydd y Storm a'r GWYNT.

Yn ystod y pedair blynedd y bu+m yn cyfrannu erthyglau garddio i'r cylchgrawn soniais droeon am fethiant rhai planhigion i lwyddo ym mhresenoldeb gwynt hallt o'r môr.

Yn wyneb y dehongliad "treisgar" a roddai rhai pobl barchus ar dân Penyberth, yr oedd e'n tybio mai da fyddai pwysleisio'n gyhoeddus mai plaid gyfansoddiadol a heddychol oedd y Blaid; ond yn ôl y cof sydd gennyf i, nid oedd e'n sicr mai doeth fyddai codi'r mater i'r gwynt yn y Gynhadledd: tebyg ei fod yn ofni yr ai'n ddadl fawr ar y cynnig, a hynny'n fel ar fysedd y collfeirniaid o'r tu allan.

Brechdanau Banana a Gwynt ar ôl Ffa gan Myrddin ap Dafydd.

Gafaelodd mewn cangen a dorrwyd i lawr gan y gwynt i'w helpu i glirio'i ffordd drwy'r drysni.

Roedd edrych ar yr hen flag yn chwifio yn rhubanau yn y gwynt o flaen y fyddin - edrych yn wynebau melynion llosgedig y bechgyn, druain!

MORYS Y GWYNT AC IFAN Y GLAW gan Robin Llywelyn

newid sanau yno ac yna troi ar eu sodlau ac yn ol i Ogwen i ganol eira, niwl a gwynt!

Mynegodd ef ei argyhoeddiad, a'i ddilyn gan bob beirniad o bwys, mai'r bardd yw'r un â'r gallu ganddo i feddwl yn drosiadol, i glymu dau argraff efo'i gilydd yn undod clos - i weld henaint yn ddeilen grin ar drugaredd gwynt, i weld bedwen yn lleian, i glywed cân ceiliog yn y pellter yn dristwch mwyn hiraeth, i deimlo yn hen gapel gwag, i droi Angau yn weinidog yn dod i'w gyhoeddiad.

Cododd Ivan ei ysgwyddau i geisio cael tipyn o gysgod rhag gwynt oer Rwsia.

Brigyn banadl wedi plygu'i war i'r gwynt gan ymffurfio'n fwa addas.

Ond erbyn pedwar o'r gloch daeth balchder i'w gyrru o Grud y Gwynt.

O ba gyfeiriad bynnag y chwytho'r gwynt, yr un dechneg a ddefnyddir.

Gwynt teg ar ei ôl o ddeuda' i.' Doedd waeth beth wnâi Vatilan, byddai Nel yno'n gefn iddo bob gafael ac ni adawai i air yn ei erbyn fynd heibio'i thrwyn.

Roedd y gwynt yn llenwi ei ffrag hi ac oni bai am y boen yn ei glustiau tybiai y gallasai fod yn hapus yno.

Eto i gyd yr oedd yn un o'r rhegwyr mwyaf a glywyd yn y chwarel erioed, ond rhaid dweud ar yr un gwynt na fyddai, yn ôl ei ymresymiad ei hun, byth yn rhegi.

Yna pan gafodd hyd i ben y trywydd aeth fel y gwynt i fyny'r berllan, a'r Llewod yn ei ddilyn.

Digon rhesymol gwneud esgus i ymdroi o gwmpas Crud y Gwynt am ryw hanner awr ychwanegol, ond wedyn byddai'n rhaid iddi gerdded yn ôl ac ymlaen ar hyd y ffordd i aros amdano.

Na, nid chwaraewr newydd arall i Abertawe, ond Morus y Gwynt.

Mae cyffro yn y gwynt ac os gwrandawn ni, fe glywn ni bobl yn siarad Ffrangeg, Llydaweg, Eidaleg a Chymraeg hyd yn oed.

Roedd gwynt mawr wedi taro eu llong ym Môr China, a'r llifeiriant wedi rhuthro i ystafell y peiriannau gan fygwth malurio'r llong yn ddarnau.

Cleciodd ei changhennau noethion gan herio'r gwynt i ddal ati.

MELINAU GWYNT Mae'n bosibl y bydd gwlad fach Urmyc yn neisiach lle i fyw ynddi cyn hir oherwydd maen nhw wedi dechrau cael lot o felinau gwynt i chwythu'r cymylau a'r niwl a'r glaw i ffwrdd.

(Rhuthrai'r gwynt drwy'r buarth caregog tu allan i'r ffenestr hir, a fflamau'r tân llydan yn ymestyn i fyny ceg y simnai fawr.

Mae Morys y Gwynt yn y drws yn gofyn geith o ddŵad i'r tŷ.

Beth oedd gwynt a glaw a haul?

Ar ôl y prawf yng Nghaernarfon, yn fwy wedyn ar ôl y cais am symud y prawf i Lundain, ac yn enwedig ar ôl y ddedfryd yn Llundain, yr oedd y gwynt yn troi i gyfeiriad y Blaid; ond ni chariodd y gwynt hwnnw moni i'r hafan ddymunol.

Mae gwynt y Dwyrain þ hen wynt go iawn þ yn deifio pawb a phopeth a dechreuodd fwrw eira'n drwm ganol y bore ac mae wrthi o hyd.

Wrth ei wylio'n croesi at y pll nofio, meddyliai mai'r unig beth a chwythai bob problem i'r pedwar gwynt fyddai iddo fe syrthio mewn cariad â hi.

Erbyn hyn yr oedd y gwynt yn chwythu oddi ar y tir ond bore ddydd Llun, er mawr syndod iddynt, nid oedd y tir ond pum milltir i ffwrdd a glaniwyd wrth ymyl goleudy Pembroke, Port Stanley, ar ôl wythnos ofnadwy yn y cwch.

Y mae wedi gofalu ei bod yr ochr iawn i'r gwynt fel y caiff rybudd ymlaen llaw o bresenoldeb unrhyw erlidiwr.

Ond fe ddaeth o'r diwedd, wedi i mi fod yn sefyll yn nrws y cefn yn nannedd y gwynt yn gweiddi "Pws?

Ni allai ei gweld yn codi ei phac fel rhai gwragedd a mynd i hwylio gyda'i gŵr yn hytrach na byw hebddo, a gadael i'r gwynt chwythu ei gwallt a hithau i bob cyfeiriad.

Cant eu peillio gan y gwynt, ac felly nid oes angen petalau lliwgar i ddenu pryfed.

Er fy mod yn gyfarwydd a'r gair nithlen - nithlan i mi - am sach wedi ei rwygo yn agored i greu cynfas ddwywaith arwynebedd y sach gwreiddiol ni wyddwn mai'r ystyr wreiddiol oedd "cynfas o sachlian a ddefnyddid i greu gwynt ar y llawr dyrnu i wahanu'r us oddi wrth y grawn" a'r bathiad yn gwbl resymol o weld mai'r enw am "un yn gwyntyllio... ar y llawr dyrnu" oedd nithiwr a'r enw ar y weithred yn nithio.

A 'dw i'n credu fod y bobol sy'n newid fel bo'r gwynt yn ffit i gael pleidlais ne' maen nhw'n ffit i gael teledu.

Yr oedd ad-drefnu trydan yn y gwynt gwleidyddol, a Phwyllgor Gwaith y Blaid yn trafod y pwnc; beth fyddai'r drefn orau ar gyfer Cymru?

Rhwng gwynt, glaw a thirwedd bu Carnoustie yn drech na goreuon byd ar unig gysur a gafodd Tiger Woods yno oedd cusan Yvonne Robb, dawnswraig benglin o Gaeredin.

Yr oedd ei thaid wedi cael mynd a'i ben yn y gwynt, ac eto yr oedd yn mynnu dal arni hi.

Cyhoeddir nad oes neb yn deilwng i dorri'r seliau ac i ddatgelu cyfrinachau'r sgrol ond Iesu Grist a ddisgrifir ar un gwynt yn Llew o lwyth Jwda ac ar y llall yn Oen fel un wedi ei ladd.

sioc o weld ei lun ar y newyddion, a gwaredu wrth feddwl be oedd y creadur byrbwyll wedi'i ddweud rwan, nes i sioc y cyhoeddiad ddyrnu eich gwynt.

Ac y mae'r ysgrifenwyr yn dra ymwybodol o'r tywydd, - yr heulwen, y glaw, y gwynt, y storm, y cymylau a'r daran.

Roedd hi'n gynnes braf yma yng nghysgod y gwynt, y llyn yn ddrych clir, yr awyr yn sidanaidd ac esgyrn eira'n Machio'n y cilfachau.

'Daliwch eich gwynt, hogia.

Ac o ddec ein ty yn Nyffryn Comox, mi fydd y Ddraig Goch yn chwifio'n urddasol yn y gwynt.

Gwynn Jones yn Blodau'r Gwynt a Cherddi Eraill pan sgwennodd am Yr Hafod Lom:-