Mae dinasyddion swyddogol ac answyddogol ein gwlad yn siarad sawl iaith ac mae hynny yn cyfrannu at gyfoeth ieithyddol ein gwlad.

Ond, er bod traddodiad diwydiannau trymion De Cymru yn cael sylw mawr, anwybyddir adeiladwyr llongau a llongwyr y Gogledd i raddau helaeth, sef y bobl a sicrhaodd gyfoeth i'r ardal ac a alluogodd i lawer o gapeli, ysgolion a cholegau'r rhanbarth gael eu hadeiladu.

Mae'r emynau'n cwmpasu holl gyfoeth y bywyd Cristionogol yn ei bryder a'i orfoledd, yn ei ofnau a'i sicrwydd, ei anawsterau a'i lwyddiannau, yr union bwnc y canodd mor dreiddgar amdano yn Theomemphus.

Roedd ei gyfoeth lleisiol yn amlwg yr adeg honno hefyd - er nad oedd y beirniaid yn llwyr gytuno ar ei arbenigrwydd ar y pryd.

A thrannoeth y bore y gwahanasant [Geraint a'r Brenin Bychan] ac ydd aeth Geraint parth â'i gyfoeth ei hun a gwladychu o hynny allan yn llwyddiannus, ef a'i filwriaeth a'i wychdra yn parhau gan glod ac edmyg iddo ac i Enid o hynny allan.

Oes ganddo fo ddyheadau am gyfoeth, enwogrwydd, cariad?

Mae'n unigryw yn ei gyfoeth - a dyna sy'n creu syfrdandod:-

Ac er y trawsnewid hwn ar yr ystyr, mai Duw ac nid y troseddwr sy'n aberthu, eto defnyddir yr hen dermau, offrwm, dyhuddiad, iawn, cymod, yn ogystal â thermau mwy penodol megis "dydd y cymod" neu'r "Pasg", a'r rhain oll â rhyw gyfoeth o ystyr ynddynt i bob Israeliad.

Roedd yr þyl yn arddangos nid yn unig gyfoeth cerddorol y wlad, o'r oesoedd canol hyd at Chopin, Szymanowski, ac yna gyfansoddwyr yr oes sydd ohoni, ond hefyd fryn dipn o bensaerni%aeth, drama a llenyddiaeth fodern ynghyd â hannes twf a datblygiad Pþyl yn y cyfnod comiwnyddol sydd wedi dirwyn i ben yn ddiweddar.

Ychwanegwyd yr iwaleiddio: Y mae aristocratiaeth neu oligarchiaeth, a garfer y gair sy'n well gwrthwyneb i ddemocratiaeth, yn meddwl rheolaeth yr ychydig dros y llawer, yn rhinwedd yr afael gadarnach sydd gan yr ychydig ar bethau materol y byd, ac wrth y pethau materol meddyliaf ei gyfoeth, ei allu cymdeithasol, ei allu politicaidd, ei ddysg, - popeth sydd gyda'i gilydd yn ffurfio'r rhith yr ydym yn byw yn ei ganol.

Dros y blynyddoedd, mae llawer wedi gadael y dref fechan wledig yma ar gopa'r bryn ac wedi clywed am yr holl gyfoeth, yr holl fyw braf a'r holl hwyl sydd yna i'w gael yn y ddinas.

Llongyfarchiadau mawr i bawb â anrhydeddwyd - ac o edrych ar yr enillwyr mae'n amlwg fod yna gyfoeth anhygoel yn y byd roc a phop yng Nghymru.

Cyfyng yw'r amrywiaeth tonyddol, ond mae yma gyfoeth o sensitifrwydd a theimlad.Yn rhannau uchaf yr awyr mae'r haenau paent yn dewach a'r llwydlas ar letraws yn awgrymu cymylau'n symud ac yn cyd-bwyso â llinellau esgyll y felin.

Fel llenyddiaeth a chelf, mae seryddiaeth yn ychwanegu at gyfoeth ein bywydau, yn ateb ein cwestiynau am y sêr a'r bydysawd, ac fe'i hystyrir yn rhan annatod o weithgareddau gwlad waraidd.

Ni chlywais i'r un gof gwlad grynhoi llawer o gyfoeth, er ei fod, ar y cyfan, yn un o'r rhai a weithiai galetaf o bob dosbarth o weithwyr.

Ac yn fwy chwithig fyth, peth cyffredin iawn oedd i'r goresgynnwr ei weld ei hun fel cymwynaswr yn rhannu ei gyfoeth diwylliannol ei hunan â'r tlodion.

Ond mewn gwledydd eraill, lle nad oedd y brenin neu'r llywodraethwr wedi llwyddo lawn cystal i orfodi'i ewyllys ei hun ar draul hawliau'r Eglwys, byddai'n demtasiwn o'r mwyaf iddo fabwysiadu dysgeidiaethau hereticaidd a roddai iddo gyfoeth ac awdurdod ac a fyddai'n haws eu hieuo wrth agwedd ffafriol ei ddeiliaid tuag at iaith a chenedlaetholdeb.

Ni ddenwyd Elystan gan gyfoeth na rhyfel nac ychwaith chwantau'r cnawd.

yna'r foment honno pan fydd y pysgodyn yn ei holl ysblander arian-lilog-las symudliw, ar garped cefndirol o eira efallai, gwn fod yma gyfoeth yn y profiad a gwerth yn y parsel!

Mae gen ti gyfoeth mwy o lawar þ cyfoeth y sawl y mae arwyddocâd iddo yn 'i gymdeithas ac y bydd collad ar 'i ôl pan ddaw diwadd y daith.

Pa fath o gymdeithas oedd yn caniata/ u i leiafrif bychan fwynhau'r holl gyfoeth tra bod y trueiniaid diniwed hyn yn diodde'r fath ganlyniadau barbaraidd?

Cynghorir ef yn gwbl eglur: meddai mab dug Bwrgŵyn wrtho: 'Cerdda eithafoedd dy gyfoeth [deyrnas] yn gyntaf, ac edrych yn llwyr graff derfynau dy gyfoeth.

Er clod iddo, sicrhaodd Gadaffi - ar y dechrau, beth bynnag - fod cyfran o gyfoeth yr olew yn cael ei rannu'n deg rhwng y bobl.

Wedi'r cwbl yr oedd swydd esgob - yn enwedig Esgob Tyddewi - neu archddiacon neu ddeon yn gallu bod yn ffynhonnell cryn gyfoeth, ac felly tueddid yn gynyddol i roi'r swyddi hyn yn wobrau i ffefrynnau'r brenin a'r arglwyddi.