Llyfrgell Home Page Contents

Llyfrgell Owen Phrasebank

gwyrdd

gwyrdd

Cyfarchiad y Diawl Cecfryn Ifans Un bore oer ym mis Rhagfyr, a'r barrug yn gen ar lafnau'r celyn gwyrdd a'r eiddew, deffrowyd Morfudd gan sþn cnocio ffyrnig ar ddrws ei thþ.

Gallai'r bachgen weld ei wyneb yn y golau gwyrdd a deflid gan y degau o ddeialau bychain.

Gwyrdd plaen unlliw yw eu lindys hwy, yr unlliw ynhollol â'r dail a'u cynhaliant ac yn hoff o swatio ar brif wythiennau'r dail ac yn y cnewyllyn gan wledda ar y dail ifanc iraidd sydd yn y fan honno a difetha'r blagur tyfu (growing point) hefyd a thrwy hynny rwystro cynnydd y planhigyn.

Roedd enw addas i'r lle hwn sef Disgwylfa ac ar ddiwrnod braf gellid edrych dros gefn Cadlan gyferbyn a gweld y bryniau gwyrdd yn codi drum ar ol trum, nes cyrraedd uchelfannau y Bannau gleision.

Yna fflachiodd golau gwyrdd i'w gollwng i gerdded yn llinellau trefnus am y cantîn.

Aeddfedodd rhai ohonynt yn friwiau, a llifai crawn gwyrdd allan ohonynt.

Ymlaen wedyn trwy filltiroedd sgwâr o gaeau siwgwr a'r dail gwyrdd yn disgleirio efo galwyni o ddŵr yn cael eu lluchio drostynt trwy bibau anferth o Lyn Victoria.

.' (neu 'ffisig coch', 'ffisig gwyrdd' neu 'ffisig du', yn ôl y galw.) Un gaeaf pan oeddwn yn llanc, o fethu â chael gwared â pheswch go gyndyn, nid oedd dim amdani ond galw yn Llys Meddyg i ddweud fy nghwyn.

Mae yna bedwar lliw yn y gwyrdd, dau liw gwyrdd - y chlorophyll a a b, sy'n gyfrifol am sugno ynni goleuni'r haul ac yn ei osod yn ddiogel yng nghyfansoddiad y siwgr a'r starch.

Erbyn i ni gyrraedd Lavernock mae'r marl gwyrdd wedi troi i fod bron yn ddu, ac yn yr haenau du yma ceir olion esgyrn pysgod ac ymlusgiaid mawr.

Yn wir defnyddir y planhigyn yn helaeth yno Yn yr haf mae modd defnyddio'r dail gwyrdd mewn salad neu wedi eu coginio Ac yn y gaeaf ar ôl tyfu'r chicons gellir coginio'r gwraidd fel y gwneir yn gyffredinol yn Ffrainc.

Mi gytunodd gan roi 'Tracksuit Gwyrdd' i ni.

Yn naturiol gallai'r cardiau lithro ar fwrdd o'r fath neu gael eu hadlewyrchu ynddo, dyna pam mae defnydd gwyrdd ar fwrdd cardiau mor boblogaidd.

Edrychodd i fyny ar y basgedi blodau a'r merched tinfain a winciai yn felyn a gwyrdd a choch uwch ei ben.

Ni allai'r bobl ifainc weld ei wyneb; roedd miswrn gwyrdd tywyll yn cuddio'r cwbl.

Mae ongl yr eglwys ychydig yn wahanol yn yr un ffordd - cornel dywyll y tu ôl i'r eglwysi yn goleuo at yr ochor arall a gwyrdd llachar y gwellt o flaen y ddwy.

Oedd y wrach o'r diwedd wedi estyn ei dwylo gwyrdd, crafangus at y storiwr?

Edrychai'r Gors Las yn welw iawn yn ei llewyrch, yn welw ac yn beryglus - yn ddigon peryglus i unrhyw un gredu iddi lyncu hofrennydd mawr i'w chrombil i ddiflannu am byth yn ei llysnafedd gwyrdd ac yn ei mwd melyn.

Un diwrnod daeth Idris i gwm tywyll, ynghudd dan geseiliau mynyddoedd uchel oedd yn drwch o goed pinwydd gwyrdd.

Yn lle hynny, daeth rhes o fechgyn i'r cae, a phob un yn cario hambwrdd yn llawn o bethe gwyrdd tywyll, a thu mewn cochlyd, yn llawn hade duon.

Credaf fod ei llygaid rhwng gwyrdd a brown, byddent yn tremio arnom yn ddwys.

Serch hynny, gellir cynhyrchu goleuni gwyrdd o'r laser hwn drwy yrru'r goleuni is-goch drwy grisialau arbennig sy'n medru haneru'r donfedd.

Mae Gogledd India o ffenestri'r tren yn hollol fflat, gyda pheth coed, ond hefyd yn dangos cryn effaith y 'Chwyldro Gwyrdd', oherwydd mae'r rhan fwyaf o'r tir yn dir ar.

Edrychwch ar fap o'r ardal, ac y mae dwy gronfa enfawr yn rhythu'n las arnoch o glytiau gwyrdd Coedwig Alwen.

Mae'r lliwiau'n rhan o gyfansoddiad gofodol y llun, glas clir yr awyr a melyn y das yn gwrthgyferbynnu â gwyrdd tywyll y blaendir.

Mae ambell berson sydd wedi gweld Urmyc ar ddiwrnod pan mae'r haul yn digwydd bod allan am ychydig, yn honni ei bod yn eithaf hardd a'i bod yn mynd yn fwy gwyrdd yn ddiwedddar!

Roedd cymaint o liwiau llachar gwahanol, coch a gwyrdd ac aur.

O dan ei bennau gliniau cydiwyd ffriliau ei drowsus gan rubanau gwyrdd.

yn wenithfaen i gyd gan fod yn ei gyfansoddiad cymysg Iechfaen gwyrdd o ansawdd rhagorol -y 'greens', fel y'i gelwir--a hollt 'fel sidan' ynddynt.

Meddyliodd fod angen ei dorri wrth roi'r grib yn ei hôl a sythu ychydig ar ei dei glas a gwyrdd.

Mi faswn i'n leicio gwybod." Ac ar Faes yr Eisteddfod, fydd neb yn gwybod chwaith - yn groes i arfer y blynyddoedd diwetha', fydd y Bwrdd ddim yno gyda'u logo coch a gwyrdd, sydd un ai'n groes neu'n saethau'n mynd ar i mewn.

Nid eu bod gymaint â hyrmy'n fwy mentrus o ran lliw - glas a gwyrdd yw'r prif rai - ond mae eu maint helaethach, a'r ffaith eu bod mewn dyfrliw yn hytrach nag olew, yn cyfleu byd goleuach a mwy breuddwydiol.

Mae'n anffodus i losgi'r pren gwyrdd a bydd marwolaeth yn sicr o ddilyn os gwneir hyn.

Dyma'r adeg i ddisgwyl ymosodiad y gwahanol bryfed gwyrdd ar rosynnau, llwyni addurnol a choed a llwyni ffrwythau.

Dreigiau gwyrdd!

Ni fendithiwyd yr un garddwr erioed yn reddfol â dewiniaeth yr hen gredo am "fysedd gwyrdd".

Tybiais mai pwrpas y pedwar gwersyll oedd cymell y plant i chwarae, canu a dawnsio i gyfeiliant 'Y Llyfr Gwyrdd' - ond roeddwn yn gwbl anghywir.

Bu dau gynnig brys: un yn datgan pryder y Gymdeithas ynglyn â phapur gwyrdd y Llywodraeth ar ddarlledu digidol, sy'n fygythiad gwirioneddol i S4C; a'r ail yn condemio'r BBC am eu newidiadau diweddar i Radio Cymru sydd wedi troi'r orsaf yn wasanaeth o raglenni Saesneg wedi eu cyfieithu.

Pan awgrymwyd wrth Gadaffi unwaith fod dylanwad Marx yn amlwg yn 'Y Llyfr Gwyrdd', ei ymateb oedd: 'Rhaid, felly, bod Marx wedi cael ei ddylanwadu gan Islam.'

Hwyrach fod yna well ffyrdd o fynegi'r uchod ond, yn anffodus, er mor ddeniadol y mae'r 'Drydedd Theori' yn swnio mewn crynodeb, yr un yw arddull gweddill 'Y Llyfr Gwyrdd'.

Canys fe all gwraig dlawd ar risiau â darn mawr o sebon gwyrdd ddileu pob meddwl am fyd busnes ym meddwl gŵr cyfoethog, yn dra effeithiol.

Wrth ddod i lawr sylwodd ar res o oleuadau gwyrdd a choch a sylwodd fod Abdwl yn llywio i lanio rhwng y ddwy res o oleuadau.

Sail nifer o greigiau gwyrdd a phiws, creithiog fel cestyll adfeiliedig, yng nghanol y tywod sydd ymysg creigiau hynaf Cymru, yn dyddio o'r cyfnod cyn Gambriaidd.

Dro arall ant i ryw gylch o gerrig i sefyll am awr neu ddwy a llafar ganu'n uchel wedi eu gwisgo mewn gwyn a glas a gwyrdd.

Ond mae'r 'Arlunydd Mawr' wedi cymysgu'r pinc yn ofalus a chywrain a lliw melyn, gwyrdd, du, gwyn a llwydlas.

Ac ar ris uchaf y grisiau, roedd darn mawr o sebon gwyrdd.

Mae'n hanfodol ar gyfer planhigion gwyrdd.

Oddi allan, mae tair sepal fawr binc golau neu liw rhosyn â gwythiennau gwyrdd arnynt.

Amheuthun i fynd â'ch tatws, pys, moron, sgewyll a'ch cydwybod gwyrdd golau.

Mae'r haearn sydd heb rydu yn y creigiau yma i'w weld yn y lliw gwyrdd-lwyd, sydd ar ambell haen yn y clogwyn - sef y 'Marl Tê Gwyrdd'.

Merched oedd y rhan fwyaf o'r cynhyrchwyr; mae'r 'Llyfr Gwyrdd' yn rhoi cydraddoldeb i ferched - yn sicr, mwy na'r hyn a geir yng ngweddill y byd Arabaidd.

Y funud honno cyrhaeddodd Fford Escort gwyrdd gola yr iard yn ara deg fel car cnebrwng ac wedi ei fwytho fel cath.

Nadolig gwyrdd, Pasg gwyn.

Amseriad a chelfyddyd y garddwr yn hytrach na dewiniaeth unrhyw "fysedd gwyrdd" a dry bob ymgais yn llwyddiant.

Blodeua'r tegeirian prinaf yn nechrau mis Gorffennaf sef y tegeirian llydanwyrdd Platanthera chlorantha, â'i flodau gwyrdd a gwyn yn rhoi gwawr lliw hufen i'r caeau.

Un o'r lluniau mwyaf tirweddol yn yr arddangosfa yw Yr Allt lle mae cae yn y blaendir mewn gwyrdd golau a du, a ffens a weiran bigog yn rhedeg o flaen y llun i fyny'r ochr gydag ymyl y lôn.

Pwysleisiwyd hyd yma ddylanwad y Mudiad Gwyrdd ar ein hymwybyddiaeth o'r perygl i ecoleg y byd.

Beth sy'n digwydd i'r dail gwyrdd?

Ac mae'r tirwedd hefyd yn rhan o achos y cynefindra - y dyffrynnoedd gwyrdd rhwng y bryniau yn y glaw llwyd, y meini a'r cromlechi yn fud dan orchudd y niwl, y goeden unig yn y gwynt.

Cododd ran uchaf ei chorff gwyrdd a rhuo buddugoliaeth.

Mae'r pila gwyrdd yn weddol hawdd ei weld yn y gaeaf.

Beth oedd y Llyfr Gwyrdd ac a oedd yna werth yn yr athroniaeth yr oedd yn ei gynnig - fod ffordd ganol, rhwng cyfalafiaeth a chomiwnyddiaeth?

Os oeddwn wedi disgwyl rhywbeth hurt, fel miloedd o blant yn canu a dawnsio i gyfeiliant darlleniadau o'r Llyfr Gwyrdd sy'n cynnwys doethinebau Gadaffi, fe sylweddolais yn fuan mai ysgolion oedd y rhain i bregethu undod Arabaidd yn erbyn y gelyn Iddewig.